برقراری حق اشعه در دانشگاه‌های علوم پزشکی از ابتدای قانون برنامه ششم توسعه

برقراری حق اشعه در دانشگاه‌های علوم پزشکی از ابتدای قانون برنامه ششم توسعه (دادنامه شماره ۱۰۲۳ – ۱۰۲۴ مورخ ۱۳۹۹/۹/۱۲ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه : ۱۰۲۳ – ۱۰۲۴ 

تاریخ دادنامه : ۱۳۹۹/۹/۱۲

شماره پرونده: ۹۹۰۰۸۴۹ و ۹۹۰۰۲۸۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقای حسن نادمی اردستانی و خانم مهدیه آقاشاهی

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری  

گردش کار: در خصوص خواسته برخی از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان مبنی بر برقراری فوق العاده کار با اشعه از ۱؍۱؍۱۳۹۶ توسط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، شعب دیوان استنباط های متفاوتی داشته اند، بعضی از شعب دیوان عدالت اداری با استدلال اینکه در مصوبه هیأت امناء پرداخت فوق العاده کار با اشعه منوط به پیش بینی و تأمین اعتبار مالی گردیده و با توجه به اینکه متعاقباً هیأت امناء دانشگاه تاریخ اجرای صورتجلسه را به ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ اصلاح کرده و از این تاریخ برای شاکی پرداخت گردیده حکم به رد شکایت صادر کرده اند. برخی دیگر از شعب دیوان عدالت اداری با استدلال اینکه عدم تأمین اعتبار موجب اسقاط حقوق قانونی نیست و اجـرای دستورالعمل پرداخت فوق العاده حق اشعه از محل منابع مربوط مندرج در بودجه تفصیلی مصوب سالیانه مورد موافقت قرار گرفته و از تاریخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ لازم الاجرا گردیده و دانشگاه در تاریخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ آن را اجرا نموده لذا حکم به ورود شکایت صادر کرده اند. با توجه به شکایات مذکور و صـدور آراء متعارض از شعب دیوان عدالت اداری مـوضوع در اجـرای ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیـوان عدالت اداری برای صدور رأی وحدت رویه به هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع شد.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

   الف: شعبه ۴۲ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۷۰۹۹۸۰۹۰۲۲۰۲۱۱۵ با موضوع دادخواست آقای حسن نادمی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و به خواسته اجرای [پرداخت] فوق العاده [کار با] اشعه به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۲۲۰۰۵۸۹-۱۹؍۳؍۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

  نظر به اینکه با ملاحظه احکام کارگزینی از آنجا مورخ ۱۷؍۲؍۱۳۹۶ حاکمیت مصوبه هیأت امناء براساس ماده ۲۰ قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب ۲۰؍۱؍۱۳۶۸ تا اجرایی شدن فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری (۱؍۱؍۱۳۸۸) به مستخدمین که به طور مستمر و فیزیکی به کار با اشعه یونساز اشتغال دارند فوق العاده کار با اشعه حسب مورد ۳۰% تا ۵۰% تجویز گردیده و قانونگذار از واژه (تا) استفاده نموده که با توجه به شرایط محیط کار متفاوت می شود و از ۱۷؍۲؍۱۳۹۶ به بعد در حاکمیت مصوبه هیأت امناء اشتغال به کار با اشعه داشته و عدم تأمین اعتبار موجب تضییع حق مکتسبه نمی گردد. بنابراین به استناد مراتب فوق الاشاره و اینکه طرف شکایت دفاع موجه و مؤثری به عمل نیاورده و شکایت شاکی را محرز و مسلم دانسته و مستنداً به مواد ۱۰ و ۱۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ حکم به ورود شکایت شاکی و الزام طرف شکایت به اجابت خواسته وی صادر و اعلام می نماید. رأی صادره به استناد به ماده ۶۵ قانون اخیرالذکر ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری می باشد.

  در اثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور، شعبه ۲۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۵۸۰۴۸۹۷-۱؍۱۰؍۱۳۹۸ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:    

  از آنجا که بند ۹ صورتجلسه مصوبه ۱۷؍۲؍۱۳۹۶ هیأت امنای دانشگاه پرداخت فوق العاده اشعه را منوط به پیش‌بینی و تأمین  اعتبار مالی آن در بودجه مصوب دانشگاه نموده است و با توجه به اینکه اعتبار لازم جهت اجرای آن در بودجه سال ۱۳۹۶ دانشگاه پیش بینی نشده بود متعاقباً به موجب بند ۲۱ مصوب شانزدهمین جلسه مشترک هیأت رئیسه و کمیسیون دائمی هیأت امناء تاریخ اجرای بند ۹ به ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ اصلاح گردیده و از تاریخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ فوق العاده اشعه در حق شاکی برقرار شده است. بنا به مراتب در ما نحن فیه تجدیدنظر خواه مرتکب نقض مقررات نگردیده است با توجه به مراتب مذکور اعتراض تجدیدنظر خواه وارد تشخیص ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

  ب: شعبه ۲۸ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۷۰۹۹۸۰۹۰۴۱۰۱۵۷۲ با موضوع دادخواست خانم مهدیه آقاشاهی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان و به خواسته الزام به اجرای [پرداخت] فوق العاده [کار با] اشعه از ۱؍۱؍۱۳۹۶ به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۴۱۰۳۵۵۳-۲۰؍۱۲؍۱۳۹۷ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

 با توجه به بررسی اوراق و محتویات پرونده مطابق بند ۱۱ دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران اعم از هیأت علمی و غیر هیأت علمی، اجرای دستورالعمل از ۱؍۱؍۱۳۹۶ لازم الاجرا می باشد و به موجب بند ۳ مصوبه شماره ۱۴۶۳۰۲؍ت۵۴۲۰۳هـ-۱۷؍۱۱؍۱۳۹۶ هیأت وزیران (موضوع اصلاح ماده ۷۲ آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه) تصویب نامه اصلاحیه مذکور از ۱؍۱؍۱۳۹۶ لازم‌الاجرا اعلام گردیده است و بر اساس آن گروه های مشمول و میزان بهره مندی نیز احصاء و معین گردیده است و شاکی نیز مشمول آن می باشد. مضـافاً اینکه هیأت امنای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در صورتجـلسه مورخ ۱۷؍۲؍۱۳۹۶ (بند ۹) با پرداخت حق اشعه از محل منابع مربوط مندرج در بودجه تفصیلی سالیانه موافقت نموده است. لذا صرف عدم تأمین اعتبار نافی حقوق اشخاص نمی باشد. بنابراین شکایت مطروحه موجه تشخیص و مستنداً به ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود آن صادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب  تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

 در اثر تجدیدنظرخواهی از رأی مذکور، شعبه ۲۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۲۳۲۶-۹؍۶؍۱۳۹۸ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند:

  با توجه به اوراق و محتویات پرونده نظر به اینکه مطابق مصوبه هیأت امناء دانشگاه تجدیدنظرخواه تاریخ اجرای پرداخت فوق العاده کار با اشعه از ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ تعیین گردیده است و اینکه هر دانشگاهی تابع مصوبات هیأت امناء خود می باشد لذا خواسته تجدیدنظرخوانده مبنی بر مطالبه فوق العاده کار با اشعه از ۱؍۱؍۱۳۹۶ وجاهت ندارد و در نتیجه با قبول تجدیدنظرخواهی تجدیدنظرخواه به تجویز ماده ۷۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته رأی به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. این رأی قطعی است.

  ج: شعبه ۴۱ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۷۰۹۹۸۰۹۵۷۵۰۲۲۵۹ با موضوع دادخواست خانم لیلا جلالی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و به خواسته الزام به اجرای [پرداخت] فوق العاده [کار با] اشعه از ۱؍۱؍۱۳۹۶ به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۷۵۰۱۷۲۹-۲۸؍۷؍۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

  نظر به مدارک ابرازی خواهان از جمله بند ۹ صورتجلسه هیأت امنای دانشگاه های علوم پزشکی اصفهان مورخ ۲۷؍۲؍۱۳۹۶ و ماده ۱۱ دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری که دلالت بر اثبات حقانیت خواسته دارد و از طرفی با  توجه به این که طرف شکایت دلیلی مبنی بر بی حقی شاکی ارائه نکرده است، بنابراین خواسته قابل اجابت تلقی می گردد و مستند به مواد۱۰ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره در بازه زمانی ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

