قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسئولیت‌های رییس‌جمهور
قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسئولیت‌های ریاست جمهوری اسلامی ایران (مصوب مورخ 22/8/1365 مجلس شورای اسلامی)
فصل اول – وظایف و اختیارات رئیس جمهور بعنوان رئیس قوه مجریه
ماده 1- دراجرای اصول قانون اساسی (در ارتباط با اختیارات و وظایف ریاست جمهوری) بخشی از اختیارات و وظایف رئیس جمهور بشرح مواد آتی میباشد:
بخش اول – معرفی نخست وزیرو عزل و نصب وزراء و استعفای آنان
ماده 2- رئیس جمهور موظف است حداکثر 48 ساعت پس از ابلاغ رای تمایل مجلس حکم نخست وزیری را صادر و به وی ابلاغ نماید.
ماده 3- در مورد وزارئی که کناره گیری می کنند و یا عزل میشوند نخست وزیر موظف است فرد یا افرادی را بجای آنها تعیین و جهت تصویب کتبا به رئیس جمهور معرفی نماید. ودرمدتی که وزارتخانه‌ای وزیر ندارد نخست وزیر با موافقت رئیس جمهور و تصویب مجلس شورای اسلامی سرپرستی آن وزارتخانه را بعهده خواهد داشت وچنانچه این مدت بیش از سه ماه طول بکشد رئیس جمهور و نخست وزیر موظفند گزارشی جهت تصمیم گیری به مجلس شورای اسلامی ارائه دهند.
ماده 4- با عنایت به اصل یکصدو بیست وهفتم قانون اساسی تاریخ تشکیل جلسات هیات دولت و موضوع مورد بحث قبلا به اطلاع رییس جمهور میرسد.
بخش دوم- در تصویب نامه هاو آئیننامه ها،عهدنامه ها،مقاوله نامه ها قرادادهاوپیمانهای بین المللی
ماده 5- تصویب نامه ها و آییننامه های دولت ،پس از تصویب هیات وزیران ،به اطلاع رئیس جمهور میرسد0 رئیس جمهور در صورتی که آن را خلاف قانون تشخیص داد،نظر خود را باذکر دلیل به دولت اعلام می‌نماید. قبل از هرگونه اصلاحات لازم ،موارد خلاف قابل اجراء نخواهد بود0 در صورت اجراء بدون رعایت مقررات این ماده ،رئیس جمهور می تواند دستور توقف اجراء را صادر نماید.
تبصره – اگر اختلاف نظر بین رئیس جمهور و هیات دولت در مخالفت با قانون به جهت استنباط از قوانین باشد ،نظررئیس جمهور معتبر است 0بدیهی است در صورت وجود تفسیر قانون عادی و یا تفسیرقانون اساسی رئیس جمهور موظف به مراجعه به آن میباشد.
ماده 6- رئیس جمهور یا نماینده قانونی او موظفند عهدنامه ها، مقاوله نامه ها، موافقتنامه ها و قراردادهای دولت جمهوری اسلامی ایران با سایر دولتها و همچنین پیمانهای مربوط به اتحادیه های بین المللی را پس از تصویب مجلس شورای اسلامی امضاء نمایند.
ماده 7- بمنظور اجرای اصل 129 نشانهای کشوری به پیشنهاد وزرای ذیربط و تصویب هیات دولت و نشانهای لشکری به پیشنهاد رئیس ستاد مشترک و تصویب فرمانده کل قوا یا مقام مجاز از طرف وی ،بوسیله رئیس جمهور اعطاء میشود.
تبصره – دولت موظف است باهمکاری دفتر ریاست جمهوری آئیننامه اجرائی اعطای نشانهای دولتی را تهیه و پس ازتصویب هیات وزیران به مورد اجراء گذارد.
بخش سوم – انتخابات و همه پرسی
1- انتخابات
ماده 8- در زمان جنگ واشغال نظامی کشور،چنانچه برگزاری انتخابات در یک یا چند حوزه انتخابیه امکان پذیر نباشد ،رئیس جمهورتوقف انتخابات در نقاط اشغال شده یاتمامی کشور را، با ذکر مدت ، کتبا به مجلس شورای اسلامی جهت اخذ تصمیم پیشنهاد می نماید.
تبصره – وزارت کشور موظف است قبل از برگزاری انتخابات گزارش مشروح و مستدل از موارد عدم امکان انتخابات را به رئیس جمهور تسلیم نماید.
ماده 9- چنانچه در جریان برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز به لحاظ وقوع جنگ ،برگزاری انتخابات در یکک یا چند حوزه انتخابیه متعسر گردد وزارت کشور بلافاصله گزارش توجیهی شروع توقف انتخابات را به رئیس جمهور تسلیم می نماید تا برابر ماده 8 این قانون عمل نماید.
2- همه پرسی
ماده 10- رئیس جمهور موظف است نتیجه همه پرسی راپس ازطی مراحل قانونی و ابلاغ به وی ظرف مدت 5 روز امضاء نموده و برای اجراء به مسئولین ابلاغ نماید.
بخش چهارم – در روابط خارجی و بین المللی
ماده 11- سفرای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور توسط وزیر امورخارجه به رئیس جمهور معرفی می گردند. رئیس جمهور موظف است ظرف 5 روز از معرفی ،استوارنامه سفیر را امضاء نماید.
تبصره – استوارنامه سفیران کشورهای دیگر با تایید وزارت امور خارجه برای پذیرش تقدیم رئیس جمهور می گردد.
ماده 12- شرکت در کنفرانسها ،سمینارها و اجلاسیه های بین المللی که در سطح عالیترین مقام اجرائی کشورها تشکیل میشود در اختیار رئیس جمهور میباشد.
فصل دوم- مسئولیت رئیس‌جمهور در اجرای قانون اساسی
ماده 13- بمنظور پاسداری از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای اصل 113 قانون اساسی ، رئیس جمهور از طریق نظارت وکسب اطلاع ،بازرسی ،پیگیری ،بررسی و اقدامات لازم مسئول اجرای قانون اساسی میباشد.
ماده 14- در صورت توقف یا عدم اجرای اصلی از اصول قانون اساسی رئیس جمهور در اجرای وظایف خویش برای اجرای قانون اساسی به نحو مقتضی اقدام مینمایدو برای این منظور میتواند مراتب را به اطلاع بالاترین مقام مسئول مربوطه برساند و علت توقف یا عدم اجراء را خواستار گردد. مقام مسئول موظف است پاسخ خود را مشروحا و با ذکر دلیل به اطلاع رئیس جمهور برساند. در صورتیکه پس از بررسی به تشخیص رئیس جمهور توقف یا عدم اجراء ثابت گردد ،نسبت به اجرای اصل یا اصول مربوطه و رفع عوارض ناشی از تخلف اقدام ودر صورتیکه تخلف مربوطه به نخست وزیر و وزراء باشد به مجلس شورای اسلامی ارجاع می دهد و در غیر اینصورت پرونده امر به مرجع صالح ارجاع خواهد شد.
ماده 15- بمنظور اجرای صحیح و دقیق قانون اساسی ،رئیس جمهورحق اخطار و تذکر به قوای سه گانه کشور رادارد.
ماده 16- رئیس جمهور میتواند سالی یکبار آمار موارد توقف ،عدم اجرا و نقض و تخلف از قانون اساسی را با تصمیمات متخذه تنظیم کند و به اطلاع مجلس شورای اسلامی برساند.
فصل سوم – نهاد ریاست جمهوری
ماده 17- بمنظور اداره امور وظایف رئیس جمهور مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ،نهاد ریاست جمهوری تشکیل میشود و دارای شخصیت حقوقی است.
ماده 18- سازمان وتشکیلات و امور استخدامی نهاد ریاست جمهوری با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تایید رئیس جمهور خواهد رسید.
فصل چهارم – نحوه رسیدگی به اتهامات وشکایات مربوط به رئیس جمهور
ماده 19- رسیدگی به اتهامات مربوط به تخلفات در رابطه با وظایف و اختیارات رئیس جمهور در صلاحیت دیوانعالی کشور است و در جرایم عادی از طریق دادگاههای عمومی دادگستری تهران و با اطلاع مجلس صورت می‌گیرد.
تبصره – در هر کدام از اتهامات نامبرده رسیدگی مستقیما بوسیله دادگاه انجام گرفته و دادسرا حق دخالت ندارد.
قانون فوق مشتمل بر نوزده ماده و پنج تبصره درجلسه روز پنجشنبه بیست و دوم آبانماه یکهزارو سیصدو شصت و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 4/9/1365 به تایید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی
