احتساب مدت اشتغال به تحصیل در زمان قبل از اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری به عنوان سابقه خدمتی برای بازنشستگی (دادنامه‌های شماره ۸۹۸ الی ۹۰۱ مورخ ۱۱؍۵؍۱۴۰۱ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
- شماره دادنامه: ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۸۹۸ الی ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۹۰۱تاریخ دادنامه: ۱۱؍۵؍۱۴۰۱
- شماره پرونده: ۰۰۰۱۲۴۷-۰۰۰۲۵۷۵-۰۰۰۱۰۲۵-۹۹۰۳۱۴۹
- مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
- اعلام کنندگان تعارض: آقایان محمدرضا پورقربانی، سیدعطا تقوی اصل و عبداله فتحعلی زاده
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در ارتباط با احتساب یا عدم احتساب مدت اشتغال به تحصیل در ایام پیش از لازم الاجرا شدن تبصره ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری به عنوان سابقه خدمت، شعب دیوان عدالت اداری آرای متفاوتی صادر کرده اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه ۲۷ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای حسین خواجه بهرامی به خواسته اعمال تبصره ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مبنی بر عدم احتساب مدت اشتغال به تحصیل جزء سابقه خدمت بازنشستگی و به طرفیت اداره آموزش و پرورش ناحیه یک کرمان به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۰۳۰۲۹۷۵-۷؍۹؍۱۳۹۷ به شرح زیر رأی به ورود شکایت صادر کرده است:
نظر به اینکه به موجب احکام کارگزینی پیوست در سنوات مورد اشاره نامبرده به صورت مامور به تحصیل تمام وقت بوده است بنابراین از آنجایی که بر اساس شق اول تبصره ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری که مقرر داشته مدت خدمت کارمندانی که در ابتدا یا حین خدمت به تحصیل مقاطع رسمی آموزشی یا معادل آن اشتغال می یابند و از مزایای تحصیلات مربوطه بهره مند می شوند جزو سابقه خدمت برای بازنشستگی منظور نمی گردد شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به مواد ۱۰ و ۱۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رأی صادر شده به استناد ماده ۶۵ قانون مذکور ظرف مهلت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
رأی مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۱۸۶۰-۶؍۵؍۱۳۹۸ صادر شده از شعبه ۲۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تایید شده است.
ب: شعبه ۳۵ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای خدایار جهانگیری به خواسته اعتراض به حکم کارگزینی و احتساب سوابق ماموریت آموزشی و به طرفیت اداره کل تامین اجتماعی کرمانشاه و شرکت برق منطقه ای غرب به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۰۲۰۱۹۱۷-۶؍۵؍۱۳۹۹ به شرح زیر رأی به ورود شکایت صادر کرده است:
با امعان نظر به صراحت ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری بر عدم احتساب دوره آموزشی مستخدم جزء سنوات خدمتی علی رغم استفاده از مزایای آن و با لحاظ اینکه محتویات لوایح دفاعیه طرفین حکایت از استناد به سوابق آموزشی و احتساب آن با ادعای پرداخت کسورات مربوطه را دارد بنابراین عدول از قوانین موضوعه در مانحن فیه ملحوظ بوده، لـذا شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به مـواد ۱۰ و ۱۱ قانـون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به اجابت شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رأی صادر شده به استناد ماده ۶۵ قانون مذکور ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
متعاقب تجدیدنظر خواهی اداره کل تامین اجتماعی کرمانشاه و شرکت برق منطقه ای غرب، شعبه ۳۰ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری ضمن نقض رأی بدوی به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۶۰۰۰۲۲۸۳-۲؍۱۰؍۱۳۹۹ به شرح زیر رأی به رد شکایت صادر کرده است:
ایراد تجدیدنظر خواهان نسبت به رأی معترض عنه وارد است. مطابق ماده ۱۲۴ قانون استخدام کشوری، ماموریت آموزشی جزء حالات استخدامی بوده و بر اساس حکم مقرر در ماده ۶ آیین نامه ماموریت موضوع ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری، اعزام مستخدم جهت طی دوره آموزشی با حفظ پست سازمانی و پرداخت حقوق و مزایای مستمر مقرر شده است. در مانحن فیه تجدیدنظر خوانده وفق مقررات مذکور از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ به مدت ۲۴ ماه در ماموریت آموزشی بوده و دستگاه محل خدمت نیز مدت مذکور را به عنوان سوابق خدمتی محاسبه نموده و همواره در طول خدمت این مدت به عنوان سابقه احتساب و در ارتقاء مستخدم نیز مورد لحاظ قرار گرفته است. با این وصف تصمیم دستگاه در صدور حکم بازنشستگی از جهت لحاظ مدت ماموریت آموزشی به عنوان سابقه صحیح بوده و حکم مقرر در تبصره ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری منصرف از موضوع خواسته بوده و ناظر به موضوعات بعد از اجرایی شدن قانون مدیریت بوده و مدت تحصیل حین خدمت که قبل از اجرایی شدن قانون مدیریت بوده تابع مقررات حاکم بر زمان تحصیل بوده، علیهذا با توجه به مراتب مذکور مستنداً به ماده۷۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی معترض عنه نقض و حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.
ج: شعبه ۳۹ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای سیدعطا تقوی اصل به خواسته الزام به اعاده به خدمت و لغو حکم بازنشستگی به طرفیت دانشگاه فرهنگیان و صندوق بازنشستگی کشوری، به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۷۶۰۲۷۳۴-۳؍۱۰؍۱۳۹۹ به شرح زیر رأی به رد صادر کرده است:
نظر به اینکه به تصریح مقرر در بند (چ) ماده ۵۷ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، اعاده به خدمت صرفاً در خصوص جانبازان تجویز شده است و با توجه به این که شاکی رزمنده بوده از شمول قانون مورد نظر خروج موضوعی دارد و تضییع حقی نسبت به شاکی اعمال نشده است مستند به مواد ۱۰ و ۱۷ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر می گردد. این رأی وفق ماده ۶۵ قانون دیوان، ظرف مدت بیست روز قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
رأی مذکور، به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۵۸۰۴۹۳۳-۲؍۱۲؍۱۳۹۹ صادر شده از شعبه ۲۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به شرح زیر تایید شده است:
شاکی با بیش از ۳۵ سال سابقه خدمت در مورخ ۳؍۷؍۱۳۹۸ بازنشسته شده است، مدعی است ۴ سال تحصیل در دانشسرا و ۲ سـال مـاموریت تمام وقت و ۲ سـال مـاموریت پاره وقت نمی بایست جزو سوابق خدمت وی لحاظ می گردید، تقاضای لغو حکم بازنشستگی و برگشت به کار را نموده است. با توجه به اینکه در زمان اشتغال از احتساب سنوات فوق برخوردار شده و از مزایای آن بهره مند گردیده و حق بیمه سنوات فوق به صندوق بازنشستگی پرداخت شده است و بازنشستگی شاکی بنا بر تقاضای نامبرده صورت گرفته است لذا شعبه بدوی به لحاظ عدم نقض مقررات حکم به رد شکایت صادر کرده است و در این مرحله نظر به اینکه از سـوی تجدیدنظر خواه ایراد موثر بـه طوری که اساس رأی معترض عنه را مخدوش نماید ابراز نشده و در رسیدگی به پرونده و صدور رأی اقدام مغایر موازین قانونی که موجبات فسخ رأی بدوی را فراهم آورد مشهود نیست، لذا به استناد ماده فوق الذکر ضمن رد تجدیدنظر خواهی دادنامه شماره ۲۷۳۴-۳؍۱۰؍۱۳۹۹ تایید می گردد.
د- شعبه ۴۲ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست آقای عبداله فتحعلی زاده به خواسته الزام به اجرای تبصره ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و به طرفیت اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی، به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۲۲۰۱۲۵۰-۲۲؍۵؍۱۳۹۹ به شرح زیر رأی به رد شکایت صادر کرده است:
از آنجایی که تبصره ذیل ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۱۳۸۶ می باشد و تحصیل شاکی از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ می باشد لذا قانون شامل وضعیت شاکی نمی شود چه اینکه اثر قانون نسبت به آتیه است نه گذشته از سوی دیگر شاکی در مدت تحصیل سابقه خدمت و بیمه پردازی دارد بنابراین مدت تحصیل وی جزء سابقه خدمت و بازنشستگی محسوب می شود. نظر به اینکه شاکی در جهت اثبات خواسته خود دلیل موجهی اقامه ننموده و مدرک و مستندی که مثبت ادعای خود و تضییع حقوق قانونی وی باشد ارائه نکرده و تخلفی در اقدامات و تصمیمات مشتکی عنه احراز نشد علیهذا شکایت مطروحه از ناحیه شاکی غیر وارد تشخیص و مستنداً به مواد ۱۱ و ۱۰ از قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ حکم به رد شکایت صادر و اعلام می شود. رأی صادره وفق ماده ۶۵ از قانون دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
رأی مذکور به مـوجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۹۳۰۴۵۳۷-۱۸؍۱۲؍۱۳۹۹ صادر شده از شعبه ۲۳ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۱؍۵؍۱۴۰۱ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- اولاً: براساس بند (پ) ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری (اصلاحی مصوب ۲۲؍۴؍۱۳۴۶)، «اعزام مستخدم برای طی دوره‌های آموزشی یا کارآموزی در داخل یا خارج کشور»، جزء حالات مأموریت است و در ماده ۶ آیین‌نامه مأموریت موضوع ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری مصوب ۲۴؍۶؍۱۳۵۲، اعزام مستخدم جهت طی دوره‌های آموزشی با حفظ پست سازمانی و پرداخت حقوق و مزایای مستمر یا فوق‌العاده شغل پیش‌بینی شده است.
ثانیاً: براساس ماده ۴ قانون مدنی: «اثر قانون نسبت به آتیه است و قانون نسبت به ماقبل خود اثر ندارد، مگر اینکه در خود قانون، مقررات خاصی نسبت به این موضوع اتّخاذ شده باشد» و در نتیجه حکم مندرج در تبصره ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۱۳۸۶ مبنی بر اینکه: «مدت خدمت کارمندانی که در ابتدا یا حین خدمت به تحصیل مقاطع رسمی آموزشی یا معادل آن اشتغال می‌یابند و از مزایای تحصیلات مربوطه بهره‌مند می‌شوند، جزء سابقه خدمت برای بازنشستگی منظور نمی‌گردد»، عطف به ماسبق نمی‌شود و از زمان تصویب این قانون به بعد قابلیت اجرایی داشته و لازم‌الاتباع است.
بنا به مراتب فوق، مدت اشتغال به تحصیل در زمان قبل از اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سـال ۱۳۸۶، مشمول مفاد بند (پ) ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری (اصلاحی مصوب ۲۲؍۴؍۱۳۴۶) و ماده ۶ آیین‌نامه مأموریت موضوع ماده ۱۱ قانون استخدام کشوری مصوب ۲۴؍۶؍۱۳۵۲ بوده و جزء سابقه خدمتی برای بازنشستگی محسوب می‌شود و رأی شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۶۰۰۰۲۲۸۳-۲؍۱۰؍۱۳۹۹ صادره از شعبه ۳۰ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که بر رد شکایت اصدار یافته، در حدی که متضمن این معنا است، صحیح و منطبق با موازین قانونی است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
حکمتعلی مظفری- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری