اصلاح دستورالعمل بازرسی دفاتر قانونی (بخشنامه ۱/۱۱ جديد واحد درآمد سازمان تأمين اجتماعي)
پیرو بخشنامه ۱۱ جدید درآمد، و در راستای سیاست های اصولی واعتمادسازی فیمابین سازمان و کارفرمایان و تسهیل در پاسخگویی و استفاده بهینه از نیروی انسانی، بخش های اول (نحوه درخواست بازرسی از دفاتر قانونی)، دوم (اقدامات اولیه واحد بازرسی دفاتر قانونی) .بند”۳″ بخش سوم (نحوه تشخیص حقوق ، مزایا و مزد سایر هزینه های مشمول کسر حق بیمه)، بخش ششم (اقدامات واحد درخواست کننده پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر قانونی) و بخش هفتم (سایر موارد) بخشنامه مذکور از تریخ صدور این بخشنامه به شرح زیر اصلاح وجایگزین می گردد:
الف) اولویت‌بندی انجام بازرسی از دفاتر قانونی
واحدهای اجرائی موظفند طبق اولویت‌بندی ذیل نسبت به درخواست واحدهای دفاتر قانونی در برنامه‌ریزی و انجام بازرسی رعایت نمایند:
۱. اولویت اول: قرارهای صادره از هیأتهای تشخیص مطالبات
۲. اولویت دوم: دستورات معاونت فنی و درآمد و اداره کل درآمد حق بیمه
۳. اولویت سوم: شرکتها و مؤسسات متقاضی مفاصاحساب و یا تصفیه و انحلال (به استثنای شرکتهای پیمانکاری و مهندسی مشاور).
۴. اولویت چهارم: پیمانکارانی که دارای کارگاه تولیدی، صنعتی و فنی می‌باشند و امور اجرائی پیمان در کارگاه آنها انجام می‌گیرد، همچنین پیمانکاران قراردادهای طراحی و ساخت نرم‌افزار و … که صدور مفاصاحساب قرارداد منوط به وصول حق‌بیمه طبق بازرسی دفاتر قانونی می‌باشد.
۵. اولویت پنجم: کارگاههایی که دارای ۵۰ نفر کارگر به بالا هستند (به استثناء شرکتهای پیمانکاری و مهندسین مشاور).
۶. کارگاههایی که کمتر از ۵۰ نفر کارگر دارند و فاقد بازرسی کارگاهی هستند (به استثناء شرکتهای پیمانکاری و مهندسین مشاور).
نکته: شعب مجاز به درخواست بازرسی از دفاتر قانونی اشخاص حقوقی که فعالیت آنها پیمانکاری یا مهندسین مشاور می‌باشد و حق‌بیمه آنها مطابق مواد ۳۸ و ۴۱ قانون و بخشنامه ۱۴ جدید درآمد دریافت و مفاصاحساب صادر میگردد نخواهند بود.
ب) نحوه اقدام شعب جهت انجام بازرسی از دفاتر قانونی
شعب موظفند جهت بازرسی از دفاتر قانونی موسسات و اشخاص حقوقی باتوجه به اولویت های تعیین شده در بند “الف” به ترتیب زبر عمل فماپند.
۱. در موارای که قرار از فیاتهای بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات مبنی بر انجام بازرسی از دفاتر قانونی شخص حقوقی صادر می گردد، شعبه می باپستی به محض دریافت قرار صادره پلا نسخه از آن را طی فرم شماره “۱″ پیوست جهت انجام بازرسی از دفاتر قانونی کارفرما در سال یا سالهای مالی مورد نظر فیات تشخیص مطالبات به واحد بازرسی دفاتر قانونی ارسال نماپد.
۲ . در مورد سابر کارگاهها پی که طبق اولویت های تعیین شده در بند “الف” باپد از دفاتر قانونی آنها بازرسی شود به معاونت فنی و درآمد اجازه داده می شود نسبت به تغییر فرمهای پیش بینی شده در بخشنامه ۱۱ جدید درآمد و پا طراحی و ابلاغ فرم های جدید در جارجوب قانونی و به منظور هماهنلأ سازی وبهینه سازی عملیات اقدام نماپد.
ج. نحوه اقدام واحد بازرسی دفاتر قانونی.
واحد بازرسی دفاتر قانونی (در تهران موسسه حسابرسی تامین اجتماعی و در استانهایی که نمایندگی موسسه مزبور در آنجا دایر شده باشد نمایندگی موسسه حسابرسی تامین اجتماعی استان مربوطه و در استانهایی که تاکنون نمایندگی موسسه دایر نشده است، اداره کل استان مربوطه) پس از دریافت درخواست بازرسی از شعب باید اقدامات زبر را بعمل آورد.
۱. طبقه بندی درخواستهای واصله باتوجه به اولویت بندی تعیین شده در بند “الف” و برنامه ریزی جهت انجام بازرسی از دفاتر قانونی آنها با رعایت اولویت های تعیین شده .
۲. صدور حکم انجام بازرسی با تعیین سرپرست کار طبق فرم شماره “۲″ پیوست
۳- مراجعه سرپرست کار به اتفاق بازرسان به محل اقامت شخص حقوقی و انجام بازرسی از دفاتر قانونی طبق بخش سوم (نحوه رسیدگی به دفاتر و اسناد) بخشنامه ۱۱جدید درآمد و اصلاحات بعمل آمده مندرج در این بخشنامه.
د- نحوه تشخیص حقوق ،مزد و مزابا و سابر هزینه های مشمول حق بیمه
۱- کلیه وجوه نقدی که به افراد (کارکنان) پرداخت می شود باستثنای وجوه پرداختی بابت.
– بازخریدی ایام مرخصی .
- کمک عائله مندی .
- هزینه سفر و فوق العاده ماموریت
- حق همسر به کارکنان در موسسات مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت
- پاداش، پاداش افزایش تولید (آکورد، کارانه، بهره وری) پاداش نهضت سوادآموزی، عیدی و بن کارگری
- کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری
- حق شیر و حق تضمین (کسر صندوق)
- خسارات اخراج و مزایای پایان کار (حق سنوات)
- حق الزحمه امام جماعت
- حق حضور در جلسات هیات مدیره .
۲-کلیه وجوه پرداختی به اشخاص حقیقی و حقوقی بابت اجرای قرارداد های پیمانکاری موضوع ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی که مفاصا حساب از سازمان دریافت نشده باشد و وجوه پرداختی به افراد حقیقی بابت حق الرحمه
تذکر. وجوه پرداختی بابت :
- خرید انواع کالاها، مواد، اجناس ،ماشین آلات ،قطعات و……
- ساخت و تعمیرات انواع وسایل ،ماشین آلات ،قطعات و …..
- طراحی ،جاپ، تبلیغات و فیلمبرداری .
- کرایه حمل و نقل ،تاکسی،آژانس ،لودر، گریدر،تراکتور ،جرتقیل ،سواری ،اتوبوس ،مینی بوس و …
- ترخیص کالا و هزینه های گمرکی .
- حق الوکاله، هزینه های کارشناسی، وجوه پرداختی به وکلا و کار شناسان رسمی داگستری و ترخیص کاران رسمی گمرکی.
به موسسات ،شرکتها ،کارگاهها و واحدهای صنفی، تولیدی،صنعتی و فنی و اشخاص حقیقی اعم از اینکه با انعقاد قرارداد و یا بدون انعقاد قرارداد باشد و همچنین مزد، حقوق و مزابا و حق الرحمه پرداختی به افرادی که طبق مداری ارائه شده از سوی کارفرما شاغل یا بازنشسته کشوری، لشگری،بانکها و سایر دستگاهها بوده و مشمول تامین اجتماعی نیستند، مشمول کسر حق بیمه نمی باشد.
ه – نیروی انسانی بازرسی دفاتر قانونی در اداره کل استان و شعب.
۱- وظایف نظارتی بازرسی دفاتر قانونی در اداره کل استان به رئیس و کارشناس ارشد بازرسی کارگاهها محول و عنوان سمت ودپف مذکور به رئیس و کارشناس ارشد بازرسی کارگاهها و دفاتر قانونی اصلاح می گردد.
۲-یک ردیف کارشناس درجه یک و مسئول بازرسی دفاتر قانونی با حذف یکی از ردیفهای تشکیلاتی غیرضرور شعبه در واحد درآمد هر شعبه ایجاد می گردد.
