دستورالعمل شماره ۲۸ روابط کار (تعیین حدود رسیدگی در هیات حل اختلاف) (بخشنامه شماره ۱۷۱۳۵۹ مورخ ۱۸/۱۰/۱۳۹۱ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)
مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ها
سلام علیکم
نظر به اینکه در خصوص حدود رسیدگی هیات تشخیص و هیات حل اختلاف در بین کارشناسان روابط کار و مراجع مزبور ابهام هایی وجود دارد، بنابراین دستورالعمل ذیل برای ایجاد وحدت رویه در اجرا ابلاغ می گردد.
تعیین حدود رسیدگی در هیات حل اختلاف
۱- هیات تشخیص مکلف است به تمامی خواسته های خواهان رسیدگی کرده و در خصوص هر یک از موارد نفیا و یا ثباتا اظهار نظر نموده و رای مقتضی صادر کند.
۲- هیات تشخیص نمی تواند در خصوص مواردی غیر از خواسته خواهان اظهار نظر کند و باید فقط در محدود خواسته یا خواسته های خواهان مبادرت به رسیدگی و صدور رای نماید.
۳- با عنایت به اصل دو مرحله‌ای بودن رسیدگی و به استناد مواد ۲ و ۳۶ آیین رسیدگی و چگونگی تشکیل جلسات هیات‌های تشخیص و حل اختلاف موضوع ماده ۱۶۴ قانون کار و همچنین ماده ۳۴۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، هیات حل اختلاف فقط نسبت به آنچه که مورد تجدید نظر خواهی است و در مرحله نخستین در هیات تشخیص مورد حکم قرار گرفته است، رسیدگی می نماید.
به عنوان مثال چنانچه خواسته کارگر کمک هزینه مسکن و کمک عائله مندی باشد و هیات تشخیص فقط در خصوص کمک هزینه عائله مندی رسیدگی نموده و در خصوص خواسته دیگر سکوت کرده باشد و مورد حکم آن هیات قرار نگرفته باشد؛ در صورتی که تجدید نظر خواه نسبت به هر دو خواسته (کمک هزینه مسکن و کمک هزینه عائله مندی) اعتراض نماید، هیات حل اختلاف فقط می تواند نسبت به خواسته‌ای که در رای هیات تشخیص اظهار نظر شده و مورد حکم قرا گرفته (کمک هزینه عائله مندی) رسیدگی نماید و نمی‌تواند در خصوص کمک هزینه مسکن که در رای هیات تشخیص نسبت به آن هیچ اظهار نظری نشده، رسیدگی کند.
۴- به استناد ماده ۳۶ آیین رسیدگی، چنانچه در رای هیات تشخیص، تخلفات بارزی نسبت به مقررات آمره قانونی (قواعد آمره) صورت گرفته باشد، هیات حل اختلاف مکلف است در خصوص نقض قواعد آمره اتخاذ تصمیم نماید، اگر چه مورد اعتراض تجدید نظر خواه واقع نشده باشد.
۵- چنانچه هیات تشخیص به برخی از خواسته های خواهان نفبا یا اثباتا رسیدگی نکرده باشد و خواسته های مذکور در رای هیات تشخیص مسکوت مانده و مورد رسیدگی واقع نشده باشد، هیات حل اختلاف با توجه به توضیحات ارائه شده در بند ۳ نمی‌تواند در خصوص خواسته های مذکور رسیدگی نموده، بلکه باید تجدیدنظر خواه راهنمایی شود تا نسبت به موارد مذکور مجددا مبادرت به تقدیم دادخواست نماید؛ رسیدگی به دادخواست مزبور در هیات تشخیص خارج از نوبت و به طور فوری انجام خواهد شد.
شناسنامه: این بند به موجب دادنامه شماره ۵۶۲ مورخ ۱۳۹۶/۶/۱۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است.
۶- نظر به اینکه عدم توجه هیأت تشخیص به تمامی خواسته های خواهان موجب اطاله دادرسی و طولانی شدن فرآیند رسیدگی می‌شود، لازم است تا به طور موکد به هیات های مذکور تذکر داده شود، تا نسبت به خواسته‌های خواهان نفیا یا اثباتا رسیدگی نمایند، در غیر این صورت، موضوع از مصادیق خلاف بین قانون محسوب شده و برابر مقررات با متخلفین برخورد خواهد شد.
۷- مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول حسن اجرای این دستورالعمل بوده و مفاد آن باید بلافاصله پس از ابلاغ به آگاهی کلیه مدیران ، کارشناسان و کارکنان ذی ربط رسانده شود.
ابراهیم نظری جلالی- معاون روابط کار