مجموعه مقررات اداری و استخدامی صنعت نفت

مجموعه مقررات اداری و استخدامی صنعت نفت

کلیات و مبانی تدوین مقررات

مندرجات این فصل مشتمل است بر تاریخچه تدوین مقررات اداری و استخدامی در صنعت نفت. اصول خط مشی اداری و استخدامی، هدف از تدوین، تعاریف واژه ها و عبارات، چگونگی وضع و تفسیر مقررات، طرز استفاده از مجموعه مقررات که به منظور تسهیل مراجعه، اجرا و پرهیز از تعبیر و تفسیر غیرمتعارف تدوین گردیده است.

۱-۰۱- تاریخچه تدوین مجموعه مقررات ادارای واستخدامی در صنعت نفت

صنعت نفت در تدوین وبکارگیری بسیاری از قوانین وخط مشی های اداری واستخدامی نسبت به سایر شرکتها و سازمانهای دولتی ایران سابقه دار تر و پیشرفته تر بوده ودر یسیاری از مقررات مربوط به منابع انسانی از جمله نظام طبقه بندی مشاغل، انتصاب و ترفیع، ارزشیابی عملکرد کارکنان، سیستم حقوق ودستمزد،انواع روش‌های آموزشی کارکنان قبل از تاسیس سازمان امور اداری واستخدامی وهمچنین در زمینه قوانین کارگری پیشقدم وپیشروبوده است. بنابراین با توجه به ویژگی خاص این صنعت و عدم وجود صنایع و سازمانهای مشابه در کشور وهمچنین بدلیل پیشرفت‌های صنعتی و اداری شرکت‌های عامل نفتی، بسیاری از روش‌های اداری و استخدامی از همان ابتدا توسط شرکت‌های مذکور وضع و اجرا می شده است. به تدریج گسترش فعالیت صنعت نفت و تشکیل کنسرسیوم نفتی وادغام شرکت های عامل در شرکت ملی نفت ایران، تهیه و تدوین مقررات اداری و استخدامی بعهده کارشناسان امور اداری این شرکت گذاشته شد.

پیش از سال ۱۳۴۰ هجری شمسی، مجموعه جامع و منظمی از مقررات اداری در سطح صنعت نفت وجود نداشت و شرکت های عامل نفتی هر کدام آئین نامه ها و دستور العمل های مربوط به خود را به صورت پراکنده وبه شکل بخشنامه به واحدهای تابعه ابلاغ می نمودند.

اولین مجموعه مقررات اداری واستخدامی در سال ۱۳۴۰ توسط شرکت های عامل به زبانهای فارسی وانگلیسی تهیه و به واحدهای تابعه ابلاغ گردید.. یک سال بعد شرکت ملی نفت ایران با هماهنگی شرکتهای عامل نسبت به تدوین و تنظیم مجموعه مقررات اداری واستخدامی کارکنان به صورت جداگانه اقدام نمود. متعاقب آن در سال ۱۳۴۳ دومین مجموعه مقررات اداری واستخدامی به تفکیک کارمندی وکارگری توسط شرکت ملی نفت ایران به زبان فارسی تهیه و تدوین شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با توجه به تغییرات بنیادی در ساختار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، بخشی از مقررات قبلی شرکت دچار تغییر، تعدیل و اصلاح و در مواردی نیز مقررات جدیدی به آن اضافه گردید تا اینکه اولین مجموعه مقررات اداری و استخدامی کارمندان وکارگران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۶۲ توسط اداره تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی تهیه و به مدیریت ها /شرکت ها ابلاغ گردید. پس از آن بطور مستمر با توجه به مصوبات هیئت مدیره تغییراتی در مجموعه مقررات اداری واستخدامی صورت گرفته است.

در سال ۱۳۸۱ نیز مجموعه مقررات اداری و استخدامی (کارمند/ کارگری) تحت وب سایت با امکانات جستجو در متن در سایت وزارت نفت (www.nioc.com ) قرار داده شد که دارندگان مجاز مجموعه مقررات با استفاده از کد رمز ورود قادر به دسترسی و بهره گیری از مجموعه مقررات و دیگر امکانات آن در شبکه اینترنت می باشند.

۱-۰۲- اداره کل تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی و وظایف آن

براساس سوابق موجود اولین نمودار سازمانی تدوین مقررات اداری و استخدامی در شرکت ملی نفت ایران مربوط به سال ۱۳۳۹ هجری شمسی می‌باشد که مطابق آن اداره مقررات و رویه‌های پرسنلی مستقیما زیر نظر رئیس طرح‌ها و خط مشی و بررسی‌های پرسنلی قرار داشته و از واحدهای تابعه امور اداری یا اداره کل پرسنل محسوب می شده است. متعاقب گسترش فعالیت‌های صنعت نفت و اضافه شدن شرکت‌های اصلی و فرعی به آن، به ترتیب در سال‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۳ تغییراتی در ساختار آن داده شد و عاقبت در سال ۱۳۵۷ تحت نظر مدیر اداری شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت.

در تاریخ بیستم شهریور ۱۳۷۹ وزیر نفت و رئیس هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران، طی دستوری، جایگاه سازمانی اداره تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی را زیر نظر رئیس هیئت مدیر قرار داد و بدنبال آن در تاریخ نهم بهمن ماه ۱۳۸۰ اداره کل تشکیلات و روش‌ها، ساختار سازمانی تدوین و هماهنگی مقررات اداری واستخدامی را مجددا مورد بازنگری قرار داد. کلیه فعالیت‌های این اداره در دو محور و شاخه اصلی، “مطالعات و طرح‌های راهبردی” و “بررسی و هماهنگی مقررات و روش‌های اداری” به انجام می‌رسد.؟؟؟

اهم وظایف:
اداره کل تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی مسئول مطالعه، بررسی و تجدید نظر در مقررات موجود، تهیه و تنظیم و پیشنهاد مقررات با در نظر گرفتن خط ومشی کلی شرکت، نیازمندی‌های نیروی انسانی، عملیات در حال گسترش صنعت نفت و تهیه دستورالعمل‌ها و راهنمایی واحدهای اجرایی و نظارت در اجرای صحیح مقررات مصوبه می باشد. تفسیر مقررات موضوعه در مواردیکه تعبیرهای متفاوتی از آن استنباط گردد، تکمیل و به روز نگهداری مجموعه مقررات اداری واستخدامی با توجه به آخرین تغییرات بعمل آمده در مصوبات و اطلاعیه ها و دستورالعمل‌ها بر عهد این اداره می‌باشد.

۱-۰۳- هدف از تدوین مجموعه مقررات اداری و استخدامی

مقررات اداری واستخدامی صنعت نفت ایران، به منظور آگاه ساختن مسئولین از خط مشی و رویه های مجری در امور مربوط به کارمندان در این مجموعه گردآوری و تنظیم گردیده و در اختیار مقامات مجاز گزارده می‌شود تا در تصمیماتی که هر مورد نسبت به کارمندان اتخاذ می نمایند راهنما وحاکم باشد.

در تدوین و انتشار این مجموعه وصول به هدف‌های زیر مد نظر بوده است:
۱- حصول اطمینان از اینکه در روابط با کلیه کارمندان اصول برابری و عدالت مراعات شده، از تبعیض جلوگیری به عمل آمده و وحدت عمل و هم‌آهنگی در زمینه امور مختلف اداری واستخدامی تامین گردد.
۲- استقرار اصولی که موجب از بین رفتن هر گونه اصطکاک بین کارمندان و رفع سوء تفاهم نسبت به خط ومشی ورویه های جاری شده وضمن برقراری هماهنگی در جریان امور شرکت در ایجاد روحیه سالم ومثبت در بین کارمندان و در نتیجه افزایش بازده کار آنان موثر افتد.
۳- ایقان به این حقیقت که با حصول هدف‌های فوق احساس تعلق به دستگاه در بین کارمندان ایجاد خواهد شد، به طوری که خود را جزئی از خانواده نفت شناخته و حاضر به هر گونه از خود گذشتگی و فداکاری در قبال دستگاه شوند و اطمینان حاصل کنند که سود این امر در نهایت عاید خود آنان خواهد شد.
۴- تسهیل در مراجعه به اصول و موازین و خط مشی و رویه‌هائی که برای حسن جریان امور شرکت بوسیله هیئت مدیره وضع میگردد، تا بدین ترتیب حقی از کارمندان ضایع نشود.

۱-۰۴- تعاریف واژه ها و عبارات

واژه ها و عبارات زیر در این مجموعه به مفاهیمی به کار رفته که ذیلاً تعریف شده است، مگر آنکه از قرائن یا عرف معانی دیگری از آنها استنباط گردد.

۱-۰۴-۱- وزارت
سایر تعاریف بر حسب موضوع در فصول مربوط آمده است.

۱-۰۵- اصول خط مشی اداری و استخدامی صنعت نفت

هدف کلی و ثابت صنعت نفت این است که وظایفی را که در قوانین مربوط و قانون اساسنامه شرکت‌ها مقرر نموده، به نحو احسن و بر طبق موازین اقتصادی و به نحوی که منافع کشور و ملت ایران بنحو اکمل حفظ ومراعات گردد به انجام رسانده و در راه اعتلاء صنعت و حفظ و بقاء آن اهتمام و سعی کافی مبذول دارد.

به منظور اجراء این مسئولیت خطیر صنعت نفت ایران باید کارمندان شایسته و مستعد را جذب، نگهداری و ضمن رشد و ارتقای آنان از خدمات، معلومات و تخصص آنان حداکثر استفاده را بنماید.

به همین جهت و برای نیل به هدف‌های فوق خط ‌مشی اداری و استخدامی صنعت نفت برپایه اصول زیر می باشد:
۱- فراهم آوردن فرصت استخدامی مساوی برای افراد واجد شرایط بمنظور انتخاب شایسته ترین فرد.
۲- در نظر گرفتن شایستگی افراد برای انتصاب آنان به مشاغل موجود.
۳- کشف استعدادهای نهفته وکمک به رشد وپیشرفت کارمندان و کسب حداکثر استفاده از توانائی آنان به منظور بهینه سازی امور و توسعه وپیشرفت صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران.۴- رفع هر گونه تبعیض و اطمینان از اتخاذ رویه عادلانه نسبت به کلیه کارمندان.

۱-۰۶- چگونگی وضع و تفسیر مقررات

مقررات اداری و استخدامی برای کلیه مدیران/ کارشناسان و کارمندان صنعت نفت لازم‌الاجرا است. هیچ یک از مقامات و مسئولین
در حال تکمیل…

واحدهای امور اداری (امور کارکنان)

واحدهای امور اداری شرکتها مسئول اجرای مقررات و راهنمایی روسای اجرائی در انطباق تصمیماتشان با مفاد این مجموعه میباشند. کسب راهنمایی از واحدهای بررسی طرحها وهماهنگی مقررات اداری واستخدامی ویا تدوین وهماهنگی مقررات اداری واستخدامی در موارد استثنایی که در مقررات پیش بینی نشده ویا در مواردی که اجرای مقررات ابهام یا اشکالی وجود داشته باشد از وظایف واحدهای اموراداری است .
در صورتیکه از مقررات تدوین شده بیش از یک استنباط به عمل آید، واحد های اموراداری مکلفند که از تعبیر وتفسیر آن خوداری نموده ومراتب را جهت روشن شدن نمودن رویه واتخاذ تصمیم به اطلاع واحدهای بررسی طرحها وهماهنگی مقررات اداری واستخدامی ویا تدوین وهماهنگی مقررات اداری استخدامی برسانند.

واحد های بررسی طرحهاو هماهنگی مقررات اداری واستخدامی شرکتهای اصلی
در چهار شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی پالایش وپخش فرآوردههای نفتی ایران،شرکت ملی گاز ایران وشرکت ملی صنایع یتروشیمی،بر اساس ساختار سازمانی، حدود وثغور عملیات، نیروی انسانی و …….. واحدهای بررسی طرحها وهماهنگی مقررات اداری واستخدامی با اهم وظایف ذیل فعالیت می نمایند.الف- بررسی ومطالعه ومقررات اداری واستخدامی مورد نیاز شرکت اصلی ذیربط وشرکتهای تابعه و ارائه پیشنهاد در زمینه اصلاح مقررات ویا ایجاد مقررات جدید به واحد تدوین وهماهنگی مقررات اداری واستخدامی .
ب- شرکت در کمیته هاوشوراهای مشترک بررسی طرحها پیشنهادی .
ج- هماهنگی در اجرای یکسان مقررات مصوب .
د- پاسخگوئی وتفسیر مقررات برای واحدهای شرکت اصلی وشرکت های تابعه .
ه – استفسار از اداره تدوین وهماهنگی مقررات اداری واستخدامی در موارد ابهام ومورد سئوال.

طرز استفاده از مجموعه مقررات اداری واستخدامی
مجموعه مقررات اداری واستخدامی به دو صورت مجلد و الکترونیکی قابل دسترسی است.

۲- استخدام و حقوق