ابطال بخشنامه بنیاد شهید در خصوص پرداخت شهریه تحصیلی به خانواده شهدا و جانبازان

ابطال بخشنامه بنیاد شهید در خصوص پرداخت شهریه تحصیلی به خانواده شهدا و جانبازان (دادنامه شماره ۲۴۶۱۷۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۵ هيأت عمومي ديوان عدالت اداری)

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۲/۵

شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۰۲۴۶۱۷۳

شماره پرونده: ۰۱۰۶۰۴۵

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای مراد خودنیا

طرف شکایت: بنیاد شهید و امور ایثارگران

موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره ۵۲۰۹/۰۱/۳۰۷۴۱۲ ـ ۱۴۰۱/۶/۲۲ معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران

ابطال بخشنامه بنیاد شهید در خصوص پرداخت شهریه تحصیلی به خانواده شهدا و جانبازان

گردش کار: شاکی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال مصوبه شماره ۵۲۰۹/۰۱/۳۰۷۴۱۲ ـ ۱۴۰۱/۶/۲۲ معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است:

“به استناد ماده ۶۶ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران پرداخت شهریه تحصیلی به خانواده شهدا و جانبازان ۲۵% و بالاتر و فرزندان آنان تصویب گردیده و مجدد در تاریخ ۱۴۰۱/۲/۲۱ هیأت وزیران، بنیاد شهید و امور ایثارگران را موظف کرده که نسبت به تأمین و پرداخت ۱۰۰% هزینه و شهریه تحصیلی افراد هدف اقدام نماید و در قانون جامع ماده ۶۶ مصوب سال ۱۳۸۶ و مصوبه ۱۴۰۱/۲/۲۱ هیچگونه اشاره‌ای به نحوه شرکت در آزمون سراسری و نحوه قبولی در دانشگاه نشده است. حال بنیاد شهید و امور ایثارگران به منظور کاهش هزینه و … بین فرزندان شهدا و جانبازان در خصوص پرداخت شهریه تحصیلی تفاوت قائل شده و اعلام داشته شهریه به دانشجویانی که بدون کنکور یا به شرط معدل در دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته شده‌اند تعلق نمی‌گیرد که این اعلام بنیاد شهید و امور ایثارگران برخلاف قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران بوده و باعث نارضایتی این قشر از خانواده شهدا و جانبازان و عدم توان مالی جهت تحصیل فرزندانشان شده است لذا ابطال آن مورد تقاضا می‌باشد.”

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

مصوبه شماره ۵۲۰۹/۰۱/۳۰۷۴۱۲ ـ ۱۴۰۱/۶/۲۲

“معاونت فرهنگی و آموزشی

مدیران کل استان‌ها

با سلام و احترام

احتراماً در راستای اجرای دقیق آیین‌نامه اجرایی تبصره ماده ۶۶ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران مصوب هیأت وزیران به شماره ۳۹۰۰۵/ت۵۷۱۸۶هـ ـ ۱۴۰۱/۳/۱۱ جهت وحدت رویه و رفع ابهامات مطرح شده طی مکاتبات متعدد از سوی استان‌ها موارد به شرح زیر اعلام می‌گردد:

۱- به استناد بند ۵ ماده ۱و ماده ۳ این آیین‌نامه، رشته‌های تحصیلی مورد نیاز در مقاطع تحصیلات تکمیلی که توسط کارگروه موضوع ماده ۳ مصوب شده است، پس از درج در دفترچه اولین آزمون سراسری تحصیلات تکمیلی (بعد از ابلاغ آیین‌نامه مذکور) قابل اجرا می‌باشد.

۲- با توجه به تبصره ۵ ماده ۵، پرداخت شهریه برای فرزندان آزادگان و جانبازان تا دو مقطع تحصیلی تعیین شده است، لذا به استناد ماده ۱۱ و بند ۵ ماده ۱، ایثارگرانی که هم اکنون در یکی از مقاطع تحصیلی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مشغول به  تحصیل می‌باشند، آن مقطع اولین مقطع تحصیلی موضوع این آیین‌نامه برای آنان محسوب می‌گردد و امکان استفاده از یک مقطع تحصیلی دیگر را نیز خواهند داشت و ایثارگرانی که از نیمسال اول سال تحصیلی ۱۴۰۲ـ۱۴۰۱ شاغل به تحصیل خواهند شد از دو مقطع تحصیلی بهره‌مند می‌گردند.

۳- به استناد ماده ۱۱، دانشجویانی که در هر مقطع، رشته و دانشگاه در حال تحصیل می‌باشند تا پایان آن مقطع تحصیلی شهریه آنان در چهارچوب مواد ۴ تا ۷ آیین‌نامه فوق‌الذکر پرداخت می‌شود. تأکید می‌شود شرط معدل موضوع ماده ۴ آیین‌نامه پس از گذراندن نیمسال اول سال تحصیلی ۱۴۰۲ـ۱۴۰۱ برای آنان محاسبه خواهد شد

۴- بر مبنای مصوبه کارگروه موضوع ماده ۳ این آیین‌نامه مقاطع و رشته‌های تحصیلی بدون آزمون صرفاً برای دانشگاه آزاد اسلامی حذف شده است و نیز دانشجویان استعداد درخشان با توجه به اینکه انتخاب آنها بر اساس فرآیند ارزیابی علمی مراجع ذیربط صورت گرفته است جزو پذیرش بدون آزمون محسوب نمی‌شوند. ـ بنیاد شهید و امور ایثارگران”

علیرغم ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن تا زمان صدور رأی در هیأت عمومی پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۲/۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

اولاً، برمبنای تبصره ماده ۶۶ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران مصوب سال ۱۳۹۱ با اصلاحات و الحاقات بعدی مقرر شده است که: «تعیین رشته‌های تحصیلی مورد نیاز، نوع، میزان و شرایط پرداخت هزینه شهریه دانشجویی به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط بنیاد و با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید» و از این رو اساساً وضع مقرره مورد اعتراض خارج از حدود صلاحیت و اختیار بنیاد شهید و امور ایثارگران است.

ثانیاً براساس ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی تبصره ماده ۶۶ قانون صدرالذکر (موضوع تصویب‌نامه شماره ۳۹۰۰۵/ت۵۷۱۸۶ هـ مورخ ۱۴۰۱/۳/۱۱ هیأت وزیران): «نوع، میزان و کمک شهریه، با اولویت رشته‌های تحصیلی مورد نیاز با پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور و بنیاد و با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توسط کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان اداری و استخدامی کشور، سازمان برنامه و بودجه کشور و بنیاد و دانشگاه آزاد اسلامی هر پنج سال یک بار تعیین و از طریق دفترچه آزمون‌های سراسری سنجش آموزش کشور اعلام می‌شود» و مستنبط از ماده مزبور این است که صرفاً نوع و میزان کمک شهریه با اولویت رشته‌های تحصیلی از سوی کارگروه موضوع آیین‌نامه مشخص می‌گردد و این امر منصرف از تعیین نوع دانشگاه اعم از دانشگاه آزاد اسلامی و سایر دانشگاه‌ها و معدل مندرج در مدرک فارغ‌التحصیلی بوده و نحوه اعلام آن نیز از طریق دفترچه آزمون‌های سراسری سازمان سنجش آموزش کشور است.

بنا به مراتب فوق، بخشنامه شماره ۵۲۰۹/۰۱/۳۰۷۴۱۲ ـ ۱۴۰۱/۶/۲۲ معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران خارج از حدود اختیار مرجع وضع آن بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری- حکمتعلی مظفری