احتساب مدت خدمت وظیفه (سربازی) در سوابق بیمه پردازی
مباحث حقوقی و نکات کاربردی
۱-مطابق ماده ۹۵ قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴/۰۴/۰۳، مدت خدمت وظيفه مشمولين اين قانون پس از پايان خدمت و اشتغال مجدد در مؤسسات مشمول اين قانون جزو سابقه پرداخت حق بيمه آنها منظور خواهد شد. استفاده از عبارت «مؤسسات مشمول این قانون» در ماده ۹۵ قانون تامین اجتماعی نیز مؤید این نکته است که بیمه پردازی شخص در هردو بازه قبل و بعد از خدمت، می بایست در قالب نظام بیمه اجباری صورت گرفته باشد. چنانچه فرد، واجد شرایط ماده (۹۵) قانون تأمین اجتماعی باشد، بدون پرداخت هزینه و در غیر این صورت مشمول تبصره ماده (۱۴) قانون کار و با پرداخت حق بیمه، سوابق خدمت سربازی وی قابل بهره برداری می گردد.
۲-برابر تبصره قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون كار و الحاق يك تبصره به آن مصوب ۱۳۸۳/۰۱/۳۰، «مدت خدمت نظام وظيفه شاغلين مشمول قانون كار يا شركت داوطلبانه آنان در جبهه قبل از اشتغال و يا حين اشتغال جزو سوابق خدمتي آنان نزد سازمان تأمين اجتماعي محسوب مي‌گردد. اعتبار مورد نياز براي اجراي اين قانون از محل دريافت ميانگين حق بيمه دو سال آخر فرد بيمه شده تأمين مي‌گردد.»
۳-به موجب ماده ۹۵ قانون تأمین اجتماعی و با توجه به قانون استفساریه قانون اصلاح قانون تبصره ماده ۱۴ قانون کار مصوب ۱۳۸۵/۰۳/۲۸ بند (۲) بخشنامه شماره ۱۵ مشترک فنی و درآمد و دادنامه شماره ۱۱۳۰ مورخ ۱۳۸۶/۱۰/۰۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، کلیه بیمه شدگان و دریافت کنندگان مستمری‌های بازنشستگی و از کارافتادگی مشمول قانون تأمین اجتماعی که قبل از تاریخ لازم‌الاجرا قانون استفساریه مذکور (۱۳۸۵/۰۵/۰۷)، در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی اشتغال داشته و به واسطه رابطه مزدبگیری دارای سابقه پرداخت حق بیمه بوده و پس از پایان خدمت نظام وظیفه مجدداً در مؤسسات و کارگاه های مشمول قانون تأمین اجتماعی اشتغال و مبادرت به تداوم بیمه پردازی نزد سازمان تأمین اجتماعی نموده باشند، چنانچه مراحل یاد شده تماماً قبل از تاریخ ۱۳۸۵/۰۵/۰۷ انجام پذیرفته باشد، در صورت ارائه تقاضا (صرف نظر از بیمه پردازی و تاریخ تقاضا) مشمول ماده ۹۵ قانون تأمین اجتماعی بوده و از پرداخت حق بیمه معاف می باشند و آن دسته از متقاضیان احتساب سابقه خدمت نظام وظیفه که وضعیت آنان منطبق با شرایط فوق نمی باشد، از شمول ماده ۹۵ قانون خارج و پذیرش سوابق موردنظر تابع ضوابط مقرر در قانون اصلاح تبصره ماده (۱۴) قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب ۳۰/ ۰۱/ ۱۳۸۳ و قانون استفساریه مصوب ۱۳۸۵/۰۳/۲۸ و با پرداخت حق بیمه متعلقه خواهد بود که این موضوع طی دادنامه شماره ۱۳۹۷ الی ۱۳۹۸ مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۲۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورد تأیید قرار گرفته است.
۴-ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن (تصویب نامه شماره ۱۳۷۲۴ت۳۰۹۶۸هـ مورخ ۱۳۸۴/۰۴/۲۵ هیات وزیران)، احتساب حق بيمه براي مدت خدمت سربازي يا حضور داوطلبانه در جبهه مشمولان قانون كار را منوط به داشتن حداقل دو سال سابقه پرداخت حق بيمه اعلام نموده است.
۵- هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در رأی شماره ۱۰۵۱ مورخ ۱۳۸۶/۰۹/۲۷، شمول مقررات آیین نامه اجرایی قانون اصلاح ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن در خصوص افراد متقاضیِ احتساب مدت خدمت نظام وظیفه یا شرکت داوطلبانه در جبهه قبل یا حین اشتغال را منوط به تحقق و اجتماع شرایط مقرر در قانون از جمله شمول قانون کار و بیمه پرداز بودن و اشتغال آنان به کار در تاریخ تقاضا اعلام نموده است، در حالی که در رأی وحدت رویه شماره ۲۰۵ مورخ ۱۳۸۸/۰۳/۰۳ بازنشستگی مشمولین قانون تامین اجتماعی را سالب حق مکتسب قانونی مندرج در تبصره یک اصلاحی ماده ۱۴ قانون کار و استفساریه آن ندانسته است که با توجه به حکم ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مبنی بر لازم‌الاتباع بودن آراء وحدت رویه و با توجه به ابطالی بودن رأی شماره ۱۰۵۱ ، می‌بایست رأی وحدت رویه یعنی رای شماره ۲۰۵ را لازم الاجرا دانست، ضمن این که رأی شماره ۲۰۵ موخر از رأی شماره ۱۰۵۱ صادر شده است، لذا بازنشستگی مانع بهره‌مندی مشمولین قانون کار و تأمین اجتماعی در زمینه احتساب سابقه خدمت وظیفه نخواهد بود.
۶-مطابق قانون استفساریه قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب ۱۳۸۵، قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب ۱۳۸۳ اختصاص به مشمولین قانون کار نداشته و کلیه مشمولین قانون تأمین اجتماعی که حق بیمه به آن سازمان می‌پردازند را در بر می‌گیرد.
۷- احتساب ایام خدمت در جبهه به عنوان مشاغل سخت و زیان آور با پرداخت حق بیمه متعلق از سوی بیمه شده، طبق ماده ۳ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن موضوع تصویب نامه شماره ۱۳۷۲۴ ت۳۰۹۶۸هـ مورخ ۱۳۸۴/۰۴/۲۵ هیات وزیران، صورت خواهد گرفت.
مستندات مربوط:
قوانین
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۵۴/۰۴/۰۳ | ماده ۹۵ قانون تأمین اجتماعی |
| ۲ | ۱۳۷۱/۱۲/۱۶ | قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ |
| ۳ | ۱۳۷۹/۱۱/۳۰ | قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲و۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ |
| ۴ | ۱۳۸۳/۰۱/۳۰ | قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و‌الحاق یک تبصره به آن |
| ۵ | ۱۳۸۵/۰۳/۲۸ | قانون استفساریه قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن |
مقررات
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۰/۱۲/۲۲ | آیین‌نامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و(۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) (تصویب نامه شماره ۵۸۳۵۲ ت ۲۵۹۶۰ هـ مورخ ۲۷/ ۱۲/ ۱۳۸۰ هیأت وزیران) |
| ۲ | ۱۳۸۴/۰۴/۰۸ | آیین نامه اجرایی قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن |
| ۳ | ۱۳۸۵/۱۲/۲۶ | آیین نامه اجرایی بند ۵ جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ (تصویب نامه شماره۱۵۳۶۵ ت۳۶۰۰۵هـ مورخ ۱۳۸۶/۰۲/۰۵ هیات وزیران) |
آراء هیات عمومی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۶/۰۸/۰۸ | رای وحدت رویه شماره ۶۷۲ مورخ ۱۳۸۶/۰۸/۰۸ |
| ۲ | ۱۳۸۶/۰۹/۲۷ | رأی شماره ۱۰۶۱ مورخ ۲۷/۰۹/۱۳۸۶ |
| ۳ | ۱۳۸۶/۱۰/۰۲ | رای شماره ۱۱۳۰ مورخ ۱۳۸۶/۱۰/۰۲ |
| ۴ | ۱۳۸۶/۱۱/۲۸ | رای وحدت رویه شماره ۱۳۹۷ الی ۱۳۹۸ مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۲۶ |
| ۵ | ۱۳۸۷/۰۷/۲۸ | رای وحدت رویه شماره ۴۸۴ مورخ ۲۸/۰۷/۱۳۸۷ |
| ۶ | ۱۳۸۸/۰۳/۰۳ | رای وحدت رویه شماره ۲۰۵ مورخ ۱۳۸۸/۰۳/۰۳ |
| ۷ | ۱۳۸۹/۰۳/۱۰ | رای وحدت رویه شماره ۹۰ مورخ ۱۳۸۹/۰۳/۱۰ |
| ۸ | ۱۳۸۹/۰۳/۱۷ | رای شماره ۹۵ مورخ ۱۳۸۹/۰۳/۱۷ |
| ۹ | ۱۳۹۲/۱۲/۰۵ | رای شماره ۹۴۵ مورخ ۱۳۹۲/۱۲/۰۵ |
| ۱۰ | ۱۳۹۶/۰۵/۰۳ | رای وحدت رویه ۴۱۸-۴۱۷ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۰۳ |