ابطال بخشنامه ۱۰۷۱۴۳ مورخ ۷؍۳؍۹۷ سازمان اداری و استخدامی

ابطال بخشنامه شماره ۱۰۷۱۴۳ مورخ ۷؍۳؍۹۷ سازمان اداری و استخدامی کشور (دادنامه شماره ۷۷۲ مورخ ۱۵/۵/۱۳۹۹ هیئت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری)

کلاسه پرونده: هـ ع؍ ۹۸۰۴۳۱۰

تاریخ رأی: چهارشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۹

شماره دادنامه: ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۷۷۲

شاکی: آقای علیرضا غفاری

طرف شکایت: شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران، وزارت نیرو، سازمان اداری و استخدامی کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره ۱۰۷۱۴۳ مورخ ۷؍۳؍۹۷ سازمان اداری و استخدامی کشور

شرح شکایت:

به موجب تبصره ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر شده کسانی که قبل از تصویب قانون مذکور از مزایای غیر مستمر آنان (اضافه کار و … ) کسور بازنشستگی برداشت شده حسب تقاضای آنان نسبت به سال‌های پرداختی، در حقوق بازنشستگی ایشان محاسبه شود و مقرر شده آیین‌نامه تبصره ماده مذکور با هماهنگی وزارت رفاه و تأمین اجتماعی از سوی شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی تهیه و ابلاغ شود. سازمان اداری و استخدامی کشور در راستای انجام تکلیف مقرر در تبصره ماده ۱۰۶ قانون مدیریت اقدام به صدور مقرره مورد شکایت نموده است که مورد اعتراض شاکی قرار گرفته و تقاضای ابطال آن را نموده است.

مقرره مورد شکایت:

بخشنامه به کلیه دستگاه های اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری در اجرای تکلیف قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۶؍۷؍۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به مصوبه جلسه مورخ ۱۴؍۱۲؍۱۳۹۶ شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی، مفاد ماده ۱ تصویب نامه شماره ۱۲۲۲۹۰؍ت۵۱۱۲۸هـ مورخ ۵؍۱۰؍۱۳۹۵ هیأت محترم وزیران (موضوع آیین نامه اجرایی قسمت دوم ماده ۵۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در خصوص مشمولین تابع مقررات تأمین اجتماعی که از اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است ) به عنوان دستورالعمل اجرایی تبصره ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین و برای اجراء ابلاغ می گردد. جمشید انصاری

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

بنا به تجویز ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری دستگاه های اجرایی موظفند بر اساس ماده ۱۰۷ قانون مذکور به کارمندانی که بازنشسته می شوند به ازای هر سال خدمت، یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر ( تا سی سال ) پرداخت نمایند که متاسفانه طرف شکایت به استناد مقرره مورد شکایت از انجام این تکلیف قانونی استنکاف می‌ورزد و پاداش پایان خدمت را به دلایل نامعلومی بر مبنای حقوق و فوق العاده های مستمر بدون احتساب اضافه کار محاسبه، تعیین و پرداخت می نمایند.

همچنین مرجع وضع بخشنامه مورد شکایت که مقرره مذکور را به عنوان دستورالعمل اجرایی تبصره ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین و ابلاغ کرده خارج از حدود صلاحیت قانونی اقدام کرده است و تفسیری مضیق از تصویب نامه شماره ۱۲۲۹۹۰؍ت۵۱۱۲۸هـ مورخ ۵؍۱۰؍۹۵ هیأت وزیران ارائه کرده و خلاف هدف و نیت مقنن مانع از دریافت حقوق مکتسبه می‌شود.

*خلاصه مدافعات طرف شکایت :

اولاً بر اساس ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری مبنای محاسبه کسور بازنشستگی برای محاسبه حقوق بازنشستگی، حقوق ثابت به اضافه فوق‌العاده‌های مستمر ( بندهای ۲ ، ۳ و ۵ ماده ۶۸ قانون مذکور) و فوق العاده بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت می باشد و ماده ۱۰۷ قانون صدرالذکر مقرر کرده به کارمندانی که بازنشسته می شوند به ازاء هر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر (تا سی سال) به اضافه وجوه مربوط به مرخصی های ذخیره شده پرداخت می‌شود. بنابراین فوق العاده اضافه کار مشمول کسور بازنشستگی نبوده و مدخلیتی در محاسبه حقوق بازنشستگی ندارد. به همین دلیل مشمول ماده ۱۰۷ قانون مدیریت نمی باشد.

ثانیاً به استناد قسمت دوم ماده ۵۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه کسانی که قبل از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری ۱؍۱؍۸۸ از فوق العاده اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است متناسب با مبلغ کسر شده در پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی آنان محاسبه می گردد که بر اساس ماده مذکور در سال ۹۵ هیأت وزیران آیین نامه اجرایی آن را مصوب می‌کند و سازمان تأمین اجتماعی نیز بر اساس آن آیین‌نامه دستورالعمل شماره ۷۰ مستمری‌ها را با موضوع نحوه احتساب اضافه کار در تعیین مستمری بازنشستگی کارکنان دستگاه های اجرایی به شماره ۱۰۰۰؍۹۶؍۳۳۲۵ مورخ ۱؍۴؍۹۶ ابلاغ می‌کند. در بخشنامه مذکور صرفاً کارکنانی لحاظ شدند که از ۱؍۱؍۸۸ تا ۳۰؍۱۲؍۹۵ (تاریخ پایان اجرای قانون برنامه پنج ساله توسعه کشور) بازنشسته شده اند. پس از انقضای قانون برنامه پنجم در اجرای تکلیف قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری که مقرر می داشت در صورتیکه از قبل از تصویب قانون مدیریت از مزایای غیر مستمر آنان کسور بازنشستگی برداشت شده می توانند آن کسور از سهم کارمند و کارفرما را یکجا از صندوق تأمین اجتماعی دریافت کنند یا حسب تقاضا به نسبت سال های پرداخت قابل احتساب در حقوق بازنشستگی است و دستورالعمل اجرایی آن تبصره از سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی تهیه و ابلاغ خواهد شد، بخشنامه شماره ۱۰۷۱۴۳–۷؍۳؍۹۷ در این راستا صادر و ابلاغ گردیده است.

پرونده در جلسه مورخ ۶؍۵؍۱۳۹۹ هیأت تخصصی استخدامی مطرح گردید و پس از رسیدگی به موضوع، اعضاء هیأت به اتفاق آراء، مصوبه مورد شکایت را قابل ابطال تشخیص ندادند و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رأی صادر می‌شود.

رأی هیات تخصصی استخدامی

با توجه به اینکه اولاً مستفاد از ماده ۱۰۶ قانون مدیرت خدمات کشوری که مقرر داشته:

«مبنای محاسبه کسور بازنشستگی و برای محاسبه حقوق بازنشستگی کارمندان مشمول این قانون حقوق ثابت به اضافه فوق‌العاده‌های مستمر و فوق العاده بند «۱۰» ماده (۶۸) این قانون می باشد.» و به موجب تبصره ماده ۷۶ قانون مذکور صرفاً فوق‌العاده‌های بندهای (۲)، (۳) و (۵) ماده (۶۸) فوق العاده مستمر محسوب می‌شوند، فلذا اضافه‌کاری جزء حقوق و مزایای مستمر محسوب نمی‌شود تا مشمول کسور بازنشستگی قرار گرفته و به تبع در پاداش موضوع ماده ۱۰۷ قانون یاد شده لحاظ شود. ثانیاً قسمت دوم ماده ۵۹ قانون برنامه پنجم توسعه مصوب سال ۱۳۸۹ که مقرر داشته بود: «کسانی که تا قبل از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری ۱؍۱؍۱۳۸۸ از فوق العاده اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است متناسب با مبلغ کسر شده، در پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی آنان محاسبه می گردد» و متعاقباً با تغییراتی به عنوان تبصره ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری در ۰۶؍۰۷؍۱۳۸۹ به قانون مدیریت خدمات کشوری اضافه گردید و مقرر داشت: «کارمندان دستگاه‌های اجرائی مشمول این قانون که از نظر بیمه و بازنشستگی تابع مقررات صندوق تأمین اجتماعی هستند و قبل از تصویب این قانون از مزایای غیرمستمر آنان کسور بازنشستگی برداشت شده است می‌توانند کسور مربوطه اعم از سهم کارمند و کارفرما را یک جا از صندوق تأمین اجتماعی دریافت نمایند و یا حسب تقاضا مطابق مقررات مربوط، به نسبت سال های پرداخت کسور، قابل احتساب در حقوق بازنشستگی آنان خواهد بود. دستورالعمل اجرائی این تبصره از سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه‌ انسانی با هماهنگی وزارت تعـاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه و ابلاغ خواهد شد.»،

ثالثاً هیأت وزیران به موجب تصویب نامه شماره ۱۲۲۲۹۰ت ۵۱۱۲۸ ه مورخ ۵؍۱۰؍۱۳۹۵ آیین نامه اجرایی ماده ۵۹ قانون برنامه پنجم توسعه را با پیشنهاد مشترک سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تصویب رساند و طی آن نحوه اجرای مفاد مقرره قانونی مذکور را تعیین کرد و تصویب نامه مذکور به موجب دادنامه شماره ۱۳۳ مورخ ۲۶؍۶؍۱۳۹۷ هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری مغایر با قانون تشخیص داده نشده است ، بنابراین از آنجائیکه ماده ۵۹ قانون برنامه پنجم توسعه و تبصره الحاقی ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری مفاداً بر هم منطبق می باشند و با عنایت به مراتب فوق بخشنامه مورد شکایت سازمان اداری و استخدامی کشور که به موجب آن آیین نامه اجرایی بخش دوم ماده ۵۹ قانون برنامه پنجم توسعه را به عنوان آیین نامه اجرایی تبصره ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری ابلاغ کرده و لحاظ این نکته که مفاد آن پیشنهاد مشترک سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده و مغایر با قانون نیز شناخته نشده است، فلذا به جهت حدود اختیارات و رعایت موازین قانونی ایرادی نداشته و قابل ابطال تشخیص داده نمی شود و حکم به رد شکایت صادر می شود. این رأی مستند به بند «ب» ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد.

رضا فضل زرندی رئیس هیات تخصصی استخدامی