آیین‌نامه اجرایی نحوه برقراری فوق‌العاده سختی کار و کار در محیط‌های غیرمتعارف به دولت ارائه شد
آیین‌نامه اجرایی نحوه برقراری فوق‌العاده سختی کار و کار در محیط‌های غیرمتعارف موضوع بند (۳) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری
شناسنامه قانون- سازمان اداری و استخدامی کشور در راستای بند (۳) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری و به استناد ماده (۸۰) قانون مذکور، پیش نویس آیین‌نامه اجرایی این بند از قانون مبنی بر نحوه برقراری فوق‌العاده سختی کار و کار در محیط‌های غیرمتعارف را جهت سیر مراحل بررسی و تصویب، به دولت ارایه کرده است.
متن پیش‌نویس آیین‌نامه:
هیئت وزیران در جلسه … به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور، به استناد ماده (۸۰) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۸/۷/۱۳۸۶، آیین‌نامه اجرایی بند (۳) ماده (۶۸) قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی نحوه برقراری فوق‌العاده سختی کار و کار در محیط‌های غیرمتعارف
ماده ۱- تعاریف
قانون: قانون مدیریت خدمات کشوری
فوق‌العاده: فوق‌العاده سختی کار و کار در محیط‌های غیرمتعارف موضوع بند (۳) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری
دستگاه‌های اجرائی: دستگاه‌های اجرائی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
سازمان: سازمان اداری و استخدامی کشور
واحد‌های اجرایی و عملیاتی: واحد‌هایی که وظیفه تولید، تامین و ارائه خدمات اصلی و نهایی دستگاه اجرائی را بر عهده دارند.
ماده ۲- فوق‌العاده سختی کار و کار در محیط‌های غیر متعارف به متصدیان پست‌های سازمانی واحد‌های اجرایی و عملیاتی تعلق می گیرد که براساس وظایف شغلی مصوب دستگاه اجرایی ذیربط، با وجودرعایت شرایط بهداشتی لازم و ایمنی کافی، شاغل در یکی از وضعیت های زیر در معرض ابتلاء به بیماریها یا عوارض نامطلوب قرار گرفته و یا اینکه ماهیت وظائف آنان احتمال بروز بیماری یا عوارض نامطلوب به دنبال داشته باشد.
الف- وضعیت سختی کار:
شامل متصدیان مشاغل و پست های سازمانی است که بر اساس وظایف شغلی مصوب، بلحاظ طبیعت و ماهیت کار، تحت تاثیر عواملی قرار دارند که بطور مستمر و یا متناوب با دشواری، فشار و صعوبت به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی و جسمی مواجه می باشند. عوامل و درجات مربوط به این بند به شرح جدول شماره (۱) پیوست می‌باشد.
ب- وضعیت کار در محیط های غیر متعارف:
شامل متصدیان پست های سازمانی است که بر اساس وظایف شغلی مصوب دارای محیط کاری غیر متعارف نظیر کار با اشعه و مواد شیمیایی، کار با بیماران روانی، عفونی و در اورژانس و در بخشهای سوختگی و مراقبتهای ویژه بیمارستانی و محیط های غیر متعارف هم سنخ با نمونه های ذکر شده، یا از حیث تشابه عوامل و یا ماهیت وظایف می باشند. عوامل و درجات مربوط به این بند به شرح جدول شماره (۲) پیوست می‌باشد.
ج – وضعیت کار با مواد سمی، آتش‌زا و منفجره و کار در اعماق دریا:
منحصر به متصدیان پست‌های سازمانی است که بر اساس وظایف پست سازمانی مصوب بطور مستمر و یا متناوب با مواد سمی، آتش‌زا و منفجره سر و کار دارند یا لازم است در اعماق دریا فعالیت نمایند. عوامل و درجات مربوط به این بند به شرح جدول شماره (۳) پیوست می‌باشد.
ماده ۳- دستگاه‌های اجرایی مکلفند شرایط بهداشتی و ایمنی لازم و محیط مناسب کار برای متصدیان مشاغل موضوع این بخشنامه را تامین و لوازم و ابزار ایمنی مورد نیاز آنان را فراهم نمایند و قبل از شروع کار آموزشهای ایمنی و بهداشتی ضروری را برای آنها اجرا نمایند.
تبصره ۱- دستگاه‌های اجرایی در صورت لزوم نسبت به انجام معاینات پزشکی و آزمایشهای دوره ای مربوط قبل از شروع کار و یا در حین اشتغال متصدیان موضوع این آیین نامه اقدام نمایند.
تبصره ۲- مواردی نظیر كار با اشعه و مواد شیمیایی، كار با بیماران روانی، عفونی ودر اورژانس ودر بخش های سوختگی و مراقبت های ویژه بیمارستانی و همچنین كار با مواد سمی، آتش زا و منفجره و در اعماق دریا، مستلزم تأیید مراجع ذی صلاحی تعیین می شود، خواهد بود.
ماده ۴– امتیاز مربوط برای درجات تعیین شده هریک از عوامل، بر اساس مقادیر مندرج در جدول زیر می باشد.
درجه درجه ۱ درجه ۲ درجه ۳ درجه ۴ درجه ۵
میزان امتیاز ۱۰۰ امتیاز ۲۰۰ امتیاز ۳۰۰ امتیاز ۴۰۰ امتیاز ۵۰۰ امتیاز
تبصره ۱- حداکثر امتیاز فوق‌العاده برای شرایط مندرج در بندهای ماده (۴) این دستورالعمل از عوامل مختلف معادل (۱۵۰۰) امتیاز می‌باشد.
تبصره ۲- برای متصدیان پست‌های سازمانی که مصداق شرایط مندرج در بند (ج) ماده (۴) این دستورالعمل و دارای درجات (۳) به بالا از عوامل مربوط می‌باشند، حداکثر امتیاز فوق‌العاده پس از تصویب در هیات وزیران تا سه برابر قابل افزایش می‌باشد. بدین منظور ضروری است دستگاه اجرایی ذیربط پیشنهاد لازم را با ارسال دلایل توجیهی برای بررسی و تایید به سازمان ارسال نماید که موضوع پس از اخذ تایید شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی جهت سیر مراحل تصویب در هیات وزیران ارسال می‌گردد.
ماده ۵- برخورداری فوق العاده سختی شرایط محیط کار از بابت عامل کار با مواد رادیو اكتیو و پرتوهای مضره (اشعه) منوط به عدم پرداخت فوق العاده موضوع بند (۴) ماده (۲۰) قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب ۲۰/۱/۱۳۶۸مجلس شورای اسلامی و آیین نامه مربوط می باشد.
ماده ۶- مفاد این آیین نامه از تاریخ ابلاغ لازم الاجراست و کلیه مقررات و مصوبات مغایر با این آیین نامه از تاریخ اجرا لغو می‌شود. دستورالعمل اجرایی این آیین نامه توسط شورا توسعه مدیریت و سرمایه انسانی تهیه و ابلاغ خواهد شد.
ماده ۷- نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه با رعایت مفاد ماده (۷۱) قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب ۱۰/۱۱/۱۳۹۵ مجلس شورای اسلامی، بر عهده بالاترین مقام اجرایی دستگاه های اجرایی ذیربط است.
جدول شماره (۱) پیوست- درجات و عوامل سختی کار (بند (الف) ماده (۳))
| ردیف | عنوان عامل (درجه) | درجه ۱ | درجه ۲ | درجه ۳ | درجه ۴ | درجه ۵ |
| ۱ | جابجا کردن قطعات سنگین | گاهگاهی تقریباْ ۱۲ کیلوگیرم تا ۲۵ کیلوگرم یا مکررا ۵ تا ۱۲ کیلوگرم یا معادل آن را بلند یا نیروی معادل را تحمل می‌کند | گاهگاهی تقریباْ ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم یا مکرراْ ۱۲ تا ۲۵ کیلوگرم یا منظماْ ۵ تا ۱۲ کیلوگرم را بلند یا معادل آن را تحمل می‌کند | گاهگاهی تقریباْ بیش از ۵۰ کیلوگرم یا مکرراْ ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم یا منظماْ ۱۲ تا ۲۵ کیلوگرم یا داپماْ تا ۱۲ یلوگرم را بلند یا نیروی معادل آن را تحمل می‌کند | مکررا بیش از ۵۰ کیلوگرم یا منظماْ ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم یا دایماْ ۱۲ تا ۲۵ کیلوگرم را بلند یا نیروی معادل آن را تحمل می‌کند | دایماْ بیش از ۵۰ کیلوگرم را بلند یا نیروی معادل آن را تحمل می‌کند |
| ۲ | ریزش و برخورد اجسام خارجی | گاهگاهی قطعات کم تر برخورد می‌کند | تمام وقت قطعات کم خطر گاهگاهی قطعات \رخطر | بصورت مستمر قطعات خطرناک برخورد می‌کند | – | – |
| ۳ | لرزش | لرزش خفیف آزاردهنده | نیمه وقت لرزش نسبتاْ شدید | تمام وقت لرزش نسبتاْ شدید | – | – |
| ۴ | کار در ارتفاع | نیمه‌وقت در ارتفاع بدون حفاظ بیش از ۵ متر | تمام وقت در ارتفاع بیش از ۵ متر یا نیمه وقت در ارتفاع بیش از ۱۰ متر | – | کار در ارتفاع زیاد نظیر هواپیما یا هلی‌کوپتر | – |
| ۵ | سرو صدا | نیمه وقت بین ۷۰ تا ۹۰ دسی بل | نیمه وقت بین ۹۰ تا ۱۲۰ دسی بل / تمام وقت بین ۷۰ تا ۱۲۰ دسی بل | نیمه وقت بیش از ۱۲۰ دسی بل. تمام وقت بین ۹۰ تا ۱۲۰ دسی‌بل | – | تمام وقت بیش از ۱۲۰ دسی بل |
| ۶ | سطوح شیب‌دار و لغزنده | سطح شیب دار بیش از ۲۰ درجه زاویه لغزنه و شاغل ثابت است | سطح شیب دار بیش از ۲۰ درجه زاویه لغزنده و شاغل دائماً در حال تردد است | سطح شیب دار بیش از ۹۰ درجه زاویه و لغزنده و شاغل ثابت است | سطح شیب دار بیش از ۴۰ درجه زاویه و لغزنده و شاغل در حال تردد است. | – |
| ۷ | کار در فضای باز | مکرر در فضای باز مناطق معدل انجام وظیفه می‌کند | مکرر در فضای باز مناطق بد آب و هوا یا منظماْ در فضای باز مناطق معتدل | منظم در فضای باز بدآب و هوا و مناطق معتدل انجام وظیفه می‌نماید | کار نیمه وقت در فضای باز بد آب و هوا | کار تمام وقت در فضای باز بد آب و هوا |
| ۸ | مواجه مکرر با ارباب رجوع | بصورت تمام وقت و مستمر با مراجعان تلفنی سروکار دارند | بصورت نیمه وقت و مستمر با مراجعان حضوری سروکار دارند | بصورت تمام وقت و مستمر با مراجعان حضوری سروکار دارند | بصورت نیمه وقت و مستمر با مراجعان حضوری سروار دارند | بصورت تمام وقت و مستمر با مراجعان حضوری و تلفنی سروکار دارند |
| ۹ | تنهایی غیرمعمول | تنهایی مستمر | تنهایی مستمر توأم با سکوت/ تنهایی غیرمستمر توأم با سروصدا | تنهایی مستمر توأم با صداهای ناراحت کننده | – | – |
| ۱۰ | کار با حیوانات و جانوران گزنده و درنده | گاهگاهی با حیوانات مزبور سروکار دارد | – | نیمه وقت با حیوانات مزبور سروکار دارد | – | تمام وقت با حیوانات مزبور سروکار دارد |
| ۱۱ | کار در شرایط بُعد نامناسب | در سال حداقل سه ماه بدور از خانواده و در محلی واقع در شهرستان دیگر به غیر از محل سکونت کار کند | در سال حداقل شش ماه بدور از خانواده و در محلی واقع در شهرستان دیگر به غیر از محل سکونت کار کند | – | در سال حداقل بیش از نه ماه بدور از خانواده و در محلی واقع در شهرستان دیگر به غیر از محل سکونت کار کند | – |
| ۱۲ | کار با معلولین ذهنی یا جسمی | گاهی با این بیماران سروکار دارند | نیمه وقت با این بیماران سرو کار دارند | – | بصورت تمام وقت و مستمر با اینگونه بیماران سروار دارند | – |
جدول شماره (۲) پیوست- درجات و عوامل سختی کار (بند (ب) ماده (۳))
| ردیف | عنوان عامل (درجه) | درجه ۱ | درجه ۲ | درجه ۳ | درجه ۴ | درجه ۵ |
| ۱ | خطر برق | در معرض مستقیم برق ۶۰ تا ۱۲۰ ولت | در معرض مستقیم برق ۱۲۰ تا ۲۲۰ ولت | در معرض مستقیم برق بیش از ۲۲۰ ولت | – | – |
| ۲ | کار با مواد رادیواکتیو و پرتوهای مضر | – | نیمه وقت با مواد رادیواکتیو نیمه مضر سروکار دارد | تمام وقت با نورهای مضر و رادیو اکتیو سروکار دارد | تمام وقت با اشعه مضر (یک اشعه) | تمام وقت با اشعه مضر (توأماً بیش از یک اشعه) |
| ۳ | مواد شیمیایی و گازهای سمی | تمام وقت با مواد شیمیایی | نیمه وقت با مواد شیمیایی آسیب زای نفوذ پذیر (حتی با استفاده از وسائل ایمنی) | تمام وقت با مواد شیمیایی آسیب زای نفوذ پذیر | نیمه وقت با مواد شیمیایی کننده نفوذ پذیر (حتی با استفاده از وسائل ایمنی) | تمام وقت با مواد شیمیایی کشنده نفوذپذیر |
| ۴ | کار با بیماران روحی و روانی | – | گاهگاهی با بیمار روانی نسبتاً خطرناک روبرو است | همواره با بیمار روحی نسبتاً خطرناک روبرو است | نیمه وقت با بیمار خطرناک روبرو است | تمام وقت با بیمار خطرناک روبرو است |
| ۵ | محیط عفونت زا و آلوده درمانی و آزمایشگاهی | – | گاهگاهی با اجساد و لوازمم متعفن و آلوده آزمایشگاهی سروکار دارد | نیمه وقت با اجساد و لوازم متعفن و آلوده آزمایشگاهی سرو کار دارد | – | تمام وقت با اجساد و لوازم متعفن و آلوده آزمایشگاهی سروکار دارد |
| ۶ | کار در بخش سوختگی و مراقبتهای ویژه بیمارستانی | – | گاهگاهی کار در بخش سوختگی و مراقبتهای ویژه بیمارستانی | نیمه وقت کار در بخش سوختگی و مراقبتهای ویژه بیمارستانی | – | تمام وقت کار در بخش سوختگی و مراقبتهای ویژه بیمارستانی |
| ۷ | کار در اورژانس | گاهگاهی کار در بخش اورژانس مرکز درمانی | نیمه وقت کار در بخش اورژانس مرکز درمانی | تمام وقت کار در بخش اورژانس مرکز درمانی | – | – |
| ۸ | کار در شرایط روحی نامساعد | گاهگاهی با اموات برخورد دارد | نیمه وقت با اموات برخورد دارد | – | تمام وقت با اموات برخورد دارد | – |
| ۹ | کار در شرایطی که مستلزم استفاده از نورهای نامناسب است | نیمه وقت در محیط کم نور و یا پرنور | نیمه وقت در تاریکی یا نور نسبی تمام وقت در محیط کم نور یا پرنور | نیمه وقت در تاریکی مطلق یا نور بسیار شدید تمام وقت در تاریی نسبی یا پرنور شدید | تمام وقت در تاریکی مطلق (تاریکخانه عکاسی یا نور بسیار شدید) | – |
| ۱۰ | وجود ذرات معلق در هوا | تقریباً هوای محیط آلوده گرد و غبار و امثال آن است | کاملاً هوای محیط آلوده گرد و غبار و امثال آن است | نیمه وقت در هوائی که ذرات معلق آن بیماری زا است | تمام وقت در هوائی که ذرات معلق آن بیماری زا است | در هوائی که ذرات معلق آن بیماری بوده و تنفس را ا حدی مختل می کند نیاز به ماسک دارد |
| ۱۱ | رطوبت | گاهگاهی در محیط دارای رطوبت بیش از حد مجاز | نیمه وقت در محیط دارای رطوبت بیش از حد مجاز | – | تمام وقت در محیط دارای رطوبت بیش از حد مجاز | – |
| ۱۲ | کار در محیط‌های دارای بوی متعفن و نامطبوع | گاهگاهی در محیط های متعفن و دارای بوی نامطبوع و ناراحت کننده | نیمه وقت در محیط های متعفن و دارای بوی نامطبوع و ناراحت کننده | – | تمام وقت در محیط های متعفن و دارای بوی نامطبوع و ناراحت کننده | – |
| ۱۳ | درجه حرارت | مستمر در حرارت های کمتر از ۵ درجه بالای صفر | مستمر در حرارتهای حدود صفر/ نیمه وقت در حرارت بالای با حدود ۲۰ درجه | مستمر در حرارت زیر صفر مستمر در حرارت بیش از ۲۰ درجه | نیمه وقت در حرارت های غیرمعمول و غیرمجاز | تمام وقت در حرارت های غیرمجاز |
| ۱۴ | کار در شرایط جوی نامساعد | نیمه وقت در باد و باران | تمام وقت در باد و باران | – | تمام وقت در برف و کلاک بصورت فصلی | – |
| ۱۵ | کار در فضای مسدود و غیرمتعارف | کار در فضای نسبتاْ کم و غیرمتعارف | نیمه وقت در فضای بسیار کم مثل اتاقک | تمام وقت در فضای کم مثل اتاقک | تمام وقت در فضای بسیار کم بخصوص معادن و امثال آن | – |
جدول شماره (۳) پیوست- درجات و عوامل کار با مواد سمی، آتش زا و منفجره و کار در اعماق دریا (بند (ج) ماده (۳))
| ردیف | عنوان عامل (درجه) | درجه ۱ | درجه ۲ | درجه ۳ | درجه ۴ | درجه ۵ |
| ۱ | کار با مواد سمی | تمام وقت با مواد و گازهای سمی آزار دهنده | تمام وقت با مواد و ازهای سمی آسیب زای نفوذ پذیر (حتی با استفاده از وسایل ایمنی) | نیمه وقت با مواد و گازهای سمی آسیب زای نفوذپذیر | نیمه وقت با مواد و گازهای سمی کشنده نفوذپذیر (حتی با استفاده از وسائل ایمنی) | تمام وقت با مواد و گازهای سمی کشنده نفوذپذیر |
| ۲ | کار با مواد آتش زا | کار با مواد آتش‌زا کم خطر | کار با مواد آتش زا نسبتاْ خطرناک | کار با مواد آتش زا خطرناک به صورت نیمه وقت | کار با مواد آتش زا خطرناک به طور مستمر | – |
| ۳ | کار با مواد منفجره | امکان انفجارات ساده و کم خطر وجود دارد | امکان انجارات مستمر و نسبتاْ خطرناک است | امکان انفجار خطرناک به صورت نیمه وقت وجود دارد | امکان انفجار خطرناک مستمراْ وجود دارد | – |
| ۴ | کار در اعماق | نیمه وقت در عمق آب یا زمین بیش از ۵ متر | تمام وقت در عمق آب یا زمین بیش از ۵ متر | نیمه وقت در عمق آب یا زمین بیش از ده متر | تمام وقت در عمق بیش از ده متر | کار در اعماق بیش از ۵۰ متر |
سلام . ما معلمان با این حجم از ارباب رجوع و سر و صدای مضاعف روبرو هستیم . زن تفریح که وقت استراحت است اینقدر صدا میاد تو دفتر که هر لحظه میخوام برم تو کلاس
با سلام و تشكر از اطلاع رساني. خيلي جالب است كه در دنياي امروزي كار كه بيشتر توسط رايانه و شبكه ها انجام مي پذيرد و با توجه به مشكلات ناشي از حوادث برق در رشته خدمات فني و مهندسي الكترونيك، متاسفانه هيچ گونه فوق العاده سختي كار براي مسئولين و كارشناسان IT منظور نشده است. لطفا” در اين خصوص هم تجديد نظر شود.
سختی کار نباید در یک سازمان دولتی که همه در راستای یک هدف کار میکنن به عده ای تعلق بگیره و به عده ای نگیره اینطوری بی عدالتی ه .. بهتر است به کاری که فرد انجام میدهد سختی کار تعلق بگیره، نه به پست سازمانی ، چون همانطوری که همه میدانن بیشتر کارمندان در پست سازمانی خود کار نمیکنن ..
سلام در سازمان بهزیستی کمتر کسی با خود معلول ارتباط دارد بیشتر با خانواده آنان سروکار دارند و سختی کار میگیرند اگر میخواین سختی کار بدین به همه نیرو های سازمان بدین
بهتر است به کاری که فرد انجام میدهد سختی کار تعلق بگیره، نه به پست سازمانی ، چون همانطوری که همه میدانن بیشتر کارمندان در پست سازمانی خود کار نمیکنن . در سازمان بهزیستی برای مثال همه پرونده های معلولین و بیماران روانی رو تحویل مراکز خصوصی دادن و کارمندان همه به یک اندازه با معلولین ارتباط دارن … اگر سختی کار باشه باید برای همه باشه . مگه حسابدار یک اداره با معلول ارتباط نداره به اندازه کارشناس توانبخشی ارتباط داره مگه کارشناس حقوقی و روابط عمومی با معلول ارتباط ندارن !!