ترکیب هیأت تجدیدنظر همعرض رسیدگی به تخلفات اداری (دادنامه شماره ۲۹۱ مورخ ۱۸/۷/۱۳۹۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
تاریخ دادنامه: ۱۸/۷/۱۳۹۰
شماره دادنامه: ۲۹۱
کلاسه پرونده: ۸۹/۱۱۸
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام‌کننده: مدیرکل امور حقوقی سازمان پزشکی قانونی
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: درخصوص ترکیب اعضای هیأت تجدیدنظر هم عرض رسیدگی به تخلفات اداری، آراء متهافتی از شعب دیوان عدالت اداری صادر شده است بدین نحو که پس از اعتراض اشخاص به آراء هیأت های تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت، شعب دیوان عدالت اداری عندالاقتضاء حکم به نقض آراء هیأت تجدیدنظر تخلفات اداری صادر و رسیدگی به هیأت تجدیدنظر همعرض تخلفات اداری ارجاع شده است و پس از صدور رأی در هیأت مذکور و اعتراض مجدد به آن، تعدادی از شعب دیوان عدالت اداری از جمله شعبه ۲۱ به موجب دادنامههای ۵۳۵ مورخ ۱۳/۴/۱۳۸۸ و ۷۲۲ مورخ ۱۴/۵/۱۳۸۸ و شعبه ۲۲ به موجب دادنامه ۱۵۲ مورخ ۴/۲/۱۳۸۷ و شعبه ۲۳ به موجب دادنامه ۱۳۸ مورخ ۳۱/۱/۱۳۸۸ بدون توجه به ترکیب اعضای صادرکننده رأی معترضٌبه، از این حیث که آیا در صدور رأی اولیه هیأت تجدیدنظر دخالت داشتهاند یا خیر؟ به وارد نبودن شکایت حکم صادر کردهاند. و لیکن در یک مورد، شعبه ۲۳ دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۷۳۲ مورخ ۲۵/۵/۱۳۸۸ با این استدلال که چون یکی از اعضای صادرکننده رأی هیأت همعرض تجدیدنظر، در صدور رأی اولیه هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری دخالت داشته است حکم به ورود شکایت و نقض رأی هیأت هم عرض تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری صادر کرده است.
مدیر کل امور حقوقی سازمان پزشکی قانونی کشور با توجه به مراتب فوقالذکر، به موجب نامة شماره ۵۹۵۳۴ مورخ ۱۸/۱۱/۱۳۸۸ رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه را خواستار شده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یادشده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت میکند.
رأی هیأت عمومی
الف ـ تعارض در مدلول آراء یاد شده محرز تشخیص داده شد.
ب ـ نظر به این که شعبه بیست و سوم دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۱۴۴۰ مورخ ۳۰/۶/۱۳۸۷، رأی هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری سازمان پزشکی قانونی را از حیث نقص در تحقیقات نقض نکرده است تا با وحدت ملاک از بند ۲ ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب سال ۱۳۷۸ و ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، برای رسیدگی مجدد به همان هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع شود بلکه نقض رأی هیأت مزبور به لحاظ وجود اشکالاتی بوده است که مقتضای آن رسیدگی مجدد ماهوی در هیأت همعرض تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری تشخیص داده شده است و با تنقیح مناط از تبصره ۲ ماده ۲ قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب سال ۱۳۷۲ مبنی بر این که «هیچ یک از اعضای اصلی و علیالبدل هیأتهای بدوی یک دستگاه نمیتوانند همزمان عضو هیأت تجدیدنظر همان دستگاه باشند. همچنین اعضای مذکور نمیتوانند در تجدیدنظر پروندههایی که در هنگام رسیدگی بدوی به آن رأی دادهاند، شرکت کنند.» لزوماً میبایست پرونده پس از نقض با حضور اعضایی غیر از کسانی که رأی اولیه را صادر کردهاند، در هیأت همعرض رسیدگی شود. علیهذا رأی شعبه بیست و سوم دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۷۳۲ مورخ ۲۵/۵/۱۳۸۸ مبنی بر وارد دانستن شکایت و نقض رأی هیأت همعرض تجدیدنظر تخلفات اداری سازمان پزشکی قانونی از حیث این که در آن ترتیب فوق رعایت نشده است، صحیح و موافق مقررات تشخیص داده میشود. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۹ و ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازمالاتباع است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری