تلخیص بخشنامه بیمه اجتماعی رانندگان (بخشنامه سازمان تأمین اجتماعی)
به منظور شفاف سازی مقررات، تسهیل در ارائه خدمات و ارتقاء امور، ایجاد وحدت رویه و همچنین بازنگری در ضوابط مربوطه، تنقیح و تلخیص و تجمیع بخشنامه ها و دستورهای اداری در حوزه بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری و درون شهری انجام شد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی، در بخشنامه صادر شده از سوی دکتر مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی که به تمامی واحدهایی اجرایی این سازمان ابلاغ شده موارد زیر مورد توجه قرار گرفته است:
تلخیص بخشنامه بیمه اجتماعی رانندگان
قوانین و مقررات:
الف- قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ مجلس شورای ملی.
ب- قانون الزام شرکت ها و موسسات ترابری جاده ای به استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه مصوب ۱۳۶۸.
پ- قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری مصوب ۲۸/۲/۷۹ مجلس شورای اسلامی.
ت- بند (ض) تبصره (۱۴) قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور.
ث- قانون استفساریه در مورد قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری مصوب ۷/۱۱/۱۳۸۶ مجلس شورای اسلامی.
ج- قانون اصلاح قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری مصوب۶/۵/۱۳۸۷مجلس شورای اسلامی.
چ- قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی.
تعاریف:
- راننده حمل و نقل عمومی بار و مسافر بین شهری:
الف- راننده حمل و نقل عمومی بار و مسافر بین شهری به راننده ای اطلاق می شود که دارای گواهینامه رانندگی معتبر و متناسب با وسیله نقلیه عمومی بین شهری (وانت بار، سواری، مینی بوس، کامیونت، اتوبوس و کامیون) بوده و کارت هوشمند (دفترچه کار) رانندگی وی توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای (سازمان حمل و نقل و پایانه‌ها) صادر و فاقد کارفرما است
ب- کلیه رانندگانی که تا قبل از سال ۱۳۷۲ براساس دفترچه های پرداخت حق بیمه و از تیر ماه سال ۱۳۷۲ تا تاریخ تصویب آئین نامه اجرایی قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر بین شهری (لغایت شهریور ماه ۱۳۸۰) طبق صورت وضعیت مسافر یا بارنامه، حق بیمه پرداخت و دارای دفترچه کار معتبر رانندگی و فاقد کارفرما و هرگونه پوشش بیمه ای بوده اند، مشمول قانون مزبور تلقی و می بایست حق بیمه مربوطه را رأساً پرداخت‌کنند.
پ- سایر رانندگانی که از تاریخ ۱/۷/۱۳۸۰ (تاریخ اجرای آئین نامه یادشده) به بعد جهت آنان دفترچه کار یا کارت هوشمند رانندگی صادر می شود از تاریخ صدور مشمول این قانون قرار می گیرند.
راننده حمل و نقل عمومی بار و مسافر درون شهری:
الف- راننده حمل و نقل عمومی بار و مسافر درون شهری به راننده ای اطلاق می شود که دارای گواهینامه معتبر و متناسب با وسیله نقلیه عمومی درون شهری(وانت بار، کامیونت، سواری، مینی بوس، اتوبوس و …) بوده و مجوز فعالیت معتبر رانندگی (پروانه، کارت و… ) وی توسط مراجع ذیصلاح صادر و فاقد کارفرما است.
توجه: سازمان های متولی در امور مربوط به ناوگان حمل و نقل بار و مسافر درون شهری تحت نظارت شهرداری ها شامل سازمان های مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهری، حمل و نقل همگانی بار و مسافر، اتوبوسرانی و سازمان مدیریت حمل و نقل بار و سایر مراجع ذیربط (با تأیید اداره کل نامنویسی و حسابهای انفرادی) هستند.
ب- با توجه به قانون اصلاح قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری مصوب ۶/۵/۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی، از تاریخ تصویب این قانون کلیه رانندگان وسایط نقلیه عمومی حمل و نقل بار و مسافر درون شهری که دارای مجوز فعالیت معتبر بوده اند همانند رانندگان بین شهری مشمول قانون بیمه اجتماعی رانندگان قرار گرفته اند.
تذکر: رانندگان دارای گواهینامه پایه ۳ رانندگی با توجه به ضوابط مقرر و به شرط ارائه معرفی نامه از سازمان های متولی، صرفاً بعنوان راننده درون شهری شناخته می شوند.
دفترچه کار(کارت هوشمند) رانندگی:
وفق بند (پ) ماده (۱) آئین نامه اجرایی قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری موضوع تصویب نامه مورخ ۲۸/۳/۱۳۸۰ هیات وزیران، دفترچه کار رانندگی معتبر وفق قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل جاده ای، عبارت است از دفترچه یا برگه ای که به عنوان مجوز فعالیت رانندگان در بخش حمل و نقل عمومی بین شهری صادر شده و به منزله شناسنامه فعالیت راننده است.
براساس اعلام سازمان حمل و نقل جاده ای طی نامه شماره ۱/۷۴/۵۴۳۰۵ مورخ ۱۲/۶/۱۳۸۴ کارت هوشمند رانندگی از تاریخ ۱/۶/۱۳۸۴ جایگزین دفترچه کار رانندگی حمل و نقل بار و مسافر بین شهری شده است، از این رو در این بخشنامه از عبارت کارت هوشمند به جای دفترچه کار رانندگی استفاده شده است.
مجوز فعالیت (پروانه/ کارت) رانندگان درون شهری:
مجوزی است که جهت فعالیت رانندگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر درون شهری توسط مراجع ذیصلاح صادر و دارای مدت اعتبار معین است.
نرخ حق بیمه:
نرخ حق بیمه کلیه رانندگان حمل و نقل بار و مسافر درون شهری و بین شهری مطابق با ماده (۲۸) قانون تأمین‌اجتماعی (۲۷ درصد کامل) است.
در اجرای بند (ض) تبصره (۱۴) قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور، بند «ب» ماده (۱۱) آئین نامه اجرایی ماده (۷) قانون هدفمندسازی یارانه ها، توافقات بعمل آمده فی مابین سازمان هدفمندسازی یارانه ها و ستاد سوخت کشور، کلیه رانندگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر بین شهری و درون شهری که قبل از تاریخ ۱/۱۰/۸۹ مشمول قانون اخیرالذکر قرار گرفته اند (رانندگان قدیم)، در صورت پرداخت حق بیمه در مهلت مقرر طبق ماده (۳۹) قانون تامین اجتماعی کماکان از معافیت حق بیمه به میزان ۲۷/۱۰ (ده بیست و هفتم) سهم دولت و ۲۷/۳.۵ (سه و نیم بیست و هفتم) سهم هدفمندسازی یارانه ها برخوردار خواهند شد.
سایر رانندگانی که از تاریخ ۱/۱۰/۸۹ به بعد و تا تاریخ صدور این بخشنامه مشمول بهره مندی از معافیت حق بیمه سهم هدفمند سازی یارانه ها قرار گرفته اند (رانندگان جدید)، در صورت پرداخت حق بیمه در مهلت مقرر طبق ماده (۳۹) قانون تامین اجتماعی از معافیت حق بیمه ۲۷/۱۳.۵ (سیزده و نیم بیست و هفتم) سهم هدفمندسازی یارانه ها برخوردار خواهند شد.
توجه ۱: کلیه رانندگانی که در یک سال آخر منتهی به تاریخ صدور این بخشنامه از معافیت مربوطه (کمک دولت و هدفمند سازی یارانه ها) برخوردار گردیده اند، در صورت احراز سایر شرایط مقرر در قانون و آئین نامه اجرایی مربوطه و اعتبار کارت هوشمند/ مجوز فعالیت رانندگی، تداوم برخورداری ایشان از تسهیلات معافیت بخشی از حق بیمه مندرج در قوانین مزبور بلامانع خواهد بود.
توجه ۲: رانندگان بیمه پرداز مشمول معافیت بخشی از حق بیمه که ظرف مدت ۶ ماه پس از انقضای اعتبار کارت هوشمند/ مجوز فعالیت رانندگی نسبت به تمدید یا تجدید کارت/ مجوز فعالیت رانندگی خود و تداوم بیمه پردازی با استفاده از معافیت اقدام نمی‌نمایند، از شمول معافیت مزبور خارج و در صورت مراجعه بعد از مهلت مزبور و درخواست ادامه بیمه پردازی از طریق بیمه اجتماعی رانندگان، می بایستی حق بیمه متعلقه را با نرخ کامل پرداخت کنند.
دستمزد مقطوع:
درآمد ماهانه‌ای که طبق ماده (۳۵) قانون تأمین اجتماعی برای راننده تعیین و مبنای دریافت حق بیمه و ارائه خدمات قانونی قرار می گیرد.
الف- طبق مصوبه مورخ ۳/۴/۱۳۸۰ شورای عالی تأمین اجتماعی و مصوبه مورخ ۲۹/۳/۱۳۸۱ هیأت مدیره سازمان تامین اجتماعی و اصلاحات بعدی آنها، میزان دستمزد مقطوع برای کلیه رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری در سال ۱۳۸۰ معادل ۳/۱ برابر و از سال ۱۳۸۱ لغایت اسفند ۱۳۹۶ جهت رانندگان مینی بوس و سواری بین شهری معادل ۱/۱ برابر و سایر رانندگان بین شهری معادل ۳/۱ حداقل دستمزد تعیین شده است.
ب- طبق مصوبه مورخ۱۳/۸/۱۳۹۶ هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی و اصلاحات بعدی آن ضریب دستمزد رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری و درون شهری از تاریخ ۱/۱/۱۳۹۷ بشرح زیر تعیین و مبنای دریافت حق‌بیمه و ارائه تعهدات قانونی قرار گرفته است:
- رانندگان بین شهری: وانت بار، سواری، مینی‌بوس و کامیونت ۲/۱ برابر حداقل دستمزد.
– اتوبوس، کامیون و… ۵/۱ برابر حداقل دستمزد.
- رانندگان درون شهری: اعم از وانت بار، کامیونت، سواری، مینی بوس، اتوبوس و…، معادل ۱/۱ برابر حداقل دستمزد.
نحوه شناسایی و پذیرش رانندگان حمل و نقل بار و مسافر
به موجب قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری مصوب مورخ ۲۸/۲/۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی و آئین نامه اجرایی مربوطه مورخ ۲۸/۳/۱۳۸۰ هیات وزیران و قانون اصلاح قانون مزبور مصوب ۶/۵/۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی، کلیه رانندگان وسایط نقلیه حمل و نقل بار و مسافر بین شهری و درون شهری مشمول مقررات عام قانون تأمین اجتماعی قرار گرفته و مکلفند حق‌بیمه مقرر در این قانون را رأساً و بر مبنای درآمدی که طبق ماده (۳۵) قانون تأمین اجتماعی تعیین می شود، پرداخت کنند.
حمایتها و تعهدات
رانندگان مشمول قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری (مصوب ۲۸/۲/۱۳۷۹ و اصلاحات بعدی آن) با توجه به تبصره (۱) قانون مزبور با پرداخت حق بیمه و احراز شرایط مقرر در قانون تامین اجتماعی همانند سایر بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی از مزایای مندرج در ماده (۳) قانون و تبصره های آن به استثنای مقرری بیمه بیکاری برخوردار خواهند شد.
درمان:
ارائه حمایت درمان به رانندگان و افراد تحت تکفل ایشان منوط به پرداخت حق بیمه جاری است.
تعهدات کوتاه مدت:
غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری، کمک هزینه ازدواج، پرداخت هزینه پروتز و اروتز، کمک هزینه مراسم ترحیم (کفن و دفن)، کمک هزینه سفر، اقامت بیمار و همراه به رانندگان بین‌شهری و درون شهری با احراز سایر مقررات مربوطه بلامانع است.
تعهدات بلند مدت :
برخورداری رانندگان مشمول قانون بیمه اجتماعی رانندگان و اصلاحیه آن از مزایای بازنشستگی، از کار‌افتادگی (کلی و جزئی) و فوت با توجه به سوابق پرداخت حق بیمه و درصورت احراز شرایط مربوطه همانند سایر بیمه شدگان بلامانع خواهد بود.