دستورالعمل تشخیص صلاحیت مشاوران خدمات مدیریت و بهره‌وری (بخشنامه شماره 122135 مورخ 13/3/1397 سازمان اداری و استخدامی کشور)
نامه شماره ۱۴۲۸۵۵ مورخ ۱۳۹۷/۳/۲۸
جناب آقای دکتر اکبرپور
رئیس محترم هیأت مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور
با عنایت به ابلاغ «دستورالعمل تشخیص صلاحیت مشاوران خدمات مدیریتی و بهره‌وری» موضوع بخشنامه شماره ۱۲۲۱۳۵ تاریخ ۱۳۹۷/۳/۱۳ این سازمان، به پیوست یک نسخه از تصویر دستورالعمل مذکور ارسال می‌گردد. خواهشمند است دستور فرمایید با توجه به اهمیت موضوع و لزوم اطلاع‌رسانی به عموم مردم، در روزنامه رسمی کشور منتشر گردد.
معاون نوسازی اداری- علی صفدری
در اجرای ماده (19) قانون مدیریت خدمات کشوری مبنی بر مجاز بودن دستگاه‌های اجرایی کشور برای عقد قرارداد با مؤسسات خصوصی تأیید صلاحیت‌شده توسط این سازمان جهت انجام خدمات مشاوره‌ای در زمینه‌های توسعه مدیریت، ساختار و تشکیلات، توسعه سرمایه انسانی و فنآوری‌های نوین اداری، بهبود کیفیت و ارتقاء بهره‌وری دستگاه‌های اجرایی “دستورالعمل تشخیص صلاحیت مشاوران خدمات مدیریتی و بهره‌وری” به پیوست ابلاغ می‌گردد.
دستگاه‌های اجرایی مکلفند ضمن رعایت مقررات ذیربط، برای ارجاع کار در موارد فوق‌الذکر، صرفاً با افراد حقیقی و حقوقی تأیید صلاحیت‌شده بر اساس این دستورالعمل انعقاد قرارداد نموده و یک نسخه از قرارداد همراه با شرح خدمات آن را جهت بهر‌ه‌برداری به این سازمان ارسال نمایند.
جمشید انصاری- معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان اداری و استخدامی کشوری
دستورالعمل تشخیص صلاحیت مشاوران خدمات مدیریتی
فصل اول: کلیات
ماده 1- هدف:
هدف از تدوین و اجرای این دستورالعمل، تعیین فرآیند تأیید ارائه‌دهندگان و تأمین‌کنندگان صلاحیت‌دار خدمات مشاوره مدیریتی برای دستگاه‌های اجرایی کشور و حمایت از حقوق حرفه‌ای مشاوران مدیریت به عنوان یکی از الزامات توسعه است.
ماده 2- کاربرد:
مقررات این دستورالعمل برای تشخیص صلاحیت مشاوران (حقیقی و حقوقی) خدمات مدیریتی به کار می‌رود که برای انجام پروژه‌های زیر گواهینامه دریافت می‌کنند:
الف: تمام یا بخشی از منابع مالی آنها از بودجه عمومی دولت (کشور) تأمین شده باشد.
ب: طرح‌هایی که تأمین مالی آنها، در داخل یا خارج کشور، نیاز به تضمین یا تسهیلات دولتی داشته باشد.
ماده 3- تعاریف:
واژگانی که در این دستورالعمل به کار برده شده به شرح زیر تعریف می‌شوند:
3-1- مشاور: شخص حقیقی یا حقوقی است که خدمات مشاوره مدیریت ارائه می‌کند (در ماده 4 به انواع مشاوران اشاراه شده است).
3-2- تخصص: عبارت است از یک یا چند شاخه از علوم و فنون که به لحاظ علمی و اجرایی، در یک زمینه کاری قرار گرفته است. در این دستورالعمل، خدمات مدیریتی در 4 تخصص به شرح ذیل تقسیم‌بندی می‌گردد:
- مدیریت عمومی
- مدیریت منابع انسانی
- مدیریت بهره‌وری و کیفیت
- مدیریت مالی- بازرگانی
3-3- خدمات مشاوره: عبارت است از مجموعه فعالیت‌ها و خدماتی که مشاور می‌تواند متناسب با هر تخصص انجام دهد.
تبصره 1- هر سال تخصص‌های مدیریتی توسط کمیته تشخیص صلاحیت (موضوع ماده 19) مورد بازنگری قرار گرفته و متناسب با نیاز و شرایط، تغییرات لازم ایجاد خواهد شد.
3-4- تشخیص صلاحیت: فرآیندی است که طی آن توان تخصصی مشاور بر اساس این دستورالعمل ارزیابی و تعیین می‌شود.
3-5- سازمان: در این دستورالعمل منظور “سازمان اداری و استخدامی کشور” است.
3-6- پایه: عددی است که توان مشاور حقیقی و حقوقی را در هر تخصص تعیین می‌کند و بر اساس آن مبلغ حداکثر برآورد کار و یا حق‌الزحمه مشخص می‌شود.
3-7- سقف کار یا حق‌الزحمه: حداکثر مبلغ یا حق‌الزحمه‌ای می‌باشد که یک مشاور با توجه به تعداد حداکثر کارهای قابل اجرا در یک پایه از هر تخصص می‌تواند دریافت کند.
3-8- فرد امتیازآور: کارشناسی است که شرایط لازم برای فعالیت در یک تخصص را داشته و فعالیت‌های مرتبط با آن تخصص را با همکاری گروه به عهده دارد.
3-9- گروه: دربرگیرنده افرادی با عناوین سرگروه و امتیازآور می‌باشد که برای انجام خدمات مشاوره‌ای در یک رشته تخصصی تشکیل شده است.
3-10- سرگروه: کارشناسی که دارای گواهی صلاحیت حرفه‌ای و سایر شرایط لازم بوده و سرپرستی فعالیت‌های مشاوره‌ای مربوط به یک تخصص را در تشکیلات مشاور بر عهده داشته باشد.
3-11- گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای (مشاور حقیقی): مدرکی است که بر اساس مقررات این دستورالعمل، به منظور اعلام صلاحیت مشاور به اشخاص حقیقی برای ارائه خدمات مشاور مدیریت، توسط سازمان صادر می‌شود.
3-12- گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای (مشاور حقوقی): مدرکی است که بر اساس مقررات این دستورالعمل، به منظور اعلام صلاحیت مشاور به اشخاص حقوقی برای ارائه خدمات مشاوره مدیریت، توسط سازمان صادر می‌شود.
ماده 4- در این دستورالعمل، در این دستورالعمل، مشاوران مدیریتی از حیث شخصیت حقیقی و حقوقی به 2 دسته تقسیم می‌شوند:
1-4- شخص حقیقی: کارشناس ایرانی دارای تحصیلات دانشگاهی -حداقل فوق لیسانس- که طبق این دستورالعمل واجد صلاحیت شناخته شود.
4-2- شخص حقوقی: شرکت‌های مشاوره بخش خصوصی و تعاونی ایرانی که بر اساس قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران در اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی به ثبت رسیده و مالکیت آن متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی بخش خصوصی و تعاونی ایرانی و یا ترکیبی از آنها باشد.
فصل دوم: صلاحیت حرفه‌ای مشاور حقیقی
ماده 5- شرایط عمومی احراز صلاحیت مشاوران حقیقی:
5-1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد.
5-2- دارای مدرک تحصیلی حداقل فوق‌لیسانس یا معادل آن مرتبط با تخصص مورد نظر طبق جدول شماره 1 باشد.
5-3- محروم از حقوق اجتماعی موضوع ماده (26) قانون مجازات اسلامی نباشد.
5-4- رابطه استخدامی (رسمی، پیمانی، قراردادی و عناوین مشابه) با دستگاه‌های اجرایی نداشته باشد.
5-5- ممنوعیت مداخله در معاملات دولتی، موضوع لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزرا، نمایندگان مجلس و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری نداشته باشد.
جدول شماره (1): رشته تحصیلی بر حسب تخصص مورد نیاز
تبصره 1- رشته‌هایی از قبیل مدیریت بیمارستانی، مدیریت بیمه، مدیریت شهری که دارای پسوند یا پیشوند مدیریتی می‌باشند، به عنوان رشته‌های مرتبط با تخصص به شمار نمی‌آیند. رشته‌های تحصیلی جدید توسط کمیته تشخیص صلاحیت بررسی و تصمیم‌گیری خواهد شد.
ماده 6- گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای (مشاور حقیقی):
مدرکی است که پس از موفقیت در کسب امتیازات تخصصی و حرفه‌ای و همچنین تعهد و رعایت اخلاق حرفه‌ای و سایر مواردی که در این دستورالعمل تعیین شده است، به اشخاص حقیقی داده می‌شود و فقط نشان‌دهنده صلاحیت حرفه‌ای شخص در حوزه مشاوره مدیریت است. ارائه خدمات مشاوره‌ای موضوع این دستورالعمل، فقط با داشتن گواهینامه مشاوره خدمات مدیریت امکان‌پذیر می‌باشد. گواهی صلاحیت حرفه‌ای در سه پایه (1)، (2) و (3) برای مدت (4) سال صادر می‌شود که شرایط صدور آنها مطابق جدول شماره (2) است.
جدول شماره (2): شرایط لازم برای دریافت گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای مشاوره مدیریت
ماده 7- متقاشیان درخواست پایه سه مشاوره مدیریتی باید از مجموع امتیازات جدول شماره (2) حداقل 45 درصد، پایه دو حداقل 65 درصد و پایه یک نیز حداقل 80 امتیاز را کسب نمایند.
ماده 8- حدکثر مبلغ ریالی کارهای در دست اجرای همزمان برای کارشناسان حقیقی پایه سه معادل 1.5 برابر حجم معاملات کوچک، پایه دو معادل 2.5 برابر و پایه یک معادل 3.5 برابر سقف معاملات کوچک مندرج در قانون برگزاری مناقصات مصوب هیئت وزیران تعیین می‌شود.
تبصره 1- برای ارتقا به پایه بالاتر، حداقل طی یک دوره (4) ساله در پایه جاری و یا کسب حداقل امتیاز مندرج در جدول شماره 2 مطابق ماده (7) و یکسال فعالیت مؤثر الزامی است.
ماده 9- کاربرد گواهی صلاحیت حرفه‌ای (مشاور حقیقی):
9-1- دارندگان گواهینامه مشاوره خدمات مدیریتی، می‌توانند به صورت مشاور حقیقی تشخیص صلاحیت شده به ارائه خدمات مشاوره مدیریت بپردازند.
9-2-دارندگان گواهینامه مشاوره خدمات مدیریتی در یک مؤسسه مشاور حقوقی، تنها زمانی امکان‌پذیر است که فرد در هیچ مؤسسه مشاوره (حقوقی) دیگری جزء اعضاء هیأت مدیره و مدیرعامل نباشد.
فصل سوم: تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی
ماده 10- مرجع تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی:
تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی از سوی سازمان صورت می‌گیرد. سازمان می‌تواند تمام یا بخشی از فرآیند آن را به یک یا چند تشکل از تشکل‌های حرفه‌ای و تخصصی ذیربط واگذار کند.
ماده 11- تعیین صلاحیت مشاوران حقوقی:
سازمان، مشاوران حقوقی را در قالب ضوابط این دستورالعمل، در پایه‌های (3)، (2) و (1) در هر تخصص تعیین صلاحیت می‌کند.
تبصره 1- هر مشاور حقوقی می‌تواند با معرفی افراد واجد شرایط بر اساس ضوابط این دستورالعمل در یک، چند یا تمامی تخصص‌ها تشخیص صلاحیت شود.
ماده 12- شرایط احراز صلاحیت مشاوران حقوقی:
12-1- انجام خدمات مشاوره در زمینه فعالیت‌های خدمات مشاوره مدیریت در اساسنامه شرکت قید شده باشد.
12-2- دارا بودن یک فرد امتیازآور سرگروه، برای هر یک از تخصص‌های مورد تقاضا، که دارای گواهی صلاحیت حرفه‌ای بوده و از امتیاز ایشان در شرکت‌های مشاور و دیگر شرکت‌ها و یا مؤسسات و سازمان‌هایی که این قبیل خدمات را انجام می‌دهند استفاده نشده باشد.
12-3- به موارد مذکور در ماده (20) قانون مجازات اسلامی محکوم نشده باشند.
12-4- مدیران و تمامی افراد امتیازآور شرکت، مشمول ممنوعیت مداخله در معاملات دولتی موضوع لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزرا، نمایندگان مجلس و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری نباشند.
12-5- دارا بودن مدرک تحصیلی حداقل فوق‌لیسانس یا معادل آن برای افراد امتیازآور ضروری است. همچنین اعضاء هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت باید دارای مدرک تحصیلی حداقل لیسانس یا معادل آن باشند.
12-6- دارا بودن شرایط مندرج در جدول شماره (3)
ماده 13- عوامل مؤثر بر تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی عبارتند از:
- نیروی انسانی متخصص
- کیفیت پروژه‌های قبلی انجام شده توسط مشاور
- تجربه ریالی (کارکرد) مشاور
- امکانات پشتیبانی
ماده 14- امتیاز مربوط به تجربه کاری شرکت متقاضی تشخیص صلاحیت:
14-1- امتیاز مربوط به تجربه کاری شرکت متقاضی تشخیص صلاحیت پایه سه، با اجرای حداقل 3 پروژه در سه سال آخر فعالیت و بر اساس رعایت زمان‌بندی اجرای پروژه (5 امتیاز)، ارائه خروجی و نتایج اصلی پروژه (25 امتیاز) با تأیید کارفرما و در صورت داشتن نوآوری و ابتکار (20 امتیاز) محاسبه می‌گردد.
14-2- امتیاز مربوط به تجربه کاری شرکت متقاضی تشخیص صلاحیت پایه دو و یک، با اجرای حداقل 5 پروژه در سه سال آخر فعالیت و بر اساس رعایت زمان‌بندی اجرای پروژه (5 امتیاز)، ارائه خروجی و نتایج اصلی پروژه (25 امتیاز) با تأیید کارفرما و در صورت داشتن نوآوری و ابتکار (20 امتیاز) محاسبه می‌گردد.
ماده 15- شرایط لازم برای تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی:
حداقل شرایط لازم برای تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی بر اساس جدول شماره (3) تعیین می‌گردد:
جدول شماره 3- حداقل شرایط لازم برای تشخیص صلاحیت مشاوران حقوقی
تبصره 1- اشتغال به کار تمام وقت فرد امتیازآور سرگروه و یک نفر امتیاز دیگر در شرکت به استثناء اعضاء هیأت علمی دانشگاه‌ها ضروری است. تمام وقت بودن افراد با ارایه مستندات بیمه برای هر سال مورد نیاز احراز می‌شود.
تبصره 2- شرکت‌های متقاضی تشخیص صلاحیت مشاوران مدیریتی، می‌توانند حداکثر 1 نفر از افراد امتیازآور خود را (بجز سرگروه از بین افراد بازنشسته یا عضو هیأت علمی که دارای رشته تحصیلی متناسب با تخصص درخواستی باشد، انتخاب نماید.
تبصره 3- اعضاء هیأت علمی نمی‌توانند در بیش از یک شرکت مشاوره مدیریتی به عنوان عضو امتیازآور باشند.
ماده 16- محاسبه و سنجش امتیاز امانات پشتیبانی بر اساس جدول شماره (4) محاسبه خواهد شد.
جدول شماره 4- امتیاز امکانات پشتیبانی
| موضوع | حداکثر امتیاز |
| ساختار سازمانی و تشکیلات اداری طبق استانداردهای مربوط | 20 |
| دفتر کار به ازای هر 10 متر مربع 1 امتیاز | 10 |
| امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری | 10 |
| سیستم نظارت مدیریت کیفیت، مدیریت پروژه | 10 |
ماده 17- حداکثر مبلغ ریالی کارهای در دست اجرای همزمان برای شرکت های دارای گواهینامه مشاوران مدیریتی پایه های سه، دو و یک به ترتیب معادل پنج، هفت و ده برابر سقف معاملات متوسط مندرج در قانون برگزاری مناقصات تعیین می گردد. در صورتی که ارزش ریالی پروژه بیش از ده برابر سقف معاملات متوسط باشد، با توجه به ظرفیت پایه ای شرکت های مشاوره مدیریتی، به صورت مشارکتی (کنسرسیوم) قابل انجام خواهد بود.
تبصره 1- متقاضیان تمدید اعتبار گواهینامه صلاحیت خدمات مشاوره مدیریتی، بایستی حداقل 2 ماه پیش از پایان اعتبار گواهینامه، جهت تمدید آن اقدام نمایند. بدیهی است در صورت عدم تمدید، گواهینامه شرکت مشاوره ای ابطال خواهد شد.
تبصره 2- دستگاه های اجرایی کشور مکلف هستند یک نسخه از قرارداد منعقد شده با مشاوران مدیریتی را به سازمان ارسال نمایند.
تبصره 3- فرایند درخواست و تقاضای بررسی صلاحیت، بررسی مدارک و مستندات و تأیید صلاحیت و تعیین پایه مشاوره از طریق سامانه الکترونیکی مستقر در سازمان اداری و استخدامی کشور انجام و نتایج از همان طریق صادر می گردد.
ماده 18- انتشار فهرست مشاوران تشخیص صلاحیت شده:
فهرست مشاوران تشخیص صلاحیت شده هر ماه به روزآوری شده و در وب سایت سازمان اداری و استخدامی کشور درج می شود. این فهرست شامل اطلاعات زیر است:
18-1- نام و مشخصات هر یک از مشاوران ذیصلاح، در هر یک از تخصص ها.
18-2- پایه، گروه تخصصی، سابقه کارهای انجام شده هر مشاور، لیست قراردادهای همزمان و نتایج ارزشیابی مشاوران.
18-3- افراد امتیازآور در هر یک از تخصص‌هایی که مشاوران در آن تخصص، گواهینامه تشخیص صلاحیت دریافت کرده‌اند.
ماده 19- اعضای کمیته تشخیص صلاحیت:
ترکیب اعضای کمیته تشخیص صلاحیت مشاوران به صورت زیر می‌باشد:
19-1- معاون نوسازی اداری (رییس کمیته)
19-2- رییس امور مدیریت عملکرد و ارتقای فرهنگ سازمانی (دبیر کمیته)
19-2- نماینده سازمان ملی بهره‌وری ایران
19-4- دو نفر کارشناس خبره در امور مشاوره مدیریت به پیشنهاد رییس کمیته و تأیید رییس سازمان
19-5- حداکثر دو نفر کارشناس خبره از مرتبط‌ترین تشکل‌های حرفه‌ای یا صنفی مربوط، به عنوان نمایندگان تشکل‌های ذیربط (از هر تشکل یک نفر)، به پیشنهاد رییس کمیته و تأیید رییس سازمان.
ماده 20- وظایف و اختیارات کمیته تشخیص صلاحیت:
کمیته تشخیص صلاحیت مشاوران در محل سازمان با اهداف و وظایف زیر تشکیل خواهد شد:
20-1- بازنگری و بهبود دستورالعمل.
20-2- تعیین نحوه همکاری و مشارکت تشکل‌های حرفه‌ای و تخصصی ذیربط در تمام یا بخش‌هایی از فرآیند تشخیص صلاحیت.
20-3- بررسی و تعیین تیم تخصصی برای اجرا و انجام مصاحبه از متقاضیان تشخیص صلاحیت.
تبصره 1- تصمیمات این کمیته با نظر اکثریت آرا قابل اجرا می‌باشد.
ماده 21- رسیدگی به تخلفات مشاوران:
رسیدگی به تخلفات مشاوران بر عهده کمیته تشخیص صلاحیت بوده و بر حسب میزان تخلفات، جریمه در نظر گرفته شده می‌تواند شامل؛ اخطار کتبی، کاهش حداکثر قیمت کارهای همزمان در دست اجرا، محرومیت موقت (از یک تا سه سال) از ارجاع کار و یا لغو گواهینامه تشخیص صلاحیت باشد. تخلفات عبارتند از:
21-1- ارائه اطلاعات خلاف واقع در مراحل تشخیص صلاحیت و یا ارجاع کار.
21-2- عدم ارائه گزارش وضعیت تمامی کارهای در دست اجرا و نتایج حاصل از انجام خدمات به سازمان
21-3- عدم جایگزینی فرد مناسب در مدت سه ماه در صورت خروج فرد امتیازآور از مشاور
21-4- هر گونه قصور مشاور در ارائه خدمات که منجر به فسخ قرارداد و یا نارضایتی کارفرما شود.
21-5- پذیرش کار توسط مشاور بیش از ظرفیت مجاز.
ماده 22- تغییرات این دستورالعمل با ابلاغ رییس سازمان اداری و استخدامی کشور اعمال می‌شود.
ماده 23- این دستورالعمل در (23) ماده تنظیم گردیده و دستورالعمل‌های تشخیص صلاحیت مشاوران خدمات مدیریتی قبل از این تاریخ ملغی می‌شوند.
موارد مرتبط: