نظرخواهی در خصوص پیش نویس بخشنامه ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ دستگاه‌های اجرایی کشور
نظرخواهی از متن بخشنامه ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ دستگاه‌های اجرایی کشور منضم به شاخصهای عمومی سطح ملی
شناسنامه قانون- سازمان اداری و استخدامی کشور، متن پیش‌نویس بخشنامه ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ دستگاه‌های اجرایی کشور منضم به شاخصهای عمومی سطح ملی را با هدف جلب نظرات کارشناسان و علاقمندان مباحث اداری منتشر کرده است.
مقدمه توجیهی:
شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد مبتنی بر بند الف ماده (۳) آئین نامه اجرایی ماده ۸۱ و ۸۲ قانون مدیریت خدمات کشوری، هر ساله به منظور ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور در کنار شاخصهای اختصاصی، توسط سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ میگردد. شاخصهای مذکور در سال جاری با توجه به آسیب‌شناسی صورت گرفته نسبت به وضعیت این شاخص‌ها در سال‌های گذشته با تغییر در ساختار و فرآیند تدوین و ارزیابی مواجه شده که در ادامه به مهم‌ترین مسائل آن اشاره خواهد شد.
با انجام تحلیل و بررسی کارشناسی در این زمینه، سه چالش اساسی مورد شناسایی قرار گرفت که شامل؛ جزیره‌ای بودن تدوین و ارزیابی، متناسب نبودن اوزان با مأموریت و جنس خدمات دستگاه‌ها و عدم وجود نگاه ۳۶۰ درجه در ارزیابی معیارها و شاخص‌ها، است. با توجه به آسیب‌های شناسایی شده و دورنمای پیش‌بینی شده برای بازطراحی شاخصهای عمومی و با هدف رفع سه چالش پیش‌گفته، ابتدا ساختار معماری جدید شاخص‌ها، بر اساس جهت‌گیری‌های کلان و سیاست‌های مهم دولت در نظام اداره و حکمرانی، و با هدف ماژولارسازی بر سه محور “عدالت و شفافیت”، “رضایتمندی مردم و دینفعان” و “بهرهوری و تعالی” قرار گرفته و معیارهای مرتبط با هریک از محورها با تکیه بر سیاست‌های کلی نظام اداری و سند تحول دولت مردمی طراحی و استخراج گردید. بر اساس زیرساخت به دست آمده، نسبت به تدوین روساخت شاخص‌ها با دنبال کردن چهار راهبرد «جهت‌گیری صحیح و پیشرو بودن»، «سازوکار روشن و مشخص»، «وجود نتایج قابل شناخت و اندازه‌گیری» و «شفافیت و سامانه‌محوری» اقدام گردید.
در پاسخ به چالش جزیره‌ای بودن تدوین و ارزیابی شاخص‌ها در گام اول، یعنی در مرحله تدوین، سازمان اداری و استخدامی کشور با تسهیم نقش خود به عنوان نهاد ارزیاب و حرکت به سمت تسهیل‌گر و زمینه‌ساز ارزیابی، با تشکیل میزهای تحلیلی و مشارکتی با مشارکتجویی از متولیان شاخصهای عمومی در داخل سازمان و همچنین نهادهای دارای شأن ارزیابی در موضوعات مرتبط، با بررسی دقیق شاخصهای پیشنهادی، نسبت به تنقیح و منطبق نمودن آن با راهبرد‌های طراحی شده با صرف حداقل ۷۰۰ نفرساعت کار کارشناسی اقدام نمود. همچنین برای حل چالش متناسب نبودن اوزان شاخص‌ها، فرآیند وزن‌دهی شاخص‌ها به ازای هریک از دستگاه‌های اجرایی (۱۰۳ دستگاه اجرایی) با استفاده از روش‌های علمی، و متناسب با مأموریت‌ها و فاصله وضع موجود و مطلوب دستگاه‌ها در شاخص‌ها، آغاز شده است. شایان ذکر است در معیارهای مهمی چون رضایتمندی مردم، حکمرانی داده و شفافیت مالی با تاکید بر استفاده از همه ظرفیتهای داده‌مبنا در این حوزه، با تسهیم نقش ارزیابان و ادغام و تقاطع‌گیری اطلاعات سامانه‌‌ای، کوشش شده است تا با پوشش هرچه بیشتر ارزیابی(۳۶۰ درجه)، ارزیابی مدقانه‌‌ای در شاخصهای مرتبط رقم خورده و سهم مستندات خوداظهاری شده (خودارزیابی) دستگاه‌ها به حداقل رسیده و سهم شاخصهای داده مبنا افزایش یابد. امید است با حفظ و تقویت رویکرد مشارکتی ایجاد شده در فرآیند تدوین و تسری آن به فرآیند ارزیابی، کارایی و اثربخشی ارزیابی شاخصهای عمومی، ارتقا یابد.
پیش نویس بخشنامه ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ دستگاه‌های اجرایی کشور
بخشنامه به دستگاه‌های اجرایی کشور و سازمان مدیریت و برنامهریزی استان‌ها
موضوع: ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ دستگاه‌های اجرایی سطح ملی و استانی و فرایند اجرایی آن
در اجرای بند (الف) و (ب) ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی مواد (۸۱) و (۸۲) قانون مدیریت خدمات کشوری و به منظور ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها در راستای تحقق اهداف و وظایف محول شده و نیز با تکیه بر سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری”مدظله العالی” و تکالیف تعیین شده در سند تحول دولت مردمی، نحوه ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی در سطوح ملی و استانی بر اساس شاخصهای عمومی و اختصاصی در سال ۱۴۰۱، به شرح زیر تعیین میگردد:
۱- شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی، پیوست این بخشنامه می‌باشد. شاخصهای عمومی سطح استانی و دستورالعمل امتیازدهی شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد سال ۱۴۰۱ (سطح ملی و استانی)، توسط امور مدیریت عملکرد، تدوین و در درگاه سازمان به نشانی www.aro.gov.ir بارگذاری و به نحو مقتضی اطلاعرسانی خواهد شد.
۲- اوزان شاخصهای عمومی متناسب با نوع خدمات و مأموریتهای دستگاه و فاصله آن با وضع مطلوب در هرکدام از شاخص‌ها، تعیین و به هریک از دستگاه‌های اجرایی ابلاغ خواهد شد.
۳- شاخصهای اختصاصی سطح ملی، ستاد دستگاه و سازمانهای وابسته، به استناد بند (ب) ماده ۳ آیین‌نامه اجرایی مواد (۸۱) و (۸۲) قانون مدیریت خدمات کشوری توسط این سازمان نهایی و به صورت دوساله ابلاغ خواهد شد.
۴- ضروری است وزارتخانه‌ها و سازمانهای مستقل پس از ابلاغ شاخصهای اختصاصی، نسبت به تنظیم برش استانی موارد مذکور برای سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ و ارسال به این سازمان به منظور بررسی و تأیید نهایی اقدام نمایند. در صورت عدم ارسال برش استانی، این سازمان با همکاری سازمان مدیریت و برنامهریزی استان‌ها، رأساً نسبت به نهایی نمودن برش‌های استانی اقدام می‌نمایند.
۵- دریافت گزارش خودارزیابی ستاد، سازمانهای وابسته و واحدهای استانی دستگاه‌های اجرایی در بعد شاخصهای عمومی و اختصاصی تا تاریخ ۳۱/۰۲/۱۴۰۱ از طریق سامانه جامع مدیریت عملکرد دولت انجام خواهد شد.
۶- دفاتر مدیریت عملکرد یا عناوین مشابه وزارتخانه‌ها و سازمانهای مستقل؛ ترتیبی اتخاذ نمایند تا فرآیند خود ارزیابی ستاد دستگاه، سازمانهای وابسته و واحدهای استانی تا تاریخ مندرج در بند ۵ این بخشنامه انجام و بعد از تأیید شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه، نسبت به انتقال گزارش‌ها به سامانه جامع مدیریت عملکرد دولت اقدام نمایند. بدیهی است راهبری، هدایت فرآیند خود ارزیابی و همچنین زمان‌بندی آن در مهلت تعیین شده، بر عهده دفاتر مدیریت عملکرد یا عناوین مشابه وزارتخانه‌ها و سازمانهای مستقل خواهد بود.
۷- آن دسته از دستگاه‌های اجرایی استان که ستاد دستگاه آن‌ها فاقد شاخصهای اختصاصی ابلاغی می‌باشند، موظفند بعد از اعلام این سازمان، نسبت به انعقاد تفاهم‌نامه با سازمان مدیریت و برنامهریزی استان در شاخصهای مذکور، اقدام نمایند. در صورت عدم تفاهم، سازمان مدیریت و برنامهریزی استان‌ها، رأساً نسبت به هدفگذاری و تدوین شاخصهای اختصاصی اقدام و آن‌ها را ملاک ارزیابی قرار خواهند داد.
۸- ارزیابی دستگاه‌های اجرایی استانی در بعد شاخصهای عمومی و اختصاصی توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی استان‌ها و از طریق سامانه جامع مدیریت عملکرد دولت انجام خواهد شد. سازمانهای مذکور موظفند پس از انجام ارزیابی واحدهای استانی نسبت به نهایی نمودن امتیازات دستگاه‌های استانی اقدام نمایند.
نتایج ارزیابی‌های انجام شده ضمن ارائه در شورای عالی اداری و گزارش به رییس‌جمهور محترم، مبنای تقدیر در جشنواره شهیدرجایی (سطح ملی و استانی) بوده و در بستر سامانه دولت‌سنج، به اطلاع عموم خواهد رسید. ضمناً امتیاز مکتسبه دستگاه‌های اجرایی، مبنای پرداخت فوق‌العاده کارآیی و عملکرد به کارکنان دستگاه (به استناد مصوبه ۶۶۵۳/۲۰۶ تاریخ ۲۳/۳/۱۳۹۰) قرار خواهد گرفت.
شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد (سطح ملی)
| محور | معیار | شاخص | نهاد ارزیاب |
| عدالت و شفافیت | فسادستیزی و ارتقاء سلامت اداری | رفع گلوگاههای فساد خيز(حداقل یک گلوگاه منتخب) | – سازمان اداری و استخدامی کشور – مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری |
| شناسايي و مدیریت مصاديق تعارض منافع در سطح دستگاه | |||
| ایجاد سازوکار لازم برای دریافت گزارشهای مردمی وقوع فساد (سوت زنی) | |||
| استفاده از ظرفيت سازمانهای مردم نهاد، انديشکدهها و ظرفیتهای مشابه در ارتقاء سلامت اداري و مقابله با فساد | |||
| نوآوري موثر در زمينه ارتقاء سلامت اداري و مقابله با فساد | |||
| کارائی و اثربخشی نظام رسیدگی به تخلفات اداری دستگاه(هیئتهای رسیدگی و دفاتر هماهنگی) | |||
| ارتقاء کیفیت بازرسی | |||
| شایستهگزینی و عدالت در جذب، انتصاب و رشد نیروی انسانی | رعایت شرایط احراز در انتصاب نیروی انسانی(مدیران و کارشناسان) | – سازمان اداری و استخدامی کشور | |
| میزان بهکارگیری افراد بر اساس سازوکار عادلانه (آزمون و انطباق با دستورالعملهای جذب) | |||
| شایستهسالاری در انتصاب مدیران(سنجش شایستگیها و انتصاب بر اساس شایستگی) | |||
| متناسبسازی نیروی انسانی دستگاه[1] | |||
| آموزش و توانمندسازی مدیران و کارکنان | |||
| رویکرد عادلانه در جبران خدمت | رعایت حداکثر حقوق ثابت و فوق‌العاده‌های مستمر | – سازمان اداری و استخدامی کشور | |
| میزان رعایت ضوابط و مقررات پرداختی (رعایت سقف متوسط سالانه) | |||
| پرداخت به موقع و کامل پاداش پایان خدمت بازنشستگان | |||
| حکمرانی داده و شفافیت اطلاعاتی | هوشمندسازی سامانه مکاتبات اداری دستگاه | – سازمان اداری و استخدامی کشور – نهاد ریاست جمهوری (دبیرخانه نهاد) – دیوان محاسبات کشور – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی – مرکز آمار ایران – سازمان نقشه برداری کشور – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (سازمان فاوا) | |
| ارائه دادهها و اطلاعات آماری موردنیاز برای استقرار حاکمیت داده | |||
| بارگذاری به موقع اطلاعات دقیق و صحیح اداری و مالی کارکنان در سامانه‌های ثبت حقوق و مزایا و پایگاه اطلاعات کارکنان نظام اداری (پاکنا) | |||
| ثبت زیرلایههای دادههای مکانی در زیرساخت دادههای مکانی(SDI) | |||
| بروز رسانی و تکمیل اطلاعات در سامانه ملی مدیریت ساختار | |||
| میزان شفافیت عمومی دستگاه (دولت شفاف) | |||
| ارائه پاسخ به موقع و اطلاعات موردنیاز در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات | |||
| شفافیت مالی | میزان ثبت و دقت اطلاعات عملکردی بودجه دستگاه در سنا | – سازمان اداری و استخدامی کشور – دیوان محاسبات کشور – وزارت امور اقتصادی و دارایی | |
| ارائه به موقع و دقیق صورتهای مالی | |||
| میزان ثبت اموال غیرمنقول در سامانه “سادا” | |||
| ایجاد انضباط مالی در پرداخت حقوق و مزایای کارکنان | |||
| شناسهدار کردن درآمدهای دستگاه[2] | |||
| شفافسازی حسابهای شرکتهای دولتی[3] | |||
| رضایتمندی مردم و ذینفعان | رضایت مردم و خدمتگیرندگان | ایجاد فرآیندهای موردنیاز ثبت رضایت مردم | – سازمان اداری و استخدامی کشور – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات(سازمان فاوا) – وزارت امور اقتصادی و دارایی – مرکز ارتباطات ارتباطات مردمی ریاست جمهوری |
| میزان رضایتمندی مردم از خدمات دستگاه(حضوری و غیر حضوری) | |||
| اهتمام به صیانت از حقوق مردم در نظام اداری | |||
| رضایت کارکنان از کیفیت زندگی کاری | وجود فرصتهای مناسب برای رشد و پیشرفت شغلی و سازمانی | – سازمان اداری و استخدامی کشور | |
| جبران خدمت منصفانه اعم از پرداختهای ریالی و غیرریالی | |||
| بهداشت و ایمنی محیط کار | |||
| مشارکتجویی در خطمشی گذاریها و تصمیمگیریهای دستگاه | |||
| میزان پیادهسازی تسهیلات مقرر برای کارکنان دستگاه در قانون جوانی جمعیت | |||
| سهولت دسترسی مردم به خدمات | میزان الکترونیکی کردن خدمات دستگاه | – سازمان اداری و استخدامی کشور – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات(سازمان فاوا) – سازمان بهزیستی کشور | |
| کیفیت و سرعت صدور مجوزها از طریق درگاه ملی مجوزها | |||
| دسترسی آسان توانخواهان به فضاهای اداری دستگاه | |||
| میزان استفاده و ارائه خدمت از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند | |||
| ارتباط، پاسخگویی و اطلاعرسانی | ارتباط مردم و دستگاه | – مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری – دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت – سازمان اداری و استخدامی کشور | |
| رسیدگی به مطالبات مردمی | |||
| کیفیت اطلاعرسانی و تبیین | |||
| تعامل با دستگاه‌های همکار در مأموریتهای مشترک | میزان تعامل و همافزایی موثر در مأموریتهای مشترک | – سازمان اداری و استخدامی کشور – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات(سازمان فاوا) | |
| پاسخگویی مناسب و به موقع به درخواستها و استعلامات در بستر gsb و pgsp | |||
| بهرهوری و تعالی | اهتمام به بهرهوری در نظام اداره و بخش | میزان پیشرفت اجرای برنامههای مصوب ارتقای بهرهوری دستگاه در سال 1401 | – سازمان ملی بهرهوری – سازمان حفاظت محیط زیست |
| سازماندهی مناسب برای تدوین برنامه ارتقاء بهرهوری سال 1402 | |||
| تدوین برنامههای ارتقاء بهرهوری دستگاه در سال 1402 | |||
| مدیریت سبز | |||
| بهبود و تحول سازمانی | چابک‌سازی و متناسبسازی ساختار و تشکیلات دستگاه | – سازمان اداری و استخدامی کشور | |
| فعالسازی شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه | |||
| ارتقاء فرهنگ سازمانی در دستگاه مبتنی بر ارزشهای اسلامی ایرانی | |||
| کیفیت و اصلاح خدمات | اصلاح فرآیندهای ارائه خدمت | – سازمان اداری و استخدامی کشور – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – سازمان ملی استاندارد | |
| کیفیت خدمات ارائه شده دستگاه(حضوری و غیرحضوری) | |||
| استانداردسازی خدمات دستگاه | |||
| تمرکززدایی و مردمی‌سازی اجرای وظایف | مشارکتجویی از بخش غیردولتی در انجام وظایف | – سازمان اداری و استخدامی کشور – سازمان برنامه و بودجه کشور – وزارت کشور | |
| میزان تفویض اختیارات و تصمیمگیریها به سطوح استانی و شهرستانی |
[1] . فاقد هدف کمی.
[2] . در صورتی که دستگاه، فاقد درآمد اختصاصی باشد این شاخص از فهرست شاخصهای دستگاه حذف میگردد.
[3] . در صورتی که دستگاه، دارای شرکت تابعه دولتی نباشد، این شاخص از فهرست شاخصهای دستگاه حذف میگردد.