رأی در خصوص نحوه بهره‌مندی از ۱۰ درصد امتیاز تأهل و فرزندآوری در آزمون های استخدامی
رأی در خصوص نحوه بهره‌مندی از ۱۰ درصد امتیاز تأهل و فرزندآوری در آزمون های استخدامی (شماره ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۲۰۲۶۲۸ مورخ ۱۴۰۳/۰۹/۱۲ هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری)
* شماره پــرونـــده : هـ ت/ ۰۲۰۰۶۰۶
شماره دادنامه سیلور: ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۲۰۲۶۲۸
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۹/۱۲
* شاکی : خانم فایقه شهرزاد رحمانلو
*طرف شکایت : قوه قضاییه – جهاد دانشگاهی
*موضوع شکایت و خواسته : ابطال اطلاعیه شماره ۴ آزمون استخدامی کادر اداری قوه قضاییه در سال ۱۴۰۰ در خصوص امتیاز ۲ درصد به ازای هر فرزند
نحوه بهره‌مندی از ۱۰ درصد امتیاز تأهل و فرزندآوری در آزمون های استخدامی
* شاکی دادخواستی به طرفیت قوه قضاییه – جهاد دانشگاهی به خواسته فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد :
اطلاعیه شماره ۴ آزمون استخدامی کادر اداری قوه قضاییه در سال ۱۴۰۰
به ازای تأهل و نیز هر فرزند دو درصد مجموعاً حداکثر تا ۱۰ درصد به امتیاز کتبی هر داوطلب اضافه خواهد شد بدیهی است تأثیر امتیاز متعلقه در نمره آزمون کتبی برای تمام داوطلبان دارای شرایط لحاظ خواهد شد.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :
اعمال امتیاز فوق بدون در نظر گرفتن سهمیه در هر شهر و استان باعث تضییع حقوق داوطلبان مجرد شده است.
* در پاسخ به شکایت مذکور ، طرف شکایت به طور خلاصه توضیح داده است که :
متن مندرج در اطلاعیه با متن قانون بند ب ماده ۱۵ قانون جوانی جمعیت مطابقت دارد.
پرونده شماره هـ ت / ۰۲۰۰۶۰۶ مبنی بر تقاضای ابطال اطلاعیه شماره ۴ آزمون استخدامی کادر اداری قوه قضاییه در سال ۱۴۰۰ در خصوص در نظر گرفتن ۲% امتیاز به ازای تأهل و نیز هر فرزند مجموعاً حداکثر تا ۱۰% در آزمون کتبی متعاقب طرح در جلسه مورخ ۱۴۰۳/۸/۶ مجدداً در جلسه مورخ ۱۴۰۳/۸/۲۷ مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضای هیات به شرح ذیل اتخاذ تصمیم نمودند:
رای هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
اولاً متن مقرره مورد شکایت با بند ۲ ماده ۲۹ بخشنامه شماره ۱۰۱۲۴۳ مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۹ سازمان اداری و استخدامی کشور( موضوع دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی، تخصصی و اختصاصی برای استخدام افراد در دستگاه‌های اجرایی) مصوب شورای توسعه و مدیریت سرمایه انسانی که در اجرای بند ب ماده پانزده قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مقرر داشته به ازای تأهل و نیز هر فرزند ۲ درصد، حداکثر تا ۱۰% به مجموع امتیاز آزمون مشترک فراگیر داوطلب اضافه می‌شود (با توجه به این که در تعریف امتحان مشترک فراگیر از عبارت«به صورت متمرکز و سراسری» استفاده شده منظور افزودن امتیاز به امتیاز آزمون کتبی است) انطباق دارد.
ثانیاً: شاکی بنا به دلایل ذیل خواستار ابطال مقرر مورد شکایت شده است:
الف: اختصاص ۲ نمره به جای ۲ درصد در آزمون کتبی
ب: با توجه به اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین لازم بود که بحث مربوط به سهمیه برای افرادی که بعد از آزمون متأهل شده اند لحاظ می‌گردید.
ج: در سهمیه تأهل باید افراد متأهل را برای هر شهر و استان مشخص می‌کردند که هر فرد در سهمیه خود به رقابت بپردازد مانند دیگر سهمیه ها نه این که در شرایط و سهمیه متفاوت با هم سنجیده شوند.
در رابطه با اشکال بند الف لازم به ذکر است که مقرره مورد شکایت متضمن چنین امری نیست و اشکال فرد نسبت به آن چه که در عمل رخ داده ایراد به مقرره مورد شکایت تلقی نمی‌گردد.
در خصوص اشکال بند ب: لازم به ذکر است که خود قانون علی‌الاطلاق تأهل و دارا بودن فرزند را ذکر نموده بنابراین از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت امتیاز بند ب علاوه بر این که شامل افرادی خواهد بود که مؤخر بر تاریخ فوق دارای زن و فرزند می گردند، شامل همه افرادی که از قبل دارای زن و فرزند بوده اند نیز می‌گردد.
در خصوص اشکال بند ج: لازم به ذکر است بند ب ماده پانزده قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ناظر بر پیش‌بینی امتیاز است و نه پیش‌بینی سهمیه بنابراین ایراد شاکی که لازم بود در رقابت متاهلین با هم سنجیده شوند و مجردین با هم توجیهی ندارد و در انطباق با بند قانونی فوق و مقرره مورد شکایت نمی‌باشد.
علاوه بر موارد فوق هیات تخصصی استخدامی از این حیث که مقرره مورد شکایت ناظر به افزایش امتیاز در آزمون کتبی است و در قانون به افزایش امتیاز اشاره شد ، به موضوع رسیدگی نموده و به شرح ذیل اتخاذ تصمیم نمود :
اولاً: شورای توسعه و مدیریت سرمایه انسانی در بند ۲ ماده ۲۹ دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی، تخصصی و اختصاصی برای استخدام افراد در دستگاه‌های اجرایی (موضوع بخشنامه شماره ۱۰۱۲۴۳ مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۹ سازمان اداری و استخدامی کشور) در اجرای بند ب ماده پانزده قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مقرر داشته به ازای تأهل و نیز هر فرزند ۲ درصد، حداکثر تا ۱۰% به مجموع امتیاز آزمون مشترک فراگیر داوطلب اضافه می‌شود ( منظور از آزمون مشترک فراگیر همان آزمون کتبی است ) بنابراین اطلاعیه آزمون استخدامی قوه قضاییه لازم بود که منطبق با مصوبه شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی باشد که همین‌طور هم بوده است.
ثانیاً: چنانچه افزایش امتیاز در مرحله آزمون کتبی اعمال نگردد چه بسا ممکن باشد با عدم اعمال امتیاز موضوع بند ب ماده پانزده قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در این مرحله اساساً فرد نتواند به مرحله بعدی راه پیدا نماید.
ثالثاً : اصل برابری فرصت‌ها و رعایت مراتب شایستگی (موضوع ماده ۴۱ قانون مدیریت خدمات کشوری) و همچنین این امر که لازم است به کارگیری افراد در دستگاه‌های اجرایی پس از پذیرفته شدن در آزمون عمومی صورت پذیرد (موضوع ماده ۴۴ قانون مدیریت خدمات کشوری) ایجاب می‌نماید چنانچه در قوانین بنا به مصالح و مقتضیات امتیازی در به‌کارگیری، جذب و استخدام افراد پیش بینی شود برداشت مجریان در حد متیقن و به صورتی که اصول پذیرفته شده فوق کمتر دچار خدشه شود، صورت پذیرد.
با عنایت به تمامی مراتب فوق اطلاعیه شماره ۴ آزمون استخدامی کادر اداری قوه قضاییه در سال ۱۴۰۰ در خصوص افزودن ۲ درصد امتیاز به ازای تأهل و نیز هر فرزند ۲ درصد مجموعاً حداکثر تا ۱۰ درصد به امتیاز کتبی هر داوطلب (بند ۳) قابل ابطال نمی‌باشد.
این رای به استناد بند ب ماده ۸۴ قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی ۱۴۰۲ ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس دیوان عدالت اداری یا ۱۰ نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
علی اکابری- رییس هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری