طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات
طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات (بخشنامه شماره۹۹/۱۰۴۴۴۱ مورخ ۱۳۹۹/۷/۱۶ شورای عالی فضای مجازی)
قوه قضاییه – سازمان برنامه و بودجه کشور
معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – وزارت اطلاعات
وزارت امور اقتصادی و دارایی – وزارت امور خارجه
وزارت آموزش و پرورش – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت جهاد کشاورزی – وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
وزارت راه و شهرسازی – وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت کشور – وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
سازمان صدا و سیمای ج.ا.ا – سازمان تبلیغات اسلامی – بانک مرکزی ج.ا.ا
بیمه مرکزی ج.ا.ا – دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات
دبیرخانه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات – فرهنگستان زبان و ادب فارسی
مرکز آمار ایران – مرکز مدیریت راهبردی افتا ریاست جمهوری
در اجرای ماده ۱۱ آیین‌نامه داخلی شورای عالی فضای مجازی، به پیوست مصوبه جلسه شصت و ششم مورخ ۱۳۹۹/۶/۲۵ شورای عالی با موضوع «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» برای اجرا ابلاغ می‌شود.
دبیر شورای عالی فضای مجازی – سیدابوالحسن فیروزآبادی
طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات
مقدمه
تحقق استقلال کشور، کاهش وابستگی و جلوگیری از دست‌اندازی بیگانگان در فضای مجازی، تأمین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیست‌بوم متناسب با فرهنگ اسلامی – ایرانی، منوط به تحقق شبکه ملی اطلاعات و مستلزم فعالیت نظام‌مند و فراگیر در تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی است. به بیان دیگر، از یک سو معماری و کارکرد شبکه ملی اطلاعات بر اساس نیازمندی‌های خدمات و محتوا طراحی می‌شود و عملکرد آن، تاثیر مستقیمی بر ارتقای کیفیت خدمات و محتوا خواهد داشت و از سوی دیگر، تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی، در پیشرفت، ارتقاء و کاربردیتر شدن شبکه ملی اطلاعات از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ماده ۱- خط‌مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات
به منظور استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی در جهت استقلال و تسهیل خدمت‌رسانی، عدالت، شفافیت و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی، خط مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات به شرح ذیل است:
۱-۱- درون‌زایی و خوداتکایی؛
۱-۲- برون‌نگری؛
۱-۳- فرصت‌سازی؛
۱-۴- بازدارندگی، پایداری و تاب‌آوری در مقابل انواع تهدیدات؛
۱-۵- حکمرانی یکپارچه و منعطف؛
۱-۶- روزآمدی، نوآوری و آینده‌نگری؛
۱-۷- مشارکت فعال ذی‌ربطان؛
۱-۸- کارکرد فرهنگی – اجتماعی مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی کشور؛
۱-۹- توسعه سبز و سلامت محور.
ماده ۲- اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴
۲- ۱- اهداف راهبردی
۲-۱-۱- دستیابی به جامعهای پیشرو و اخلاقمدار، با بهرهمندی عادلانه همه آحاد جامعه از فرصتهای فضای مجازی و رشد محتوا و خدمات داخلی، ارتقاء کیفیت زندگی و افزایش سواد فضای مجازی منطبق بر ارزشهای اسلامی – ایرانی؛
۲-۱-۲- ارتقاء جایگاه و کسب سهم مناسب از اقتصاد دیجیتال و شکوفایی کسب و کارهای دانشبنیان، خلاق و مولد با بهرهگیری از ظرفیت‌های شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی؛
۲-۱-۳- فراهمسازی زمینههای حکمرانی صالحانه در فضای مجازی با تاکید بر مردمسالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع و مسئولانه، حفظ کرامت و حقوق انسانها و امنیت عمومی، شفافیت نظام اداری و مقابله با فساد و جرایم سایبری؛
۲-۱-۴- استقرار نظام جامع و فراگیر در سطح ملی، برای امنسازی، پایدارسازی و تداوم ارایه خدمات زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم؛
۲-۱-۵- ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران به تراز قدرتهای سایبری جهانی با ایجاد موازنه تاثیر و گسترش تعاملات دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها در جهت اجماعسازی، گفتمانسازی، اقناع و شکلدهی به قواعد، مقررات و استانداردهای فضای مجازی با ابتکارعمل و رویکرد مواجهه فعال؛
۲-۱-۶- حضور جریانساز و هدفمند در عرصههای ملی و فراملی فضای مجازی برای ترویج گفتمان انقلاب اسلامی.
۲ـ۲- اهداف عملیاتی
اهداف عملیاتی شامل چهار بخش است؛ در بخش اول بهصورت جامع به اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات پرداخته شده و در سه بخش دیگر، آن دسته از اهداف عملیاتی که موجب پیشرفت، ارتقاء و کاربردیترشدن شبکه می‌شود، ارایه شده است.
۲ـ۲ـ۱- اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات
۲-۲-۱-۱- پوشش هشتاد درصدی دسترسی پهنباند ثابت خانوارها با متوسط سرعت دسترسی بیستوپنج مگابیتبرثانیه و پوشش صد درصد جمعیت کشور برای دسترسی پهنباند سیار با سرعت متوسط ده مگابیتبرثانیه؛
۲-۲-۱-۲- مزیت بخشی اقتصادی و تعرفه‌گذاری رقابتی در دسترسی به خدمات کاربردی و محتوای داخلی به میزان حداقل دو برابر و در دسترسی به خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات به میزان حداقل سه برابر نسبت به رقبای خارجی تا سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۱-۳- مزیت بخشی کیفی[۱] در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی به میزان پنج برابر نسبت به خدمات و محتوای خارجی تا پایان سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۱-۴- ارایه خدمات پایه کاربردی داخلی با سهم ترافیک هفتاد به سی نسبت به خدمات پایه کاربردی خارجی مشابه در سبد مصرفی کاربران و نرخ رشد سالیانه ۱۵ درصدی؛
۲-۲-۱-۵- ایجاد امکان اتصال حداقل ده درصد کاربران با دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات؛
۲-۲-۱-۶- هزینه سالانه دسترسی پهن باند خانگی به حداکثر دو درصد از سرانه درآمد ناخالص ملی؛
۲-۲-۱-۷- امکان اتصال و دسترسی پرسرعت سازمانها، مراکز آموزشی، پژوهشی، حوزوی، کسبوکارها و کاربران تجاری با حداقل سرعت صد مگابیتبرثانیه؛
۲-۲-۱-۸- تأمین کیفیت[۲] شبکه در اتصال بین دو نقطه داخلی شبکه‌های هسته و تجمیع با تأخیر کمتر از سی میلیثانیه، اتلاف بسته داده[۳] کمتر از یک‌میلیونیوم[۴] و تاخیر متغیر[۵] کمتر از دو میلیثانیه؛
۲-۲-۱-۹- تأمین خدمات مستقل زمان شبکه[۶] برای همه زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم کشور بدون وابستگی به سامانه‌های ناوبری جهانی نظیر GPS ؛
۲-۲-۱-۱۰- مدیریت کامل منابع[۷] ملی و بینالمللی مورد استفاده در زیرساخت ارتباطی کشور؛
۲-۲-۱-۱۱- پشتیبانی کامل زیرساخت‌های ارتباطی کشور از نسخه شش پروتکل اینترنت[۸] و کسب سهم سی درصدی در لایه دسترسی؛
۲-۲-۱-۱۲- ارایه خدمات زیرشبکههای امن و مدیریتپذیر؛
۲-۲-۱-۱۳- ایجاد حداقل سه قطب مرکز داده در سه استان و ایجاد نقطه حضور بین‌الملل در منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات با رعایت اصول دفاعی و امنیتی؛
۲-۲-۱-۱۴- شکل‌گیری حداقل سه فراهمکننده خدمات ابری داخلی با قابلیت تأمین نیازهای زیرساختی، ذخیرهسازی، پردازشی و سکویی برای همه خدمات پایه داخلی و کسب سهم بازار هشتاد درصدی از کل نیاز خدمات ابری کشور؛
۲-۲-۱-۱۵- استقرار کامل خدمات پایه کاربردی داخلی (با اولویت پیام‌رسان اجتماعی و موتور جستجو) با قابلیت تأمین نیازهای ملی و پاسخگویی به همه محتواهای مورد نیاز کشور با اولویت محتواهای خط و زبان فارسی تا سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۱-۱۶- قرارگیری زبان فارسی به عنوان زبان پیشفرض در هشتاد درصد خدمات و تجهیزات هوشمند همراه؛
۲-۲-۱-۱۷- استفاده از سیستم‌عامل داخلی برای تمامی مراکز نظامی و امنیتی و زیرساخت‌های حیاتی در نسخههای رومیزی، سرور و سیستم‌های کنترل صنعتی؛
۲-۲-۱-۱۸- تأمین یک سیستم‌عامل داخلی امن تلفن همراه؛
۲-۲-۱-۱۹- کسب حداقل بیست درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه هوشمند با سیستم‌عامل داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی؛
۲-۲-۱-۲۰- مصونسازی، کاهش آسیب‌پذیری و افزایش پایداری و تاب آوری امنیتی و دفاعی شبکه ملی اطلاعات در برابر تهدیدات بدون اتکا به خدمات خارجی؛
۲-۲-۱-۲۱- ایجاد گذرگاه‌های ایمن داخلی؛
۲-۲-۱-۲۲- تحقق کامل گذرگاه‌های ایمن مرزی؛
۲-۲-۱-۲۳- رشد بومیسازی تجهیزات شبکه به میزان ده درصد سالیانه بر اساس اولویتهای تعیین شده توسط مرکز ملی فضای مجازی؛
۲-۲-۱-۲۴- بومیسازی سامانه‌های امنیتی موردنیاز شبکه ملی اطلاعات به میزان صد درصد؛
۲-۲-۱-۲۵- اجرای کامل نظام پیشگیری و مقابله با حوادث فضای مجازی و نظام هویت معتبر در فضای مجازی مصوب شورای عالی فضای مجازی؛
۲-۲-۱-۲۶- تأمین ادله الکترونیکی در خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب قوانین کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی؛
۲-۲-۱-۲۷- اجرای الزامات صیانت از حریم خصوصی و حقوق عامه در سطح خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب طرح مصوب شورای عالی فضای مجازی و قوانین کشور؛
۲-۲-۱-۲۸- (غیرقابل انتشار)؛
۲-۲-۱-۲۹- ارتقاء سالمسازی خدمات شبکه ملی اطلاعات به میزان بیست درصد در سال؛
۲-۲-۱-۳۰- ارتقاء سطح آمادگی امنیتی و دفاعی شبکه ملی.
۲ـ۲ـ۲- اهداف عملیاتی خدمات کاربردی
۲-۲-۲-۱- رسیدن به شاخص تمرکز مطلوب[۹] در سکوهای بومی خدمات؛
۲-۲-۲-۲- استقرار کامل سکوهای ارایه خدمات الکترونیکی اعم از دولت، سلامت، تجارت، آموزش، قضایی، گردشگری، حملونقل و انتظامی با تعرفه مناسب برای آحاد مردم؛
۲-۲-۲-۳- دستیابی به سهم ده درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور؛
۲-۲-۲-۴- افزایش سهم خرده‌فروشی الکترونیکی به میزان ده درصد از کل بازار خرده‌فروشی کشور؛
۲-۲-۲-۵- رسیدن مجموع سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه معادل دویست میلیون یورو در سال و سهم جمع‌سپاری در کشور معادل شصت میلیون یورو در سال؛
۲-۲-۲-۶- ایجاد حداقل دو سکوی ارایه خدمت با سهم بیست درصدی از کاربران منطقه و دارای بازار جهانی؛
۲-۲-۲-۷- استقرار نظام جامع تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی؛
۲-۲-۲-۸- نظام‌مندسازی فعالیت خدمات خارجی در شبکه ملی اطلاعات.
۲ـ۲ـ۳- اهداف عملیاتی محتوا[۱۰]
۲-۲-۳-۱- استقرار نظام تنظیم مقررات زنجیره تولید، نشر و مصرف محتوا؛
۲-۲-۳-۲- استقرار نظام مالکیت معنوی و مادی محتوای داخلی تا سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۳-۳- دستیابی اقتصاد محتوای داخلی به سهم پانزده درصدی از اقتصاد دیجیتال کشور با نرخ رشد سالیانه پنجاه درصد؛
۲-۲-۳-۴- تحقق سهم هفتاد درصدی خدمات محتوایی داخلی (اعم از ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدیو) از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالیانه چهل درصدی از طریق تنظیم مقررات تولید و خدمات محتوا؛
۲-۲-۳-۵- سهم حداقل چهل درصدی محتوای حرفه‌ای داخلی سازگار با فرهنگ اسلامی – ایرانی از سبد محتوای حرفه‌ای سکوهای داخلی و سکوهای خارجی مجاز در کشور؛
۲-۲-۳-۶- ایجاد شبکه اختصاصی ایمن، سالم و مفید کودک و نوجوان و افزایش سهم ترافیک محتوای مفید اختصاصی ردههای سنی کودک و نوجوان به پانزده درصد از ترافیک کل کشور؛
۲-۲-۳-۷- تامین نیاز کشور به دانشنامه عمومی فراگیر و دانشنامه‌ها و بانک‌های اطلاعاتی تخصصی در حوزههای مختلف علوم؛
۲-۲-۳-۸- افزایش نرخ رشد سالیانه سی درصدی سهم بازیهای رایانهای داخلی؛
۲-۲-۳-۹- تامین نیاز محتوایی کشور در خدمات ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدیو از طریق سامانه‌ها و سکوهای داخلی با حداقل ده میلیون مشترک فعال؛
۲-۲-۳-۱۰- گسترش منطقه‌ای و بینالمللی سامانه‌های داخلی اعم از شبکه‌های اجتماعی و نمایشی برخط با جذب سی درصد از کاربران منطقه غرب آسیا، کشورهای عضو اکو و کشورهای عربی؛
۲-۲-۳-۱۱- ردهبندی محتوای حرفه‌ای منتشر شده و محتوای کاربر محور با تأکید بر سازوکارهای خود تنظیمگری؛
۲-۲-۳-۱۲- افزایش سهم صفحات فارسی از وب به بیش از چهار درصد؛
۲-۲-۳-۱۳- کسب سهم چهل درصدی ابزارهای بومی خط و زبان فارسی و آزادسازی پیکره‌ها و منابع محتوایی مورد نیاز؛
۲-۲-۳-۱۴- دستیابی به حداقل سه سامانه خدمات ارزیابی و صحتسنجی اخبار و محتوا؛
۲-۲-۳-۱۵- تامین نیاز کشور در حوزه سکوهای آموزشی فراگیر اعم از آموزشهای دانشگاهی، مقاطع تحصیلی، عمومی و مهارتی با ظرفیت ارایه خدمات به بیست میلیون کاربر؛
۲-۲-۳-۱۶- رشد سالیانه چهل درصدی سهم تبلیغات قانونی از کل بازار تبلیغات سکوهای داخلی و خارجی فعال در کشور؛
۲-۲-۳-۱۷- افزایش سالیانه بیستوپنج درصدی محتوای مرتبط با فرهنگسازی و سواد فضای مجازی.
۲ـ۲ـ۴- اهداف عملیاتی سالمسازی محتوا و امنیت خدمات
۲-۲-۴-۱- کاهش نرخ رشد جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد با فراهمسازی امکانات، زیرساخت‌های لازم و ارتقاء توان پیشگیری و مقابله با جرایم و حوادث فضای مجازی؛
۲-۲-۴-۲- ارتقاء توان دستگاه‌های امنیتی، انتظامی و قضایی در اشراف اطلاعاتی و شناسایی و مقابله با تخلفات و جرایم سازمانیافته فضای مجازی به میزان حداقل سالیانه بیستوپنج درصد؛
۲-۲-۴-۳- کاهش متوسط زمان پاسخگویی به استعلامهای قضایی و رسیدگی به شکایات مرتبط با جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛
۲-۲-۴-۴- ارتقاء سالمسازی و کاهش محتوای آسیب‌رسان و مجرمانه در فضای عمومی به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛
۲-۲-۴-۵- استقرار نظام حقوقی و دیپلماسی سایبری در حفظ و صیانت از حقوق و منافع ملی؛
۲-۲-۴-۶- ارتقاء اشراف، رصد، ضرایب امنیتی و امکان اعمال سیاست‌های حاکمیتی در لایه خدمات کاربردی و محتوا بر اساس پیوست امنیتی؛
۲-۲-۴-۷- ایجاد نظام هوشمند بومی امنیت و دفاع سایبری؛
۲-۲-۴-۸- مدیریت مخاطرات و ارتقاء امنسازی خدمات به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛
۲-۲-۴-۹- کاهش مدت زمان رسیدگی به حوادث فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سیدرصد از طریق تقویت تیمهای پاسخگویی به حوادث.
ماده۳- معماری شبکه ملی اطلاعات
با توجه به مصوبات جلسههای شماره پانزده مورخ ۱۳۹۲/۱۰/۰۳ و شماره سیوپنج مورخ ۱۳۹۵/۰۹/۲۰ شورای‌عالی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات بهعنوان یک زیرساخت پیچیده و برخوردار از زیرسیستم‌ها، اجزای متنوع و تعاملات چندوجهی بین اجزاء و زیرسیستم‌ها، نیازمند یک مدل مفهومی برای ترسیم معماری است تا در عین ساده و قابل فهمبودن، نشاندهنده تمامیت و انطباق آن با سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات باشد. معماری شبکه ملی اطلاعات نیز نیازمند الگویی است تا توصیفکننده ساختار و روابط پیچیده و درهمتنیده بین اجزاء و زیرسیستم های شبکه ملی اطلاعات باشد و تصویر جامعی از شبکه ملی اطلاعات ارایه کند.
مدل مفهومی شبکه ملی اطلاعات مطابق محدوده تعیین شده در شکل شماره ۱ و نمایه معماری فنی آن مطابق شکل شماره ۲ است. براساس این مدل، لایههای محتوا و خدمات کاربردی خارج از قلمرو شبکه ملی اطلاعات براساس سند تبیین الزامات این شبکه است، لیکن تأمین نیازهای ملی فضای مجازی، تحقق استقلال و کاهش وابستگی و مداخله بیگانگان در فضای مجازی کشور، مستلزم شکل‌گیری و پیشرفت تمامی لایهها، بهصورت همگن و هماهنگ است. این معماری با رویکردی جامع و خدمتگرا[۱۱] و با در نظرگرفتن سبد خدمات شبکه ملی اطلاعات، پاسخگوی نیازهای کنونی م ندرج در اسناد بالادستی بوده و با نگاهی[۱۲] به فناوریهای آینده[۱۳]، زمینه توسعه و مزیتبخشی برای زیست‌بوم خدمات و محتوای اسلامی – ایرانی را ایجاد خواهد کرد.
شکل شماره ۱- مدل مفهومی فضای مجازی کشور
شکل شماره ۲- نمایه معماری فنی شبکه ملی
ماده ۴- اجزای شبکه ملی اطلاعات
اجزای شبکه ملی اطلاعات در دو بخش زیرساخت و خدمات شبکه ملی اطلاعات در جدول شماره ۱ ارایه شده است. مرکز ملی فضای مجازی موظف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدل مفهومی، نمایه معماری فنی و اجزای شبکه ملی اطلاعات را متناسب با نیاز و تحولات فناورانه و ملاحظات حکمرانی در دوره‌های زمانی دوساله و در چارچوب اهداف این سند بازنگری کند.
جدول شماره ۱ – اجزای شبکه ملی اطلاعات
فهرست اجزای زیرساخت فهرست خدمات شبکه ملی اطلاعات
۱- شبکه هسته؛
۲- شبکه‌های تجمیع؛
۳- شبکه‌های دسترسی؛
۴- مراکز تبادل ترافیک داخلی؛
۵ – مراکز تبادل ترافیک بین‌الملل؛
۶ – شبکه‌های توزیع محتوا؛
۷- سرورهای نامدامنه؛
۸ – گذرگاه‌های ایمن داخلی؛
۹- دروازه‌های مرزی بین‌الملل؛
۱۰- گذرگاه‌های ایمن مرزی بین‌الملل؛
۱۱- منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات؛
۱۲- شبکه¬های اختصاصی؛
۱۳- شبکه و زیرساخت ابری دولت؛
۱۴- مراکز داده عمومی؛
۱۵- مراکز داده اختصاصی؛
۱۶- قطب‌های مراکز داده؛
۱۷- زیرساخت ابر عمومی، اختصاصی، ترکیبی و خدمات پایه؛
۱۸- سرورهای همزمانی ( NTP )؛
۱۹- مرکز مدیریت یکپارچه امنیت؛
۲۰- مرکز مدیریت یکپارچه سالم سازی؛
۲۱- مرکز رصد و پایش شبکه ملی اطلاعات؛ ۱- خدمات ارتباطی؛
۲- خدمات میزبانی مراکز داده؛
۳- خدمات نام و نشانگذاری؛
۴- خدمات تبادل پیام و اطلاعات؛
۵ – خدمات ابری عمومی و اختصاصی؛
۶- خدمات ابری زیرساختی؛
۷- مرورگر بومی؛
۸ – خدمات سالمسازی؛
۹- پشتیبانی خدمات رصد و پایش و هوشمندی آن در تعامل، تحلیل و پردازش؛
۱۰- خدمات همزمانی ( NTP )؛
۱۱- خدمات پیوست امنیتی؛
۱۲- تأمین ادله دیجیتال؛
۱۳- مدیریت هویت معتبر (تأمین شناسه و گواهی دیجیتال)؛
۱۴- پیام‌رسان و شبکه اجتماعی؛
۱۵- خدمات پایه مکانی و نقشه؛
۱۶- مخازن، کتابخانهها و API ها؛
۱۷- سیستم‌عامل داخلی؛
۱۸- رایانامه داخلی؛
۱۹- خدمات دسترسی به اینترنت؛
۲۰- جویشگر داخلی؛
۲۱- خدمات صیانت از داده؛
۲۲- خدمات مقابله با حوادث؛
۲۳- خدمات امنسازی ، کاهش آسیب‌پذیری و افزایش پایداری و تاب‌آوری؛
۲۴- خدمات مدیریت یکپارچه سالمسازی؛
۲۵- خدمات مدیریت یکپارچه امنیت؛
۲۶- خدمات مدیریت منابع شبکه ملی اطلاعات؛
۲۷- خدمات ارتباطی امن زیرساختها؛
۲۸- خدمات گذرگاهی؛
۲۹- خدمات مدیریت یکپارچه دفاعی؛
۳۰- خدمات پیوست فرهنگی.
ماده ۵ – اقدامات کلان و نگاشت نهادی
فهرست اقدامات کلان و نگاشتهای نهادی مرتبط با اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات به شرح جدول شماره ۲ است. اقدامات کلان و نگاشت نهادی برای تحقق اهداف عملیاتی خدمات کاربردی و محتوا، در چارچوب تقسیم‌کار مرکز ملی فضای مجازی خواهد بود.
جدول شماره۲- اقدامات کلان و نگاشت نهادی شبکه ملی اطلاعات
ردیف اقدام کلان نهاد متولی
۱ رقابتپذیرکردن و ارتقای پایداری شبکه‌های تجمیع دروناستانی، درونشهری و شبکه دسترسی و ارتقاء فناوری دسترسی ارتباطات ثابت (شامل تدوین سازوکار استفاده بهینه و اشتراکی از شبکه دسترسی ارتباطات ثابت) کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات
۲ ایجاد پوشش سراسری برای دسترسی تمامی شهرها و روستاهای بالای بیست خانوار به شبکه ملی اطلاعات با کیفیت مطلوب وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۳ مدیریت بهینه طیف فرکانسی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۴ بهینهسازی و اصلاح مهندسی ترافیک در شبکه و تمرکززدایی (داخلی و بینالمللی) وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۵ ارتقاء پایداری ارتباطات بین‌الملل، هاب رومینگ بین‌الملل و حضور در نقاط متنوع تبادل ترافیک جهانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۶ ایجاد مراکز تبادل ترافیک بین‌الملل در منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۷ ارتقاء پایداری مراکز تبادل ترافیک داخلی و ارایه خدمات متنوع به کلیه اپراتورها، مراکز داده و ارایهکنندگان خدمات ابری و محتوایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۸ ایجاد قطب‌های مراکز داده و مراکز داده در مقیاس اقتصادی (حمایت از سرمایهگذاری بخش خصوصی فعال و ایجاد نظام رتبهبندی مراکز داده) وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۹ ایجاد مناطق ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۰ مشارکت در پروژههای توسعه زیرساخت‌های ارتباطی بینالمللی و منطقه‌ای به منظور تامین ارتباطات بین‌الملل از مسیرهای مختلف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۱ ایجاد و توسعه زیرساخت خدمات ابری توزیع شده اعم از ذخیرهسازی ابری و نرمافزارهای ابری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۲ مدیریت یکپارچه منابع آدرس و نامهای دامنه با تاکید بر استفاده از IPv۶ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۳ ارتقاء کارآیی، اتکاپذیری، استقلال و پایداری سامانه‌های DNS در تمامی شرایط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۴ ایجاد و توسعه دروازه‌های مرزی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۵ آزادسازی ترانزیت ترافیک و ساخت مسیرهای ترانزیتی توسط بخش خصوصی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۶ ایجاد سیستم‌عامل داخلی برای مراکز امنیتی، نظامی، حیاتی، حساس و مهم وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
وزارت اطلاعات
۱۷ ایجاد سیستم‌عامل داخلی برای تلفن همراه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۸ ایجاد و توسعه جویشگر داخلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۹ حمایت از تولید گوشی تلفن‌های همراه هوشمند داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت
۲۰ ایجاد سازوکارهای بیاثرسازی محدودیتهای خارجی از قبیل مخازن نرمافزاری، به‌روزرسانی‌ها و وصله‌های مربوط، خدمات Https و نیز انواع نرمافزارهای کاربردی در کلیه شرایط برای کاربران و خدمات داخلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۱ ایجاد و توسعه سکوی رایانامههای داخلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۲ توسعه پیامرسانهای اجتماعی بومی تا رسیدن به ظرفیت ۵۰ میلیون کاربر فعال وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۳ ایجاد ابر دولت با امکان تعامل با سکوهای دیجیتال برای استفاده از دادهها و خدمات دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی با رعایت ملاحظات امنیتی ملی، عمومی و فردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۴ ایجاد و توسعه مرورگر بومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۵ ایجاد امکان رصد و پایش مستمر وضعیت و روند خدمات کسبوکارهای دیجیتال داخلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۶ شناسایی رشتهها و تخصص‌های مورد نیاز دانشگاهی برای رشد و ارتقای سطح منابع انسانی موجودیتهای مختلف شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۲۷ حضور فعال و موثر در تعاملات بینالمللی حکمرانی اینترنت (مدیریت IP ، نامهای دامنه، DNS و …) وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت امور خارجه
۲۸ ایجاد سامانه‌ها و سازوکارهای لازم برای ارایه خدمات اینترنت در شرایط خاص و بحرانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات
۲۹ توسعه ابزارهای تحلیل جریان ترافیک در سطح اپراتورهای شبکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۳۰ توسعه خدمات پایه مکانی و نقشه بومی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری
۳۱ تدوین نظام تعرفه و مدل اقتصادی خدمات ارتباطی و پایه شبکه ملی اطلاعات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات
۳۲ بومیسازی تجهیزات شبکه وزارت صنعت، معدن و تجارت
معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری
۳۳ تأمین و تخصیص بودجه مورد نیاز برای شکل‌گیری خدمات پایه و ابزارهای ضروری شبکه ملی اطلاعات در بودجههای سنواتی سازمان برنامه و بودجه کشور
۳۴ تدوین شیوه‌نامه‌ها و مدیریت مهاجرت دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی به خدمات پایه داخلی مرکز ملی فضای مجازی
۳۵ اجرای طرح جامع امنسازی خدمات ارتباطی و پایه کاربردی در چارچوب پیوست امنیتی شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات
۳۶ اجرای برنامه پیشگیری و مقابله با حوادث خدمات ارتباطی و پایه کاربردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۳۷ توسعه خدمات امنیت ابری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۳۸ اجرای طرح جامع پیوست کنترلی در چارچوب پیوست امنیتی شبکه ملی اطلاعات وزارت اطلاعات
۳۹ ایجاد نظام یکپارچه نظارت بر صیانت از داده¬ها در خدمات ارتباطی و پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی
۴۰ ایجاد سامانه یکپارچه ادله الکترونیکی زیرساخت¬ها و خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی
۴۱ ارتقاء عملکرد گذرگاه‌های ایمن مرزی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات
۴۲ ایجاد و توسعه گذرگاه‌های ایمن داخلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
مرکز مدیریت راهبردی افتا
۴۳ تامین شناسه معتبر در لایه ارتباطی و ایجاد چارچوب تعاملپذیری هویتهای معتبر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۴۴ اجرای طرح ساماندهی VPN ها و فناوری¬های حاکمیتگریز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات
قوه قضائیه
۴۵ تامین خدمات ارتباطی امن مورد نیاز شبکه دولتالکترونیک و زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۴۶ بومیسازی تجهیزات مورد نیاز امنسازی خدمات ارتباطی و پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
۴۷ اعتبارسنجی تجهیزات و خدمات شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
مرکز مدیریت راهبردی افتا
۴۸ ارتقاء و اجرای طرح سالمسازی و پالایش در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی
۴۹ تامین داخلی گواهی پروتکل¬های امنیتی اعم از SSL وزارت صنعت، معدن و تجارت
۵۰ ایجاد نظام پیشگیری و مقابله با جرایم فضای مجازی در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی
۵۱ اجرای پیوست پدافند غیرعامل شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۵۲ ایجاد مرکز دفاع سایبری در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی
۵۳ فعالسازی دیپلماسی سایبری و دفاع از حقوق کشور در حوزه بین‌الملل وزارت امور خارجه
________________________________________
[۱]- با شاخص RTT و سنجه‌های ICMP و TCP
[۲]- این مشخصات شامل تغییرات ناشی از اعمال سیاست‌های حاکمیتی نیست.
[۳]- Packet Loss
[۴]- ۱۰* e -۶
[۵]- Jitter
[۶]- NTP
[۷]- از قبیل نام و نشان، آدرس و فرکانس
[۸]- IPv۶
[۹]- مرکز ملی فضای مجازی شاخص تمرکز مطلوب گروه‌های خدماتی مختلف فضای مجازی را در دوره‌های دو ساله اعلام میکند.
[۱۰]- محتوا در این حوزه به هر اثر دیجیتال دیداری، شنیداری، نوشتاری و یا هر ترکیبی از آنها اطلاق می شود. محتوا از منظر نوع تولید ، به کاربر محور و حرفه‌ای (اعم از موسیقی، فیلم و سریال) تقسیم شده که ضوابط و الزامات آن در نظام تنظیم مقررات زنجیره تولید، نشر و مصرف محتوا و خدمات محتوایی تعیین می‌شود .
۳
۴ – Perspective
۵ – Future Technologies
