رتبه حقوقی که یکی از عوامل تشکیل دهنده «حقوق و مزایای» کارکنان سازمان تأمین اجتماعی است، در فرمول محاسباتی حق اشعه لحاظ می شود (دادنامه شماره 911 مورخ 8/5/1398 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
شماره دادنامه: 911
تاریخ دادنامه: 8؍5؍1398
شماره پرونده: 98؍1892
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقای رضا خواستان
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: شاکیان همگی از کارکنان سازمان تأمین اجتماعی هستند که مشمول دریافت فوق العاده حق اشعه می باشند. لیکن سازمـان تأمین اجتمـاعی با استناد بـه اینکه رتبه جـزء حقوق و مزایای مستمر تلقی نمی شود از محاسبه آن در پرداخت فوق العاده حق اشعه خودداری نموده است. شاکیان با ادعای اینکه رتبه جزئی از حقوق کارکنان می باشد و باید در محاسبه حق اشعه لحاظ شود اقدام به طرح شکایت به دیوان عدالت اداری نموده اندکه شعب دیوان با استنباط مختلف از قوانین آراء متعارض صادر کرده اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبـه 4 بـدوی دیوان عـدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9209980900025881 با مـوضوع دادخواست آقـای وحید خرسندی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی کشور – مدیریت درمان استـان آذربایجان شرقی و بـه خـواسته اعمـال رتبه در فرمـول محاسباتی اشعـه بـه عنوان یکی از بنـدهای حقوقی و پرداخت مابه التفاوت آن از سال 1386 به بعد به موجب دادنامه شماره 9309970900400555- 21؍4؍1393 به شرح زیر رأی صادر کرده است:
با بررسی مندرجات اوراق پرونده و ضمایم دادخواست و مفاد لایحه دفاعیه و ملاحظه تبصره 4 ماده 33 آیین نامه استخدامی سازمان تامین اجتماعی مصوب 28؍12؍1386 که منشا پرداخت فوق العاده کار با اشعه را به طور جامع بر مبنای حقوق و مزایای مستمر احصا نموده و رتبه را در عداد آنها ذکر نکرده است و رتبه یکی از اقلام حقوقی غیر مستمر تلقی شده و به همین علت رتبه در محاسبه و پرداخت حق اشعه منظور نگردیده است و حسب محتویات پرونده و لایحه دفاعیه افزایش سالیانه نیز در فوق العاده کار با اشعه بر اساس رأی شماره 1466-1467-1468-12؍12؍1386 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و مصوبه فوق الذکر سازمان در حقوق شاکی از سال 1386 اعمال گردیده است اقدامی که موجب تضییع حق شاکی باشد مشهود نیست علیهذا شکایت غیر وارد تشخیص و حکم به رد دادخواست صادر و اعلام می شود. رأی صادره به استناد ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ با رعایت مقررات قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
دراثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور شعبه 8 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9409970955801923-4؍9؍1394 با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:
با عنایت به اطلاق بند 4 ماده 20 قانون حفاظت در برابر اشعه مبنی بر پرداخت تا 50 درصد حقوق و مزایای به مشمولیت قانون مذکور و اینکه مزایای درخواستی مربوط به قبل از اجرائی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری می باشد و خواسته شاکی اعمال مزایای قانونی مترتب به کار با اشعه موضوع قانون استنادی بوده است شکایت نامبرده وارد بوده است لذا با استناد ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته به شماره 555-21؍4؍1393 حکم به ورود شکایت شاکی و اعمال مزایای بند 4 ماده 20 قانون صدرالذکر با محاسبه افزایش ضریب و رتبه صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.
ب: شعبه 3 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9309980900012996 با موضوع دادخواست آقای بهروز محمدنژاد به طرفیت مدیریت درمان تأمین اجتماعی مازندران و به خواسته الزام خوانده به محاسبه امتیاز رتبه از پرداخت حق اشعه و پرداخت مابه التفاوت آن از سال 1386 به موجب دادنامه شماره 93099709000301653-17؍8؍1393 به شرح زیر رأی صادر کرده است:
نظر به اینکه مطابق آیین نامه خاص سازمان تأمین اجتماعی به شرح تبصره 4 ماده 33 مزایای مربوط به رتبه جزء مزایای مستمر تعریف نشده است و از طرفی بر اساس مفاد بند 4 ماده 20 قانون حفاظت در برابر اشعه و رأی شماره 112-7؍2؍1385 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مزایای مستمر قابل لحاظ در تعیین میزان و فوق العاده کار با اشعه می باشد، بنابراین خواسته شاکی مبنی بر لحاظ امتیاز رتبه در فوق العاده کار با اشعه فاقد جواز قانونی است و در نتیجه رأی به رد آن صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری است.
در اثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور شعبه 8 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9509970955801699-10؍6؍1395 با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:
تجدید نظر خوانده به تناسب شغل مورد تصدی از فوق العادهکار با اشعه موضوع بند 4 ماده 20 قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 1368 ( تا 50% حقوق و مزایا ) بهره مند گردیده ولی در پرداخت آن امتیازرتبه را اعمال ننموده اند تقاضای محاسبه امتیاز فوقدر پرداخت حق اشعه را نموده که منجر به صدور دادنامه بدوی مبنی بر رد شکایت گردیده است علیهذا نظر بر اینکه امتیاز رتبه مثل حق سنوات یکی از ملاکهای پرداخت حقوقو مزایا بوده و مقایسه آن با فوق العاده های غیر مستمر مثل اضافه کاری به استناد آیین نامه توجیه قانونی ندارد ولذا به استناد مواد 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته به شماره 1653-17؍8؍1393 حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.
ج: شعبه 10 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9209980900024941 با موضوع دادخواست آقای هوشنگ جوادیان به طرفیت صندوق تأمین اجتماعی کشوری- مدیریت درمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان شرقی و به خواسته اعمال رتبه در فرمول محاسباتی حق اشعه به عنوان یکی از بندهای حقوق و پرداخت مابه التفاوت آن از سال 1386 به بعد به موجب دادنامه شماره 9209970901003026-13؍12؍1392 به شرح زیر رأی صادر کرده است:
در خصوص شکایت شاکی مذکور نظر به اینکه طبق تصویب نامه شماره 1499؍92؍2000 –26؍5؍1392 هیأت امناء سازمان تأمین اجتماعی ضرایب ریالی سال 1388 از 500 و 550 به 600 و سال 1389 از 500 و 583 به 636 و سال 1390 از 550 و 3؍641 به 700 و سال 1391 از 5؍737 به 805 برای امتیازات مندرج در احکام کارگزینی کارکنان اصلاح گردیده است و با عنایت به اینکه تعلق حق اشعه به موجب قانون حفاظت در برابر اشعه تجویز گردیده و بعد از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری حق اشعه به شرح بند 3 ماده 68 از قانون اخیرالذکر تجویز و برقرار گردیده است و با این اوصاف آیین نامه استخدامی سازمان نافی حق قانونی کارکنان مشمول حق اشعه نخواهد شد و حتی ابطال آیین نامه در سال 1386 دلیل اعمال آن از تاریخ صدور رأی هیأت عمومی دیوان نخواهد بود چرا که قبل از ابطال آیین نامه نیز شعب دیوان حکم بر ورود صادر می نمودند و توجهاً به اینکه به مستنبط از ماده 65 قانون مدیریت خدمات کشوری رتبه از اقدام مستمر بوده و ضرورت دارد که رتبه در حق اشعه نیز منظور گردد علیهذا با این اوصاف شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به مواد 10 و 58 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم بر الزام مشتکی عنهما به اعمال ضرایب ریالی افزایش سالیانه به شرح مصوبه فوق الذکر در حق اشعه از سال 1386 تا پایان 1387 به موجب قانـون حفاظت در برابر اشعـه و بعد از 1؍1؍1388 بـه شرح بند 3 مـاده 68 قـانون مدیریت خدمات کشوری و پرداخت ما به التفاوت آن و همچنین اعمال رتبه در فرمول محاسباتی حق اشعه به عنوان یکی از بندهای حقوق و پرداخت مابه التفاوت آن صادر و اعلام می دارد. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.
رأی مذکور به موجب رأی شماره 9309970955801031-15؍11؍1393 شعبه 8 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
د: شعبه 10 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9209980900024949 با موضوع دادخواست آقای علی طریقت نیا به طرفیت صندوق تأمین اجتماعی کشوری- مدیریت درمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان شرقی و به خواسته اعمال رتبه در فرمول محاسباتی حق اشعه به عنوان یکی از بندهای حقوق و پرداخت مابه التفاوت آن از سال 1386 به بعد به موجب دادنامه شماره 9209970901003024-13؍12؍1392 به شرح زیر رأی صادر کرده است:
در خصوص شکایت شاکی مذکور نظر به اینکه طبق تصویب نامه شماره 1499؍92؍2000 – 26؍5؍92 هیأت امناء سازمان تأمین اجتماعی ضرایب ریالی سال 1388 از 500 و 550 به 600 و سال 1389 از 500 و 583 به 636 و سال 1390 از 550 و 3؍641 به 700 و سال 1391 از 5؍737 به 805 برای امتیازات مندرج در احکام کارگزینی کارکنان اصلاح گردیده است و با عنایت به اینکه تعلق حق اشعه به موجب قانون حفاظت در برابر اشعه تجویز گردیده و بعد از اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری حق اشعه به شرح بند 3 ماده 68 از قانون اخیرالذکر تجویز و برقرار گردیده است و با این اوصاف آیین نامه استخدامی سازمان نافی حق قانونی کارکنان مشمول حق اشعه نخواهد شد و حتی ابطال آیین نامه در سال 1386 دلیل اعمالآن از تاریخ صدور رأی هیأت عمومی دیوان نخواهد بود چرا که قبل از ابطال آیین نامه نیز شعب دیوان حکم بر ورود صادر می نمودند و توجهاً به اینکه به مستنبط از ماده 65 قانون مدیریت خدمات کشوری رتبه از اقدام مستمر بوده و ضرورت دارد که رتبه در حق اشعه نیز منظور گردد علیهذا با این اوصاف شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به مواد 10 و 58 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم بر الزام مشتکی عنهما به اعمال ضرایب ریالی افزایش سالیانه به شرح مصوبه فوق الذکر در حق اشعه از سال 1386 تا پایان 1387 به موجب قانون حفاظت در برابر اشعه و بعد از 1؍1؍1388 به شرح بند 3 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری و پرداخت ما به التفاوت آن و همچنین اعمال رتبه در فرمول محاسباتی حق اشعه به عنوان یکی از بندهای حقوق و پرداخت مابه التفاوت آن صادر و اعلام می دارد رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.
در اثر تجدیدنظر خوای از رأی مذکور شعبه 8 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9309970955800440-26؍8؍1393 با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:
در رابطه با قسمت اول دادنامه تجدیدنظر خواسته مبنی بر الزام طرف شکایت به اعمال ضرایب ریالی افزایش سالیانه در پرداخت حق اشعه از سال 1386 تا 1387 براساس قانون حفاظت در برابر اشعه ایراد مؤثر از سوی تجدیدنظر خواه به طوری که اساس رأی معترض عنه را مخدوش نماید ابراز نشده و در رسیدگی به پرونده و صدور رأی اقدام مغایر موازین قانونی که موجبات فسخ رأی بدوی را فراهم آورد مشهود نیست، لذا به استناد ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ضمن رد تجدیدنظر خواهی، دادنامه تجدیدنظر خواسته در این قسمت تأیید می گردد اما در قسمت دوم اعمال رتبه و بند 3 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 نظر بر اینکه به موجب ماده 117همان قانون نهادهای عمومی غیر دولتی از جمله سازمان تأمین اجتماعـی از شمول قانـون خـارج است لذا دادنامـه در این قسمت نقض و حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.
هـ: شعبـه 4 دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونده شمـاره 9309980900013001 با موضوع دادخواست آقای رمضان خواستان به طرفیت مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی استان مازندران و به خواسته الزام طرف شکایت به محاسبه رتبه در پرداخت حق اشعه و پرداخت مابه التفاوت آن از سال 1386 به موجب دادنامه شماره 9409970900401638-13؍7؍1394 به شرح زیر رأی صادر کرده است:
با بررسی مندرجات اوراق پرونده و مراتب مذکور در گردش کار و با ملاحظه مستندات طرفین شکایت، صرف نظر از اینکه با لازم الاجراء شدن قانون مدیریت خدمات کشوری از تاریخ 1؍1؍1388 به استناد ماده 127 آن قانون کلیه قوانین و مقررات عام و خاص مغایر از جمله قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 1368 لغو گردیده است. نظر به اینکه بر اساس دادنامه شماره 68-1466 مورخ 12؍12؍1386 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری فوق العاده کار با اشعه به استناد بند 4 ماده 20 قانون حفاظت در برابر اشعه تا پنجاه درصد حقوق و مزایای مستمر مشمول کسور بازنشستگی قابل پرداخت بوده و به استناد ماده 33 و تبصره های یک تا چهار آن از آیین نامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی مصوب 1386 حقوق و مزایای مستمر می باشد و در پرداخت فوق العاده کار با اشعه قابل احتساب نمی باشد. بنا به مراتب الزام قانون بر اجابت خواسته وجود ندارد شکایت غیر وارد تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می شود. رأی صادره به استناد ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری می باشد.
رأی مذکور به علت عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 8؍5؍1398 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- در بند 4 ماده 20 قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 20؍1؍1368 به طور مطلق به پرداخت تا پنجاه درصد «حقوق و مزایا» به عنوان فوق العاده کار با اشعه اشاره شده است و نه «مزایای مستمر» و بر اساس ماده 33 آیین نامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی مصوب 28؍12؍1386 رتبه حقوقی یکی از عوامل تشکیل دهنده «حقوق و مزایای» کارکنان سازمان می باشد. گرچه در تبصره 4 ماده 33 آیین نامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی «رتبه» حقوقی از جمله حقوق و مزایای مستمر محسوب نشده است ولیکن با توجه به قرائن قانونی و رویه عملی سـازمان «رتبه» یکی از عـوامل اصلی تشکیل دهنـده حقـوق است کـه بـه طور مستمر پرداخت می شود و مشمول کسور بازنشستگی است و شاهد آن ماده 44 آیین نامه استخدامی سازمان تأمین اجتماعی و بندهای 2 بخشنامه شماره 2000؍11؍4158-7؍12؍1391 و بخشنامه شماره 2000؍92؍1872-21؍6؍1392 سازمان تأمین اجتماعی است که «رتبه» را از فوق العاده های مستمر قابل احتساب در پاداش پایان خدمت بر شمرده است. معاونت اداری مالی سازمان تأمین اجتماعی نیز به موجب بخشنامه شماره 2053-23؍10؍1388 به مدیریت درمان استانها اعلام کرده است مبنای محاسبه فوق العاده کار با اشعه از تاریخ 28؍12؍1386 مجموع امتیاز شغلی، سرپرستی و رتبه ضرب در ضریب ریالی تعیین و پرداخت می گردد. از طرفی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رأی شماره 1466 تا 1468-12؍12؍1386 و رأی شماره 329-2؍6؍1391، تصویب نامه شماره 1816؍ت199969هـ-17؍3؍1378 هیأت وزیران و نامه شماره 200؍10؍54؍82-28؍6؍1388 معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور را که ملاک پرداخت حق اشعه به جای « حقوق و مزایا»، «حقوق و فوق العاده شغل» تعیین کرده بود ابطال کرده است. بنا بر مراتب آراء صادر شده بر وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار که بر الزام به اعمال رتبه در فرمول محاسباتی حق اشعه به عنوان یکی از بندهای حقوقی و پرداخت مابه التفاوت آن از سال 1386 به بعد صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری