رأی وحدت رویه در خصوص حق عائله‌مندی زنان مجرد شاغل در دانشگاه‌ها

رأی وحدت رویه در خصوص اعطای حق عائله‌مندی زنان مجرد شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات درمانی که سابقه ازدواج ندارند (دادنامه شماره 1323 مورخ 1397/5/23 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه: 1323

تاريخ دادنامه: 1397/5/23

شماره پرونده: 97/1729

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: خانم میترا بهشتی نژاد

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

مقدمه: به موجب بند 4 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 مقرر شده کارمندان زن شاغل مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری که فاقد همسر بوده یا همسر آنان معمول و از کارافتاده شده یا خود به تنهایی متکفل مخارج فرزندان هستند مستحق دریافت کمک هزینه عائله‌مندی می باشند. بند یاد شده مورد تفسیر مجلس شورای اسلامی قرار گرفت که حاصل از قانون تفسیر بند مذکور مصوب سال 1390 می باشد که مقرر داشته زنان مجرد شاغل، از حق عائله مندی برخوردار می‌شوند. شاکیان از زنان مجرد شاغل در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هستند و با استناد به قوانین یاد شده، الزام دانشگاه متبوعشان به پرداخت حق عائله‌مندی از دیوان عدالت اداری درخواست کرده اند. شعب دیوان در رسیدگی به این گونه دادخواستها آراء معارض صادر می کنند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 3 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9309980900300285 با موضوعدادخواست خانم بهجت امینی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان و به خواسته الزام به پرداخت حق عائله مندی زنان از تاریخ 1391/1/1 به موجب دادنامه شماره 9509970900300099 -1395/1/8 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

نظر به اینکه بر اساس بند 4 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری و قانون تفسیر بند4 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1390/11/18 کارمندان زن شاغل و بازنشسته و وظیفه بگیر مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری که دارای همسر نبوده و یا همسر آنان معلول یا از کارافتاده کلی می باشد و یا خود به تنهایی متکفل مخارج فرزندان هستند از مزایای کمک هزینه عائله مندی و اولاد برخوردار می باشند و مطابق مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی در خصوص قانون مذکور زنانی که ازدواج نکرده اند یا ازدواج کرده اند و از همسر خود جدا شده اند مشمول قانون موصوف هستند بنابراین با توجه به مراتب فوق الاشاره و رأی وحدت رویه شماره 820- 1391/11/9 و 394- 1389/1/29 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و با عنایت به اینکه حسب سند کلی تصویر پیوست شاکی فاقد همسر می باشد لذا شکایت شاکی وارد تشخیص و مستند به مواد 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رأی صادر شده ظرف مهلت 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.رأی مذکور به موجب رأی شماره 9509970956401566-1395/1/7 شعبه 14 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تایید شده است.

ب: شعبه 2 بدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پرونده شماره 9309980900200173 با مـوضوع دادخواست خانم میتـرا بهشتی نژاد بـه طرفیت دانشگاه علوم پزشکی و خـدمات بهداشتی درمانی اصفهان و به خواسته الزام به پرداخت حق عائله مندی از تاریخ 1391/1/1 به موجب دادنامه شماره

9509970900200353-1395/3/3 به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:

با توجه به مفاد بند ب ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و اینکه از تاریخ 1391/1/1 آیین نامه اداری و استخدامی کارکنان غیر هیأت علمی مصوب هیأت امنای مربوطه حاکمیت یافته است که به موجب تبصره 3 بند 5 ماده 54 آن، پرداخت کمک هزینه عائله مندی به کارکنانی که ازدواج نکرده اند و از جمله شاکی تجویز نشده است، لذا شاکی استحقاق دریافت کمک هزینه عائله مندی از تاریخ فوق الذکر به بعد را ندارد و مستنداً به مواد مذکور و ماده 10 و مفهوم مخالف ماده 11 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

رأی مذکور بدون اعتراض به تقاضای تجدیدنظرخواهی ، قطعیت یافت .

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1397/5/23 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هيأت عمومي

 اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: با توجه به اینکه مطابق بند (ب) ماده 20 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 و ماده 1 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب سال 1395 دانشگاهها و موسسات آمـوزش عالی بدون رعایت بعضی از قوانین از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری بر اساس مصوبات هیأت امناء که به تایید وزرای مربوطه می رسد عمل می‌کنند و در تبصره 3 بند 5 ماده 54 آیین‌نامه اداری،استخدامی و تشکیلاتی کارکنان غیر هیأت علمی دانشگاه/ دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هزینه عائله‌مندی کارمندان زن شاغل، بازنشسته، از کارافتاده و وظیفه بگیر مشمول آیین‌نامه که همسر ندارند منحصراً برای زنانی که همسر آنها فوت شده و یا زنانی که مطلقه شده اند در نظر گرفته است، بنابراین زنان شاغلی که فاقد همسر هستند و سابقه ازدواج ندارند مشمول دریافت کمک هزینه عائله مندی نیستند و رأی شعبه دوم دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 9509970900200353-1395/3/3 که به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 22 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری