احتساب اصل مدت حضور در جبهه (یک برابر) به عنوان سابقه کار

عدم ابطال دستور اداری سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر احتساب اصل مدت حضور در جبهه (یک برابر) به عنوان سابقه کار (دادنامه شماره ۱۸۵۷ مورخ ۱۸/۱۲/۱۳۹۹ هیئت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری)

کلاسه پرونده: ۹۹۰۰۴۰۳

موضوع: ابطال بند ۴ جزء (د) دستوراداری شماره ۱۸۲۱/۹۱/۲۰۰ مورخ ۴/۷/۱۳۹۱ سازمان تامین اجتماعی موضوع حق بیمه مدت خدمت وظیفه کارکنان

تاریخ رأی: شنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۹

شماره دادنامه: ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۳۵۷     

هیأت تخصصی کار ، بیمه و تامین اجتماعی      

* شاکی: آقای حمیدرضا روحانی

* طرف شکایت: سازمان تامین اجتماعی

*شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته ابطال بند ۴ جزء (د) دستوراداری شماره ۱۸۲۱/۹۱/۲۰۰ مورخ ۴/۷/۱۳۹۱ سازمان تامین اجتماعی موضوع حق بیمه مدت خدمت وظیفه کارکنان تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

د: نکاتی که درخصوص مدت خدمت نظام وظیفه می بایست مدنظر قرارگیرد:

…

۴) آن دسته از افرادی که با بهره مندی از مصوبه مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا دو برابر مدت حضور در جبهه جزء خدمت دوره ضرورت آنان محاسبه شده و کارت پایان خدمت دریافت نموده اند صرفا اصل مدت حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل آنان (یک برابر) قابل احتساب می باشد.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

۱- مقررات ویژه مربوط به لحاظ دو برابری مدت حضور داوطلبانه در جبهه به عنوان خدمت وظیفه عمومی نسخ نگردیده و چنانچه نسخ هم شده باشد براساس ماده ۴ قانون مدنی این امر به گذشته تسری نمی یابد و حقوق مکتسبه افراد را نمی توان با قوانین و مقررات موخر نادیده گرفت، لکن دستور اداری معترض عنه متضمن چنین امری است.

۲- براساس ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی کارت پایان خدمت یک سند رسمی است و مطابق ماده ۷۰ قانون ثبت تمام محتویات سند رسمی معتبر است مگر جعلیت آن ثابت شود. در کارت پایان خدمت اینجانب مدت قانونی ۲۴ ماه قید گردیده و دستور اداری یا بخشنامه نمی تواند مخالف قانون و ناقض سند رسمی باشد.

۳- ماده ۱۴ قانون کار و تبصره ۱ الحاقی به آن به طور کلی خدمت وظیفه را به عنوان سابقه اشتغال تعیین نموده و ارتباطی با مقررات خاص احتساب مدت حضور در جبهه به عنوان خدمت وظیفه ندارد.

*در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل امور حقوقی و قوانین سازمان تامین اجتماعی به موجب لایحه شماره ۲۹۹۵/۹۹/۷۱۰۰ مورخ ۹/۵/۱۳۹۹ به طور خلاصه توضیح داده است که:

۱- دستور اداری معترض عنه به موضوع نحوه احتساب سوابق خدمت وظیفه اختصاص نداشته و هدف شاکی از شکایت احتساب دو برابری مدت حضور وی در جبهه بوده؛ موضوعی که در هیچ قانونی به آن تکلیف نشده است. دستور صادره درخصوص احتساب مدت حضور در جبهه به میزان دو برابر صرفا از حیث مدت خدمت نظام وظیفه و برای اهداف غیربیمه ای بوده و دلیلی بر این تلقی نمی شودکه از نظر سوابق بیمه ای نیز این مدت دوبرابر محسوب شود. چنانچه چنین هدفی وجود داشت این امر در قوانین حمایتی مانند قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مورد تصریح قرار می گرفت. برفرض که چنین تقاضایی نیز پذیرفته گردد قانونی درخصوص تکلیف سازمان در این زمینه و پرداخت حق بیمه متعلقه در آن مورد وجود ندارد.

۲- براساس دستورالعمل اجرایی نحوه پذیرش مدت خدمت وظیفه عمومی صادره از سوی ستاد کل نیروهای مسلح «آن دسته از افرادی که با بهره مندی از مصوبه مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا دو برابر مدت حضور در جبهه جزء خدمت دوره ضرورت آنان محاسبه شده و کارت پایان خدمت و یا احتیاط دریافت نموده اند صرفا اصل مدت حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل آنان قابل احتساب می باشد.» مضاف برآنکه طبق اعلام معاونت نیروی انسانی ستاد کل نیروهای مسلح به این سازمان در مورد خدمت دوره ضرورت قابل احتساب در زمره سوابق افراد؛ در مواردی که سوابق خدمت به علت حضور در جبهه دو برابر محسوب گردیده صرفا همان مدت خدمت انجام شده ملاک می باشد.

۳- پذیرش مدت خدمت وظیفه کارکنان به عنوان سابقه سازمانی به موجب مصوبه شماره ۱۸۹ مورخ ۱۳/۸/۵۴ شورای فنی وقت سازمان تامین اجتماعی و برابر مقررات مربوطه سازمان موظف به پذیرش مدت خدمت نظام وظیفه به عنوان سابقه خدمت سازمانی و همچنین کسر حق بیمه به میزان ۵/۲ % اولین حقوق مبنای گروه ورودی کارکنان گردید. از طرفی برابر ضوابط طرح طبقه بندی مشاغل نسبت به اعطاء یک پایه و همچنین احتساب مدت مذکور به عنوان تجربه سازمانی در ارتقاء گروه کارکنان نیز اقدام گردیده است. لکن درحال حاضر به استناد ماده ۹۵ قانون تأمین اجتماعی و قانون استفساریه قانون اصلاح تبصره ۱ ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب ۲۸/۳/۸۵ و آیین نامه اجرایی آن؛ مدت خدمت (نه دو برابر مدت) نظام وظیفه یا شرکت داوطلبانه در جبهه مشمولین قانون تامین اجتماعی با پرداخت حق بیمه مربوط و دارا بودن شرایط قانونی از جمله بیمه پردازی در زمان ارائه نقاضا و داشتن دو سال سابقه پرداخت حق بیمه به عنوان سابقه خدمتی آنان محسوب می گردد. در ایین نامه استخدامی سازمان تامین اجتماعی نیز که بر شاکی حاکم است درخصوص خواسته شاکی تکلیفی بر سازمان بار نشده است. 

۴- بدیهی است چنانچه مدت حضور در جبهه به میزان دو برابر احتساب می شد دیگر نیازی به تصریح این امر که هر سال حضور در جبهه به ماخذ مشاغل سخت و زیان آور به میزان یک و نیم سال حساب گردد در تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار و ماده ۲۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران نبود.

رای هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی

اولا براساس تبصره ۱ ماده ۱۴ قانون کار اصلاحی مصوب ۱۳۸۳ «مدت خدمت نظام وظیفه شاغلین مشمول قانون کار یا شرکت داوطلبانه‌ آنان در جبهه قبل از اشتغال و یا حین اشتغال جزو سوابق خدمتی آنان نزد سازمان تأمین اجتماعی محسوب می‌گردد.» همچنین براساس ماده ۹۵ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ نیز «مدت خدمت وظیفه مشمولین این قانون پس از پایان خدمت و اشتغال مجدد در مؤسسات مشمول این قانون جزو سابقه پرداخت حق ‌بیمه آنها منظور خواهد شد.»

ثانیا براساس بند ۷ دستورالعمل اجرایی نحوه پذیرش مدت خدمت وظیفه عموم مشمولین قانون کار و حضور داوطلبانه آنان در جبهه جزء سابقه کار به شماره ۱/۰۱/۷۱۶/م/۴/ن مورخ ۵/۱/۱۳۸۵ صادره از ستاد کل نیروهای مسلح «آن دسته از افرادی که با بهره مندی از مصوبه مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا دو برابر مدت حضور داوطلبانه در جبهه های نبرد حق علیه باطل مندرج جزء خدمت دوره ضرورت آنان محاسبه شده و کارت پایان خدمت و یا احتیاط دریافت نموده اند، صرفا اصل مدت حضور آنان در جبهه های نبرد قابل احتساب می باشد.»

ثالثا مفاد بند ۴ دستورالعمل معترض عنه ناظر بر احتساب اصل مدت حضور در جبهه جزء سنوات اشتغال در مورد افرادی بوده که با بهره مندی از مصوبه مقام معظم رهبری دو برابر اصل مدت حضور آنان در جبهه جزء خدمت دوره ضرورت آنان محاسبه شده و کارت پایان خدمت دریافت نموده اند و این بند منافاتی با حکم مندرج در تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون کار اصلاحی مصوب ۱۳۸۳ که براساس آن مدت خدمت نظام وظیفه یا‌ حضور داوطلبانه مشمولین اصلاحیه تبصره (۲) ماده (۷۶) ‌قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۴/۷/۱۳۸۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل به مأخذ مشاغل سخت و زیان‌ آور یعنی هر یک سال به عنوان یک و نیم سال ‌محسوب می گردد، نخواهد داشت.

بنابه مراتب مذکور بند ۴ دستور اداری معترض عنه در راستای قوانین و مقررات مذکور صادر گردیده و مغایرتی با آنها نداشته و خارج از حدود اختیارات مقام صادرکننده آن نبوده و قابل ابطال نمی باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا ۱۰ نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

غلامرضا مولابیگی- رئیس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری

مقررات مرتبط:

– احتساب مدت حضور در جبهه به عنوان سابقه خدمت سخت و زیان آور

– احتساب سابقه حضور داوطلبانه در جبهه به عنوان سابقه خدمت

– نحوه محاسبه سابقه خدمت سربازی و حضور در جبهه تأمین اجتماعی