آيين‌نامه اجرايي قانون اعطاي تسهيلات مربوط به آزادگان به آن دسته از افرادي كه تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي محكوميت سياسي داشته‌اند (تصويب نامه شماره ۸۱۵۶۷/ت۲۰۳۹۴ﻫ مورخ ۲۵/۱۲/۷۷ هیئت وزیران)
ماده ۱- در اين آيين‌نامه عبارت‌هاي زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
ستاد: ستاد رسيدگي به امور آزادگان
قانون: قانون حمايت از آزادگان (اسراي آزاد شده) بعد از ورود به كشور مصوب ۱۳۶۸.
ماده واحده: ماده واحده قانون اعطاي تسهيلات مربوط به آزادگان به آن دسته از افرادي كه تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي محكوميت سياسي داشته‌اند مصوب ۱۳۷۷.
ماده ۲- افرادي كه از تاريخ ۲۸/۵/۱۳۳۲ تا تاريخ ۱۶/۱۱/۱۳۵۷ حداقل به مدت شش ماه در بازداشت يا حبس قطعي به سر برده‌اند، مي‌توانند درخواست خود را مبني بر آزاده شناخته شدن به ستاد تسليم نمايند. ستاد براي انطباق وضعيت متقاضي با شرايط مندرج در ماده واحده مراتب را حسب مورد به وزارت اطلاعات يا سازمان قضايي نيروهاي مسلح، اداره دوم ستاد مشترك و سازمان حفاظت اطلاعات ارتش منعكس مي‌نمايد و مراجع مذكور حداكثر ظرف يك ماه نسبت به انجام و اعلام موارد زير اقدام خواهند نمود:
الف- تاييد دارا بودن حداقل شش ماه سابقه بازداشت يا حبس قطعي متقاضي؛
ب- تاييد واجد دليل امنيتي- مذهبي يا اتهامات سياسي ديگر بودن بازداشت يا حبس قطعي.
تبصره ۱- در اجراي تبصره (۱) ماده واحده قانون، تشخيص ايمان و اعتقاد متقاضي به اصول و مباني اسلام با دادگاه‌هاي انقلاب اسلامي است.
تبصره ۲: ستاد رسيدگي به امور آزادگان پيگيري و هماهنگي‌هاي لازم را براي رسيدگي به درخواست متقاضيان تا حصول نتيجه قطعي به عمل خواهد آورد و دستگاه‌هاي فوق‌الذكر موظفند در اين جهت همكاري لازم را با ستاد به عمل آورند.
تبصره ۳- تسهيلات موضوع اين آيين‌نامه ناظر به افرادي است كه آزادگي آنان با رعايت ترتيبات مقرر در اين ماده احراز گردد.
تبصره ۴- تسهيلات موضوع اين آيين‌نامه از تاريخي در اختيار افراد ذيربط قرار مي‌گيرد كه آزادگي آنان با رعايت ترتيبات فوق توسط ستاد احراز مي‌شود.
ماده ۳- كليه تسهيلاتي كه در قوانين و مقررات براي مشمولان قانون منظور شده است درباره آزادگان نيز حسب مورد در مورد خانواده آنان برقرار مي‌گردد. در مواردي كه قانون و مقررات راجع به آزادگان از جمله لوايح قانوني و مقررات مربوط به احتساب سابقه خدمت و رفع آثار محكوميت‌هاي سياسي با رعايت تبصره (۴) قانون تعيين تكليف لوايح قانوني مربوط به رفع آثار محكوميت‌هاي سياسي مصوب ۱۳۶۶ واجد امتيازات و تسهيلات بيشتر باشد براساس قوانين و مقررات اخيرالذكر رفتار خواهد شد.
ماده ۴- موارد تسهيلات و امتيازات و ارايه خدمات به آزادگان مطابق دستورالعملي خواهد بود كه متناسب با مدت بازداشت يا حبس با هماهنگي دستگاه‌هاي ذيربط و حسب مورد پس از تاييد سازمان‌هاي برنامه و بودجه و امور اداري و استخدامي كشور تهيه و ابلاغ مي‌گردد.
ماده ۵- دستگاه‌هاي مذكور در ماده (۲۳) قانون مكلفند در جهت اجراي ماده (۲۰) قانون توافقنامه مشتركي با ستاد تنظيم و بخشي از خدمات و امكانات خود را در كليه زمينه‌هاي موردنياز آزادگان يا با حداقل قيمت تخصيص دهند تا مطابق ماده (۲۴) قانون با تشخيص و معرفي ستاد در سراسر كشور به آنان اعطا گردد.
ماده ۶- آزادگان بازنشسته، از كار افتاده و فوت شده نيز مشمول مفاد اين آيين‌نامه مي‌باشد و حقوق يا مستمري بازنشستگي، از كار افتادگي يا مستمري وراث آنان براساس مفاد اين آيين‌نامه و ساير مقررات مربوط به آزادگان تعيين و پرداخت مي‌گردد.
ماده ۷- آزادگاني كه بر اثر ضايعات ناشي از بازداشت يا حبس به تشخيص بنياد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامي جانباز شناخته شوند، با رعايت ماده (۵) قانون تحت حمايت بنياد قرار مي‌گيرند و مانند ساير جانبازان با آنان رفتار خواهد شد.
ماده ۸- آزادگاني كه مشمول هيچ يك از نظام‌هاي بازنشستگي و وظيفه نمي‌باشند در صورت درخواست، با تاييد ستاد، مشمول قانون تامين اجتماعي قرار خواهند گرفت و مقررات مورد عمل درباره آزادگان مشمول قانون تامين اجتماعي و اصلاحات بعدي درباره آنان به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
تبصره ۱- آزادگان موضوع اين ماده چنانچه بر اثر مرگ طبيعي فوت شده باشند، در صورت درخواست وراث واجد شرايط و تاييد ستاد، مشمول قانون تامين اجتماعي خواهند بود. مستمري وراث واجد شرايط طبق قانون تامين اجتماعي، به ميزاني كه به تشخيص ستاد، كفاف زندگي متعارف را بدهد، توسط سازمان تامين اجتماعي پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲: در اجراي ماده (۱۳) قانون، سنوات خدمت براي آزادگان معادل دوران اسارت يا زندان يا بازداشت كاهش مي‌يابد.
ماده ۹- كليه دستگاه‌هاي ذكر شده در ماده (۲۳) قانون موظفند آزادگاني را كه واجد شرايط استخدامي- با رعايت مواد ۱۰ و ۲۱ قانون- باشند و از سوي ستاد يا نمايندگي‌هاي آن در استان‌ها براي اشتغال معرفي مي‌شوند را به استخدام رسمي درآورده و كليه اقدامات لازم از قبيل تامين اعتبار، ايجاد پست يا شغل سازماني را بعد از به كارگيري آنان انجام دهند و سازمان امور اداري و استخدامي كشور با همكاري ستاد دستورالعمل اجرايي لازم را تهيه و به دستگاه‌هاي فوق‌الذكر ابلاغ خواهد نمود.
تبصره- به منظور حفظ قداست و حرمت آزادگان و فراهم آوردن موجبات اجراي ماده واحده، وزارت كشور موظف است يك نفر كارشناس يا مسؤول را در فرمانداري‌هايي كه ستاد درخواست مي‌كند، با حفظ پست سازماني به ستاد معرفي نمايد تا پس از بررسي و تاييد ستاد به عنوان مسؤول امور آزادگان شهرستان زير نظر ستاد استان در محل فرمانداري انجام وظيفه نمايد. كاركنان موردنظر در استانداري جهت استقرار ستادهاي استان پيش‌بيني خواهد شد.
ماده ۱۰- سازمان برنامه و بودجه اعتبار موردنياز جهت اجراي اين آيين‌نامه را همه ساله در بودجه ستاد يا حسب مورد دستگاه مربوط پيش‌بيني خواهد نمود.