فوق العاده مناطق عملیاتی ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه

فوق العاده مناطق عملیاتی موضوع ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه

آرای صحیح شعب دیوان عدالت اداری

ردیف	عنوان خواسته	نمونه رأی صحیح
۱	الزام به اجرای بندهای (ث) و (ج) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه در خصوص اشتغال در مناطق جنگی	واجد شرایط (حکم به ورود)
۲	الزام به اجرای بندهای (ث) و (ج) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه در خصوص اشتغال در مناطق جنگی	عدم شمول شهر محل خدمت (حکم به رد)

مباحث حقوقی و نکات کاربردی

۱- مطابق بند الف ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴، «به‌منظور جبران عقب‌ماندگی‌های استان‌های مناطق عملیاتی دفاع مقدس: ستادکل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه به سازمان اعلام نماید.»

۲-ستاد کل نیروهای مسلح طی ابلاغیه شماره ۳۶۱۰/۱۳۳۳/۲۸ مورخ ۱۳۹۶/۰۹/۲۸ در راستای اجرای بند الف ماده ۱۱۲ قانون برنامه ۵ ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعیین مناطق عملیاتی دفاع مقدس، به منظور جبران عقب ماندگی مناطق جنگی (که مورد تصرف یا بشدت در حال بمباران و گلوله باران بوده) و امنیتی درگیر در دوران دفاع مقدس (که حضور ضد انقلاب و درگیری های مداوم در این مناطق موجب عقب ماندگیهای آنها شده است) را بدین شرح مشخص نموده است: «ستان آذربایجان غربی: محدوده مناطق (اشنویه، پیرانشهر و سردشت)، استان کردستان محدوده مناطق (بانه، مریوان و سرآباد)، ستان کرمانشاه محدوده مناطق (اورامانات، پاوه، نوسود، باینگان، تازه آباد، ازگه، سرپل ذهاب و قصرشیرین)، استان ایلام محدوده مناطق (ایوان، ابلام، صالح آباد، ملک شاهی، مهران، دهلران و موسیان)، استان خوزستان محدوده مناطق (اندیمشک، دزفول، شوش، هفت تپه، سوسنگرد، بستان، حمیدیه، هویزه، اهواز، خرمشهر، آبادان، شادگان، اروندکنار، بندرامام خمینی، ماهشهر و هندیجان)، استان بوشهر محدوده مناطق (بندر دیلم، بندر گناوه، جزیره خارک و بندر بوشهر).»

۳- بند (ث) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه مقرر می‌دارد: «سازمان و سازمان اداری و استخدامی کشور موظفند اعتبار لازم را برای اعمال سقف فوق‌العاده‌ پیش‌بینی شده در بند(۱)‌ ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری برای کارکنان شاغل در این مناطق از سال اول اجرای قانون برنامه تأمین و اعمال نمایند».

۴- همچنین بند (ج) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه و تبصره آن نیز تصریح نموده است: «سازمان و سازمان اداری و استخدامی کشور مکلفند نسبت به صدور احکام پرداخت مزایای شاغلان مناطق عملیاتی دفاع مقدس برابر جداول و ضوابط ابلاغی سال ۱۳۷۶ سازمان امور اداری و استخدامی کشور از سال دوم اجرای قانون برنامه اقدام نمایند.»

۵- تبصره بند (ج) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه در خصوص دستگاه‌های غیر مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر داشته است: «دستگاه هایی که مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیستند مکلفند از محل منابع مربوطه موارد موضوع بندهای (ث) و (ج) این ماده را به‌صورت مشابه تأمین نمایند.»

۶- برابر بند ۴ بخشنامه شماره ۸/ ۷۱۰ مورخ ۱۳۹۸/۰۲/۲۸ وزارت آموزش و پرورش، چنانچه کارکنان شاغل در مناطق یاد شده، اعم از نیروهای رسمی، آزمایشی، پیمانی و قراردادی بنا به هر دلیلی (انتقال دائم، انتقال موقت، مأموریت با حفظ پست یا بدون حفظ پست سازمانی و سایر موارد مشابه…) در سایر مناطق اشتغال یابند، مشمول امتیازات پیش‌بینی شده نخواهند بود.

۷- سازمان اداری و استخدامی کشور طی بخشنامه شماره ۷۲۳۴۲۴ مورخ ۱۳۹۷/۱۲/۲۲ دستورالعمل اجرایی بندهای (ث) و (ج) ماده (۱۱۲) قانون برنامه ششم موضوع اعطای فوق العاده مناطق عملیاتی برای کارکنان رسمی، پیمانی و رسمی شاغل در مناطق عملیاتی را ابلاغ نموده و مقرر داشته؛ دستگا‌های مشمول موظفند نسبت به صدور احکام پرداخت برای کارکنان شاغل در مناطق عملیاتی دفاع مقدس بر اساس محدوده اعلامی ستاد کل نیروهای مسلح به سازمان برنامه و بودجه کشور و پس از تأمین اعتبار لازم، اقدام نمایند.

۸- بند ۱ بخشنامه مذکور اشعار می‌دارد: مطابق بند (ث) ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه، دستگاه های مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری، از سال اول اجرای قانون برنامه ششم توسعه کشور، سقف فوق العاده پیش بینی شده در بند (۱) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری را برای کارمندان رسمی و پیمانی مشاغل تخصصی که شاغلین آنها دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر می باشند به میزان بیست و پنج درصد (۲۵%) امتیاز حقوق ثابت و برای سایر مشاغل به میزان بیست درصد (۲۰%) امتیاز حقوق ثابت هر کدام از کارمندان اعمال نمایند. همچنین، برای کارکنان قراردادی نیز مبلغ ریالی معادل امتیازات حقوق ثابت هر یک از کارمندان برای هر یک از مدارک تحصیلی به ترتیب مندرج در بخشنامه ضربدر ضریب ریالی حقوق سالانه کارکنان دولت را محاسبه و در قرارداد آنان منظور نمایند.

۹- بند ۳ بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور اشعار می‌دارد: طبق مفاد تبصره ذیل ماده (۱۱۳) قانون برنامه ششم توسعه، دستگاه هایی که مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیستند، مکلفند از محل منابع مربوطه موارد موضوع بندهای (ث) و (ج) ماده مذکور را به صورت مشابه بندهای (۱) و (۲) این بخشنامه تأمین و اجرا نمایند.

۱۰- هر چند ذیل بخشنامه تصریح نموده است که «بخشنامه به منزله اعلام ضوابط اجرای بندها و تبصره صدرالاشاره بوده و صدور احکام پرداخت منوط به تأمین اعتبار لازم توسط سازمان برنامه و بودجه کشور خواهد بود» مع‌ذلک بندهای ث و ج ماده ۱۱۲ سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور را موظف به تأمین اعتبار و مکلف به صدور احکام پرداخت مشمولین قانون نموده است لذا مشروط نمودن اجرای ماده ۱۱۲ به تأمین اعتبار توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، مغایر قانون بوده و ذیل بخشنامه مربوطه قابلیت استناد ندارد. مضاف بر اینکه به دلالت آراء متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آرای شماره ۱۶۴ مورخ ۱۳۷۰/۱۲/۲۰ ، ۳۹۴ مورخ ۱۳۸۹/۰۹/۲۹ و ۱۳۴۵ مورخ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰  عدم تامین اعتبار مسقط حق مکتسب نمی‌باشد.

۱۱- مفاد بندهای ث و ج ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه صراحتاً از واژه «شاغلان» استفاده نموده است؛ لذا حکم مقرر در ماده ۱۱۲ منحصر به شاغلان در مناطق عملیاتی و جنگی است و مشمول بازنشستگان نمی‌شود. مضاف بر اینکه طرح استفساریه بند ج ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم که در راستای تسری حکم ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم به بازنشستگان پیش‌بینی شده بود به دلیل صراحت ماده در خصوص شاغلان با مخالفت اداره کل اسناد و تنقیح قوانین مجلس شورای اسلامی مواجه شد و تسری حکم ماده ۱۱۲ به بازنشستگان در قالب اصلاح بند «ج» ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم پیشنهاد شده است.

مستندات مربوط:

قوانین

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۹۵/۱۲/۱۴	بند «الف»، «ج» و «ث» قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۶) مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام

مقررات

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۹۶/۰۹/۲۸	ابلاغیه شماره ۳۶۱۰/۱۳۳۳/۲۸ مورخ ۲۸/۰۹/۱۳۹۶ ستاد کل نیروهای مسلح
۲	۱۳۹۷/۱۲/۲۲	دستورالعمل اجرایی بندهای (ث) و (ج) ماده (۱۱۲) قانون برنامه ششم
۳	۱۳۹۸/۰۲/۲۸	بند ۴ بخشنامه شماره ۸/۷۱۰ وزارت آموزش و پرورش

آراء هیئت عمومی

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۷۰/۱۲/۲۰	رأی وحدت رویه شماره ۱۶۴ مورخ ۱۳۷۰/۱۲/۲۰
۲	۱۳۸۹/۰۹/۲۹	رأی وحدت رویه شماره ۳۹۴ مورخ ۱۳۸۹/۰۹/۲۹
۳	۱۳۹۷/۰۵/۳۰	رأی وحدت رویه شماره ۱۳۴۵ مورخ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