راهبردهای صنعت نفت درحوزه زنان وخانواده

راهبردهای صنعت نفت در حوزه زنان و خانواده (بخشنامه وزیر نفت)

بیژن زنگنه در نامه ای به معاونان خود و مدیران عامل شرکت‌های اصلی، روسای واحدهای مستقل ستادی و صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان، راهبردهای صنعت نفت در امور زنان و خانواده را به منظور استفاده از استعدادها و قابلیت‌های زنان به عنوان نیمی از سرمایه‌های انسانی ارزشمند در سازمان و فراهم آوردن بستر مناسب برای بهبود وضعیت، ارتقای جایگاه و توسعه مشارکت آنان در انطباق با تکالیف صنعت نفت در این حوزه و همچنین تحکیم بنیان خانواده صنعت نفت، ابلاغ کرد.

راهبردهای صنعت نفت درحوزه زنان وخانواده

ماده ۱ – تعاریف

۱-۱- صنعت نفت: منظور وزارت نفت، شرکت‌ها، سازمان‌ها و موسسات تابعه آن می‌باشد.

۱-۲- خانواده: شامل خانواده کارکنان شاغل رسمی وغیر رسمی که حسب  مورد به هر یک از آنها اشاره شده است.

۱-۳- جنسیت: تلقی جامعه از پایگاه، نقش، مسئولیت و انتظاراتی است که از زنان و مردان دارد. در تحلیل جنسیت، چگونگی دسترسی زنان و مردان به منابع، منافع و فرصت‌های زندگی مدنی مشخص می شود.

۱-۴- برنامه حساس به جنسیت: در این برنامه از یک سو بر ایجاد شرایط عینی و عادلانه مناسب برای زن و مرد و در عین حال بر نیازهای خاص زنان در جامعه و امکانات شغلی او تاکید و از سویی دیگر، جنبه‌های نگرشی موجود در جامعه هم مورد توجه قرارمی گیرد.

۱-۵- عدالت ‌جنسیتی: عبارت از برخورداری یکسان (کارکنان) از مواهب توسعه‌ای کشور (و صنعت نفت) و منابع و فرصت‌ها هم چنین مشارکت منصفانه و فعال در فرآیند سیاست گذاری‌، تصمیم‌گیری‌ و برنامه‌ریزی است.

۱-۶- توان ‌افزایی: عبارت از توسعه و گسترش قابلیت و شایستگی افراد برای نیل به اهداف سازمان است.

۱-۷- برنامه ریزی جنسیتی: سازماندهی مجدد، بهبود، توسعه و ارزیابی فرآیندهای سیاست گذاری و برنامه ریزی به‌گونه‌ای که جنسیت و دیدگاه عدالت جنسیتی در کلیه سیاست‌ها، برنامه‌ها و مقررات لحاظ شود.

۱-۸- نگرش جنسیتی: دیدگاه شخصی یا جمعی در ارتباط با نقش و مسئولیت‌هایی که زنان و مردان درجامعه یا سازمان برعهده دارند.

ماده ۲ – دامنه شمول:

راهبردهای حوزه زنان و خانواده در حوزه ستادی، شرکت‌های اصلی وتابعه، واحدهای مستقل ستادی، صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان، قابل اجرا خواهد بود.

ماده ۳ – مبانی قانونی / مقرراتی

قوانین فرادست، شامل: سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) درحوزه خانواده، مواد (۱۰۱)، (۱۰۲) و (۱۰۳) هم چنین ماده (۸۰) برنامه ششم توسعه کشور، بخشنامه‌های دولت در حوزه زنان ، مصوبات ستاد ملی زن و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی ، آیین‌نامه‌های مرتبط به استناد بند «۳» بخش «ث» ماده (۳) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت و ابلاغیه‌های وزیر.

ماده ۴ – اهداف:

۴-۱- جاری‌سازی نگرش جنسیتی در سیاست‌ها، برنامه‌ها و مقررات صنعت نفت.

۴-۲- ارتقای آگاهی و اصلاح نگرش کارکنان و مدیران نسبت به نقش و جایگاه زنان و خانواده.

۴-۳- افزایش مشارکت زنان شاغل در جایگاه‌های سیاست گذاری وتصمیم گیری صنعت نفت.

۴-۴- ارتقا سطح سلامت (جسمی-روانی- نشاط زنان و خانواده صنعت نفت).

۴-۵- تحکیم بنیان خانواده در صنعت نفت.

۴-۶- توسعه مسئولیت اجتماعی و فرهنگی صنعت نفت برای زنان.

ماده ۵ – موضوعات راهبردی:

۵-۱- ارتقا وضعیت شاخص‌های عدالت جنسیتی در وزارت نفت (تصویب نامه شماره ۸۴۴۳۹/ت ۵۵۶۸۱ مورخ ۱۳۹۷/۰۶/۲۷ هیئت وزیران).

۵-۲- توسعه آگاهی کارکنان و خانواده‌ها از طریق طراحی و برگزاری دوره‌های آموزشی، کارگاه‌ها و نشست‌های علمی و متناسب برای توان افزایی و ارتقا آگاهی‌های جنسیتی، دانش اجتماعی و مهارت‌های زندگی فردی، خانوادگی و سازمانی از طریق طراحی و برگزاری دوره‌های آموزشی، کارگاهی و نشست‌های علمی.

۵-۳- مرتفع نمودن موانع سازمانی و فرهنگی در به کارگیری و انتصاب زنان توانمند در مشاغل تخصصی و مدیریتی . ( تصویب نامه شماره ۱۳۵۱۸۲۴ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۳۰ شورای عالی اداری).

۵-۴- حفظ و ارتقای سلامت در کلیه ابعاد و کیفیت زندگی شاغلین و خانواده‌ها با رویکرد خود مراقبتی، توسعه و ترویج فرهنگ افزایش فعالیت بدنی زنان و خانواده‌ها با هدف توسعه ورزش همگانی، ایجاد نشاط و افزایش دسترسی به فرصت‌های ورزشی.

۵-۵- پیگیری انجام معاینات شغلی زنان شاغل در صنعت نفت و بررسی و ارزیابی نتایج با توجه به عوامل خطرزای شغلی و محیطی و تقویت پزشک خانواده جهت مداخلات بهینه و به موقع در حوزه سلامت.

۵-۶- حمایت‌های مادی ومعنوی از زنان سرپرست خانوار و زنان آسیب پذیر.

۵-۷- تامین امنیت اجتماعی زنان شاغل در محیط کار.

۵-۸- بررسی وضعیت خانواده‌های کارکنان و آسیب‌شناسی آن‌ها با نگاهی ویژه به شهرک‌های مسکونی در مناطق عملیاتی و برنامه‌ریزی در جهت تحکیم بنیاد خانواده، کاهش آسیب‌ها و غنی‌سازی برنامه‌های اوقات فراغت خانواده‌ها.

۵-۹- توسعه مسئولیت اجتماعی صنعت نفت برای زنان مناطق بومی از طریق ۱) تحلیل وضعیت و مشارکت در تدوین طرح‌های توسعه اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، ورزشی و بهداشتی زنان و دختران جوامع محلی مرتبط با وزارت نفت ۲) فرهنگ‌سازی خانواده‌ها برای مصرف بهینه منابع انرژی، مدیریت پسماند و حفاظت از محیط زیست.

۵-۱۰-  اجرای طرح‌ها و پروژه‌های پژوهشی مرتبط با زنان و خانواده با نظارت امور زنان و خانواده وزارت نفت که در راستای شناسایی مشکلات و چالش‌های زنان و خانواده و ارایه راهکارهای کاربردی و موثر، تعریف و اجرا می شود.

ماده ۶ – سازوکاراجرایی مورد نیاز

 ۶-۱- جایگاه سازمانی و ساختار امور زنان و خانواده وزارت نفت

با توجه به اسناد بالادستی کشور (آیین‌نامه اجرایی ابلاغی تبصره «۲» ماده (۱۰۱) قانون برنامه ششم توسعه کشور) و ضرورت تدوین طرح جامع بازآرایی ساختار امور زنان و خانواده در دستگاه‌های اجرایی و همچنین ساختار مناسب جهت پیگیری و ضمانت اجرایی آیین‌نامه مزبور در وزارت نفت، تشکیلات سازمانی امور زنان و خانواده طی نامه ت ر/ ۱۰۳۱۶۵ مورخ ۱۳۹۴/۰۳/۱۰ و تصویب‌نامه سازمانی شماره ۰۱۵۷۸ مورخ ۱۳۹۳/۰۹/۱۹ ابلاغ گردید. این ساختار با هدف ارتقای کارآمدی، در سال ۱۳۹۷ مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت (تصویبنامه شماره ۱۶۹۳۲مورخ ۱۳۹۷/۰۱/۲۱). در این راستا و با توجه به تصویب “اختصاص یکی از سمت‌های مشاور مدیران عامل چهار شرکت اصلی به مشاور امور زنان و خانواده” (ابلاغیه شماره ۴۷۸۸۲۸ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۱)، مدیران عامل شرکت‌های اصلی و واحدهای مستقل ستادی مکلفند، ضمن انتخاب فردی واجد شرایط از بین زنان شاغل طبق بخشنامه شماره ۵۶۶۵۴ مورخ ۱۳۹۳/۰۲/۱۳، جایگاه سازمانی امور زنان و خانواده را در بالاترین رده ستاد/ شرکت‌های اصلی و فرعی تابعه قرار داده و رتبه شغلی آن را، مادامی که در این سمت فعالیت می‌نماید، یک رتبه بالاتر از رتبه استحقاقی با حفظ مزایای شغلی در نظر گیرند و شرایط و تسهیلات لازم جهت عضویت و حضور مشاوران امور زنان را در هیات مدیره، شوراهای عالی و سیاست گذاری (به ویژه در حوزه مدیریت منابع انسانی) فراهم نمایند.

۶-۲- وظایف ونقش‌ها:

۱-۲-۷- وظایف مشاور امور زنان و خانواده:

۱) مشارکت در تدوین برنامه حساس به جنسیت در وزارت نفت به منظورکاهش شکاف جنسیتی در سه شاخص: فاصله در مشارکت و نقش آفرینی سازمانی درسیاست‌ها و برنامه‌ها، فاصله در توزیع حقوق و مزایا و پاداش و فاصله در پیشرفت و ارتقا شغلی، سازمانی و مدیریتی.

۲)  مشارکت در تدوین، ارزیابی، تطبیق اهداف، سیاست‌ها و برنامه‌های کلان جهت اجرای سیاست‌های ابلاغی، اسناد بالادستی و بخشنامه‌های دولت در حوزه زنان و خانواده و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها.

۳)  ارائه گزارش عملکرد از اقدامات انجام یافته با محوریت عدالت جنسیتی و ذیل راهبردهای صنعت نفت در حوزه زنان و خانواده به مراجع درونی و فرابخشی.

۲-۲-۷- وظایف معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی / معاونین وزیر و مدیران عامل چهار شرکت اصلی / روسای واحدهای مستقل ستادی و صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز ورفاه کارکنان.

۱)  تأمین اعتبارات مورد نیاز برای اجرای راهبردها و برنامه‌های امور زنان و خانواده مجموعه وزارت نفت در ستاد وزارت نفت بر عهده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و در شرکت‌های اصلی برعهده مدیر عامل هر شرکت و روسای واحدهای مستقل و صندوق‌های بازنشستگی می‌باشد.

۲)  شرکت‌های اصلی / واحدهای مستقل ستادی هر ساله باید برنامه‌های بهبود وضعیت شغلی و ارتقای جایگاه زنان هم چنین تحکیم بنیان خانواده را در چارچوب اهداف و راهبردها تنظیم و مصوب نمایند.

۳) در زمینه برنامه ریزی و اجرای برنامه‌های امور زنان و خانواده مشارکت و همکاری مدیران عامل چهارشرکت اصلی، فرعی و تابعه، روسای واحدهای مستقل ستادی و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در چارچوب راهبردها و هماهنگی با امور زنان و خانواده الزامی است.