عدم ابطال بخشنامه تعیین محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح

عدم ابطال بخشنامه تعیین محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح (دادنامه شماره ۱۱۲۷ -۱۱۲۸ مورخ ۱۷/۸/۹۹ هیأت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری)

*شماره پرونده: هـ ع؍ ۹۹۰۰۷۸۳ و ۹۹۰۱۴۸۴

شماره دادنامه: ۱۱۲۷ -۱۱۲۸

تاریخ: ۱۷/۸/۹۹

* شاکی : آقایان جعفر شکری و داود شکری

*طرف شکایت : ستادکل نیروهای مسلح

*موضوع شکایت و خواسته : ابطال نامه شماره ۴۷؍۱۳۳۳؍۳۶۱۰ مورخ ۲۲؍۱۲؍۱۳۹۷ صادره از ستاد کل نیروهای مسلح 

ستاد کل نیروهای مسلح در پاسخ به سازمان مدیریت و برنامه ریزی درخصوص مناطق عملیاتی دفاع مقدس موضوع ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه اقدام به صدور نامه مورد شکایت نموده است که شاکی به حذف شهر شاهین دژ از مناطق مشمول ماده مذکور در این نامه اعتراض داشته و تقاضای ابطال آن را نموده است. 

* متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد :

۱- پاسخ آن مشاور محترم طی نامه ۲۸؍۱۳۳۳؍۳۶۱۰ مورخ ۲۸؍۰۹؍۱۳۹۶ تقدیم گردیده است.

۲- مناطق جنگی (عملیاتی) : (دفاع و مقابله با دشمن خارجی است که با ارتش منظم اقدام به تجاوز می نماید.) قسمتی از مناطق جغرافیایی مشخص بین دو یا چند کشور متخاصم می باشد که نیروهای مسلح آنها با آرایش جنگی و صف آرایی نظامی در مقابل یکدیگر مستقر و با نبرد مستقیم یا تبادل نشست های زمینی، دریایی، هوایی و موشکی با یکدیگر درگیر می شوند (نظیر مناطق جنگی ایران و عراق در هشت سال دفاع مقدس)

۳- منطقه امنیتی : (دفاع و مقابله با عناصر ضد انقلاب و اشرار و قاچاقچی برای برقراری امنیت) شامل آن بخشی از شهرها و مناطق جغرافیایی داخل کشور می شود که ضد انقلاب و گروه های مسلح با فعالیت های آشکار یا غیر آشکار ، امنیت منطقه را در مخاطره و تهدید قرار می دهند و نیروهای مسلح برای کنترل و مقابله با عوامل ناامنی و برقراری امنیت در آن مناطق مستقر می گردند که این مناطق به مناطق درگیر و غیر درگیر امنیتی تقسیم می شود.

۴- منطقه امنیتی درگیر : شامل مناطقی است که در آن درگیری های انتظامی امنیتی به طور متناوب یا مداوم و بلند مدت با عناصر ضد انقلاب ، اشرار مسلح و قاچاقچیان رخ داده و موجب سلب امنیت مردم منطقه می گردد و یگانهای نظامی و انتظامی و امنیتی در آن مناطق مبادرت به اجرای مأموریت می نمایند ، لذا کارکنان نظامی ، انتظامی و بسیجی سازماندهی شده در یگانهای تحت کنترل عملیاتی قرارگاه منطقه ای که در عملیات های امنیتی مشارکت دارند در شمول مناطق امنیتی درگیر قرار می گیرند.

۵- به استناد تبصره ۱ بند ۹ (خطوط راهنمای سند) ، سند راهبردی خدمات رسانی به رزمندگان مصوب ۱۴؍۰۴؍۱۳۹۴ هیأت محترم وزیران مناطق جنگی ، عملیاتی و امنیتی (عملیاتی نامنظم) از طریق ستاد کل اعلام می شود.

۶- ابلاغیه ۲۸؍۱۳۳۳؍۳۶۱۰ مورخ ۲۹؍۰۹؍۱۳۹۶ اعلام مناطق جنگی (عملیاتی) برای جبران عقب ماندگی های مناطق عملیاتی صورت گرفته است تا در اختصاص بودجه توسط دولت به آن مناطق مساعدت شود.

۷- تعیین تکلیف مشمولین بندهای (ث) و (ج) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم (شاغلین دوران دفاع مقدس) بر اساس نامه شماره ۶۱۹۱۹؍۱۳؍۲؍۳۱۴؍۲۲ مورخ ۴؍۰۲؍۱۳۹۶ ستاد کل با موضوع «ضوابط تعیین تکلیف جبهه کارکنان دولت» که در زمان جنگ و تاریخ های اعلام شده در آن مناطق خدمت نموده به سازمان اداری و استخدامی و برخی از سازمانهای کشوری مرتبط با موضوع ابلاغ شده و ملاک عمل می باشد.

۸- برخلاف عبارت مندرج در سطر ۵ نامه بازگشتی مذکور، در هیچ یک از ابلاغیه ها و نامه های صادره از سوی این ستاد عنوان «مناطق عملیاتی درگیر» به کار نرفته است بلکه «مناطق امنیتی درگیر» ذکر گردیده است ، زیرا منطقه عملیاتی با منطقه امنیتی تفاوت دارد.

با توجه به مطالب مذکور :

الف: در دوران دفاع مقدس برخی از شهرها تا زمانی که در تیررس حملات زمینی ارتش بعثی بودند جزء مناطق جنگی و از زمانی که از تیررس حملات زمینی دشمن خارج شوند به عنوان مناطق امنیتی درگیر اعلام گردیده است که به مناطق امنیتی درگیر امتیاز جبهه تعلق نمی گیرد.

ب: مناطق امنیتی درگیر مربوط به کارکنان نظامی ، انتظامی و بسیجیان سازماندهی شده می باشد.

ج: مناطق جنگی (عملیاتی) بر اساس شهرهای درگیر در زمان جنگ صورت گرفته است.

د: درج مناطق امنیتی درگیر در فهرست مناطق عملیاتی دفاع مقدس (جنگی) که طی ابلاغیه مورخ ۲۸؍۰۹؍۱۳۹۶ صورت گرفته است با هدف کمک به آبادانی شهرهای مذکور ( اختصاص بودجه) بوده است.

ذ- مناطق امنیتی درگیر در شمول ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم قرار ندارد.

علی ایحال در صورتی که آن سازمان محترم برای اجرایی نمودن بند ۱ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری نسبت به تهیه فهرست مناطق کمتر توسعه سافته و بدی آب و هوا اقدام و به تصویب هیأت وزیران برساند، از اجرای سلیقه ای قانون، ایجاد مشکلات و برداشتهای متفاوت جلوگیری شده، مشکلات بهره مندی کارکنان از فوق العاده مربوطه رفع خواهد شد. مشاور رییس ستادکل و رییس حقوقی و امور مجلس ن . م

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت : مطابق مدلول بند الف ماده مذکور “ستادکل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه به سازمان اعلام نماید.” که در این خصوص ستادکل نیروهای مسلح طی نامه شماره ۲۸؍۱۳۳۳؍۳۶۱۰ مورخ ۲۸؍۰۱؍۱۳۹۶ با تقسیم بندی مناطق عملیاتی در ۲ ردیف با عناوین مناطق جنگی و منطقه امنیتی درگیر و قید شهرهای مشمول آنها در هر استان و با توضیحات و استدلالات کافی ( … که حضور ضد انقلاب و درگیریهای مداوم در این مناطق موجب عقب ماندگیهای آنها شده است.) به تکلیف قانونی عمل کرده است.از طرفی مطابق بند (الف) ماده ۱۱۲ قانون فوق الذکر ستاد، موظف به ارائه مناطق عملیاتی تا پایان سال اول اجرای قانون یعنی سال ۱۳۹۶ بوده و قانون چنین اختیار و اجازه ای به هیچ شخص حقیقی یا حقوقی نداده که به دلخواه و در هر زمان بتواند چندباره محدوده مذکور را تعیین نماید و مناطق شاهین دژ را از شمول ماده ۱۱۲ قانون مذکور خارج نمایند. به عبارتی مبنا و اساس حکم صادره قانونی نبوده و برخلاف نص صریح قانون می باشد. همچنین مطابق ماده ۷۴ قانون مدیریت خدمات کشوری، ستاد کل می بایست قبل از تصمیم گیری خود، نظر موافق شورای حقوق و دستمزد را اخذ کند. همچنین در بند (پ) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه آمده دولت موظف است ردیف متمرکزی را در قوانین بودجه سنواتی به جبران عقب ماندگی ها و ارتقای شاخصهای برخورداری مناطق موضوع این ماده اختصاص دهد به گونه ای که این شاخص ها سالانه ده درصد (۱۰%) افزایش یافته و به سطح متوسط شهرستانهای برخوردار کشور برسد. و از سوی دیگر با تفسیر مضیق نمودن قانون بر خلاف اهداف مقرر در برنامه ششم توسعه عمل نموده است زیرا هدف از تصویب قانون جبران عقب ماندگی اعم از بهداشتی، درمانی ، اشتغال و … شهرهای درگیر و عملیاتی دفاع مقدس بوده و لاغیر. 

* خلاصه مدافعات طرف شکایت: در پاسخ به شکایت مذکور، مشاور رئیس ستاد کل و رئیس حقوقی و امور مجلس ن.م به موجب لایحه شماره ۴۷۴؍۱۱۲۲؍۱؍۳۶۱۴ مورخ ۶؍۶؍۱۳۹۹ به طور خلاصه توضیح داده است که : بر اساس مصوبات جاری موقعیت جغرافیایی مناطق جنگی (عملیاتی) عبارت است از :۱- منطقه جنگی (عملیاتی) : قسمتی از مناطق جغرافیایی مشخص بین دو یا چند کشور متخاصم می باشد که نیروهای مسلح آنها با آرایش جنگی و صف آرایی نظامی در مقابل یکدیگر مستقر و با نبرد مستقیم یا تبادل نشست های زمینی ، دریایی ، هوایی و موشکی با یکدیگر درگیر می شوند (نظیر مناطق جنگی ایران و عراق در هشت سال دفاع مقدس)۲- منطقه امنیتی درگیر : شامل مناطقی است که در آن درگیری های انتظامی امنیتی به طور متناوب یا مداوم و بلند مدت با عناصر ضد انقلاب، اشرار مسلح و قاچاقچیان رخ داده و موجب سلب امنیت مردم منطقه می گردد و یگانهای نظامی و انتظامی و امنیتی در آن مناطق مبادرت به اجرای مأموریت می نمایند ، لذا کارکنان نظامی ، انتظامی و بسیجی سازماندهی شده در یگانهای تحت کنترل عملیاتی قرارگاه منطقه ای که در عملیات های امنیتی مشارکت دارند در شمول مناطق امنیتی درگیر قرار می گیرند, ۳- هیأت وزیران طی مصوبه شماره ۵۱۷۰۰؍ت۱۵۷۴۴ هـ مورخ ۲۷؍۰۱؍۱۳۷۶ جدول مناطق جنگی و جنگ زده را به استناد نامه شماره ۳۰۹؍۸؍۸؍۱۷۰۲؍الف مورخ ۲۹۰؍۱؍۱۳۷۲ ستادکل اعلام نموده است و در آن ابلاغیه مناطق جنگی و جنگ زده مطرح شده است، و شهرستان شاهین دژ جزء منطقه جنگی در این مصوبه اعلام نگردیده است. ۴- بند (الف) ماده ۱۱۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور ، تعیین محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را به ستاد کل نیروهای مسلح محول نموده است. که این ستاد مناطق جنگی (مناطقی که مورد تصرف و به شدت در حال بمباران و گلوله باران بوده) را به منظور جبران عقب ماندگی استانهای مذکور ، تعیین و طی ابلاغیه ۲۸؍۱۳۳۳؍۳۶۱۰ مورخ ۲۸؍۰۹؍۱۳۹۶ ، به سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام نمود ، لکن در آن ابلاغیه به دلیل اینکه شهر مذکور بتوانند از اختصاص بودجه استفاده نمایند مناطق امنیتی درگیر که جزء مناطق عملیاتی (جنگی) نمی باشد ، هم ذکر گردیده. تا تنها در اختصاص بودجه توسط دولت به آن مناطق مساعدت ویژه صورت گیرد. شایان ذکر است : در راستای اجرای قانون مذکور فهرست نهایی تجمیع شده مناطق بند (الف) ماده ۱۱۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور طی نامه شماره ۱۲۸؍۱۱۳۳؍۰۲؍۳۶۱۰ مورخ ۳؍۶؍۹۹ به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ گردیده است. که در آن ابلاغیه و نامه های صادره قبلی نسخ گردیده است. ۵- بر اساس بند (ث) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم سازمان و سازمان اداری و استخدامی کشور موظف به تأمین اعتبار لازم برای اعمال سقف فوق العاده پیش بینی شده در بند (۱) ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری برای کارکنان شاغل در این مناطق (مناطق عملیاتی) می باشند. ۶- مناطق امنیتی درگیر در شمول ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم قرار ندارد. بر این اساس شهرستان شاهین دژ ، در ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح در شمولیت مناطق عملیاتی قرار ندارند. 

* پرونده در هیأت تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد ، بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رأی صادر می شود.

رأی هیات تخصصی استخدامی

با توجه به اینکه به موجب ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه مصوب ۱۳۹۵ مقرر شده به منظور جبران عقب ماندگی های استان های مناطق عملیاتی دفاع مقدس؛ الف- ستادکل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه به سازمان اعلام نماید و ستادکل نیروهای مسلح به موجب نامه مورد شکایت و سایر بخشنامه های صادره نسبت به اجرای تکلیف مقرر در بند الف ماده ۱۱۲ قانون مذکور و رفع ابهامات و پاسخگویی به استعلامات اقدام کرده است ، بنابراین مقرره مورد شکایت خارج از حدود اختیار و مغایر قانون نبوده و رأی به رد شکایت صادر می شود. این رأی مستند به بند «ب» ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره ۲ آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد.

رضا فضل زرندی- رئیس هیات تخصصی استخدامی