  رأی مذکور به موجب رأی شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۹۳۰۵۰۹۱-۱۰؍۱۲؍۱۳۹۸ شعبه ۲۳ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

  د: شعبه ۳۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۷۰۹۹۸۰۹۵۷۰۰۳۷۹۰ با موضوع دادخواست خانم آمنه نیرومند به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و به خواسته الزام به اجرای [پرداخت] فوق العاده [کار با] اشعه از ۱؍۱؍۱۳۹۶ به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۷۰۰۲۰۰۸-۳۰؍۷؍۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

  در خصوص شکایت شاکی آمنه نیرومند به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با خواسته الزام به اجرای فوق‌العاده اشعه از ۱؍۱؍۱۳۹۶، با عنایت به محتویات پرونده، مطابق بند ۳ تصویب نامه به شماره ۱۴۶۰۳؍ ت ۵۴۲۰۳ هـ-۱۷؍۱۱؍۱۳۹۶ تصویب نامه ناظر به برقراری فوق العاده اشعه از تاریخ ۱؍۱؍۱۳۹۶ لازم اجراست علیهذا و با توجه به لایحه دفاعیه خوانده نظر به اینکه فقدان اعتبار مسقط حقوق قانونی نیست ضمن پذیرش خواسته، حکم به ورود و الزام طرف شکایت به اجابت خواسته صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

 رأی مذکور به موجب رأی شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۴۳۰۹-۷؍۱۱؍۱۳۹۸ شعبه ۲۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

    هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۲؍۹؍۱۳۹۹ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- اولاً: هرچند پرداخت فوق العاده کار با اشعه در دستگاه های اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری با توجه به مواد ۷۸ و ۱۲۷ قانون مذکور نسخ شده بود لیکن با توجه به ماده ۸۴ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که در آن مقرر شده: «دولت موظف است مشاغل آتش نشانی و پرتوکاری اشعه را جزء مشاغل سخت و زیان آور محسوب کند. در طول اجرای قانون برنامه حفاظت در برابر اشعه مصوب ۲۰؍۱؍۱۳۶۸ معتبر تلقی می‌گردد.» این مزایا از زمان لازم الاجرا شدن قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قابل پرداخت است.

ثانیاً: به موجب ماده ۲۰ قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب ۲۰؍۱؍۱۳۶۸ و بند ۴ آن مقرر شده: « به افرادی که به طور مستمر به کار با اشعه اشتغال داشته باشند، مزایای زیر بر مبنای مقدار و شرایط بالقوه پرتودهی محیط کار به تشخیص واحد قانونی و طبق آیین نامه های مربوط تعلق می‌گیرد… . ۴- پرداخت تا پنجاه درصد حقوق و مزایا به عنوان فوق العاده کار با اشعه» و در این راستا هیأت وزیران به موجب تصویب نامه شماره ۱۴۶۳۰۲ت۵۴۲۰۳هـ-۱۷؍۱۱؍۱۳۹۶، مزایای پرتوکاران موضوع ماده (۲۲) آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه را اصلاح کرده و در بند ۳ آن مقرر کرده است: «این تصویب نامه از تاریخ ۱؍۱؍۱۳۹۶ لازم‌الاجرا است.»

ثالثاً: به موجب ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب سال ۱۳۹۵، دانشگاه ها، مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی صرفاً از رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی مستثنی شده‌اند لیکن کماکان ملزم به رعایت قوانین خاص می باشند، بنابراین قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب ۲۰؍۱؍۱۳۶۸  و آیین نامه های اجرایی آن که از جمله قوانین و مقررات خاص می‌باشد برای دانشگاه ها و مراکز علمی لازم الاجرا است و مصوبه هیأت امناء دانشگاه مبنی بر اینکه مزایای مذکور از تاریخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۶ پرداخت گردد با قوانین و مقررات حاکم مغایرت دارد و قابل ترتیب اثر دادن نیست.

بنابراین شاکیان مستحق دریافت مزایای مقرر در آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران می باشند و نتیجتاً آراء صادره مبنی بر ورود شکایت در حدی که با این استدلال منطبق است صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری