افزایش حقوق و دستمزد کارگران در سال ۹۹

28 مارس‌ماه 2020

269

فهرست عناوین این صفحه

افزایش حقوق کارگران در سال ۹۹

در تعیین حقوق ۹۹ کارگران مسائلی از این قبیل مطرح شد که بر سر مجموع درآمد (به عنوان مثال رقم ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) توافق نسبی وجود دارد ولی در خصوص جزئیات آن اختلاف هست. هدف اصلی این مقاله این است که بررسی کند چرا اعضای شورای عالی کار با آنکه سر مجموع درآمد توافق نسبی دارند اما بر سر ریز حقوق و مزایا اختلاف نظر دارند.

توجه: تمام ارقام و مبالغ مربوطه به حقوق و مزایای ۹۹ قانون کار مندرج در این متن مثال و فرضی بوده و صرفا برای بررسی حالت های مختلف استفاده شده اند و قابلیت استناد ندارند.

مستندات و اصطلاحات مربوط به افزایش حقوق کارگران

– حداقل حقوق قانون کار هر سال با استناد به ماده ۴۱ قانون کار باید توسط شورای عالی کار با توجه به دو معیاری که در تبصره های همان ماده قانونی بیان شده است، تعیین شود: تبصره ۱- با توجه به نرخ تورم؛ و تبصره ۲- هزینه سبد معیشت خانوار.

– سالانه علاوه بر حداقل مزد موضوع مواد ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ قانون کار بن کارگری و حق مسکن نیز از طرف مراجع ذیصلاح تعیین می شود.

بن کارگری رقمی است که همزمان با تعیین حداقل مزد کارگران در شورای عالی کار مشخص می‌شود. بنابراین می‌توان حالت‌های مختلفی را برای افزایش حقوق سالانه قانون کار برای آن متصور بود.

کمک هزینه مسکن یا حق مسکن کارگران برابر با قانون اصلاح قانون طبقه بندی مشاغل و برقراری کمک هزینه مسکن کارگری مصوب ۱۳۵۹.۱.۲۷ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران به صورت سالیانه در شورای عالی کار تعیین و در هیات دولت تصویب می شود. همچنین، ببینید: آخرین مصوبه افزایش حق مسکن کارگران

علاوه بر موارد فوق حداقل مزد، سایر سطوح مزدی، مزد ثابت، مزد مبنا، پایه سنوات، پایه (سنوات)، درآمد نیز در جریان جلسات شورای عالی کار برای افزایش حقوق کارگران مطرح می‌شود.

به مجموع حداقل حقوق قانون کار و بن کارگری و کمک هزینه مسکن کارگران در اصطلاح درآمد گفته می‌شود.

به افزایش حداقل مزد هرسال نسبت به حداقل مزد سال گذشته نیز افزایش مزد حداقل مزد اطلاق می‌شود.

موارد چانه زنی در شورای عالی کار بر سر ریز درآمد

در سال ۹۸ مجموع درآمد یک نفر کارگر مجرد شامل حقوق و حق مسکن و بن کارگری برای ماه های ۳۰ روزه مبلغ ۱۸.۰۶۸.۸۱۰ ریال بود که از محاسبه زیر به دست می‌آمد.

۱۵,۱۶۸,۸۱۰+۱.۰۰۰.۰۰۰+۱.۹۰۰.۰۰۰= ۱۸,۰۶۸,۸۱۰

امسال نیز حالت‌های مختلف افزایش حقوق ۹۹ قانون کار به عنوان تابعی از حقوق ۹۸ کارگران در شورای عالی کار بررسی و با توافق یکی از حالت ها انتخاب خواهد شد.

تأکید می شود که اعداد و ارقام غیرواقعی است و فقط جنبه آموزشی دارد

الف) حالت‌های مختلف افزایش حداقل حقوق ۹۹

در تمام حالت ها فرض را بر این می‌گذاریم که مجموع درآمد مبلغ ۲ میلیون و ۴۰۰ هزارتومان خواهد بود.

حالت اول

فرض کنیم افزایش حداقل مزد ۹۹ کارگران نسبت به سال ۹۸ به میزان ۲۶.۷ درصد افزایش می یابد.

حداقل حقوق ماهیانه ۹۹ قانون کار مبلغ ۱۹.۲۱۹.۰۰۰ریال (رند شده)
حق مسکن ۹۹ مبلغ ۲.۰۰۰.۰۰۰ ریال
بن کارگری ۹۹ مبلغ ۳.۰۰۰.۰۰۰ ریال

در این حالت مجموع درآمد کارگری با حداقل حقوق و بدون فرزند مبلغ ۲۴,۲۱۹,۰۰۰ ریال(رند شده) خواهد بود. بنابراین، مجموع درآمد در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ به میزان ۳۴ درصد افزایش یافته است.

سقف عیدی و پاداش نیز مبلغ ۵۷.۶۵۶.۶۴۶ ریال خواهد بود.

مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی نیز تابع حداقل حقوق (نه کل درآمد) به مبلغ ۱۹,۲۱۹,۰۰۰ ریال خواهد بود.

حالت دوم

فرض کنیم افزایش حداقل مزد ۹۹ کارگران نسبت به سال ۹۸ به میزان ۳۰ درصد افزایش می‌یابد.

حداقل حقوق ماهیانه ۹۹ قانون کار مبلغ ۱۹,۷۱۹,۰۰۰ ریال (رند شده)
حق مسکن ۹۹ مبلغ ۱.۵۰۰.۰۰۰ ریال
بن کارگری ۹۹ مبلغ ۳.۰۰۰.۰۰۰ ریال

حداقل حقوق سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ به میزان ۳۰ درصد افزایش یافته است.

سقف عیدی و پاداش نیز مبلغ ۵۹,۱۵۸,۳۵۹ ریال خواهد بود.

مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی نیز تابع حداقل حقوق (نه کل درآمد) به مبلغ ۱۹,۷۱۹,۴۵۳ ریال خواهد بود.

حالت سوم

فرض کنیم افزایش حداقل مزد ۹۹ کارگران نسبت به سال ۹۸ به میزان ۳۵ درصد افزایش می یابد.

حداقل حقوق ماهیانه ۹۹ قانون کار مبلغ ۲۰.۴۷۸.۰۰۰ریال (رند شده)
حق مسکن ۹۹ مبلغ ۱.۵۰۰.۰۰۰ ریال
بن کارگری ۹۹ مبلغ ۲.۲۵۰.۰۰۰ ریال

در این حالت مجموع درآمد کارگری با حداقل حقوق و بدون فرزند مبلغ ۲۴,۲۲۸,۰۰۰ ریال(رند شده) خواهد بود. بنابراین، مجموع درآمد در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ به میزان ۳۴ درصد افزایش یافته است.

سقف عیدی و پاداش نیز مبلغ ۶۱,۴۳۳,۶۸۰ ریال خواهد بود.

مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی نیز تابع حداقل حقوق (نه کل درآمد) به مبلغ ۲۰.۴۷۸.۰۰۰ ریال خواهد بود.

جدول مقایسه حالت های مختلف افزایش حقوق ۹۹ کارگران

از جدول بالا ملاحظه می‌شود:

الف: در هر سه حالت بالا مجموع در آمد ۹۹ کارگران به میزان ۳۴ درصد افزایش یافته است.

ب: هر چقدر افزایش درآمد ناشی از افزایش مزد باشد سقف عیدی بیشتر افزایش می‌یابد. قسمت بیشتر افزایش ناشی از مزد باشد نه مسکن و بن.

ج: هر چقدر افزایش درآمد ناشی از افزایش مزد باشد مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی بیشتر افزایش می یابد. قسمت بیشتر افزایش ناشی از مزد باشد نه مسکن و بن.

ب) حالت های مختلف افزایش سایر سطوح مزدی ۹۹

منظور از سایر سطوح مزدی در بخشنامه مزد ۹۹ مزد کارگرانی هست که در سال ۹۸ مزد و حقوق آن ها از حداقل حقوق قانون کار بیشتر بوده است. به عنوان مثال: کارگری که در ابتدای سال ۱۳۹۶ در کارگاه استخدام شده است در سال ۹۸ مزد وی حداقل قانون کار نخواهد بود بلکه پایه سنوات سال های ۹۷ و ۹۸ نیز به مزد وی افزوده می شود و در نهایت مزد وی در سال ۹۸ مبلغ ۵۴۸.۱۷۰ ریال خواهد بود در حالی که حداقل مزد ۹۸ مبلغ ۵۰۵.۶۲۷ ریال بوده است.

یا مزد کارگر دارای طبقه بندی مشاغل گروه ۱۴ که در ابتدای سال ۹۸ استخدام شده مبلغ ۵۳۸.۰۶۵ ریال خواهد بود در حالی که حداقل مزد ۹۸ مبلغ ۵۰۵.۶۲۷ ریال بود.

بنابراین مزد چنین کارگرانی که مزد آن ها از حداقل مزد قانون کار بیشتر است را سایر سطوح مزدی عنوان می کنند.

فرمول افزایش سایر سطوح مزدی ۹۹

برای تعیین میزان افزایش سایر سطوح مزدی ۹۹ همه ساله یک رابطه یا فرمول ریاضی تعریف می شود که معمولا متشکل از درصدی از مزد سال قبل به علاوه عدد ثابتی است.

ساختار فرمول افزایش سایر سطوح مزدی تا کنون به شکل زیر بوده است.

مزد امسال = مزد سال قبل *درصد افزایش+ عدد ثابت

در برخی از سال ها عدد ثابت صفر بوده و در برخی سال ها عدد وجود داشته است. مثلا فرمول افزایش سایر سطوح مزدی سال ۹۸ به این صورت بود که مزد سایر سطوح مزدی ۹۸ برابر است با مزد سال قبل با ۱۳ درصد افزایش به علاوه روزانه مبلغ ۸۷۰۴۹ ریال بود.

فرض می کنیم کارگر الف حداقل مزد ۹۸ را دریافت می کرده و کارگر ب مزد روزانه ۶۰ هزارتومان دریافت می کرده است. دو حالت را در نظر می گیریم:

حالت اول:

مزد سایر سطوح مزدی به اندازه ۱۹ درصد مزد سال قبل به علاوه روزانه مبلغ ۵۵۶۲۰ ریال خواهد بود.

مزدامسال = مزدسال قبل*۱.۱۹+ ۵۵۶۲۰(۱۹%)

مزد کارگر الف = ۵۰۵۶۲۷*۱.۱۹+۵۵۶۲۰ = ۶۵۷.۳۱۶

مزد کارگر ب = ۶۰۰.۰۰۰*۱.۱۹+۵۵۶۲۰ = ۷۶۹,۶۲۰

حالت دوم:

مزد سایر سطوح مزدی به اندازه ۲۳ درصد مزد سال قبل به علاوه روزانه مبلغ ۳۵۳۹۵ ریال خواهد بود.

مزدامسال = مزدسال قبل*۱.۲۳+۳۵۳۹۵(۲۳%)

حداقل کارگر الف = ۵۰۵۶۲۷*۱.۲۳+۳۵۳۹۵ = ۶۵۷.۳۱۶

مزد کارگر ب = ۶۰۰.۰۰۰ * ۱.۲۳ + ۳۵۳۹۵ = ۷۷۳,۳۹۵

جدول مقایسه حالت های مختلف افزایش مزد سایر سطوح مزدی

در دو حالت حداقل مزد (مزد کارگر الف) به اندازه ۳۰% افزایش می یابد و هر دو فرمول جواب یکسانی دارد.

ولی مزد کارگر ب در حالت دوم نسبت به حالت اول افزایش بیشتری یافته است.

نتیجه اینکه در فرمول افزایش سایر سطوح مزدی هر چقدر قسمت عدد ثابت کمتر باشد و درصد بیشتر باشد مزد کارگران افزایش بیشتری خواهد یافت. این حالت به نفع کارگران خواهد بود.