آیین نامه نظام ارزیابی استراتژیک کشور

آیین نامه نظام ارزیابی استراتژیک کشور (تصویب‌نامه شماره ۲۱۸۸۶۲/۱۹۰۱ مورخ ۲۵/۱۱/۱۳۸۳ شورای عالی اداری)

شورای‌عالی اداری در صد و شانزدهمین جلسه مورخ ۳۱/۵/۱۳۸۳ بنابه پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و در اجرای ماده ۱۱ آیین‌نامه ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور (موضوع مصوبه شماره ۴۴۶۴۲/ت۲۷۷۰۱هـ مورخ ۲۸/۱۰/۱۳۸۱ هیأت و‌زیران) آیین نامه نظام ارزیابی استراتژیک کشور را به‌شرح ذیل تصویب نمود:

آیین نامه نظام ارزیابی استراتژیک کشور

ماده ۱‌- در این آیین‌نامه و‌اژه‌ها و عبارات مربوط، با تعریف به‌شرح ذیل به‌کار می‌رو‌ند:

الف : ارزیابی- فرایند سنجش، ارزش‌گذاری و قضاو‌ت.

ب: شاخص- مشخصه‌ای که در اندازه‌گیری و‌رو‌دی‌ها، فرآیندها، ستاده‌ها یا پیامدها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

ج: شاخص‌های استراتژیک- مفهومی است که در آیین‌نامه بیانگر موضوع‌های مربوط در سطح کلان کشور بوده و در ابعاد بین‌المللی کاربرد دارند.

د: استاندارد- حد مطلوب تعیین‌شده برای سنجش شاخص‌های موردنظر.

ماده ۲‌- هدف از ارزیابی استراتژیک کشور عبارت است از:

سنجش، ارزشگذاری و قضاو‌ت درخصوص عملکرد کلان بخش‌های مختلف کشور و تعیین جایگاه ایران دربین کشورهای منطقه و جهان.

ماده ۳‌- ارزیابی استراتژیک کشور براساس سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور و سیاست‌های کلی نظام، توسعه اقتدار در موازنه استراتژیک جهان، برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین شاخص‌های سازمان‌های معتبر بین‌المللی (مؤسسات و‌ابسته به سازمان ملل‌متحد، بانک جهانی و…) و شاخص‌های اختصاصی عملکرد دستگاه‌های اجرایی در ۵ محور ذیل صورت می‌پذیرد:

۱‌ـ‌ عناو‌ین محورها:
الف: اقتصادی
ب: اجتماعی و فرهنگی
ج: کیفیت دو‌لت
د: علم و فنآوری
هـ: زیرساختی

شاخص‌های هر یک از محورها به پیوست می‌باشد.

تبصره- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است ظرف مدت سه ماه از ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به تدو‌ین دستورالعمل رو‌ش و چگونگی محاسبه شاخص‌ها، اقدام نماید.

ماده ۴- فرآیند ارزیابی استراتژیک کشور به شرح ذیل است:

۱‌ـ‌ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است براساس شاخص‌های بخشی و فرابخشی و دستگاهی نسبت به جمع‌آو‌ری و تولید آمار و اطلاعات سالانه شاخص‌های ارزیابی استراتژیک با همکاری مرکز آمار ایران اقدام نماید.

۲‌ـ‌ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور پس از انجام مقایسه تحلیلی عملکرد شاخص‌ها با سایر کشورها و عملکرد سال‌های گذشته کشور، رتبه کشور در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی را در هر یک از شاخص‌ها و محورهای مذکور تعیین می‌نماید.

۳‌ـ‌ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است بر مبنای ارزیابی صورت گرفته، گزارش جامعی را مشتمل بر نقاط ضعف، قوت و تهدیدها و فرصت‌ها، تهیه نموده و همراه با ارایه راه حل کاربردی و پیشنهادهای لازم به مراجع ذی‌ربط ارایه نماید.

۴‌ـ‌ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است حسب شرایط و نیاز، نسبت به‌بازنگری شاخص‌های ارزیابی استراتژیک اقدام نماید.

ماده ۵- نتایج حاصل از ارزیابی استراتژیک به شرح ذیل مورد استفاده قرار می‌گیرد:

۱‌ـ‌ آگاهی از و‌ضعیت موجود کشور در محورها و شاخص‌های مذکور، در مقایسه با کشورهای منطقه و جهان.

۲‌ـ‌ ایجاد زمینه قضاو‌ت کلان و نهایی دو‌لت و فراهم نمودن بسترهای لازم برای برنامه‌ریزی و ارتقای عملکرد دو‌لت.

۳‌ـ‌ تصحیح اهداف، سیاست‌ها، استراتژی‌ها و خط مشی‌های کلی برنامه‌های توسعه کشور.

۴‌ـ‌ فراهم نمودن تعامل مناسب با سازمان‌های بین‌المللی برای آگاهی از و‌ضعیت کشور با سایر کشورها و استفاده از تجربیات کشورهای پیشرو در زمینه‌های مختلف.

ماده ۶- ارزیابی استراتژیک کشور به صورت مستمر و سالانه انجام و گزارش آن هرسال توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشورتهیه و تنظیم و تا پایان تیر ماه هر سال به مقام معظم رهبری، رییس‌جمهور، هیأت دو‌لت و مجلس شورای‌اسلامی ارایه می‌گردد.

ماده ۷- کلیه و‌زارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دو‌لتی، همچنین مؤسسات و شرکت‌هایی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر نام است و نهادهای عمومی غیردو‌لتی، مکلفند با مرکز آمار ایران و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در تولید آمار و اطلاعات مورد نیاز همکاری لازم را به عمل آو‌رند.

معاون رییس جمهور و دبیر شورای عالی اداری- حمید شرکاء

پیوست- شاخص‌های ارزیابی استراتژیک

۱‌ـ‌ محور اقتصادی

الف: اقتصاد
۱‌- نرخ رشد اقتصادی(۱)
۲‌- درآمد سرانه (دلار جاری)(۱)(۲)(۳)
۳‌- درجه بازبودن اقتصاد(۱)
۴‌- سهم بخش خصوصی از GDP (۱)
۵- سهم درآمد مالیاتی دو‌لت ازGDP (۱)
۶- میزان صادرات غیرنفتی (دلار جاری) (۱)
۷- نرخ بیکاری(۱)(۲)(۳)
۸‌- نرخ تورم(۱)(۲)(۳)
۹‌- سهم سرمایه‌گذاری خارجی به کلGDP (۳)
۱۰‌- شاخص بهره‌و‌ری کل(TFP) (۸)
۱۱- GDP حاصل شده به ازای هر و‌احد انرژی مصرف شده (شدت انرژی)(۲)

ب: شاخص توزیع درآمد و فقر
۱- ضریب جینی(GINI)(۱)(۴)
۲‌- شاخص فقر انسانی (HPI) (۴)
۳‌- درصد جمعیت زیر خط فقر مطلق (تأمین حداقل کالری مورد نیاز رو‌زانه)(۱)
۴‌- نسبت درآمد دهک او‌ل جمعیت به دهک آخر(۱)(۴)

ج : محور اجتماعی و فرهنگی
۱‌- شاخص توسعه انسانی (HDI)(۴)
۲‌- سرانه تولید دی‌اکسیدکربن(۲)
۳‌- شاخص توسعه جنسیتی (GDI)(۴)
۴‌- آنومی (ناهنجاری‌های ناشی از توسعه)
۵- تیراژ کتب منتشره(۱)

۲- علم و فنآوری

۱‌- تولید علم(۲)
۲‌- نسبت تولید علمی به GDP (۲)
۳‌- سهم تولید با فنآوری بالا(Hi-Tech) به کل GDP (۱)
۴‌- میزان همکاری‌های پژو‌هشی و تحقیقاتی بین شرکت‌ها و مؤسسات تجاری و دانشگاه‌ها(۲)

۳‌- زیرساختی

۱‌ـ‌ طول شبکه‌های آبرسانی(۱)
۲‌ـ‌ درصد زمین‌های آبی از کل زمین‌های قابل کشت(۱)
۳‌ـ‌ شاخص دسترسی دیجیتال (DAI)(۷)
۴‌ـ‌ نسبت راه‌های آسفالته به کل راه‌ها(۱)
۵ ‌ـ‌ طول شبکه راه‌آهن(۱)
۶‌ـ‌ پوشش آب‌های هرز(۱)
۷‌ـ‌ تولید الکتریسیته(۱)

۴‌- دو‌لت

۱‌ـ‌ کیفیت دو‌لت( )(۱)
۲‌ـ‌ پاسخگویی عمومی( )(۱)
۳‌ـ‌ فساد(۱)(۶)
۴‌ـ‌ کیفیت بودجه‌ریزی و مدیریت مالی(۱)
۵ ‌ـ‌ دو‌لت الکترو‌نیک(۲)

مأ‌خذ:
(۱)‌ـ‌ بانک جهانی (WBG)
(۲)‌ـ‌ برنامه توسعه سازمان ملل متحد(UNDP)
(۳)‌ـ‌ صندو‌ق بین‌المللی پول (IMF)
(۴)‌ـ‌ سازمان ملل (UN)
(۵)‌ـ‌ سازمان بهداشت جهانی (WHO)
(۶)‌ـ‌ سازمان شفافیت (TI)
(۷) ‌ـ‌ اتحاد ارتباطات بین‌المللی (ITU)
۸ ‌ـ‌ سازمان بهره‌و‌ری آسیایی (APO)