طرح نقل و انتقال سوابق بيمه یا بازنشستگی بين صندوق‌های بازنشستگی و تجميع سوابق بيمه‌ای اشخاص
گزارش شور دوم
تاريخ: ۱۴۰۱/۴/۱۲
گزارش كميسيون اجتماعی به مجلس شوراي اسلامی
طرح نقل و انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشسنگی که شور اول آن در جلسه مورخ ۶/۱۱/۱۴۰۰ به‌تصویب مجلس شورای اسلامی رسید جهت بررسی جزئیات در شور دوم به این کمیسیون به‌عنوان اصلی ارجاع شوه بود در جلسات متعدد، با حضور مسئوولان دستگاه‌های اجرائی ذیربط، دیوان محاسبات و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه مورخ ۳/۳/۱۴۰۱ با اصلاحاتی در عنوان و متن به شرح زیر به‌تصویب رسید.
اینک گزارش آن در اجرای ماده (۱۴۳) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌گردد.
رئيس كميسيون اجتماعی- مهدي عيسی زاده
طرح نقل و انتقال سوابق بيمه یا بازنشستگی بين صندوق‌های بازنشستگی و تجميع سوابق بيمه‌ای اشخاص
ماده ۱- تعاریف و اصطلاحات:
الف- صندوق بازنشستگی: کلیه سازمان‌ها و صندوق‌های فعال در حوزه بیمه‌های اجتماعی اعم از دولتی، عمومی غیردولتی و اختصاصی
ب- بیمه‌شده: شخصی است که در چهارچوب قوانین و مقررات مورد عمل هر یک از صندوق‌های بازنشستگی، مشترک صندوق محسوب می‌شود و با پرداخت حق بیمه، امکان بهره‌مندی از حقوق و مزایای قانونی را دارد.
پ- سوابق بیمه‌ای: مدت زمانی که بیمه‌شده، مشترک هر یک از صندوق‌های بازنشستگی بوده و طبق مقررات صندوق مربوط حق بیمه پرداخت نموده است.
ت- مستمری استحقاقی: وجوهی است که برابر ضوابط مورد عمل هر صندوق بازنشستگی، در صورت احراز شرایط بازنشستگی یا از کارافتادگی به بیمه‌شده و در صورت فوت وی به بازماندگان واجد شرایط متناسب با سنوات بیمه‌پردازی پرداخت می‌گردد.
ث- مستمری جمع: وجوهی است که مطابق ضوابط این قانون به بیمه‌شده یا بازماندگان واجد شرایط وی بر اساس تجمیع سوابق بیمه‌ای جهت برقراری مستمری به نسبت مدت زمان بیمه‌پردازی (سال‌های پرداخت حق بیمه) در هر یک از صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می‌گردد.
ج- صندوق بیمه مبدأ: صندوق بیمه‌ای که بیمه‌شده سابقاً به موجب قوانین و مقررات مربوط مشترک آن صندوق بوده است.
چ- صندوق بیمه مقصد: صندوقی که بیمه شده در زمان ارائه درخواست، مشترک فعال آن محسوب و قصد دارد سوابق بیمه‌ای خود را از صندوق مبدأ به این صندوق منتقل نماید.
ماده ۲- از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون، نقل و انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی در مورد اشخاصی که به علت انتقال، استعفاء، بازخرید خدمت، اخراج، انفصال دائم و همچنین تغییرات ساختاری ناشی از ادغام، انحلال و واگذاری‌ها، رابطه استخدامی آنان با دستگاه متبوع قطع و به تبع آن از عضویت و شمول صندوق بازنشستگی مربوط خارج شده یا می‌شوند یا به سبب تبدیل وضع استخدامی مشترک صندوق جدید شده یا بشوند، امکان‌پذیر می‌باشد.
تبصره ۱- نقل و انتقال سوابق حق بیمه یا کسور بازنشستگی پس از برقراری حقوق بازنشستگی، ازکارافتادگی و یا مستمری بازماندگان از صندوق پرداخت‌کننده مستمری به سایر صندوق‌ها ممنوع است.
تبصره ۲- کلیه اشخاصی که کسور بازنشستگی یا حق بیمه خود را به هر علت، از صندوق بازنشستگی ذیربط دریافت نموده یا بنمایند، امکان انتقال کسور بازنشستگی یا حق بیمه آنان ممنوع می‌باشد.
ماده ۳- حق بیمه یا کسور بازنشستگی که به هر یک از صندوق‌های بیمه بازنشستگی پرداخت شده است بر اساس تقاضای کتبی بیمه شده موضوع این قانون یا بازماندگان واجد شرایط وی پس از بروزرسانی از صندوق قبلی به صندوق جدید منتقل می‌شود. بیمه شده ذی نفع تقاضای انتقال سابقه پرداخت حق بیمه یا کسور بازنشستگی را به صورت کتبی به صندوق جدید ارائه نموده و صندوق جدید نیز تا یک ماه انتقال وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی را از صندوق بازنشستگی قبلی تقاضا می‌نماید. صندوق بازنشستگی قبلی مکلف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تقاضای صندوق جدید، وجوه قابل انتقال را به آن صندوق منتقل کند.
تبصره- در صورتی که صندوق‌های مشمول این ماده طبق مقررات، علاوه بر پرداخت حقوق بازنشستگی، ازکارافتادگی اعم از کلی و جزئی و فوت، مشترکین خود را در برابر بیماری‌ها، کمک ازدواج، بارداری، حقوق ایام بیماری و غرامت نقص عضو بیمه نموده باشند، هنگام انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی به صندوق مقصد، سهم درمان به علاوه یک درصد (۱%) بابت مزایای یاد شده از جمع وجه قابل انتقال کسر می‌شود.
ماده ۴- صندوق مبدأ مکلف است وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی سال‌های قابل انتقال به صندوق مقصد را بر اساس نرخ سود اوراق مشارکت اعلامی از سوی بانک مرکزی محاسبه و به‌روز رسانی نموده و به صندوق مقصد پرداخت نماید. مابه‌التفاوت مربوط به وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی بر اساس آخرین حقوق و مزایای مبنای برداشت کسور بازنشستگی یا حق بیمه در صندوق قبلی یا حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه در زمان تقاضا نزد صندوق مقصد (هر کدام که بیشتر است) ضرب در تعداد ماه‌های سنوات قابل قبول در صندوق بازنشستگی مقصد و بر اساس نرخ مورد عمل صندوق‌های بازنشستگی توسط صندوق مقصد محاسبه می‌گردد که پس از کسر وجوه منتقله از سوی صندوق مبدأ از بیمه‌شده اخذ می‌گردد.
تبصره- اعتبارات لازم برای اجرای این قانون از محل منابع داخلی و سود سرمایه‌گذاری صندوق‌ها و سازمان‌های بازنشستگی و افراد ذی‌نفع تأمین می‌شود.
ماده ۵- نقل و انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی از صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر به سایر سازمان‌ها و صندوق‌های بازنشستگی و یا بالعکس، در چهارچوب ضوابط قانونی حاکم بر صندوق مقصد، امکان‌پذیر بوده و مابه‌التفاوت وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی این افراد مطابق ماده (۴) این قانون محاسبه و از متقاضی وصول می‌گردد.
ماده ۶- آن دسته از مشمولان ماده (۲) که تمایل به نقل و انتقال سوابق بیمه مطابق مواد (۳) و (۴) این قانون را ندارند و یا به صورت اختیاری یا اجباری و یا به هر دلیلی از شمول قوانین و مقررات صندوق مربوط خارج شده و مشترک صندوق دیگری محسوب می‌شوند، در چهارچوب شرایط بندهای «الف» تا «خ» این ماده می‌توانند درخواست برقراری “مستمری جمع” نمایند. سوابق بیمه‌ای این افراد طبق قانون، تا زمان احراز شرایط برقراری مستمری (بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت)، کماکان در صندوق قبلی محفوظ می‌ماند.
الف- نحوه احراز شرایط برقراری مستمری با احتساب مجموع سوابق پرداخت حق بیمه نزد صندوق مبدأ، صرفاً تابع قوانین و مقررات صندوق بازنشستگی مقصد می‌باشد.
ب- شناسایی بازماندگان واجد شرایط (افرد تبعی یا تحت پوشش بیمه‌شده اصلی)، میزان سهم و افزایش مستمری سالانه آنان، مطابق مقررات هر یک از صندوق‌های بازنشستگی ذیربط می‌باشد.
پ- چگونگی احراز شرایط بازنشستگی بیمه‌شدگان، میزان افزایش مستمری سالانه ایشان، نحوه تشخیص ازکارافتادگی، شیوه برخورد با اشتغال به کار مجدد بازنشستگان و سایر موارد تابع قوانین هر یک از صندوق‌های ذیربط خواهد بود.
ت- میزان مستمری ماهانه قابل پرداخت در هر یک از صندوق‌های بازنشسنتگی به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه و طبق ضوابط این قانون به روش زیر محاسبه می‌گردد:
مستمری قابل پرداخت برابر است با معدل نسبت میانگین حقوق یا دستمزد مشمول کسور هر سال به حداقل دستمزد همان سال طی میانگین دو سال آخر بیمه پردازی ضرب در حداقل دستمزد زمان بازنشستگی تقسیم بر سی ضرب در سنوات بیمه‌پردازی.
ث- در برقراری مستمری جمع، صندوق بازنشستگی مقصد مکلف است در صورت احراز شرایط مقرر، با احتساب مجموع ایام بیمه پردازی نزد هر یک از صندوق‌ها، نسبت به برقراری مستمری استحقاقی متناسب با سنوات بیمه پردازی در آن صندوق اقدام نماید. سهم هر یک از صندوق‌های بازنشستگی به تناسب سوابق بیمه‌ای به طور مجزا و مطابق بند «ت» این ماده با صدور احکام مربوط محاسبه و توسط صندوق مربوط پرداخت می‌شود.
ج) شرط برقراری مستمری جمع دارا بودن سن و سابقه لازم برای بازنشستگی بر اساس قوانین و مقررات مربوط و همچنین ارائه درخواست از سوی فرد و حسب مورد دستگاه اجرائی ذیربط و آخرین صندوق بیمه‌ای فرد می‌باشد.
چ- آن دسته از بیمه‌شدگان ازکارافتاده کلی و یا بازماندگان بیمه‌شده متوفی که شرایط برقراری مستمری قانونی در آخرین صندوق بازنشستگی را احراز نمی‌نمایند، صندوق‌های بازنشستگی ذیربط مکلفند به بیمه‌شدگان موصوف و یا بازماندگان واجد شرایط آنان متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه، مستمری پرداخت نمایند.
ح- بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی در استفاده از سایر خدمات، مزایا و انجام تعهدات مربوط که در این قانون تعیین تکلیف نشده است، تابع قوانین و مقررات آخرین صندوق بازنشستگی بیمه‌شده می‌باشند.
خ- صندوق‌های بازنشستگی مکلفند میزان کلیه مستمری‌های بازنشستگی، از کارافتادگی و مجموع مستمری بازماندگان موضوع این ماده را مطابق سایر مستمری‌بگیران آن صندوق با تصویب هیأت وزیران افزایش دهند.
تبصره ۱- صندوق‌های بازنشستگی و دستگاه‌های اجرائی ذیربط با رعایت مفاد این ماده مکلف به پذیرش تقاضای مستمری جمع از سوی بیمه شده و انجام اقدامات لازم در این رابطه می‌باشند.
تبصره ۲- سوابق بیمه‌ای افرادی که قبل از لازم‌الاجراء شدن این قانون و به موجب قوانین مربوط از یک صندوق بازنشستگی به صندوق بازنشستگی دیگری منتقل شده است و همچنین افرادی که در گذشته به دلیل استعفاء، اخراج، ترک خدمت، انفصال یا محرومیت دائم از خدمات دولتی و یا عمومی، بازخرید خدمت و یا سایر موارد از خدمت خارج شده و کسورات بیمه‌ای متعلقه را از صندوق بازنشستیگ ذیربط دریافت و تسویه کامل نموده‌اند، مشمول مقررات این ماده نمی‌باشند.
تبصره ۳- مشترکین سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات از شمول مقررات این ماده مستثنی می‌باشند.
ماده ۷- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است به منظور پرداخت کامل مستمری بیمه‌شدگان موضوع ماده (۶) این قانون، زیرساخت‌های اجرائی لازم را از طریق “پایگاه ملی رفاه ایرانیان” فراهم نماید به نحوی که هریک از صندوق‌های بیمه‌گر به‌تناسب مدت پرداخت حق بیمه، سهم مستمری خود را در وجه متقاضیان مشمول پرداخت نماید.
تبصره- کلیه صندوق‌های بازنشستگی به استثنای سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات، مکلفند اطلاعات مربوط به سوابق بیمه‌پردازی بیمه‌شدگان و مشمولین این قانون را در اختیار وزارت مذکور قرار دهد.
ماده ۸- آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف سه ماه از تاریخ لازم‌الاجراء شدن توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده ۹- از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون، قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب ۲۷/۳/۱۳۶۵ و ماده (۱) قانون نحوه تعویل نیروی انسانی دستگاه‌های دولتی مصوب ۲۷/۱۰/۱۳۶۶ نسخ می‌گردد.