حقوق بازنشستگی با سنوات ارفاقی همسران و فرزندان شهدا با آخرین حکم حقوقی تعیین نمی‌شود

عدم ابطال تبصره ماده ۵ آیین نامه شماره ۴۲۹۶۹؍ت۵۵۴۱۷ مورخ ۱۳؍۴؍۹۹ هیأت وزیران موضوع: نحوه تعیین حقوق بازنشستگی با سنوات همسران و فرزندان شهدا (دادنامه شماره ۱۲۷۴ مورخ ۲۵/۹/۱۳۹۹ هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری)

* شماره پــرونـــده : هـ ع؍ ۹۹۰۱۲۵۷      

شماره دادنامه : ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۲۷۴

تاریخ : ۹۹/۹/۲۵

* شاكی : آقای احسان الله آقاشاهی

*طرف شكایت : هیات وزیران

*موضوع شكایت و خواسته : ابطال تبصره ماده ۵ آیین نامه شماره ۴۲۹۶۹؍ت۵۵۴۱۷ مورخ ۱۳؍۴؍۹۹ هیأت وزیران

* هیأت وزیران به استناد بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه در خصوص امكان بازنشستگی همسران و فرزندان شهدا با ۸ سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای كامل ، آیین نامه مورد شكایت را در سال ۱۳۹۹ تصویب كرده كه شاكی به تبصره ماده ۵ آن اعتراض داشته و تقاضای ابطال آن را نموده است .

* متن مقرره مورد شكایت به قرار زیر می باشد :

مبنای محاسبه و پرداخت مستمری بازنشستگی مشمولین این آیین نامه، میانگین دو سال آخر حقوق و مزایای دریافتی فرد مشمولی است كه دارای كسور بازنشستگی بوده و حق بیمه آن نیز به صندوق بیمه گر ذی ربط پرداخت شده باشد.

 *دلایل شاكی برای ابطال مقرره مورد شكایت : اولاً به استناد ماده ۲ آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب ۶؍۳؍۸۵ هیأت وزیران ملاك محاسبه آخرین حقوق قبل از بازنشستگی جانبازان ، آزادگان و معلولین كه دارای استخدام رسمی ، ثابت و دارای عناوین مشابه می باشند مبلغ مندرج در آخرین حكم استخدامی كه مبنای حقوق بازنشستگی قرار گرفته بوده و برای آن دسته افرادی كه در بخش های غیر دولتی شاغل می باشند مطابق قانون تأمین اجتماعی آخرین حقوق در نظر گرفته شده است كه آراء صادر شده از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه های ۲؍۳۱ مورخ ۲۴؍۲؍۹۸ و ۵۶۶ مورخ ۲۱؍۳؍۹۸ و ۲۶۱-۲۶۲-۲۶۳ مورخ ۲۴؍۴؍۱۳۹۲ مؤید همین مطلب است. ثانیاً طبق بند (ز) ماده ۸۸ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه مصوب ۱۴؍۱۲؍۹۵ فرزندان شهدا از كلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین و مقررات مختلف برای شخص جانباز پنجاه درصد (۵۰%) و بالاتر به استثنای تسهیلات خودرو، حق پرستاری، كاهش ساعت كاری و حالت اشتغال برخوردار می باشند. ثالثاً طبق بند (خ) ماده ۸۷ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه مصوب ۱۴؍۱۲؍۹۵ كلیه فرزندان و همسران شهدای شاغل در دستگاه های موضوع ماده ۲ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران می توانند با حداكثر هشت سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای كامل بازنشسته شوند.در حالیكه مطابق مقرره مورد شكایت، مبنای محاسبه و پرداخت مستمری بازنشستگی مشمولین این آئین نامه را میانگین دو سال آخر حقوق و مزایای دریافتی فرد مشمولی كه دارای كسور بازنشستگی بوده و حق بیمه آن نیز به صندوق بیمه گر ذیربط پرداخت شده در نظر گرفته شده است كه متن تبصره ماده ۵ این آئین نامه با قوانین و مقررات فوق الذكر مغایرت داشته و در اجرای اصل ۱۳۸ قانون اساسی بر خلاف قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی است و نیز مغایر با بند (خ) ماده ۸۷ و بند (ز) ماده ۸۸ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه است.

* خلاصه مدافعات طرف شكایت: معاونت حقوقی رییس‌جمهور به موجب لایحه شماره ۹۵۱۹۸؍۴۳۶۴۴ مورخ ۲۴؍۸؍۱۳۹۹ به طور خلاصه اعلام كرده : اولاً بخش عمده ای از ادعای شاكی، اعلام مغایرت مقرره مورد شكایت با آیین‎نامه‎های پیشین هیأت وزیران است كه این ادعا از مصادیق مواد ۱۲ و ۸۰ قانون دیوان عدالت اداری برای ابطال مصوبات نمی باشد. ثانیاً حكم مندرج در بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه هیچ دلالت و الزامی مبنی بر اینكه مستمری بازنشستگی بر چه اساسی و بر مبنای چه معیاری تعیین گردد ندارد و منظور از عبارت (با دریافت حقوق و مزایای كامل) در بند مذكور این است كه با وجود بازنشسته شدن فرد موضوع حكم (فرزندان و همسران شهدا) با سنوات ارفاقی، آن افراد با حمایت مقنن با سنوات كامل ( ۳۰ سال) بازنشسته می شوند و حقوق و مزایای ایشان از جمله پاداش پایان خدمت به طور كامل و بدون كسر ۸ سال سنوات ارفاقی تعیین می‌شود.

* پرونده در هیأت تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شكایت قابل ابطال تشخیص داده نشد و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده ۸۴ قانون تشكیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رأی صادر می شود.

رأی هیات تخصصی استخدامی

با توجه به اینكه برابر بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه مصوب سال ۱۳۹۵ مقرر داشته :” كلیه فرزندان و همسران شهدای شاغل در دستگاههای موضوع ماده (۲) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران می توانند با حداكثر هشت سال سنوات ارفاقی و با دریافت حقوق و مزایای كامل بازنشسته شوند.” و از آنجائیكه حكم مقرر در این بند با حكم مقرر در قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و ‌زیان‌آور مصوب سال ۱۳۶۷ متفاوت است چراكه بازنشستگی با سنوات ارفاقی مستخدم جانباز بر اساس آخرین حقوق به موجب قانون اخیر الذكر اولاً در اختیار دستگاه اجرایی است و اجابت درخواست جانباز برای دستگاه الزامی نیست ، ثانیاً حداكثر به مدت شش سال مجاز می باشد ، در حالی كه  بازنشستگی با سنوات ارفاقی موضوع بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه اولاً با اختیار مستخدم فرزند و همسر شهید بوده و اجابت درخواست آنها برای دستگاه الزامی است و ثانیاً شامل حال دیگر مستخدمین ایثارگر از جمله جانبازان نیز نمی گردد، بنابراین حكم مقرر در بند ز ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه كه مقرر داشته :« فرزندان شهدا از كلیه امتیازات و مزایای مقرر در قوانین و مقررات مختلف برای شخص جانباز پنجاه درصد (۵۰%) و بالاتر به استثنای تسهیلات خودرو، حق پرستاری، كاهش ساعت كاری و حالت اشتغال برخوردارند. امتیازات ناشی از این بند شامل وابستگان فرزند شهید نمی‌شود.» دراینجا مصداق ندارد. ثانیاً منظور از «حقوق و مزایای كامل» مقرر در بند خ ماده ۸۷ قانون برنامه ششم توسعه، محاسبه حقوق بازنشستگی بر اساس سی روز و بدون كسر سنوات ارفاقی می‌باشد و از آنجائیكه به موجب  ماده ۸۲ قانون مذكور مقرر شده است: “برقراری مستمری بازنشستگان برای كلیه بیمه‌شدگان صندوق‌های بازنشستگی (اعم از كشوری، لشكری، تأمین اجتماعی و سایر صندوق‌های بازنشستگی دستگاه‎ها، نهادها و بانک‎ها) بر مبنای میانگین دو سال آخر دریافتی كه دارای كسور بازنشستگی می‌باشد.” بنابر این مقرر مورد شكایت خارج از حدود اختیار نبوده و مغایرتی با قانون ندارد و رأی به رد شكایت صادر می شود. این رأی مستند به بند «ب» ماده ۸۴ قانون تشكیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره ۲ آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد.

رضا فضل زرندی- رئیس هیات تخصصی استخدامی