احتساب ایام حضور در جبهه در دوران سربازی به عنوان سابقه خدمت در مشاغل سخت و زیان آور (دادنامه شماره ۱۵۴۶ – ۱۵۴۷ مورخ ۲۸/۱۱/۱۳۹۹ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
شماره دادنامه : ۱۵۴۶ – ۱۵۴۷
شماره پرونده: ۹۹۰۱۸۷۷ و ۹۸۰۳۱۱۰
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: سازمان بازرسی کل کشور – معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته احتساب ایام حضور در جبهه در دوران سربازی به عنوان سابقه خدمت در مشاغل سخت و زیـان آور، شعب دیـوان عـدالت اداری آراء معارضی صادر کرده‌اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
۱- شعبه ۴۸ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای رسول روشن‌مهر به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۴۴۰۴۱۸۵ -۵؍۱۲؍۱۳۹۶ با این استدلال که: “حضور در جبهه در فواصل اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور نمی باشد، نظر به اینکه وفق تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار صرف حضور داوطلبانه در جبهه یا خدمت نظام وظیفه در جبهه، سخت و زیان آور تلقی می شود و بند ۱ماده ۱۲ آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور در خصوص توالی سوابق می باشد نه اصل احتساب سابقه جبهه به عنوان سخت و زیان آور”، رأی به ورود شکایت صادر کرده است.
رأی مذکور به مـوجب دادنامـه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۸۰۱۳۸۴ -۱۰؍۵؍۱۳۹۷ در شعبـه ۱۹ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
۲- شعبه ۳۷ بدوی دیوان عدالت با موضوع دادخواست آقای عسگری تقوایی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی استان مرکزی به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۳۷۰۱۳۹۸ -۲۴؍۵؍۱۳۹۵ با این استدلال که:
مفاد تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار که مقرر داشته خدمت در جبهه های جنگ حق علیه باطل به عنوان شغل سخت و زیان آور محسوب نموده است و با عنایت به ماده قانون تفسیر تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی که هر سال خدمت در مشاغل سخت و زیان آور ۵؍۱ سال سابقه برای بیمه شده لحاظ می شود، رأی به ورود شکایت صادر کرده است.
رأی مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۵۵۰۲۱۶۹ -۱۵؍۶؍۱۳۹۶ در شعبه ۱۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است که البته به موجب درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به این رأی، شعبه ۱۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۶۰۲۷۵۸ -۷؍۸؍۱۳۹۷ مورد پذیرش قرار نداده است.
۳- شعبه ۴۷ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای علیرضا زینل به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی (شعبه رودهن) به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۲۵۰۲۸۱۴ -۱؍۱۲؍۱۳۹۵ با استدلال زیر رأی به ورود شکایت صادر کرده است:
مستند به ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال ۱۳۹۱ مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور ( یک به یک ونیم) محسوب می گردد. لذا با توجه به مستندات ارائه شده شاکی که حاکی از حضور نامبرده در جبهه می باشد در اجرای ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری شکایت به عمل آمـده را وارد تشخیص و حکم به الـزام سازمان طرف شکایت مبنی بر احتساب سوابق حضور داوطلبانه شاکی در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیان آور و افزایش سنوات بیمه‌ای ایشان صادر و اعلام می دارد.
رأی مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۵۵۰۴۱۹۲ -۵؍۱۲؍۱۳۹۶ در شعبه ۱۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.
۴- شعبه ۱۶ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای حسین پیله فروشها به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی قزوین به موجب دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۱۶۰۰۶۶۸ -۲۲؍۳؍۱۳۹۵ با استدلال زیر رأی به رد شکایت صادر کرده است:
با عنایت به اینکه شاکی آقای حسین پیله فروشها دلیل مدرک و مستندی که دلالت بر تایید اشتغال و کارکرد وی در مشاغل سخت و زیان آور توسط کمیته های استانی موضوع ماده ۸ آیین نامه اجرایی باشد ارائه ننموده است و مطابق ماده ۱۲ آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور مصوب ۲۶؍۱۲؍۱۳۸۵ در صورتی حضور در جبهه جزو مشاغل سخت و زیان آور تلقی می شود که شاکی قبل از اعزام به جبهه در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال داشته باشد که در مانحن فیه دلیلی ارائه ننموده است لذا شکایت مطروحه غیرموجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می گردد.
رأی مذکور به لحاظ عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.
۵- شعبه ۵۰ دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای محمد قلعه ای به طرفیت اداره کل تأمین اجتماعی استان مرکزی به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۳۷۰۱۸۱۴-۲؍۸؍۱۳۹۷ با استدلال زیر رأی به رد شکایت صادر کرده است:
مدعی قبل و بعد خـدمت فاقد اشتغال و بیمه پردازی در مشاغل سخت و زیان آور بـوده و به دلیل فقـدان شرایط مقرر در بند (و) از شـق اول مـاده ۱۲ آیین نامه اجـرایی بند ۵ جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی خواسته قابل اجابت نبوده لذا به استناد مطالب مرقوم و بند ۱ ماده ۱۰ و ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ حکم به رد شکایت مطروحه صادر و اعلام می نماید.
رأی مذکور به لحاظ عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.
۶- شعبه ۳۲ بدوی دیوان عدالت اداری با موضوع دادخواست آقای نعمت اله محرابی محمودآبادی به طرفیت ۱- نیروی زمینی ارتش ۲- لشکر ۹۲ زرهی اهواز ۳- سازمان تأمین اجتماعی یزد به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۰۵۰۰۶۹۵ -۲۹؍۲؍۱۳۹۷ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
بر اساس ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۲؍۱۰؍۱۳۹۱ مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به مأخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک ونیم) محسوب می گردد. همچنین به موجب تبصره ۲ ماده واحده قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب ۳۰؍۱؍۱۳۸۳ مقرر شده آن دسته از بیمه شدگانی که مشمول اصلاحیه تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی نظام هستند به شرط آن که خدمت نظام وظیفه خود را در جبهه های نبرد حق علیه باطل طی نموده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند سوابق خدمت آنان جزء کارهای سخت و زیان آور محسوب شود. از طرف دیگر به موجب ابلاغیه شماره ۱۱؍۴۰؍۲۰۶-۲۱؍۱۰؍۱۳۸۸ ستادکل نیروهای مسلح، سه چهارم مدت خدمت وظیفه پرسنل نیروهای مسلح در جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس، به عنوان خدمت داوطلبانه محسوب شده است. با توجه به اینکه به مـوجب کارت ایثار پیوست دادخواست شاکی به مـدت ۱۸ ماه در مناطق جنگی و عملیاتی خـدمت نموده که طبق ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح سه چهارم آن داوطلبانه محسوب می شود، بنابراین به استناد مقررات مزبور و ماده ۱۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری حکم بـه ورود شکایت و الزام سازمان تأمین اجتماعی به احتساب سه چهارم مدت خدمت نامبرده در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیان آور صادر می گردد و در خصوص شکایت به طرفیت نیروی زمینی ارتش و لشکر ۹۲ زرهی اهواز به لحاظ عدم توجه دعوی، مستند به بند (پ) ماده ۵۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت صادر می گردد. این رأی به استناد ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.
رأی مذکور به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۲۰۴۹۴۸-۸؍۱۱؍۱۳۹۷ در شعبه ۲۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است که البته به موجب درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به این رأی، شعبه ۱۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۶۷۰۱۵۹۷-۴؍۵؍۱۳۹۹ مورد پذیرش قرار نداده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۳۰؍۱۰؍۱۳۹۹ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: اولاً: بر اساس تبصره ۲ مـاده ۱۴ قانون کار الحاقی مصوب ۳۰؍۱؍۱۳۸۳ مقرر شـده است: «آن دسته از بیمه‌شدگانی که مشمول اصلاحیه تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۴؍۷؍۱۳۸۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند به شرط آن که خدمت نظام وظیفه خود را در جبهه های نبرد حق علیه باطل طی نموده یا حضور داوطلبانه در جبهه داشته باشند سوابق خدمتی آنان جزء کارهای سخت و زیان آور محسوب می‌شود.»
ثانیاً: براساس ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب ۳؍۴؍۱۳۸۶ «مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به مأخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک و نیم سال) محسوب میگردد. …»
ثالثاً: براساس ماده ۳ آیین نامه اجرایی ابلاغیه شماره ۱۱؍۴۰؍۲۰۶؍ط-۲۱؍۱۰؍۱۳۸۸ ستاد کل نیروهای مسلح «سه چهارم مدت خدمت کارکنان پایور و وظیفه که توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته، شهربانی و ژاندارمری (نیروی انتظامی)، وزارت سپاه و وزارت دفاع و جهاد سازندگی سابق به جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس اعزام شده اند، خدمت داوطلبانه تلقی میگردد…»
رابعاً: براساس رأی شماره ۲۵۷-۱۶؍۲؍۱۳۹۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری « … با توجه به اینکه افراد در طی دوره خدمت وظیفه، جزء کارکنان نیروهای مسلح محسوب می شوند، بنابراین تعیین میزان داوطلبانه بودن مدت خدمت کارکنان وظیفه حاضر در جبهه های دفاع مقدس که از سوی مراجع ذیربط در نیروهای مسلح اعلام می شود مشمول بند ۳ آیین نامه اجرایی نحوه تعیین فوق العاده ایثارگری، نشان ها و خدمات اداری در مناطق جنگ زده (موضوع بند ۲ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری) بوده و … اختیارات فرماندهی معظم کل قوا در ارتباط با نیروهای مسلح محدود به قوانین نمی شود و اجرای دستورات معظمٌ له برای نیروهای مسلح لازم الاجرا است… .» بنابراین مفاد ماده ۳ آیین نامه اجرایی ابلاغیه شماره ۱۱؍۴۰؍۲۰۶؍ط-۲۱؍۱۰؍۱۳۸۸ ستاد کل نیروهای مسلح به تمامی افرادی که خدمت وظیفه خود را در جبهه گذرانده اند فارغ از اینکه جزو کارکنان پایور و وظیفه نیروهای مسلح باشند یا نباشند، تسری یافته است. بنا بر مراتب مذکور علی الاطلاق تمام مدت حضور داوطلبانه افراد در جبهه از لحاظ بیمه و بازنشستگی به مأخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک و نیم سال) محسوب می شود. همچنین سه چهارم مدت خدمت وظیفه افراد در جبهه، خدمت داوطلبانه تلقی و متعاقب آن جزء سنوات قابل قبول به مأخذ مشاغل سخت و زیان آور (یک به یک و نیم سال) محاسبه می گردد و این امـر منوط به وجـود سابقه اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور قبل و بعد از حضور در جبهه نشده است،
بنابراین دادنامه‌های شماره ۹۵۰۹۹۷۰۹۰۳۷۰۱۳۹۸- ۲۴؍۵؍۱۳۹۵ شعبه ۳۷ بدوی که به موجب رأی شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۵۵۰۲۱۶۹ – ۱۵؍۶؍۱۳۹۶ شعبه ۱۴ تجدیـدنظر تأیید شده و به مـوجب رأی شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۶۰۲۷۵۸ -۷؍۸؍۱۳۹۷ درخواست اعمال مـاده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری نسبت به رأی مذکور مـورد پذیرش قرار نگرفته، ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۴۴۰۴۱۸۵ – ۵؍۱۲؍۱۳۹۶ شعبه ۴۸ بدوی که به موجب رأی شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۸۰۱۳۸۴- ۱۰؍۵؍۱۳۹۷ شعبـه ۱۹ تجدیـدنظر تأیید شده، ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۰۵۰۰۶۹۵- ۲۹؍۲؍۱۳۹۷ شعبه ۳۲ بدوی که به موجب رأی شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۲۰۴۹۴۸- ۸؍۱۱؍۱۳۹۷ شعبه ۲۴ تجدیدنظر تأیید شده و به موجب رأی شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۵۶۷۰۱۵۹۷- ۴؍۵؍۱۳۹۹ شعبه ۱۸ تجدیدنظر درخواست اعمال ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رأی مذکور مورد پذیرش قرار نگرفته، مبنی بر وارد دانستن شکایت، در این حد به نحو صحیح و مطابق قوانین و مقررات صادر شده است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری