استرداد پاداش پایان خدمت در اعاده به خدمت جانبازان

عدم الزام به استرداد پاداش پایان خدمت جانبازانی که قبل از قانون برنامه ششم توسعه اعاده به خدمت‌شده‌اند (دادنامه شماره 2917 مورخ 17/10/1398 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه: 2917

تاریخ دادنامه: 17؍10؍1398 

شماره پرونده: 9802839

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقای محمدمهدی تقدیسی

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

گردش کار: در خصوص الزام و یا عدم الزام دستگاه اجرایی به استرداد (پذیرش و دریافت) یا عدم استرداد پاداش پایان خدمت جانبازانی که قبل از لازم‌الاجرا شدن قانون برنامه ششم اعاده به خـدمت شده‌اند، بین شعب دیوان آراء معارضی صادر شده است.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 40 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9609980902403182 با موضوع دادخواست آقای محمدمهدی تقدیسی به طرفیت 1- اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان 2- وزارت آموزش و پرورش و به خواسته الزام اداره مربوطه به استرداد پاداش بازنشستگی پرداخت شده به جانبازان بعد از اعاده به خدمت به موجب دادنامه شماره 9709970902401895-24؍6؍1397 به شرح زیر رأی صادر کرده است: 

نظر به اینکه شاکی در اجرای ماده 4 قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان و ماده 103 قانون مدیریت خدمات کشوری اعاده به خدمت شده است و با توجه به اینکه مطابق ماده 107 قانون مذکور پاداش پایان خدمت پس از بازنشستگی به ازاء هرسال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر به اضافه وجوه مربوط به مرخصی ذخیره شده پرداخت می شود و از طرفی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه 290-23؍5؍1391 بند 3 بخشنامه شماره 4ت؍272998؍ت هـ م؍2–332 مورخ 14؍9؍1388 رئیس تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی شرکت ملی نفت ایران را باطل ننموده و اعاده به کار کارمندان را منوط به استرداد پاداش پایان خدمت مجاز دانسته است بنابراین خواسته شاکی مقرون به صحت تشخیص و مستنداً به مواد 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف مهلت 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

در اثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور شعبه 25 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9709970955805191-18؍12؍1397 با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:

تجدیدنظر خوانده ازکارکنان رسمی آموزش و پرورش بوده درسال 1390 بازنشسته گردیده و پاداش پایان خدمت را دریافت نموده در سال 1392 به خدمت اعاده و متعاقباً حکم بازنشستگی وی لغو می گردد درخواست بازپس گیری پاداش دریافتی داشته تا در هنگام بازنشستگی مجدد پاداش بازنشستگی را یکجا دریافت نماید شعبه بدوی حکم به ورود شکایت صادر نموده است علیهذا نظر بر اینکه دادنامه شماره 290-23؍5؍1391 صادره از هیأت عمومی که مورد استناد شعبه بدوی و شاکی قرارگرفته ناظر بر تکلیف مستخدم به اعاده پاداش و حقوق و مزایای دریافتی بوده و الزام قانونی بر پذیرش آن از سوی دستگاه اجرایی متبوع ندارد از طرفی براساس تبصره بند (چ ) ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه مصوب 1395 در صورت دریافت پاداش پایان خدمات در بازنشستگی اول پاداش مربوط به آن سنوات مجدداً به این افراد تعلق نمی گیرد. لذا ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

ب: شعبه 45 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9609980904202300 با موضوع دادخواست آقای حبیب اله تاکی به طرفیت وزارت آموزش و پرورش و به خواسته الزام به دریافت وجوه پاداش پایان بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 9709970904201939-21؍7؍1397 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص دادخواست تقدیمی حبیب اله تاکی فرزند عبدالخالق به طرفیت وزارت آموزش و پرورش به خواسته مارالبیان، با بررسی تدقیق ومداقه جمیع اوراق و محتویات پرونده، مفاد دادخواست تقدیمی و خواسته شاکی و مستندات ابرازی پیوست به شرح مضبوط و مندرج در متن پرونده، لغو حکم بازنشستگی شاکی که در چارچوب قوانین و مقررات صورت پذیرفته و حاکی از اعاده وضع شاکی به حالت قبل از بازنشستگی و به منزله این است که اصلاً حکم بازنشستگی صادر نشده و اثری بر آن مترتب نمی باشد بنابراین پرداخت پاداش پایان خدمت نیز وجاهت نداشته، چرا که شاکی در اجرای ماده 4 قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان و ماده 103 قانون مدیریت خدمات کشوری، اعاده به خدمت شده است و به مستفاد از رأی شماره 290-23؍5؍1391 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که حاکی از عدم ابطال بند 3 بخشنامه شماره 4ت؍272998؍ت هـ م؍2-332 مورخ 14؍9؍1388 رئیس تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی شرکت ملی نفت ایران می باشد و صریحاً بیان گردیده است: « نظر به اینکه به موجب مواد 3-4 و 17 قانون تسهیلات استخدامی جانبازان مصوب 31؍3؍1374مقرر شده است جانبازان واجد شرایط، طبق ضوابط می توانند برای یک بار به خدمت اعاده شوند و مقررات مذکور دلالتی بر منبع بازپرداخت مبالغ یا وجوهی که جانبازان به هنگام قطع رابطه استخدامی دریافت کرده اند ندارد، بنابراین بند 3 بخشنامه معترض به که اعاده به کار جانبازان برخوردار از احکام مقنن در اعاده به خدمت را منوط به استرداد پاداش مبلغ سنوات خرید خدمت و مقرری مستمری دریافتی ( حسب مورد) کرده است با قوانین مورد استناد شاکی مغایرت ندارد قابل ابطال نیست ». علیهذا نظر به مراتب معنونه و اینکه طرف شکایت، دفاع مؤثری که موجبات تزلزل ادعای شاکی را فراهم آورد و مبین عدم استحقاقش باشد به عمل نیاورده است، شکایت و ادعای شاکی را وارد و محرز دانسته به استناد اصل 173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مواد 1، 10، 11، 16، 17، 58، 60 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، حکم بهورود شکایت شاکی و الزام طرف شکایت به شرح خواسته صادر و اعلام می نماید. رأی صادره ظرف بیست روز برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه برای اشخاص مقیم خارج از کشور از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

رأی مذکور به موجب رأی شماره 9809970955900180-28؍1؍1398 شعبه 26 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 17؍10؍1398 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- از آن جایی که قانونگذار در قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب سال 1374 و قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال 1391، به طور صریح حکمی راجع به استرداد پاداش پایان خدمت ایثارگران پس از اعاده به خدمت بیان نکرده است و در تبصره بند (چ) ماده 87 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1395 مقرر شده است در صورت دریافت پاداش پایان خدمت در بازنشستگی اول، پاداش مذکور مربوط به آن سنوات مجدداً به این افراد تعلق نمی گیرد، از این حکم مستفاد می شود که پاداش و سنوات دریافتی در بازنشستگی اول قابل استرداد نمی باشد و اعاده به خدمت اصولاً ملازمه ای با استرداد پاداش پایان خدمت و یا حق سنوات ندارد و با عنایت به این که رأی شماره 290- 23؍5؍1391 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری- همان گونه که در دادنامه شماره 350- 10؍7؍1398 هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری نیز تصریح شده است- دلالتی بر الزام دستگاه اجرایی به پذیرش درخواست جانبازان و دریافت پاداش پایان خدمت اولیه از آنان در هنگام برگشت به کار ندارد بلکه این امر از اختیارات دستگاه اجرائی بوده است که آن هم در حال حاضر با تصویب تبصره بند (چ) ماده 87 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران منتفی شده است، بنابراین الزام دستگاه اجرایی به پذیرش استرداد پاداش پرداختی اولیه به جانباز اعاده به خدمت شده جهت برخورداری وی از دریافت پاداش پایان خدمت بر مبنای حقوق جدید فاقد مبنای قانونی می باشد، مضافاً اینکه شاکیان علی رغم اینکه قبل از برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اعاده به خدمت شده اند، لیکن پس از گذشت چند سال و در زمان حاکمیت قانون بـرنامه پنجساله ششم توسعه اقتصـادی، اجتماعی و فرهنگی جمهـوری اسلامی ایران اقـدام به طرح شکایت کرده اند، بنا بر مراتب رأی صادر شده به رد شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقررات قانونی است. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری