اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی
اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی (تصویب‌نامه شماره ۹۷۸۶۳/ت۴۲۴۹۶هـ مورخ ۳/۵/۱۳۸۹ هیئت وزیران)
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۰/۴/۱۳۸۹ بنا به پیشنهاد وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و تأیید شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی و به استناد ماده (۱۷) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی- مصوب ۱۳۸۳- اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی را به شرح زیر تصویب نمود:
اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی
ماده ۱- سازمان تأمین اجتماعی موضوع ماده (۱) قانون تأمین اجتماعی -مصوب ۱۳۵۴- که به موجب تبصره (۲) ماده (۱۲) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی به صندوق تأمین اجتماعی تغییر نام یافته است، از این پس بر اساس مفاد این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط اداره می‌شود.
ماده ۲- هدف صندوق تأمین اجتماعی که در این اساسنامه به اختصار صندوق نامیده می‌شود، اجرا، تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی و درمانی و استقرار نظام هماهنگ متناسب با اهداف نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و تمرکز وجوه و درآمدهای موضوع قانون تأمین اجتماعی با به کارگیری اصول محاسبات بیمه‌ای در حوزه بیمه و رعایت اصول بنگاهداری و اقتصادی در حوزه سرمایهگذاری با بهرهگیری از وجوه و ذخایر در اختیار صندوق می‌باشد.
ماده ۳- موضوع فعالیت صندوق در راستای تحقق اهداف بیمه‌ای مقرر در قوانین و مقررات مربوط از جمله قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و قانون تأمین اجتماعی همچون بازنشستگی، بیکاری، حوادث و بیماریها، غرامت دستمزد، مستمری از کارافتادگی و بازماندگان و همچنین خدمات درمانی و تشکیل، اداره و نظارت بر بخش‌های بیمه‌های اجتماعی و درمانی و فعالیتهای اقتصادی (شرکت‌های سرمایهگذاری تحت پوشش) مربوط می‌باشد.
ماده ۴- صندوق دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی می‌باشد و به صورت مؤسسه عمومی غیردولتی زیرمجموعه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی طبق مقررات این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط اداره خواهد شد.
ماده ۵- مرکز اصلی صندوق در تهران است و می‌تواند در تهران و سایر مناطق کشور از طریق شعب و نمایندگیها یا از طریق واگذاری برخی از امور به کارگزاریها با رعایت تبصره (۱) ماده (۱۲) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی نسبت بهانجام وظایف قانونی خود اقدام نماید.
تبصره ۱- امکان جابجایی مرکز اصلی صندوق در اختیار هیئت امنا می‌باشد.
تبصره ۲- صندوق مجاز است با رعایت قوانین و مقررات مربوط برحسب ضرورت نسبت به تأسیس شعبه یا نمایندگی در خارج از کشور اقدام نماید.
ماده ۶- ارکان صندوق به شرح زیر است:
الف- هیئت امنا
ب- هیئت‌مدیره
پ- مدیرعامل
ت- هیئت نظارت
ماده ۷-ذتعداد اعضای هیئت امنای صندوق بر اساس قانون اصلاح ماده (۱۱۳) قانون مدیریت خدمات کشوری و چگونگی تعیین مدیریت سازمان تأمین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی و بیمه‌های درمانی- مصوب ۱۳۸۸- که از جمله مسئولیت هیئتامنای صندوق را عهدهدار است جمعاً نه نفر بوده و به صورت زیر تعیین میگردند:
الف- شش نفر با پیشنهاد وزیر رفاه و تأمین اجتماعی و تصویب شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی
ب- سه نفر باقی مانده مطابق جزء (۲) بند (الف) ماده (۱۷) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی.
تبصره ۱- اعضای هیئت امنا برای مدت چهار سال انتخاب میشوند و جایگزینی پیش از موعد و تجدید انتخاب آنها بلامانع است و حکم انتصاب رئیس و اعضای هیئت امنا توسط وزیر رفاه و تأمین اجتماعی صادر می‌شود.
تبصره ۲- چنانچه هریک از اعضای هیئت امنا برکنار، فوت یا استعفا نماید یا بیش از سه جلسه متوالی با تشخیص رئیس هیئت امنا بدون عذر موجه غیبت کند، جانشین او برای بقیه مدت مقرر به نحو مذکور در این ماده انتخاب خواهد شد.
تبصره ۳- جلسات هیئت امنا حداقل با حضور شش نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آن با رأی موافق حداقل پنج عضو حاضر قطعیت خواهد یافت.
تبصره ۴- در صورتی که یکی از اعضای هیئت امنا شخص وزیر رفاه و تأمین اجتماعی باشد، ریاست هیئت امنا به عهده وی خواهد بود.
ماده ۸- وظایف و اختیارات هیئت امنا به شرح زیر می‌باشد:
الف- تصویب خط مشی و راهبردهای کلان صندوق
ب- تصویب برنامه و بودجه، صورتهای مالی و عملکرد سالانه صندوق
پ- نصب و عزل اعضای هیئت‌مدیره و هیئت نظارت
تبصره- نصب و عزل مدیرعامل صندوق با پیشنهاد هیئت امنا و تأیید و حکم وزیر رفاه و تأمین اجتماعی انجام می‌پذیرد.
ت- تعیین حقوق و مزایا و پاداش اعضای هیئت‌مدیره، مدیرعامل و حقالزحمه هیئت نظارت در حدودی که شورای حقوق و دستمزد (با رعایت ماده ۷۴ قانون مدیریت خدمات کشوری) تعیین مینماید.
ث- تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری استخدامی و سایر آیین‌نامه‌های مورد نیاز صندوق
ج- تصویب شاخصهای عملکرد بر اساس اهداف و راهبردهایی که توسط هیئت‌مدیره تدوین و پیشنهاد می‌گردد.
چ- بررسی و تصویب تشکیلات کلان صندوق به پیشنهاد هیئت‌مدیره
ح- پیشنهاد اصلاح اساسنامه به وزارت رفاه و تأمین اجتماعی جهت بررسی و در صورت تأیید، ارسال آن جهت تصویب نهایی در هیئت وزیران.
خ- بررسی و اتخاد تصمیم در خصوص سایر مواردی که بنا به پیشنهاد هیئت‌مدیره صندوق در هیئت امنا مطرح می‌شود.
د- پیشنهاد تغییر یا اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی (ازجمله نرخ حق بیمه و سن بازنشستگی) بر اساس شاخصهای جمعیتی امید به زندگی و محاسبات بیمه‌ای جهت تصویب در هیئت وزیران و سیر مراحل قانونی.
تبصره ۱- نحوه تشکیل و اداره جلسات هیئت امنا به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که پس از تشکیل اولین جلسه به تصویب هیئت امنا میرسد.
تبصره ۲- مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره با دعوت هیئت امنا بدون حق رأی در جلسات هیئت امنا شرکت میکنند.
تبصره ۳- هیئت امنا برای بررسی و اظهارنظر در خصوص مسایل صندوق می‌تواند کارگروههای تخصصی داشته باشد.ترتیب تشکیل جلسات کارگروههای تخصصی طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که ظرف سه ماه پس از تشکیل اولین جلسه به تصویب هیئت امنا میرسد.
ماده ۹- اعضای هیئت‌مدیره صندوق مطابق بند (ب) و تبصره (۱) ماده (۱۷) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی متشکل از پنج نفر دارای تخصص و تجارب مختلف مورد نیاز می‌باشد که از سوی هیئت امنا برای مدت چهار سال انتخاب خواهندشد و انتخاب مجدد آنها بلامانع می‌باشد.
تبصره ۱- صدور احکام اعضای هیئت‌مدیره به عهده وزیر رفاه و تأمین اجتماعی است.
تبصره ۲- هیئت‌مدیره در اولین جلسه از بین اعضای خود یک نفر را به عنوان رئیس، یک نفر نایب رئیس و یک نفر منشی انتخاب مینماید.
ماده ۱۰- وظایف رئیس هیئت‌مدیره به شرح زیر است:
الف- دعوت از اعضای هیئت‌مدیره جهت تشکیل جلسات
ب- اداره جلسات هیئت‌مدیره
پ- انعکاس پیشنهادهای هیئت‌مدیره به هیئت امنا و ابلاغ مصوبات هیئت امنا و هیئت‌مدیره به مدیرعامل.
تبصره- در غیاب رئیس هیئت‌مدیره، تمامی وظایف را نایب رئیس برعهده دارد.
ت- مکاتبه لازم با دستگاهها و مراجع ذی‌صلاح.
ماده ۱۱- مدت عضویت اعضای هیئت‌مدیره چهار سال است.تجدید انتخاب یا جایگزینی قبل از موعد آنان به ترتیب مقرر در این اساسنامه خواهد بود.
تبصره ۱- تا زمان انتخاب اعضای هیئت‌مدیره جدید، هیئت‌مدیره قبلی در سمت خود انجام وظیفه خواهند نمود.
تبصره ۲- در صورت استعفا، عزل یا فوت هریک از اعضای هیئت‌مدیره، هیئت امنا به ترتیب مقرر در این اساسنامه، ظرف یک ماه جانشین وی را تعیین مینماید.
ماده ۱۲- وظایف و اختیارات هیئت‌مدیره به شرح زیر است:
الف- بررسی و تدوین خط مشی، راهبردهای کلان و برنامههای اجرایی لازم برای دستیابی به اهداف صندوق جهت ارایه به هیئت امنا
ب- تدوین برنامه عملیاتی با رعایت اصول بهرهوری جهت تحصیل اهداف راهبردی و خط مشی به صورت سالانه و پنج ساله.
پ- بررسی و تدوین بودجه، صورتهای مالی و عملکرد سالانه صندوق جهت ارایه بههیئت امنا.
ت- بررسی و تدوین آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی و سایر آییننامهها و ضوابط مورد نیاز و ارایه آنها به هیئت امنا.
ث- بررسی و تدوین ساختار و تشکیلات کلان صندوق و ارایه آن به هیئت امنا و تصویب تشکیلات تفصیلی صندوق بر اساس اصول و معیارهای ابلاغی هیئت امنا.
ج- بررسی و تأیید نحوه استفاده و بهرهبرداری از وجوه و ذخایر صندوق و پیشنهاد آن به هیئت امنا.
چ- تعیـین اعضای هیـئتمدیره شرکتـها و موسـسات تابع بدون واسـطه و هلدینگ‌های زیرمجموعه جهت صدور حکم توسط مدیرعامل پس از تأیید وزیر رفاه و تأمین اجتماعی.
ح- نظارت بر عملکرد شرکتها و مؤسسات تابع صندوق و ارایه گزارش به هیئت امنا.
خ- انجام سایر امور لازم برای صندوق در چارچوب این اساسنامه و قوانین و مقررات مربوط.
د- پیشنهاد ضوابط مربوط به قراردادهای بیمه‌های تکمیلی و سایر قراردادهای توافقی به هیئت امنا.
ذ- انتخاب نمایندگان صندوق جهت حضور در جلسات مجامع مؤسسات و شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سهام آنها متعلق به صندوق می‌باشد.
ر- تفریغ بودجه سال قبل تا پایان خرداد هر سال و ارایه آن به همراه ارزیابی عملکرد صندوق به هیئت امنا.
تبصره- هیئت‌مدیره می‌تواند در صورت لزوم بخشی از اختیارات خود را بهمدیرعامل تفویض نماید.این واگذاری رافع مسئولیت هیئت‌مدیره نخواهد بود.
ماده ۱۳- جلسات هیئت‌مدیره با حضور حداقل چهار نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنان با رأی موافق حداقل سه نفر از اعضای حاضر معتبر خواهد بود.
تبصره- نحوه تشکیل و اداره جلسات هیئت‌مدیره به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیئت‌مدیره میرسد.
ماده ۱۴- نصب و عزل مدیرعامل با پیشنهاد هیئت امنا و تأیید و حکم وزیر رفاه و تأمین اجتماعی برای مدت چهار سال صورت میگیرد.
تبصره- در صورت ضرورت، وزیر رفاه و تأمین اجتماعی می‌تواند برای حداکثر شش مـاه به منظور انجام مسئـولیتهای مدیرعامل صنـدوق، سرپـرست تعیین و منصوب نماید.
ماده ۱۵- وظایف و اختیارات مدیرعامل به شرح زیر است:
الف- اداره امور جاری صندوق در چارچوب قوانین و مقررات، خطمشیها، برنامهها و دستورالعملهای مصوب هیئت امنا و هیئت‌مدیره.
ب- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه، گزارشها و صورتهای مالی و عملکرد صندوق جهت ارایه به هیئت‌مدیره.
پ- استقرار و عملیاتی نمودن ساختار و تشکیلات مصوب.
ت- نظارت بر عملکرد شرکتها و مؤسسات تابع صندوق و ارایه گزارش به هیئت‌مدیره.
ث- پاسخگویی به هیئت مدیره درخصوص مأموریتهای محول شده.
ج- صدور احکام نصب و عزل اعضای هیئت مدیره شرکتها و مؤسسات تحت پوشش پس از تصویب هیئت مدیره صندوق.
چ- صدور احکام نصب و عزل مدیرعامل شرکتها و مؤسسات تحت پوشش بی‌واسطه پس از پیشنهاد هیئت مدیره آن شرکتها و تصویب هیئت مدیره صندوق.
ح- نصب و عزل معاونان مدیرعامل و مدیران استانی.
تبصره ۱- نصب و عزل مذکور در این ماده پس از تأیید وزیر رفاه و تأمین اجتماعی امکان‌پذیر است.
تبصره ۲- مدیرعامل در مقابل اشخاص حقیقی و حقوقی در مراجع قانونی، نماینده صندوق می‌باشد و می‌تواند این اختیار را شخصاً یا به وسیله نمایندگان یا وکلایی که تعیین می‌کند، اعمال نماید.این تفویض، رافع مسئولیتهای قانونی وی نخواهد بود.
تبصره ۳- مکاتبات، قراردادها و اسناد تعهدآور صندوق در چارچوب ضوابط، مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط با امضای مدیرعامل و با مهر صندوق معتبر خواهد بود.
تبصره ۴- مدیرعامل می‌تواند با مسئولیت خود، قسمتی از وظایف و اختیاراتش را به‌مدیران اجرایی صندوق تفویض نماید.
تبصره ۵- چکهای صادرشده با امضای مدیرعامل و مدیر مالی و مهر صندوق معتبر خواهد بود.
ماده ۱۶
اعضای هیئت نظارت مرکب از سه نفر دارای تخصصها و تجارب مختلف مورد نیاز می‌باشد که از سوی هیئت امنا برای مدت چهار سال انتخاب خواهند شد و انتخاب مجدد آنها بلامانع می‌باشد.
تبصره ۱- هیئت نظارت حق هیچگونه دخالتی در امور اجرایی صندوق نخواهد داشت و در اجرای وظایف خود جهت دریافت اطلاعات مورد نیاز و رسیدگی به دفاتر و مدارک باید از طریق مدیرعامل اقدام نماید.
تبصره ۲- مدیرعامل موظف است هرگونه مدارک یا توضیحاتی را که مورد درخواست کتبی هیئت نظارت باشد، در مهلتهای قانونی یا تعیین شده در اختیار آنان قرار دهد.
تبصره ۳- اداره امور داخلی هیئت نظارت و طرز تشکیل جلسات آن و نحوه انجام رسیدگی طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط هیئت یادشده تدوین و تصویب خواهد شد.
تبصره ۴- انتخاب رئیس هیئت نظارت از بین اعضای هیئت نظارت، به عهده رئیس هیئت امنای صندوق می‌باشد.
تبصره ۵- صـدور احکام اعـضاء و رئیس هیئت نظارت به‌عهده وزیر رفاه و تأمین‌اجتماعی می‌باشد.
تبصره ۶- وظایف بازرس قانونی به‌عهده سازمان حسابرسی می‌باشد که گزارش خود را به هیئت نظارت جهت بررسی و اظهارنظر ارایه خواهد نمود.
ماده ۱۷
وظایف و اختیارات هیئت نظارت به شرح زیر است:
الف- نظارت برحسن اجرای مفاد اساسنامه و تطبیق عملیات صندوق با مقررات قانونی
ب- اظهارنظر درخصوص ترازنامه و عملکرد تنظیمی قبل از طرح در هیئت امنا.
پ- اظهارنظر درخصوص گزارش بازرس قانونی و ارایه به هیئت امنا.
ت- انجام سایر وظایفی که به موجب این اساسنامه یا قوانین و مقررات در صلاحیت هیئت نظارت می‌باشد.
تبصره- چنانچه هیئت نظارت در اداره امور صندوق عملی خلاف قوانین و مقررات یا مغایر مفاد این اساسنامه مشاهده نماید، مراتب را به هیئت مدیره اعلام و هیئت مدیره ظرف پانزده روز پاسخ مکتوب را اعلام می‌کند و هیئت نظارت پس از بررسی، گزارش نهایی را به اطلاع هیئت امناء خواهد رساند.
ماده ۱۸
سال مالی صندوق از اول فروردین هر سال آغاز و در پایان اسفند همان سال خاتمه می‌یابد.
تبصره- متناسب با سال مالی مذکور جهت تهیه تراز تلفیقی، سال مالی مؤسسات و شرکت‌های متعلق و وابسته اصلاح می‌گردد.
ماده ۱۹
دارایی‌ها و درآمدهای صندوق به شرح زیر است:
الف- وجوه و دارایی‌های موجود و منافع حاصل از سرمایه‌گذاریهای صندوق.
ب- حق بیمه‌های دریافتی و دریافتنـی شامل سهم بیمه‌شدگان، کارفرمایان و دولت.
پ- وجوه حاصل از خسارات، جرایم و جزاهای نقدی موضوع قوانین و مقررات مربوط یا احکام قطعی دادگاهها.
ت- هدایا و کمکهای اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از داخل یا خارج کشور.
ث- بدهی‌ها، کمکها و تعهدات قانونی دولت به صندوق.
ج- سایر منابعی که بر اساس ماده (۷) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی یا قوانین و مقررات مربوط قابل جذب توسط صندوق باشد.
چ- ما به التفاوت سهم درمان مشمولان قانون تأمین اجتماعی موضوع تبصره (۱) ماده (۹) قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور – مصوب ۱۳۷۳-
ماده ۲۰- هیئت مدیره مکلف است تا پایان آذر هر سال بودجه پیشنهادی صندوق را برای سال بعد تنظیم و به هیئت امنا ارایه نماید. هیئت امنا موظف است تا پایان بهمن همان سال، بودجه سال بعد را تصویب و به هیئت مدیره ابلاغ نماید.
ماده ۲۱- ترازنامه سالانه و گزارش مالی صندوق باید تا پایان تیر جهت ارائه به‌مراجع قانونی ذی‌ربط تهیه و تسلیم گردد. گزارش مالی سالانه صندوق مشتمل بر صورتهای مالی تلفیقی حسابرسی‌شده به همراه گزارش هیئت مدیره درمورد فعالیت و وضعیت عمومی صندوق در سال مورد گزارش باید تا پایان آبان به هیئت نظارت و هیئت امنا ارسال گردد.
تبصره ۱- صورتهای مالی تلفیقی سالیانه صندوق باید با رعایت استانداردهای حسابداری که توسط مرجع ذی‌صلاح قانونی تدوین شده یا می‌شود، تهیه و ارائه گردد.
تبصره ۲- تصویب صورتهای مالی صندوق توسط هیئت امنا به منزله مفاصاحساب مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره برای عملکرد سال موردنظر می‌باشد.
تبصره ۳- هیئت نظارت مکلف است نسخه‌ای از نظرات خود در مورد ترازنامه سالانه و گزارشهای مالی و صورت دارایی‌ها و بدهی‌ها را ظرف پانزده روز از تاریخ دریافت آن به هیئت مدیره تسلیم نماید.
تبصره ۴- هیئت مدیره موظف است ظرف پانزده روز از تاریخ وصول نظرات هیئت نظارت، آن را بررسی و توجیهات خود را به هیئت امنا تقدیم کند.
ماده ۲۲- هیئت امنای صندوق موظف است ظرف یک ماه از تاریخ وصول گزارش عملکرد سالانه و صورتهای مالی و تلفیقی، تصمیم مقتضی اتخاذ نماید.
ماده ۲۳- هیئت مدیره مکلف است در مقاطع زمانی مناسب (هر سه سال حداقل یک بار) گزارش محاسبات فنی (بیمه‌ای) صندوق را که توسط کارشناسان واجد صلاحیت حرفه‌ای تهیه گردیده است به همراه گزارش مالی تلفیقی به هیئت امنا ارائه نماید.
ماده ۲۴- آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی به همراه آیین‌نامه‌های نحوه تشکیل و اداره جلسات هیئت مدیره و هیئت نظارت و سایر آیین‌نامه‌های مورد نیاز صندوق باید ظرف شش ماه پس از ابلاغ این اساسنامه توسط هیئت مدیره صندوق تدوین و به تصویب هیئت امنا برسد.
تبصره- تا زمانی‌که آیین‌نامه‌های مذکور به‌تصویب نرسیده‌اند، آیین‌نامه‌های موجود به قوت خود باقی می‌باشند.
ماده ۲۵- اعضای هیئت امنا، هیئت مدیره، هیئت نظارت و مدیرعامل و اعضای درجه یک خانواده آنان نمی‌توانند در معاملاتی که با صندوق یا به حساب صندوق انجام می‌پذیرد، به طور مستقیم یا غیرمستقیم سهیم یا شریک باشند.
تبصره ۱- اعضای هیئت امنا، هیئت نظارت هیئت مدیره و مدیرعامل درصورت فعالیت در رشته‌های پزشکی با مجوز هیئت امنا درخصوص عقد قرارداد درمانی خارج از وقت اداری جهت ارائه خدمات به بیمه‌شدگان تحت پوشش صندوق مشمول حکم این ماده نمی‌باشند.
تبصره ۲- پرداخت حق بیمه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به صندوق معامله محسوب نمی‌شود.
محمدرضا رحیمی- معاون اول رئیس جمهور
