عدم ابطال بخشنامه شرح وظایف پست سازمانی مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی

عدم ابطال بخشنامه شرح وظایف پست سازمانی مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی (دادنامه شماره ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۵۲۳۹۸۱ مورخ ۱۴۰۲/۰۶/۱۴ هیأت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری)

* شماره پرونده: هـ ت/ ۰۲۰۰۰۴۱

شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۵۲۳۹۸۱

تاریخ: ۱۴۰۲/۰۶/۱۴

* شاکی: آقای سجاد کریمی پاشاکی

*طرف شکایت: سازمان اداری و استخدامی

*موضوع شکایت و خواسته: ابطال کل بخشنامه شماره ۴۹۳۸۱ مورخ ۱۴۰۱/۷/۱۱

عدم ابطال بخشنامه شرح وظایف پست سازمانی مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی

* شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان اداری و استخدامی  به خواسته ابطال کل بخشنامه شماره ۴۹۳۸۱ مورخ ۱۴۰۱/۷/۱۱به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:

بخشنامه شماره ۴۹۳۸۱ مورخ ۱۴۰۱/۷/۱۱

بخشنامه به دستگاههای اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری

(شرح وظایف پست سازمانی «مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی»

با عنایت به سیاست‌های کلی نظام در امور ترویج فرهنگ ایثار، جهاد و ساماندهی امور ایثارگران «ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، ارتقاء و حفظ منزلت ایثارگران در صحنه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به موجب سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌های تحولی دولت سیزدهم، پیگیری اجرای قوانین و مقررات مربوط به ایثارگران در دستگاه‌های اجرایی و در اجرای ماده (۱۴) قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مصوب مجلس شورای اسلامی، «شرح وظایف پست سازمانی مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی» به شرح زیر ابلاغ می‌گردد:

۱- ارتباط مؤثر با تشکل‌های ایثارگری مردمی جهت استفاده از ظرفیت آنها برای بهبود پیشرفت اهداف و رسیدن خدمات به ایثارگران و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و حمایت از کارآفرینان و شرکتهای دانش بنیان و خلاق مرتبط با ایثارگران در چهارچوب ضوابط و مقررات.

۲- بررسی و ارائه پیشنهادها و نظرات کاربردی برای حسن اجرای قوانین و مقررات مربوط به ایثارگران و رهنمودهای رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در امور ایثارگران.

۳- هدف‌گذاری، تبیین خط مشی و تدوین سیاست‌های اجرایی، راهبردها و نقشه راه در جهت تشکیل شورای فرهنگ ایثار، جهاد و شهادت و تدوین برنامه‌های عملیاتی جاری و توسعه‌ای متناسب با مأموریتهای دستگاه مربوطه و پیگیری و جمع آوری عملکرد سالانه و ارائه گزارش مربوطه در خصوص نحوه و میزان ارائه خدمات و تسهیلات به صورت ادواری و سالیانه توسط دستگاه مرتبط به استناد تبصره (۱) ذیل ماده (۷۴) قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران.

۴- پیگیری و هماهنگی لازم جهت اجرای برنامه‌ها و مسابقات فرهنگی، ورزشی، هنری و غیره در بین ایثارگران در ایام و مناسبت‌های مختلف، برگزاری جشنواره‌ها، همایش‌ها، یادواره‌ها، نمادها و نگارخانه‌ها، نمایشگاهها و حمایت از تألیفات، مقالات و پایان‌نامه‌های مرتبط در حوزه فرهنگ ایثار و شهادت و برنامه‌ریزی و هماهنگی به منظور نام‌گذاری اماکن و ساختمانهای دستگاه‌های اجرایی و واحدهای وابسته به نام شهدا (با اولویت شهدای دستگاه مربوطه)

۵- هماهنگی و نظام مند کردن فرآیند دیدار مستمر مسئولین (طرح سپاس) در سطوح مختلف با خانواده معظم شهدا و ایثارگران دستگاه با عنایت به تأکید مقام معظم رهبری و همچنین بر اساس ابلاغیه شماره ۹۷۸۱ تاریخ ۱۴۰۱/۱/۲۱ معاون اول محترم رئیس جمهور و ساماندهی نحوه تقدیر و تجلیل از ایثارگران دستگاه مربوطه.

۶- هماهنگی و ایجاد وحدت رویه در ارائه خدمات مطلوب به ایثارگران موضوع تصویب‌نامه شماره ۳۸۶۱۴ /ت ۳۸۸۴۴هـ تاریخ ۱۳۸۲/۱۲/۱۳ هیئت محترم وزیران و آئین‌نامه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به شماره ۱۰۵۱۱۵/ت‌۳۶۶۸۰ک تاریخ ۱۳۸۹/۵/۱۳ هیأت محترم وزیران»، اعلام نظر عملیاتی برای بهبود ارائه خدمات به ایثارگران دستگاه اجرایی متبوع و پیگیری اجرای آن و پیگیری هزینه‌کرد بودجه‌های سنواتی و اعتبارات تخصیصی در موضوعات مرتبط با ایثارگران.

۷- بررسی و ارائه پیشنهاد در خصوص برنامه‌ها، فعالیت‌ها، تنظیم پیش نویس بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های داخلی مرتبط با ایثارگران جهت ارائه به بالاترین مقام دستگاه متبوع.

۸- عضویت و حضور فعال و مؤثر در جلسات درون و برون سازمانی مانند؛ شورای معاونین، کمیته انتصابات، شورای فرهنگی، کمیته منابع انسانی، هیأت رسیدگی به تخلفات اداری و هسته گزینش حسب تشخیص بالاترین مقام دستگاه اجرایی و ایجاد کمیته‌ها و کارگروه‌های داخلی مرتبط و برقراری ارتباط مؤثر با نهادهای متولی در جهت ارائه خدمات مطلوب به ایثارگران.

۹- انجام بررسی‌های کارشناسی به منظور توانمندسازی فردی و جمعی و اهتمام به پرورش استعدادها و ارتقاء سطح علمی، فنی و فرهنگی ایثارگران در راستای نقش آفرینی فعال و مؤثر آن‌ها در عرصه‌های مختلف و اولویت دادن به استفاده از ایثارگران در بخش‌های مدیریتی در شرایط مساوی” مطابق با بند (۶) سیاست‌های کلی نظام در امور «ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران»”.

۱۰- ایجاد بانک اطلاعاتی ایثارگران دستگاه اجرایی متبوع و پیگیری اجرای آراء صادره از کمیسیون ماده (۱۶) بنیاد شهید و امور ایثارگران در دستگاه مربوطه

۱۱- بررسی عملکرد مدیران اجرایی دستگاه متبوع خود در خصوص نحوه اجرای قوانین و مقررات مرتبط با ایثارگران از جهت ایجاد رضایت‌مندی و اثربخشی و ارائه نظرات اصلاحی و تهیه و ارسال گزارش اقدامات مربوطه به بالاترین مقام دستگاه و بنیاد شهید و امور ایثارگران

۱۲- بررسی و ارائه پیشنهادها در خصوص پیش‌بینی، پستهای سازمانی، نیروی انسانی و امکانات اداری در شأن ایثارگران دستگاه اجرایی مربوطه و پیگیری آنها از بالاترین مقام دستگاه و ارائه گزارش به بنیاد شهید و امور ایثارگران.

۱۳- بررسی و شناسایی نیازهای واقعی و پیگیری ارائه خدمات مؤثر به ایثارگران و خانواده‌های آنان در ابعاد مختلف فرهنگی، علمی، آموزشی، اجتماعی، بهداشتی، درمانی، بیمه ای، معیشتی، اشتغال، مسکن، حقوقی، اداری، رفاهی و استخدامی با حفظ اصول عزتمندی، عدالت و روحیه خوداتکایی و شئون ایثارگری «بر اساس بند (۸) سیاستهای کلی نظام در امور ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران» و نظارت بر تحقق جذب سهمیه‌های استخدامی (۵% + ۲۵%) ایثارگران در دستگاه‌های اجرایی در چهارچوب ضوابط و مقررات.

۱۴- مطالبه، پیگیری، هماهنگی، اجرا و تمهیدات و اقدامات لازم در خصوص ایثارگران بر عهده مشاوران محترم ایثارگران بوده و ضروری است گزارش پیگیری و پیشرفت در رسیدگی امور ایثارگران و مطالبات آنان در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی متبوع خود را به بالاترین مقام دستگاه مربوطه و بنیاد شهید و امور ایثارگران ارائه نمایند.

میثم لطیفی

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

رئیس سازمان اداری و استخدامی مستقلاً نسبت به وضع شرح وظایف مربوط به پست مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی اقدام کرده است و این در حالی است که مستفاد از ماده۷۰ و تبصره‌های ۱ و ۲ آن و نیز بندهای ۱ و ۲ قسمت «ب» ماده ۱۱۶ قانون مدیریت خدمات کشوری، تصویب تعاریف و شرح وظایف و شرایط احراز مشاغل از تکالیف و اختیارات شورای توسعه مدیریت است و رئیس سازمان مستقلاً اختیاری در وضع آن ندارد؛  همچنین در این بخشنامه مشخص نشده که این پست در سرجمع پست‌های مشاور موضوع بند هـ ماده۲۹ قانون مدیریت خدمات کشوری تأسیس شده یا بیشتر از آن و همین ابهام ممکن است موجب تجاوز از سرجمع پست‌های مشاور موضوع بند یاد شده شود. از سوی دیگر ارجاعات بخش مقدمه بخشنامه از جمله اشاره به ماده ۱۴ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان کرده که این ماده تکلیفی بر وضع شرح وظایف پست مذکور برای رئیس سازمان نداشته و حتی با فرض بر اعطاء این امر، به موجب ماده ۱۲۷ قانون مدیریت خدمات کشوری ملغی دانسته شده است؛

* طرف شکایت به موجب لایحه تقدیمی به طور خلاصه چنین پاسخ داده است:

بر اساس بندهای ۱ و ۲ قسمت (ب) ماده ۱۱۶ قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز ماده۷۰ و تبصره‌های ذیل آن، اعلام شرایط احراز و شرح وظایف مشاغل و رشته‌های شغلی مورد عمل دستگاه‌های اجرایی کشور بر عهده شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی است اما ابلاغ شرح وظایف پست‌های سازمانی ذاتاً بر عهده شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی نیست و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در حدود اختیارات خود به منظور همسان‌سازی و تأکید بر ارائه خدمات در اجرای ماده ۱۴ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی و حفظ منزلت ایثارگران در صحنه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و … این بخشنامه را تصویب و ابلاغ کرده است؛ تأکید بخشنامه بر وجود این پست در سرجمع پست‌های بند هـ ماده۲۹ قانون مدیریت خدمات کشوری است و هیچ ابهامی در تصدی این پست ذیل شغل مشاور در سطح سازمان و پیش‌بینی تعداد پست‌های ذیل شغل یاد شده در سطوح مختلف نیست؛ در اجرای ماده ۱۴ قانون تسهیلات استخدامی مبین بر ارائه خدمات شایسته به جانبازان و ایثارگران و اجرایی شدن مفاد این ماده لازم است وظایف مشاور ایثارگران تبیین شود؛

*پرونده کلاسه ۰۲۰۰۰۴۱ با خواسته “ابطال کل بخشنامه شماره ۴۹۳۸۱ مورخ ۱۴۰۱/۷/۱۱” در جلسه هیأت تخصصی اداری و امور عمومی مطرح و به شرح آتی رأی صادر گردید:

رأی هیأت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری

نخست اینکه بر اساس بندهای ۱ و ۲ ماده ۱۱۶ قانون مدیریت خدمات کشوری، بررسی و تصویب تعاریف و شرح وظایف رشته‌های شغلی و بررسی و تصویب شرایط احراز رشته‌های شغلی و نحوه تخصیص آنها به طبقات جداول حقوق و به موجب بند ۵ این ماده ایجاد رویه‌های واحد اداری و استخدامی در چهارچوب مقررات این قانون در شمار وظایف شورای توسعه مدیریت است و به شرح آنچه در ماده ۷۰ این قانون و تبصره‌های ۱ و ۲ آن بیان شده، شرایط تصدی مشاغل اختصاصی و عمومی با پیشنهاد دستگاه اجرائی و تأیید سازمان و تصویب شورای توسعه مدیریت تعیین می‌گردد؛

دوم اینکه در صدر مقرره مورد شکایت عنوان بخشنامه «شرح وظایف پست سازمانی مشاور وزیر و هماهنگ‌کننده امور ایثارگران دستگاه‌های اجرایی» ذکر شده و مفاد مندرج در بخشنامه نیز همچون بررسی و ارائه پیشنهادها و نظرات کاربردی برای حسن اجرای قوانین، هدف‌گذاری و تبیین خط مشی و تدوین سیاست‌های اجرایی، راهبردها و نقشه را برای تشکیل شورای فرهنگ ایثار و تدوین برنامه‌های عملیاتی جاری، هماهنگی و غیره، از حیث ماهوی، تبیین، تعیین و شرح وظایف پست سازمانی مشاور وزیر در امور ایثارگران است؛ بر این اساس:

اولاً بررسی و تصویب شرح وظایف رشته‌های شغلی و تصویب شرایط احراز رشته‌های شغلی و شرایط تصدی مشاغل اختصاصی و عمومی در شمار وظایف شورای توسعه مدیریت است اما تعیین، تبیین و شرح وظایف پست سازمانی امری متفاوت از شرح وظایف و شرایط احراز رشته‌های شغلی است؛

ثانیاً سازمان امور اداری و استخدامی کشور بر اساس بخشنامه شماره ۸۴۲/د/۱ مورخ ۱۳۷۴/۵/۱ و با استناد به مواد ۱، ۸، ۳۰ و ۱۰۴ قانون استخدام کشوری و ماده ۴ قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی مصوب سال ۱۳۶۶ و ماده ۱۵ آیین‌نامه اجرایی طبقه‌بندی مشاغل کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مشمول قانونی استخدام کشوری و…، دستگاه‌های اجرایی مشمول را مکلف به تهیه و تنظیم شرح وظایف پست‌های سازمانی کرده و دستورالعملی نیز متعاقب این این امر ابلاغ کرده است؛

ثالثاً بر اساس ماده ۱۲۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، قوانین و مقررات عام و خاص مغایر با این قانون از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون لغو شده است با توجه به اینکه قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص تبیین و شرح وظایف پست‌های سازمانی حکمی ندارد، در نتیجه قواعد و احکام قانون استخدام کشوری ملاک عمل خواهد بود. بنابه مراتب یاد شده سازمان اداری و استخدامی کشور در حدود اختیارات قانونی و در اجرای حکم مقرر در ماده ۱۴ قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی مقرره مورد شکایت را تصویب و ابلاغ کرده و با توجه به اینکه این بخشنامه صرفاً ناظر بر شرح وظایف است و به مقوله تعداد مشاور و رعایت تکلیف مقرر در بند هـ ماده۲۹ قانون مدیریت خدمات کشوری ورودی نداشته تا موجب و موجد ابهام در این خصوص باشد در نتیجه ایرادی از این حیث نیز به مقرره مذکور وارد نخواهد بود؛

بنابراین با اتفاق آراء هیأت تخصصی اداری و امور عمومی و مستنداً به بند «ب» ماده۸۴ قانون دیوان عدالت اداری و با اصلاحات بعدی آن مصوب ۱۴۰۲/۲/۱۰ رأی به رد شکایت صادر می‌شود. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رئیس ارزشمند یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

رئیس هیأت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری- دکتر زین‌العابدین تقوی