صلاحیت دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایات علیه مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت (رأی شماره ۹۸۴ مورخ ۳/۶/۱۳۹۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
تاریخ دادنامه : ۳/۶/۱۳۹۳
شماره دادنامه: ۹۸۴
کلاسه پرونده : ۹۰/۱۱۸۸
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : رئیس مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت
موضوع شکایت و خواسته : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار : رئیس مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت به موجب لایحه شماره ۳۳۵ـ۹۰/م ـ ۲۶/۱۰/۱۳۹۰ مضموناً اعلام کرده است که در رسیدگی به دادخواست کارکنان این مؤسسه و به طرفیت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت دایر بر تقاضای الزام به احتساب اضافه کار در پاداش پایان خدمت، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارض صادر کرده‌اند. بدین نحو که تعدادی از شعب دیوان عدالت اداری شکایت شکات را وارد دانسته و بر محکومیت مؤسسه بر احتساب اضافه کار در پاداش پایان خدمت حکم صادر کرده‌اند، لکن این آراء در شعبه اول تشخیص دیوان عدالت اداری به موجب آراء شماره ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۷ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۵۱ـ ۱۶/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۱ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۵ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۲ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۶ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۸ ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۴۴ـ ۱۵/۶/۱۳۹۰، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۵۱ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۳۷ـ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۳۵ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۵۰ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۵۲ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۳۶ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۳۸ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۵۱۰۰۱۳۴ـ ۲۲/۳/۱۳۹۱، نقض شده است با این استدلال که طرح شکایت به طرفیت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی قابل رسیدگی در دیوان عدالت اداری نیست. همـچنین شعبه چهاردهـم دیوان عدالت اداری در خصوص خواسته مشابه نیز به موجب رأی شماره ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۱۴۰۱۴۴۵ ـ ۶/۱۰/۱۳۹۰ شکایت علیه مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دیوان عدالت اداری را قابل طرح تشخیص نداده است اما در مقابل شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری به موجب رأی شماره ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۱۳۰۱۲۶۱ـ ۵/۹/۱۳۹۰ حکم به وارد دانستن شکایت شاکی و محکومیت مؤسسه به احتساب اضافه کار در پاداش پایان خدمت صادر کرده است که با صدور حکم ماهوی، شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری عملاً طرح دعوا به طرفیت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت را قابل استماع و رسیدگی دانسته است. با توجه به مراتب فوق رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه درخواست شده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعـب دیوان تشکیل شد. پـس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‌کند.
رأی هیأت عمومی
اولاً: تعارض در آراء محرز است.
ثانیاً: مطابق ماده ۱۳۰ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۶۶، مقرر شده است، کلیه مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت و سایر دستگاههای دولتی که به صورتی غیر از وزارتخانه یا مؤسسه دولتی یا شرکت دولتی ایجاد شده و اداره می شوند، مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ اجرای این قانون با رعایت مقررات مربوط وضع خود را با یکی از سه وضع حقوقی فوق تطبیق دهند والا با انقضای این فرصت مؤسسه دولتی محسوب و تابع مقررات این قانون در مورد مؤسسات دولتی خواهند بود. با توجه به مراتب، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی که به موجب ماده ۱۳ لایحه قانونی تشکیل مراکز تهیه و توزیع کالا مصوب سال ۱۳۵۹ شورای انقلاب، طبق اساسنامه مصوب وزیر بازرگانی تشکیل و اداره شده است، مشمول حکم ماده ۱۳۰ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۶۶ و ماده ۲ قانون مدیریت خدمات کشوری در تعریف مؤسسه دولتی تلقی می‌شود و در رسیدگی به شکایت علیه مؤسسه مذکور با توجه به ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، شعب دیوان عدالت اداری صالح به رسیدگی هستند و رأی شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۹۰۰۹۹۷۰۹۰۱۳۰۱۲۶۱ ـ ۵/۹/۱۳۹۰ در حدی که طرح دعوا به طرفیت مؤسسه مذکور را استماع کرده است، صرف نظر از ماهیت آن صحیح و موافق مقررات تشخیص می‌شد. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری