ابطال بخشنامه اعلام بی‌اعتباری برخی از موارد صادره هیأت‌های حل اختلاف کارگر و کارفرما

ابطال بخشنامه اداره کل کار و امور اجتماعی استان خوزستان مبنی بر اعلام بی‌اعتباری برخی از موارد صادره از سوی هیأت‌های حل اختلاف کارگر و کارفرما (دادنامه شماره 1329-1328-1327 مورخ 25/12/1394 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)

تاریخ: 25 اسفند 1394

کلاسه پرونده: 93/602، 601، 600

شماره دادنامه: 1329-1328-1327

موضوع رأی: ابطال بخشنامه شماره 7500/21/1-24/3/1390 اداره کل کار و امور اجتماعی استان خوزستان

شاکی: آقایان 1- امیدوار شاه ولی کوه شوری 2- جهانبخش داودی 3- رضا محمدی

تاريخ دادنامه: 25/12/1394

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

گردش کار:

شاکیان به موجب دادخواست‌های تقدیمی جداگانه ابطال بخشنامه شماره 7500/21/1-24/3/1390 اداره کل کار و امور اجتماعی استان خوزستان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده‌اند که:

“احتراماً به استحضار می رساند اینجانب چندین سال در مشاغل سخت و زیان آور در شرکت مخابرات استان خوزستان مشغول به کار بوده و با استفاده از سابقه سنوات مذکور بازنشسته شده ام، ولی در طول خدمت خود از مزایای مندرج در ماد 52 و 65 قانون کار برخوردار نبوده ام و ساعات کار روزانه و مرخصی سالیانه همانند مشاغل عادی محاسبه شده است که طی دادنامه شماره 66 – 1/4/1393 از طریق اداره کار و امور اجتماعی شهرستان ایذه تقاضای رسیدگی و احقاق حقوق متعلقه را نمودم، لیکن هیأت تشخیص و تجدیدنظر اداره کار و امور اجتماعی شهرستان ایذه با استناد به بخشنامه داخلی اداره کل کار و امور اجتماعی استان خوزستان که کپی آن پیوست می باشد اقدام به رد شکایت اینجانب نموده است که کپی احکام صادره نیز پیوست می باشد. لذا با عنایت به این که مزایای مورد درخواست اینجانب بر اساس مفاد قانون مصوبه مجلس شورای اسلامی (قانون کار) می باشد و قانون رسمی بر بخشنامه های داخلی ادارات ارجحیت دارد، از آن دادگاه محترم تقاضای ابطال بخشنامه شماره 7500/21/1-24/3/1390 اداره کل کار و امور اجتماعی خوزستان را دارم و استدعامندم اداره کار و امور اجتماعی شهرستان ایذه را ملزم فرمایید بر اساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران اقدام نمایند.”

در پاسخ به اخطار رفع نقصی که در اجرای ماده 81 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای آقای امیدوار شاه ولی کوه شوری [یکی از شاکیان] ارسال شده بود وی به موجب لایحه ای که به شماره 200/85877/211/9000-19/8/1393 ثبت دبیرخانه حوزه ریاست شده اعلام کرده است که:

“بسمه تعالی

ریاست محترم دیوان عدالت اداری

احتراماً اینجانب امیدوار شاه ولی کوه شوری در پاسخ به اخطاریه رفع نقص از پرونده شماره 9309980900053297- 17/7/1393 کلاسه پرونده 93/600 در خصوص این که بخشنامه شماره 7500/21/1-24/3/1390 اداره کل کار و امور اجتماعی استان خوزستان با چه موادی از قانون کار مغایرت دارد به استحضار می رساند وجود بخشنامه مذکور مانع رسیدگی و اجرای ماده 52 و ماده 65 قانون کار جمهوری اسلامی ایران شده است. با عنایت به این که اینجانب دادخواستی جهت احقاق حقوق خود بابت اضافه کاری و مرخصی مربوط به سنواتی که در مشاغل سخت و زیان آور در شرکت مخابرات خوزستان مشغول به کار بوده ام ولی همچون مشاغل عادی با من برخورد شده است تقدیم نمودم. لیکن اداره کار و امور اجتماعی شهرستان ایذه به بخشنامه فوق استناد کرده و به شکایت بنده رسیدگی نکرده است لذا وجود بخشنامه مذکور مانع رسیدگی و اجرای ماده 52 و 65 قانون کار شده و باعث تضییع حقوق اینجانب شده است لذا خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به رسیدگی مجدد به خواسته اینجانب و احقاق حقوق بنده اقدام نمایند. ضمناً چهار برگ کپی از متن مواد قانونی مذکور تقدیم می گردد. “

متن بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است:

” کلیه ادارات تابعه

با سلام و صلوت بر محمد و آل محمد (ص)

احتراماً، نظر به این که اخیراً مشاهده شده بعضاً کارگرانی که به استناد آیین نامه کارهای سخت و زیان آور موضوع قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان آور بازنشسته شده اند نسبت به طرح دعوی در خصوص استفاده از مزایای مندرج در ماده 52 قانون کار اقدام می نمایند و متاسفانه بعضی از هیأتها نسبت به صدور آرایی مبنی بر پرداخت مابه التفاوت اضافه کاری از سوی کارفرما اقدام می نمایند لذا با عنایت به ماده 20 آیین نامه کارهای سخت و زیان آور موضوع ( ماده 52 قانون کار) تصمیمات کمیته های موضوع قانون بازنشستگی پیش از موعد، قابل تسری در آیین نامه کارهای سخت و زیان آور ( موضوع تبصره ماده 52 قانون کار) نمی باشد. بنابراین صدور این گونه آراء فاقد وجاهت قانونی می باشد.”

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان خوزستان به موجب لایحه شماره 43559/23/21- 8/10/1391 توضیح داده است که:

“هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام:

احتراماً، بازگشت به نامه شماره پرونده 9309980900053345 کلاسه 93/602-25/8/1393 در خصوص دادخواست آقای رضا محمدی فرزند صحنعلی به استحضار می رساند که استفاده از مزایای سخت و زیان آور در قانون کار منوط به تایید کمیته مربوطه می باشد که کاملاً با کمیته ماده 76 قانون تامین اجتماعی (بازنشستگی پیش از موعد) متفاوت بوده است لذا طبق آیین نامه مربوطه و قانون کار تایید مشاغل در کمیته موضوع ماده 76 قانون تامین اجتماعی فقط در بازنشستگی حکمیت داشته و استفاده از مزایای قانون کار در ماده 52 فقط با درخواست کارگر به اداره کل کار استان و بررسی مجدد در کمیته دیگری که اعضا آن با این کمیته تفاوت داشته، امکان پذیر است. لذا از شعبه محترم خواستار رد دادخواست مذکور می باشیم.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 25/12/1394 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هيأت عمومي

نظر به این که به موجب ردیف 2 ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیأتهای حل اختلاف کارگر و کارفرما در صلاحیت و حدود اختیارات دیوان عدالت اداری قرار دارد و مرجع نقض و ابرام آراء و تصمیمات مذکور و این که منطبق با قانون و یا در حدود اختیارات صادر شده اند یا خیر؟ شعب دیوان عدالت اداری می باشند، بنابراین بخشنامه شماره 7500/21/1-24/3/1390 مدیرکل کار و امور اجتماعی استان خوزستان صرف نظر از ماهیت آن که منطبق بر قانون می باشد یا مغایر آن، صرفاً از این جهت که آراء هیأتهای مربوط را فاقد اعتبار قانونی تلقی کرده است و در امری که در حدود صلاحیت و اختیارات شعب دیوان عدالت اداری قرار دارد، اعلام نظر کرده است، مغایر قانون فوق الذکر و خارج از حدود اختیارات مرجع صادر کننده تشخیص می شود و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.

محمدجعفر منتظری- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری