مرخصی و ساعت کار جانبازان
آرای صحیح شعب دیوان عدالت اداری
| ردیف | عنوان خواسته | نمونه رأی صحیح |
| ۱ | الزام به احتساب مرخصی ذخیره ایثارگران | واجد شرایط (حکم به ورود) |
| ۲ | احتساب مرخصی ذخیره ایثارگران | بیشتر از ۱۵ روز (حکم به رد) |
مباحث حقوقی و نکات کاربردی
۱- مطابق ماده ۹ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان «میزان ساعات کار کلیه جانبازان با توجه به نوع و درصد جانبازی و کاهش توانائی آنان به موجب آیین‌نامه‌ای است که به پیشنهاد کمیته‌ای به‌سرپرستی نماینده بنیاد با موافقت ولی فقیه یا نماینده مأذون از طرف ایشان و عضویت نمایندگان تام‌الاختیار سازمان امور اداری و استخدامی کشور،وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید» و به موجب تبصره ۲ ماده مزبور «جانبازانی که به هر دلیل نتوانند از کسر ساعات کار استفاده نمایند، از اضافه کار ساعتی، مرخصی سالانه و کسر سنوات خدمت‌بازنشستگی به نحوی که در آیین‌نامه آن پیش‌بینی می‌گردد برخوردار خواهند شد».
۲- در ماده ۴ آیین نامه اجرایی مواد ۹ و ۱۱ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان مصوب ۱۳۷۷/۰۵/۰۶ هیأت وزیران مقرر شده است؛ در صورتی که جانبازی نتواند از کسر ساعت کار استفاده کند با موافقت دستگاه متبوع به میزان کسر کار، اضافه کار ساعتی احتساب خواهد شد یا به مرخصی استحقاقی افزوده می شود و یا مدت کسر ساعت کار به عنوان سنوات خدمت مستخدم جانباز از لحاظ بازنشستگی محاسبه می گردد.
۳- مطابق دادنامه شماره ۷۷۱-۷۷۰ مورخ ۱۳۹۶/۰۸/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری؛ حکم مقنن ناظر بر برخورداری از کسر ساعت کار به منظور شرایط خاص جانبازان است و کسر ساعت کار تأثیر مطلوب در نحوه خدمت جانبازان دارد و در صورتی که به هر دلیل نتوانند از کسر ساعت کار استفاده کنند به یکی از ۳ طریق ماده ۴ آیین نامه با آنان رفتار خواهد شد و افزودن کسر ساعت کار به مرخصی استحقاقی صرفاً مبین افزایش مرخصی استحقاقی آنان می باشد و به منزله افزودن به ذخیره مرخصی نیست و نحوه ذخیره مرخصی تابع عمومات مقررات استخدامی است و در ماده (۸۴) قانون مدیریت خدمات کشوری نحوه ذخیره سازی مرخصی کاری حداکثر به میزان نیمی از مرخصی کارمندان در هر سال تعیین شده است، بنابراین در مورد جانبازان به هر میزان که مرخصی داشته باشند و استفاده نکرده باشند، در نهایت حداکثر نیمی از مرخصی استحقاقی موضوع ماده (۸۴) قانون مدیریت خدمات کشوری قابل ذخیره است.
۴-مستفاد از رأی شماره ۱۱۴ مورخ ۱۳۹۸/۰۴/۱۶ هیأت تخصصی اداری استخدامی دیوان عدالت اداری؛ برابر ماده ۸۴ قانون مدیریت خدمات کشوری کارمندان دستگاههای اجرایی سالی سی روز حق مرخصی کاری با استفاده از حقوق و مزایای مربوط را دارند. حداکثر نیمی از مرخصی کارمندان در هر سال قابل ذخیره شدن است و حسب ماده ۱۱۷ قانون مدیریت خدمات کشوری شمول قانون مذکور نسبت به نیروهای مسلح موکول به نظر مقام معظم رهبری شده است که در این خصوص حسب پیشنهاد ستاد کل نیروهای مسلح و موافقت مقام معظم رهبری برخی بخش های مختلف قانون مدیریت خدمات کشوری با تغییرات متناسب با وضعیت نیروهای مسلح طی دستورالعمل های مختلف گردشکار و با تایید معظم له در نیروهای مسلح مجرا است و برابر «دستورالعمل اجرایی نحوه تعیین وجوه مرخصی استحقاقی ذخیره شده در پایان خدمت» که طی گردشکار شماره ۷۴۸۹۶ مورخ ۱۳۸۹/۱۰/۱۱ به تأیید مقام معظم فرمـاندهی کل قوا رسیده است فقط ۱۵ روز مرخصی استحقاقی کارکنان قابل ذخیره جهت بازخرید می باشد، بنابر این مقرره مورد شکایت که ذخیره مرخصی استحقاقی ناشی از کسر کار جانبازان را بیش از ۱۵ روز قابل ذخیره ندانسته است مغایرتی با موازین قانونی ندارد.
نکته: طرح استفساریه عدم شمول حکم ماده ۸۴ قانون مدیریت خدمات کشوری در رعایت سقف مرخصی قابل ذخیره به ایثارگران مشمول قانون حالت اشتغال و ذخیره مرخصی ناشی از اعمال مواد (۹) و (۱۱) قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان، در کمیسیون اجتماعی مجلس در حال بررسی است.
۵-مستفاد از تبصره ماده ۳ قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاههای دولتی مصوب ۱۳۶۶ در مورد غیرمشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق و فوق‌العاده‌های مربوط به ایام مرخصی‌های استحقاقی استفاده نشده بصورت کلی (۳۰ روز) قابل مطالبه و تقاضاست.
مستندات مربوط:
قوانین
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۶۶/۱۰/۲۷ | تبصره ماده ۳ قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاه های دولتی مصوب ۱۳۶۶/۱۰/۲۷ |
| ۲ | ۱۳۷۴/۰۳/۳۱ | مواد ۹ و ۱۹ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب ۱۳۷۴/۰۳/۳۱ مجلس شورای اسلامی |
| ۳ | ۱۳۸۶/۰۷/۰۸ | ماده ۸۴ قانون مديريت خدمات كشوري مصوب ۱۳۸۶/۰۷/۰۸ كميسيون مشترك مجلس شورای اسلامی |
مقررات
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۷۷/۰۴/۲۸ | آیین نامه اجرایی مواد ۹ و ۱۱ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان (تصویب نامه شماره ۲۸۸۶۲/ت۱۷۶۷۹هـ مورخ ۱۳۷۷/۰۵/۰۶ هیأت وزیران) |
| ۲ | ۱۳۸۴/۰۹/۲۲ | تصویب نامه شماره ۵۱۰۰۰ ت ۳۳۹۱۷ مورخ ۱۳۸۴/۰۹/۲۲ هیات وزیران |
| ۳ | ۱۳۹۰/۱۲/۰۱ | ماده۲۷ آيين نامه استخدامي اعضاي هيات علمي دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ، پژوهشی و فناوری مصوب ۱۳۹۰/۱۲/۰۱ |
| ۴ | ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ | بخشنامه شماره ۱۵۷۵۶/۳/۵۳۰۱۱ مورخ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ بنیاد شهید و امور ایثارگران |
آراء هیئت عمومی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۹۱/۰۱/۲۸ | رای شماره ۲۱ مورخ ۱۳۹۱/۰۱/۲۸هیئت عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۲ | ۱۳۹۱/۱۱/۱۶ | رای شماره ۸۳۷ مورخ ۱۳۹۱/۱۱/۱۶ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۳ | ۱۳۹۵/۱۱/۰۵ | رای شماره ۱۱۸۷ مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۰۵ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۴ | ۱۳۹۶/۰۸/۱۶ | رای شماره ۷۷۱-۷۷۰ مورخ ۱۳۹۶/۰۸/۱۶ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری |
آرای هیئت تخصصی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۹۷/۱۱/۱۳ | دادنامه شماره ۳۶۳ مورخ ۱۳/۱۱/۱۳۹۷ هیأت تخصصی استخدامی |
| ۲ | ۱۳۹۸/۰۴/۱۶ | دادنامه شماره ۱۱۴ مورخ ۱۶/۰۴/۱۳۹۸ هیأت تخصصی اداری استخدامی |