دستورالعمل ترک تشریفات مناقصات
دستورالعمل ترک تشریفات مناقصات (بخشنامه شماره ۸۹۱۷۰/۱۰۰ مورخ ۲۳/۹/۱۳۸۷ سازمان برنامه و بودجه کشور)
بخشنامه به تمام دستگاه‌های اجرایی
در اجرای بند (و) ماده (۲۸) قانون برگزاری مناقصات و بند (د) ماده (۱۳) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تمام دستگاه‌های اجرایی (موضوع بند «ب» ماده (۱) قانون برگزاری مناقصات) متقاضی ترک تشریفات مناقصه مکلفند فرم شش برگی”درخواست مجوز ترک تشریفات مناقصه” را براساس دستورالعمل تهیه و تنظیم آن که ضمیمه این بخشنامه ارسال می‌گردد، تکمیل نمایند و همراه مدارک مورد نیاز با امضای بالاترین مقام دستگاه اجرایی برای طرح در هیأت موضوع بند (و) ماده (۲۸) قانون برگزاری مناقصات به این معاونت ارسال نمایند.
پیشنهادهایی در هیأت قابل طرح می‌باشد که:
۱- اعتبار لازم برای اجرای پروژه‌ها، عملیات و فعالیت‌ها در قوانین بودجه سنواتی یا بودجه شرکتها پادار شده باشد.
۲- قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی … در اجرای آنها رعایت شده باشد.
همچنین در صورت موافقت هیأت با انجام کار از طریق ترک تشریفات مناقصه، رعایت مفاد بند “ج” ماده (۲۳) قانون برگزاری مناقصات و آیین‌نامه اجرایی نظام مستندسازی و اطلاع رسانی مناقصات، الزامی می باشد.
این بخشنامه جایگزین بخشنامه شماره ۱۵۶۷۷/۱۰۱ مورخ ۵/۲/۱۳۸۴ می‌شود.
دستورالعمل تکمیل فرم درخواست مجوز ترک تشریفات مناقصه
به منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در تنظیم گزارش متقاضیان دریافت مجوز ترک تشریفات مناقصه و همچنین یکنواختی در ارایه اطلاعات و مدارک مورد نیاز و تسهیل در امر بررسی، جمع‌بندی و تهیه گزارش نهایی برای طرح درخواست مذکور در هیأت موضوع بند (و) ماده (۲۸) قانون برگزاری مناقصات و بند (د) ماده (۱۳) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، ضروری است پیشنهاد دهندگان “فرم درخواست صدور مجوز ترک تشریفات مناقصه” را با توجه به موارد ذیل تکمیل و به همراه کلیه مدارک و اسناد مورد نیاز برای ارایه درخواست مجوز ترک تشریفات مناقصه به هیأت مذکور با امضاء بالاترین مقام موضوع بند (هـ) ماده (۲۸) قانون برگزاری مناقصات به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور ارسال نمایند.
الف) مشخصات درخواست:
در این قسمت، موضوع و کل مبلغ پیشنهادی، طرف قرارداد، دلایل ترک تشریفات، نام دستگاه اجرایی متقاضی و مقام ارجاع‌کننده ذکر می‌گردد. منظور از سایر دستگاه‌های ذینفع، عنوان سایر دستگاه‌های اجرایی به غیر از وزارتخانه، شرکت دولتی، موسسات و سازمان‌های دولتی اصلی دخیل در درخواست می باشد.
ب) سابقه و توجیه پیشنهاد:
۱ – سابقه و خلاصه موضوع مورد درخواست
در این قسمت خلاصه‌ای از سابقه و موضوع ترک تشریفات، عنوان و شماره طبقه‌بندی دستگاه‌اجرایی ارجاع‌کننده موضوع ترک‌تشریفات درج می‌گردد.
۲- عنوان دستگاه ارجاع‌کننده:
در این بخش نام وزارتخانه، سازمان و یا شرکت ارجاع کننده کار ترک تشریفات همراه با شماره طبقه‌بندی قید می‌گردد.
۲-۱- مشخصات بالاترین مقام ارجاع‌کننده:
در این قسمت نام و نام خانوادگی بالاترین مقام دستگاه مرکزی (مطابق تعریف آیین‌نامه مستندسازی مناقصات) ذکر گردد.
بعنوان مثال اگر وزارتخانه‌ای ارجاع‌کننده طرح موضوع در هیأت مذکور است، نام و نام خانوادگی و عنوان پست وزیر دستگاه در قسمت مربوطه قید گردیده و همراه با اصل درخواست ارسال می‌گردد.
۳- دستگاه اجرایی متقاضی:
نام دستگاه اجرایی متقاضی، وزارتخانه، مؤسسه، شرکت دولتی یا نهادی است که متقاضی اصلی دریافت مجوز می‌باشد همراه با شماره طبقه‌بندی دستگاه درج می‌گردد.
۴- اطلاعات کلی:
در این قسمت اطلاعات مربوط به نوع عملیات (خرید، نصب و احداث)، ایرانی یا خارجی و یا ایرانی وخارجی بودن طرف قرارداد، (خارجی و یا ایرانی و خارجی بودن طرف قرارداد منوط به رعایت قانون حداکثر استفاده از توان ….می‌باشد)، محل تأمین اعتبار (بودجه عمومی، منابع داخلی و یا سایر منابع)، مدت اجرای قرارداد، تاریخ شروع عملیات و محل اجرا (استان و شهرستان) درج می‌گردد.
همچنین در بند (۵-۷) لازم است میزان اعتبار پیش‌بینی شده برای اجرای طرح مذکور به تفکیک هر سال ذکر شود و چنانچه قرارداد جزیی از پروژه یا طرح باشد عناوین آن ذکر گردیده تا اطمینان کامل از وجود اعتبار لازم برای اعتبار طرح مذکور حاصل گردد.
۵- مستندات قانونی :
چنانچه مبلغ قرارداد ترک تشریفات مناقصه برای قراردادهای داخلی بیش از دویست برابر نصاب معاملات کوچک و برای قراردادهای خارجی بالای یک میلیون دلار باشد، رعایت مفاد ماده (۲۸) قانون برگزاری مناقصات در مورد دستگاه‌های موضوع بند (ب) ماده (۱) قانون برگزاری مناقصات الزامی بوده و بدین‌لحاظ ارسال صورتجلسه کمیسیون هیأت سه نفری موضوع ماده (۲۸) قانون مذکور (نسخه اصلی و یا نسخه رونوشت تأیید شده توسط بالاترین مقام متقاضی موضوع ترک تشریفات مناقصه) و انضمام آن به درخواست لازم می‌باشد. در صورتی که مبلغ ارزی مورد درخواست بیش از یک میلیون دلار باشد، ارسال درخواست، با استناد به بند (د) ماده (۱۳) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ارایه شود. همچنین در صورتی که مشمول سایر قوانین جاری کشور باشد می‌بایست مواد قانونی ذی‌ربط اجمالاً توضیح داده شود.
۶- مبلغ ترک تشریفات مناقصه:
ذکر مبلغ ریالی قرارداد در قراردادهای ریالی (به واحد میلیون ریال) و میزان ارز قرارداد با ذکر نوع ارز (دلار، یورو و…) به واحد هزار (هزار دلار، هزار یورو و…) و در صورت ریالی و ارزی بودن قرارداد، ذکر مبلغ ارزی و ریالی به تفکیک و درمجموع الزامی می‌باشد. بدیهی است در صورتی که برای تسعیر ارز از نرخی به جزء نرخ شناور استفاده می‌گردد باید مستندات آن ضمیمه باشد.
۷- مشخصات فنی کالا و خدمات :
در این قسمت لازم است مشخصات فنی کالا، خدمات، تجهیزات و ماشین‌آلات مورد درخواست بطور اختصار بیان گردد.
۸- شرح دلایل توجیهی لزوم ترک تشریفات مناقصه:
ذکر دلایل کافی (الزام به خرید از عرضه‌کنندگان خاص، تحریم‌های اقتصادی و…) برای انجام عملیات مورد نظر از نظر ترک تشریفات الزامی است. بدیهی است واحدهای متقاضی ترک تشریفات مناقصه، باید در زمان مناسب، درخواست خود مبنی بر صدور مجوز ترک تشریفات را به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور ارایه نمایند و ارایه درخواست در پایان سال و ذکر دلیل مبنی بر عدم فرصت کافی بدلیل انقضای مهلت استفاده از اعتبار پیش‌بینی شده در بودجه سنواتی، توجیه ترک تشریفات محسوب نمی‌گردد.
۹- در این قسمت چنانچه قرارداد برای تکمیل باقیمانده کار قبلی منعقد می‌شود علت آن بیان شود.
در این قسمت لازم است دلائل عدم اتمام بموقع قرارداد، با توجه به موارد مطروحه (ضعف در طراحی و برآورد حجم و مبلغ کار، ضعف در اجرا و سایر مشکلات )مشخص گردد.
۱۰- دلایل توجیهی انتخاب طرف قرارداد:
انتخاب طرف قرارداد (خارجی یا داخلی) برای انجام عملیات مورد نظر باید از دلایل توجیهی کافی برخوردار باشد. چنانچه طرف قرارداد خارجی می‌باشد باید شرکت ایرانی توانمند برای اجرای موضوع قرارداد وجود نداشته باشد.
۱۱- اطلاعات مربوط به طرف قرارداد (مشاور یا پیمانکار منتخب):
داشتن گواهینامه صلاحیت در رابطه با موضوع قرارداد، و قید پایه و رشته تخصصی و رتبه طرف قرارداد، ظرفیت آزاد، مبلغ اولیه قرارداد، حداکثر مبلغ مجاز انعقاد قرارداد، برآورد سال مبنای فهرست بها، سوابق‌کاری و کارهای در دست اجرای طرف قرارداد، در این قسمت اعلام می‌گردد. به تدریج که معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور برای سایر طرف‌های قرارداد (به غیر از پیمانکار و مشاور) گواهینامه صلاحیت صادر نماید، ارائه اطلاعات مربوط به این قسمت عمومیت می‌یابد. ولی در حال حاضر این بخش از فرم اطلاعات، منحصر به مشاوران و پیمانکاران طرف قرارداد می‌باشد
۱۲- سوابق کاری و مالی طرف قرارداد در پروژه های مشابه در این قسمت ذکر شود
سوابق‌کاری طرف قرارداد، در انجام پروژه‌های مشابه (اعم از داخلی و خارجی) در قسمت مربوطه ذکر شود.
۱۳- رعایت بند ث ماده ۲۶ آیین نامه نظام مستند سازی واطلاع رسانی مناقصات :
براساس بند (ث) ماده ۲۶ آیین‌نامه اجرایی نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات، مناقصه‌گران باید اطلاعات ثبتی، مالیاتی و بیمه کارکنان خود را در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات درج نمایند.
۱۴- تفکیک کارهای پروژه به قرارداد جداگانه:
براساس مفاد بند (ب) ماده (۱۳) آیین‌نامه اجرایی بند (ج) ماده (۱۲) قانون برگزاری مناقصات به منظور پیشگیری از تغییر شرایط متعارف ارجاع کار، هنگام استفاده از روش ترک تشریفات مناقصه، تفکیک کارهای پروژه به قراردادهای جداگانه فقط براساس گزارش‌های مصوب واحدهای خدمات مشاوره صلاحیت‌دار مجاز است و کارفرما موظف است گزارش واحد خدمات مشاوره صلاحیت‌دار را همراه با فرم تکمیل شده ارسال نماید.
۱۵- لحاظ شدن انتقال دانش فنی در قرارداد :
با توجه به نیاز کشور به فناوری‌های جدید و انتقال دانش فنی به طرف ایرانی (اعم از ماشین‌آلات، تجهیزات،خدمات و تربیت نیروی انسانی داخلی) و ارائه مستندات مربوط، به واحد متقاضی ترک تشریفات مناقصه، ضروری است نحوه و چگونگی قید آن در قرارداد، در این قسمت توضیح داده شود.
۱۶- سهم مشارکت داخلی از کل قرارداد :
در این قسمت درخواست کننده سهم مشارکت خود (و یا واگذار شده به طرف قرارداد داخلی) و درصد آن از کل عملیات اجرایی قرارداد و نوع مشارکت (کالا و یا خدمات و تجهیزات) را درج می‌نماید.
۱۷- نتیجه استعلام توان ساخت داخلی از دستگاه‌های ذی‌ربط (به همراه مستندات):
درخواست‌کننده می‌بایست در زمینه توان ساخت داخل کالا و یا ارایه خدمات مورد نظر از دستگاه‌ها، ارگان‌ها و نهادهای داخلی (دولتی و غیردولتی) استعلام لازم را بعمل آورده و نتیجه این استعلام را دقیقاً قید کرده و مدارک آن را همراه درخواست ارسال نماید.
رعایت قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی، تولیدی، صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظور صدور خدمات در مورد قراردادها با عنایت به بخشنامه شماره ۱۱۵۶۹۵-۱۰۱ مورخ ۲۲/۶/۱۳۸۲ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور الزامی می‌باشد.
۱۸- فهرست عرضه‌کنندگان کالا و خدمات مورد درخواست همراه با استعلام قیمت:
از آنجایی که پذیرش درخواست ترک تشریفات مناقصه، منوط به آن است که بررسی‌های لازم نظیر استعلام قیمت در مورد کالا و خدمات مورد نظر صورت گرفته باشد. لذا ضروری است در این زمینه قیمت‌های پیشنهادی (در مورد شرکت‌های خارجی، قیمت‌های پیشنهادی C&F , FOB) از طرف درخواست کننده ارایه شود.
۱۹- نحوه و روش محاسبه و اخذ استعلام قیمت :
لازم است نحوه و روش محاسبه و اخذ استعلام قیمت خرید کالا، خدمات و تجهیزات قید گردد.
۲۰- سایر توضیحات لازم:
هرگونه توضیحی‌که می‌تواند در توجیه انجام عملیات از طریق ترک تشریفات مناقصه مؤثر باشد و در قسمت‌های قبلی مطرح نشده باشد، در این قسمت ذکر می‌گردد.
ج- فرم باید توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی تایید و مستندات فهرست شده در بند (ج) همراه با فرم تکمیل شده به ضمیمه درخواست برای رییس هیات ارسال شود.
امیرمنصور برقعی- معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
