حق عائله مندی و اولاد تأمین اجتماعی (بخشنامه شماره ۹ مستمریها)

بخشنامه شماره ۹ مستمریها موضوع «دستورالعمل پرداخت کمکهای هزینه عائله مندی و اولاد» (مصوب ۱۳۷۱/۰۲/۰۹ سازمان تأمین اجتماعی)

همانگونه که در بند ۸ بخشنامه شماره ۸ مستمری ها اشاره گردیده بمنظور جبران قسمتی از افزایش هزینه های موضوع ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی بنابر پیشنهاد سازمان تامین اجتماعی، هیات محترم وزیران در جلسه مورخ ۷۰/۱۲/۱۱ و باتوجه به اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب نمودند که به مستمری بگیران سازمان همانند مشمولان قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت كمك هزینه عائله مندي واولاد پرداخت گرددلذا در اجرای مصوبه مزبور مقررمی گردد شعب و نمایندگی های سازمان با توجه به دستورهای زیرین عمل واقدام نمايند:

دستورالعمل پرداخت کمک‌های هزینه عائله مندی و اولاد

۱- مستمری بگیران مرد بازنشسته و از کار افتاده کلی که دارای همسر دائم میباشند از تاریخ ۱۳۷۱/۱/۱ مشمول دریافت کمک هزینه عائله مندی خواهند بود. تشخيص داشتن همسر دائم میبایست مستند به مدارک مثبته (عقدنامه رسمی، شناسنامه، گواهی سازمان ثبت احوال وحكم دادگاه صلاحيتدار) باشد که تصویر آنرا پس از تطبیق با اصل در پرونده مربوطه ضبط خواهند نمود.

۲- مستمری بگیران زن بازنشسته و از کار افتاده کلی در صورتی از كمك هزينه عائله مندی برخوردار می گردند که در عین حال دارای سه شرط زیرین باشند:

الف- شوهر نداشته باشند .

ب- دارای فرزندان پسری باشندکه سن آنان از ۱۸ سال تجاوز نکرده ويا منحصرا  به تحصیل اشتغال داشته باشند ویا بعلت بیماری ونقص عضو طبق گواهی کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده ۹۱  قانون قادر بکار نباشند و در مورد فرزندان دختر در صورتی که دارای تمکن مالی و شوهرنبوده واشتغال بكار نداشته باشند.

ج: به تنهائی متكفل مخارج فرزندان مذکور باشند و لذا تاکید می گرددکه صرفا نداشتن شوهر موجب پرداخت کمک هزینه عائله مندی به زنان بازنشسته وازکارافتاده کلی نخواهدبود بلکه می بایست مستند به مدارك اثبات گردد که زن مزبور به تنهائی عهده دار تامین مخارج فرزند ان میباشد.

۳- دررابطه با احراز شرایط مذکور در بند توجه به نکات زیرضروری میباشد:

الف: نداشتن شوهر با ارائه مدارك معتبر (از قبيل طلاق نامه، گواهی فوت ، شناسنامه، احکام دادگاه های صلاحیت دار، گواهی سازمان ثبت احوال ودر صورت لزوم گواهی مراجع انتظامی که مبتنی بر تحقيق صادر شده باشد) اثبات می گردد.

ب : دررابطه با فرزندان علاوه بر اخذ تصویر شناسنامه که مطابق با اصل شده باشدبرحسب مورد گواهی تحصیلی معتبر، صورتجلسه کمیسیونهای پزشکی، تعهدنامه مبنی بر نداشتن تمکن مالی وشغل و شوهر، گزارش مراجع انتظامی و در صورت لزوم تحقیقی که از طریق شعبه بعمل خواهندآورد، ملاك تشخیص خواهدبود.

