دارندگان مدارک تحصیلی معادل مشمول بازنشستگی ۳۵ سال نیستند

حکم ماده (۱۰۳) قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص نحوه بازنشستگی کارمندان با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر به دارندگان مدارک تحصیلی معادل کارشناسی ارشد و بالاتر قابل تعمیم نیست (رأی شماره ۱۷۷۷ مورخ ۱۵/۸/۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)

تاریخ دادنامه: ۱۵/۸/۱۳۹۷

شماره دادنامه: ۱۷۷۷

شماره پرونده: ۹۷ / ۲۵۶۴ 

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری 

اعلام‌کننده تعارض: آقای یوسف مهربان‌فر 

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

گردش‌کار: شاکیان پرونده‌های موضوع تعارض از کارمندان سابق سازمان صنایع و معادن استان لرستان هستند که این سازمان به استناد ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری آنها را بازنشسته کرده است. با این حال شاکیان ادعا دارند که دارای مدرک معادل کارشناسی ارشد هستند و مشاغل آنها نیز تخصصی بوده و بنابراین با توجه به حکم مقرر در صدر ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری، سازمان متبوع آنها نمی‌توانسته آنها را قبل از آن که سنوات خدمتشان به ۳۵ سال برسد، بازنشسته کند. از این رو به خواسته «الزام طرف شکایت به لغو حکم بازنشستگی به لحاظ عدم رعایت شرط ۳۵ سال سابقه خدمت مشاغل تخصصی برای دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد» در شعب دیوان عدالت اداری طرح دعوا کرده‌اند. در مقام رسیدگی به این شکایات، شعب ۷ و ۱۱ بدوی دیوان عدالت اداری آراء معارض صادر کرده‌اند. 

گردش‌کار پرونده‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است: 

الف: شعبه ۱۱ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۸۸۰۹۹۸۰۹۰۰۰۳۲۵۱۹ با موضوع دادخواست آقای مراد احسانفر درویش به طرفیت سازمان صنایع و معادن استان لرستان و به خواسته لغو حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۸۹۰۹۹۷۰۹۰۱۱۰۰۵۸۴ ـ ۹ / ۱۱ / ۱۳۸۹ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است: 

با توجه به محتویات پرونده و با استناد به آراء‌ وحدت رویه شماره ۶۵ ـ ۳ / ۳ / ۱۳۷۸ و ۱۹۸ ـ ۳ / ۴ / ۱۳۸۶ و ۲۲۷ و ۲۲۶ ـ ۲۲ / ۹ / ۱۳۸۹ و ۲۰۰ ـ ۱۷ / ۴ / ۱۳۷۶ و ۳۳۸ ـ ۳۳۷ ـ ۱۶ / ۱۱ / ۱۳۷۹ و ۱۱۹۲ـ ۱۱ / ۱۰ / ۱۳۸۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری راجع به ارزش مدارک تحصیلی نظیر مدرک تحصیلی شاکی و اعتبار قانونی آن از حیث پذیرش در مراجع ذیصلاح قانونی و مستفاد از تبصره‌های ماده ۴۸ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی و اجتماعی و تبصره ماده ۸۷ قانون برنامه دوم توسعه و ماده ۱۸۰ قانون برنامه سوم توسعه و مواد ۵۴ و۱۴۳ قانون برنامه چهارم توسعه در خصوص مدرک تحصیل شاکی از جهت استخدامی و همترازی و عدم نفی آن از سوی قانونگذار و با توجه به مفاد بخشنامه شماره ۱۵۳۸۲ / ۱۸۰۳ ـ ۲۳ / ۸ / ۱۳۸۳ معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مبنی بر لزوم تأئید مدارک تحصیلی کارکنان دولت توسط وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و عطف عنایت به مفاد ماده ۱ دستورالعمل اجرائی ماده ۸ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب ۱۳۷۰ موضوع ماده ۱۶ آیین‌نامه اجرائی آن مصوب ۲۲ / ۱۰ / ۱۳۷۰ به شماره ۶۷۲۳ ـ ۲۳ / ۱۱ / ۱۳۷۲ سازمان امور اداری و استخدامی کشور که مدرک تحصیلی شاکی را به عنوان معادل مدارک تحصیلی دانشگاهی به شمار آورده است و از آنجائی که شغل مورد تصدی شاکی براساس تبصره ۲ از ماده ۴ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی و همچنین آیین‌نامه اجرائی آن ماده ۱۳ مصوب هیأت وزیران مورخ ۲۲ / ۱۰ / ۱۳۷۰ که تصریح می‌دارد مشاغل تخصصی و تحقیقی موضوع تبصره ۲ ماده ۴ قانون فوق‌الذکر در خصوص پرداخت فوق‌العاده شغل آن دسته از مستخدمینی که تصدی مشاغل تخصصی تحقیقی و آموزش را به عهده دارند علاوه بر موارد فوق تا ۲۵% حقوق مبنا آنان قابل افزایش است شامل مشاغلی است که تصدی آن مستلزم داشتن مدرک تحصیلی کارشناس لیسانس یا بالاتر بوده و در شرح وظایف مربوط انجام وظایف تخصصی و تحقیقی پیش‌بینی شده باشد و این موضوع با توجه به حکم حقوقی شاکی از جمله مشاغل تخصصی می‌باشد و لذا بنا به مراتب فوق با توجه به اینکه مطابق ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره ۲ ذیل آن در خصوص مشاغل تخصصی بدون برقراری شروط سن و سابقه و بدون تقاضای کتبی کارمند امکان صدور حکم بازنشستگی قبل از ۳۵ سال تمام سابقه و ۶۵ سال تمام سن نبوده و در خصوص شاکی رعایت نشده و بدون حصول شرایط قانونی مبادرت به صدور حکم بازنشستگی راجع به شاکی شده است و لذا از این حیث خواسته شاکی مقرون به صحت تشخیص و حکم به لغو بازنشستگی شاکی صادر و اعلام می‌گردد. بدیهی است اعاده به کار شاکی مستلزم اعاده وضع به حالت سابق و مسترد نمودن کلیه حقوق و مزایایی است که بابت بازنشستگی شاکی دریافت نموده است. رأی صادره قطعی است. 

ب: شعبه ۷ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۷ / ۸۸ / ۸۳۶ با موضوع دادخواست آقای یوسف مهربان‌فر به طرفیت سازمان صنایع و معادن و سازمان بازنشستگی و به خواسته لغو حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره ۴۳ ـ ۲۱ / ۱ / ۱۳۸۹ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است: 

مطابق ماده ۱۰۳ قانون خدمات کشوری مشاغل تخصصی با مدرک تحصیلی فوق لیسانس و دکترا استحقاق خدمت با ۳۵ سال را دارند و بین ۳۰ سال تا ۳۵ سال در صورت تقاضای بازنشستگی اداره متبوع می‌تواند با بازنشستگی موافقت نماید شاکی مدعی است دارای مدرک فوق لیسانس و در مشاغل تخصصی است نتیجتاً حق دارد تا ۳۵ سال به خدمت خود ادامه دهد اداره طرف شکایت مدرک تخصصی وی را فوق لیسانس دریافتی از دانشگاهی ندانسته و شاکی را مشمول بند الف ماده ۱۰۳ از حیث مدرک تحصیلی نمی‌داند، علیهذا با توجه به اینکه در بند الف مذکور صراحت بر تحصیل دانشگاهی کارشناسی ارشد دارد مدرک تحصیلی شاکی از جمله مدارک دانشگاهی تلقی نشده حکم به رد شکایت وی صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره قطعی است. 

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۵ / ۸ / ۱۳۹۷ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است. 

رأی هیأت عمومی 

اولاً: تعارض در آراء محرز است. 

ثانیاً: حکم مقرر در ماده ۱۰۳ قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص نحوه بازنشستگی کارمندان با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد و بالاتر به دارندگان مدارک تحصیلی معادل کارشناسی ارشد و بالاتر قابل تعمیم نیست و رأی شعبه ۷ دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۴۲ـ ۲۱ / ۷ / ۱۳۸۹ که حکم بند الف ماده ۱۰۳ قانون یاد شده را برای لغو حکم بازنشستگی به کارمندی که مدرک معادل کارشناسی ارشد دارد، تعمیم نداده و به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق قانون است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است. 

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری- محمدکاظم بهرامی