ج : درموردتامین مخارج فرزندويا فرزندان توسط مستمری بگیرزن بازنشسته و یا از کار افتاده کلی احکام صادره از سوی مراجع قضائی، گواهی اداره سرپرستی دادگستری و در صورت لزوم تائيديه مراجع انتظامی مبنای اقدام خواهدبود . بدیهی است در هریک از موارد فوق الذکراصل مدرك وياتصویرمنطبق با آن را اخذوضبط خواهند نمود.

۴- ميزان كمك هزينه عائله مندی ماهیانه بیست هزار (۰۰ از ۲۰) ريال ميباشدکه هرشش ماه یکبار با رعایت ترتیبات مقرر در این دستورالعمل به واجدین شرایط پرداخت می گردد.  

۵- چنانچه مستمری بگیری دارای بیش از یک همسر دائم باشد، این موضوع هیچگونه تأثیری بر میزان کمک عائله مندی متعلقه نخواهد داشت.

۶- پرداخت کمک هزینه عائله مندی به مردان دریافت کننده مستمری بازنشستگی و یا از کار افتادگی کلی که همسر آنان شاغل می باشد بلامانع است.

۷- توجه دارند که کمک هزینه عائله مندی به دریافت کنندگان مستمریهای از کار افتادگی جزیی و بازماندگان و نیز مستمری بگیران زن بازنشسته و از کار افتاده کلی که فاقد شرایط مقرر در بند ۲ این بخشنامه می باشند تعلق نمی گیرد. 

٨- از تاریخ ۱۳۷۱/۱/۱ به مستمری بگیران مرد بازنشسته و از کار افتاده کلی کمک هزینه اولاد پرداخت می گردد، مشروط بر اینکه:

الف: دارای فرزند و یا فرزندان پسری باشند که سن آنان از هیجده سال تجاوز نموده و یا طبق گواهی تحصیلی که ارائه خواهند نمود منحصر به تحصیل اشتغال داشته باشند و یا به علت نقص عضو طبق گواهی کمیسیون های پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون قادر به کار نباشند.

ب: و یا دارای فرزند و یا فرزندان دختری باشند که دارای شوهر نبوده و اشتغال به کار نداشته باشند.

۹- با توجه به شرایط پیش گفته و ملحوظ داشتن مفاد قسمت ب از بند ۳ همین بخشنامه ضروری است در مورد اخذ مدارک مربوط به احراز شرایط دریافت کمک هزینه اولاد اقدام و از این لحاظ مراقبت همه جانبه معمول دارند.

۱۰- فرزندانی که به علت فوت پدر و یا مادر بر اساس مقررات قانونی واجد شرایط دریافت مستمری بازماندگان می باشند (اعم از پسر و یا دختر) مشمول دریافت کمک هزینه اولاد (به میزان و تعداد مقرر در این بخشنامه خواهند بود و لذا مادامیکه از زمره مستمری بگیران حذف نگردیده اند، از کمک مزبور برخوردار می گردند.

۱۱- میزان کمک هزینه اولاد ماهیانه چهار هزار (۴۰۰۰) ریال برای هر فرزند و حداکثر تا سه فرزند واجد شرایط می باشد که هر شش ماه یکبار و همزمان با کمک هزینه عائله مندی در مورد پرداخت آن اقدام خواهند نمود.

۱۲- چنانچه کمک هزینه اولاد به علت فقدان شرایط مقرر برقرار نشده و با قطع شده باشد از هر زمان که فرزند و یا فرزندان بار دیگر شرایط لازم را احراز نمایند پرداخت کمک مذكور بلامانع خواهد بود.

۱۳- در پرونده های مستمری بازماندگان که بیش از ۳ فرزند واجد شرایط دریافت مستمری و به تبع آن دریافت کمک هزینه اولاد وجود دارد کمک مزبور حداکثر تا ۳ فرزند پرداخت خواهد شد. بدیهی است در صورتی که یکی از فرزندان حذف گردد، فرزند واجد شرایط دیگری از لحاظ دریافت کمک هزینه اولاد جایگزین او خواهد شد.

۱۴- تصریح می نماید که کمک هزینه اولاد شامل مستمری بگیران از کارافتاده جزیی و نیز مستمری بگیران زن بازنشسته و از کارافتاده کلی نمی باشد.

۱۵- کمک هزینه عائله مندی و اولاد مشمول کسر دو درصد حق درمان نبوده و لذا مبلغ متعلقه عينا قابل پرداخت می باشد.

۱۶- همانگونه که اعلام گردید کمک های هزینه عائله مندی و اولاد از اول فروردین ۱۳۷۰ قابل پرداخت می باشد و لذا مستمری هایی که تا پایان سال ۱۳۷۰ برقرار گردیده از تاریخ ۱۳۷۱/۱/۱ و نیز مستمریهایی که پس از تاریخ اخير الذكر برقرار شده با بشوند، با احراز شرایط مقرر از تاریخ برقراری از کمکهای مورد بحث برخوردار می گردند.

۱۷- نظر به اینکه با برقراری و پرداخت کمک های هزینه عائله مندی و اولاد کنترل پرونده های مستمری از لحاظ احراز شرایط مقرر و جلوگیری از هر گونه سوء استفاده احتمالی دارای اهمیت بیشتری گردیده، لذا به منظور تسهیل و تسریع در انجام کنترل های ضروری کارت نگهداری حساب مستمری و عائله مندی اولاد تهیه گردیده که در مورد کلیه مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و بازماندگان قابل استفاده می باشد.

کارت مزبور دارای ستونها و جدول هایی است که علاوه بر مستمری خلاصه اطلاعات ضروری پیرامون عائله و اولاد واجد شرایط دریافت کمکها را در دسترس قرار می دهد. ضروریست در مورد کلیه مستمری های مذکور کارت نگهداری حساب تنظیم و بر حسب نوع و شماره مستمری در فایل ردیف و مورد استفاده قرار دهند. ضمنا به عنوان نمونه دو برگ از کارت های فوق الذکر پیوست همین بخشنامه می باشد که یکی از آنها در مورد یک پرونده مستمری بازماندگان و دیگری در مورد یک پرونده مستمری بازنشستگی تکمیل گردیده و می تواند راهنمای درج اطلاعات و چکیده پرونده در کارت های مورد بحث باشد.

بدیهی است کارت اخير الذكر جایگزین کارت نگهداری حساب مستمری بازماندگان موضوع بند ۲۹ بخشنامه شماره ۴ مستمریها می گردد.

۱۸- متقاضیان دریافت کمک هزینه عائله مندی و اولاد می باید هر شش ماه یکبار با در دست داشتن مدارک لازم به شعبه مراجعه و فرم درخواست برقراری و پرداخت کمک هزینه عائله مندی و اولاد را (نمونه پیوست) تکمیل نمایند.

فرم مزبور به مثابه اعلام مقررات و تفهیم آن به مستمری بگیران و اخذ تقاضا و تعهد از ایشان بوده و می باید در تکمیل آن دقت کافی مبذول و سپس همراه با مدارک ضروری تحویل شعبه نمایند.

روی دیگر فرم مذکور اختصاص به تأیید استحقاق و اعلام موافقت شعبه با پرداخت کمکها دارد و لذا پس از اخذ درخواست و مدارک و انجام کنترل های لازم در واحد مستمریها تکمیل و تأیید و پس از امضای رئیس شعبه و مسئول فنی به عنوان اساس پرداخت کمک هزینه در پرونده مستمری ضبط خواهد شد.

تأکید می گردد که بر اساس فرم مزبور فقط کمک های مربوط به یک نیمه از سال قابل پرداخت بوده و در مورد پرداخت کمک های مربوط به نیمه دیگر سال می باید عین و مجددا فرم دیگری توسط مستمری بگیر تکمیل و در شعبه بررسی و با سه امضای تعیین شده مورد تأیید قرار گیرد.

بدیهی است با توجه به فرم های تکمیل شده و مدارک اخذ شده اطلاعات ضروری بدست آمده را جهت استفاده آتی به کارت نگهداری حساب مستمری و عائله مندی و اولاد منتقل خواهند نمود.

۱۹- کمک هزینه عائله مندی و اولاد در هر پرونده مستمری که بر حسب مورد استحقاق دریافت یک و یا هر دو کمک مزبور را داشته باشند به دریافت کننده قانونی مستمری قابل پرداخت می باشد.

۲۰- به منظور تسهیل در پرداخت کمک های مورد بحث اداره کل خدمات ماشینی هر ب نش ماه یک بار لیست مستمری بگیران شعب سازمان در سراسر کشور را در سه نسخه تهیه و ارسال خواهند نمود.

لیست مزبور حاوی نام و مشخصات و شماره مستمری و نیز دارای سه ستون خالی (مبلغ کمک عائله مندی، مبلغ کمک اولاد، جمع کمکها) خواهد بود.

لیست مربوط به نیمه اول سال حداکثر تا پایان بیستم تیر ماه و ليست مربوط به نیمه دوم سال حداکثر تا پایان بیستم دی ماه همان سال تهیه و ارسال خواهد شد. شعب سازمان پس از دریافت لیست های یاد شده حداکثر تا بیستم مرداد ماه (در مورد شش ماهه اول) و تا بیستم بهمن ماه (در مورد شش ماهه دوم) فرصت خواهند داشت تا با توجه به موازین مقرر در این بخشنامه و پرونده و درخواستها و مدارکی که اخذ نموده اند لیست های مزبور را از لحاظ مستمری بگیران مندرج در آن کنترل و در صورت لزوم اصلاح و رفع نقص نموده و میزان کمک و یا کمک های متعلقه به هر یک از مستمری بگیران واجد شرایط را تعیین و در ستون های پیش بینی شده در لیستها درج نمایند.

نظر به اینکه کماکان تهیه و ارسال لیست کامپیوتری در مورد بازماندگان چند نفری میسر نیست، لذا تا اعلام آمادگی اداره کل خدمات ماشینی لیست مربوط به اینگونه پرونده ها ( در استان هایی که از طریق پست مبادرت به پرداخت می نمایند که باید به طور دستی و رأسا توسط شعبه و مشابه لیست های فوق الذكر تهیه گردد.

لیست هایی را که بدین ترتیب تهیه و مبلغ کمکها در آن مشخص گردیده (همانند لیست های پرداخت مستمری برای پرداخت کمکها مورد استفاده قرار داده و همراه با چک مربوطه حسب مورد به پست و یا بانک تحویل خواهند نمود.

مجددا یاد آور می گردد که لیست مربوط به نیمه اول سال حداکثر تا پایان بیستم مرداد و لیست مربوط به نیمه دوم سال حداکثر تا پایان بیستم بهمن باید به پست و یا بانک تحویل گردد.

۲۱- نظر به اینکه در فاصله زمانی بین تحویل لیستها به بانک و یا پست تا پایان نیمه اول و یا نیمه دوم سال تغییراتی در تعداد مستمری بگیران واجد شرایط دریافت کمک هزینه عائله مندی و اولاد (از لحاظ برقراری و یا حذف) به وجود خواهد آمد، لذا در رابطه با اضافه و یا کسر پرداختی رد صورتی که امکان تسویه حساب در شعبه وجود نداشته باشد، تغییرات مزبور را در لیست های مربوطه به شش ماهه بعدی عمل و یا در صورت لزوم از مستمری متعلقه، کسر خواهند نمود.

۲۲- واحدهای مستمری شعب و نمایندگیها در مقام اجرای این بخشنامه زیر نظر و با مسئولیت رئیسان مربوطه و مدیران کل استانها، کماکان به وظیفه سنگین و انسانی خود عمل خواهند نمود. ضمنا انجام امور ستادی مربوط به آن از تکالیف اداره کل مستمریها محسوب می گردد.

مهدی کرباسیان-رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل و قائم مقام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درسازمان تأمین اجتماعی