اهم وظایف کارشناس مذکور بشرح زبر خواهد بود.
ـ تعیین کارگاههایی که طبق الویت بندی بند “الف” می بایستی از دفاتر قانونی آنها بازرسی شود.
– ارسال پرسشنامه برای کارفرما.
– بررسی پرسشنامه تکمیل شده توسط کارفرما.
– درخواست انجام بازرسی از دفاتر قانونی کارفرما.
– دریافت و بررسی گزارش بازرسیهای انجام شده توسط واحد بازرسی دفاتر قانونی .
– محاسبه بدهی طبق گزارش بازرسی دفاتر قانونی و اعلام به کارفرما و اقدامات قانونی بعدی جهت وصول مطالبات.
ـ محاسبه بدهی در مواردیکه کارفرما، فاقد دفاتر قانونی بوده و یا فرم موضوع بند “۲″قسمت (ب) این بخشنامه را تکمیل و ارسال ننموده است طبق مقررات و اعلام به کارفرما.
۳- در استانهایی که موسسه حسابرسی تامین اجتماعی در آنجا نمایندگی ندارد، با حذف ردیف یا ردیفهای تشکیلاتی غیرضرور در استان (اداره کل یا شعب تابعه)، ردیف بازرس دفاتر قانونی مورد نیاز به تعداد ردففهای غیرضرور حذف شده ایجاد می گردد وظایف بازرسان دفاتر قانونی انجام بازرسی از دفاتر قانونی طبق اپن بخشنامه و بخشنامه ۱۱ جدید درآمد می باشد.
و- اقدامات واحد درخواست کننده پس از دریافت بازرسی دفاتر قانونی.
بخش ششم بخشنامه شماره ۱۱ جدید درآمد به ترتیب زبر اصلاح و تکمیل میگردد. ا- بند ۱ - ۱ به ترتیب زبر اصلاح و جایگزین می گردد:
۱-۲- چنانچه جمع حقوق و مزایای مندرج در کار برگ شماره”۱″مربوط به هر ماه با جمع حقوق و مزایای مندرج در لیستهای موجود در شعبه (جمع مشمول و غیر مشمول) تفاوت داشته باشد (مبلغ مندرج در کار برگ بیشتر باشد) در این صورت می بایستی ابتدا بررسی دقیق بعمل آورده و پس از اطمینان نسبت به محاسبه حق بیمه تفاوت مذکور اقدام گردد. همچنین در مواردی که احراز گردد لیست ماهانه به شعبه ارسال نشده است باید حق بیمه ماه مربوطه طبق حقوق و مزایای مندرج در کار برگ شماره”۱″ محاسبه گردد.
۲ . کلیه اقدامات مربوط به اعلام، پیگیری و وصول مطالبات ناشی از بازرسی از دفاتر قانونی باید از طریق دریافت صورتحساب از سیستم مکانیره انجام گیرد.
۳. به منظور دریافت صورتحساب موضوع بند “۲″ از سیستم مکانیره باید بدهی محاسبه شده براساس گزارش بازرسی دفاتر قانونی با توجه به دوره بدهی و سالهای مالی که بازرسی انجام شده است کیه اطلاعات بدهی و دوره آن از طریق اسناد دستی ایجاد بدهی در سیستم و منوی محاسبه برآوردی دستی حسابرسی که در قسمت پیگیری مطالبات وجود دارد استفاده شده و از بکار گیری سایر منوهای موجود در قسمت مذکور اکیداً پرهیز شود.
۳ . چنانچه در برخی از سالهای مالی دوره بازرسی از دفاتر قانونی، بدلیل نداشتن دفاتر قانونی و… بازرسی از دفاتر کارفرما انجام نگرفته باشد می بایست بهنگام ورود اطلاعات مربوط به گزارش بازرسی در منوی مذکور (موضوع بند ۵ ) سالهای مالی را که از دفاتر قانونی کارفرما بازرسی انجام نشده است در قسمت شرح منوی مزبور ثبت گردد.
ز.سایر موارد
۱. از تاریخ صدور این بخشنامه موسسه حسابرسی تامین اجتماعی و نمایندگیهای آن و همچنین ادارات کل استان موظفند کلیه درخواستهای بازرسی واصله تا تاریخ مذکور را مورد رسیدگی قرار داده و فقط درخواستهایی را که علت درخواست بازرسی از دفاتر قانونی .
– قرارهای صادره از هیاتهای تشخیص مطالبات .
– صدور مفاصا حساب نقل وانتقال و یا تصفیه و انحلال شرکت .
– صدور مفاصا حساب قرارداد های موضوع بندهای “الف””هـ”و”و” بخش سوم فصل دوم بخشنامه ۱۳ جدید درآمد می باشد به ترتیب اولویتهای تعیین شده در بند “الف” این بخشنامه در دستور کار بازرسی دفاتر قانونی قرار دهند و سایر درخواستها و نیز درخواستهایی را که علت آنها دقیقاً مشخص نیست را از دستور کار خارج و آنها را به شعبه مربوطه اعاده تا درصورتیکه جزء اولویتهای تعیین شده در این بخشنامه قرار گیرد پس از تکمیل پرسشنامه توسط کارفرما مجدداً از سوی شعبه درخواست گردد.
۲. تعداد سالهای مالی که لازم است در موارد قانونی از دفاتر اشخاص حقوقی بازرسی انجام گیرد ۱۰ سال مالی (مشروط بر اینکه از تاریخ تاسیس شخصیت حقوقی تجاوز ننماید) تعیین میگردد. در
مواردیکه ضرورت ایجاد نماید انجام بازرسی از دفاتر قانونی برای بیش از ۱۰ سال مالی در صورت وجود دفاتر بلامانع خواهد بود.
۳- کلیه شعب موظفند با انتصاب کارشناس بازرسی دفاتر قانونی در واحد درآمد، کارگاههایی را که طبق این بخشنامه ضرورت دارد دفاتر قانونی آنها بازرسی شود را مشخص و حسب مورد درخواست بازرسی از دفاتر قانونی آنها را به واحد بازرسی دفاتر قانونی مربوطه ارسال نمایند و به محض دریافت گزارش بازرسی دفاتر قانونی نسبت به محاسبه و مطالبه بدهی براساس آن و ابلاغ به کارفرما و سایر اقدامات قانونی جهت وصول آن بعمل آورند.
۴- واحدهای بازرسی دفاتر قانونی (موسسه حسابرسی تامین اجتماعی و ادارات کل استان که واساً بازرسی دفاتر قانونی را انجام میدهند) می بایستی گزارش عملکرد بازرسیهای انجام شده ماهانه خود را طی فرم شماره “۳″ پیوست تهیه و حدا کتر تا پایان ماه بعد به اداره کل درآمد حق بیمه ارسال نمایند.
تذکر. آمار بازرسیهای ارسالی از سوی موسسه حسابرسی تامین اجتماعی شامل آمار عملکرد موسسه در تهران و نمایندگیهای آن در سراسر کشور می باشد.
۵-موسسه حسابرسی تامین اجتماعی موظف است همه ماهه آمار درخواستهای بازرسی از دفاتر قانونی را که به موسسه و نمایندگیهای آن ارسال می شود، همچنین تعداد بازرسیهای انجام شده طی ماه و تعداد مانده درخواستهای در دستور کار را طی فرم شماره”۳″ پیوست تهیه و حداکتر تا پایان ماه بعد به اداره کل درآمد حق بیمه ارسال نماید.
تذکر. ادارات کل استانهایی که واساً بازرسی از دفاتر قانونی را انجام میدهند نیز باید آمار مذکور را طی فرم مزبور تهیه و به اداره کل درآمد حق ببمه ارسال نمایند.
۶-کلیه شعب موظفند گزارش عمکرد بازرسیهای انجام شده از دفاتر قانونی را همه ماهه طی فرم شماره “۵″ پیوست تهیه و حدا کتر تا دهم ماه بعد به اداره کل استان مربوطه ارسال نمایند.
۷- ادارات کل استانها موظفند گزارش عملکرد بازرسی دریافتی از شعب تابعه (موضوع بند ۸ ) را رسیدگی و یک نسخه از آنها را حداکتر تا پایان هر ماه به اداره کل درآمد حق بیمه ارسال نمایند.
۸- گزارش بازرسی دفاتر قانونی و کاربرگهای مربوطه باید در دو نسخه تهیه و نسخه دوم توسط واحد بازرسی دفاتر قانونی و طی رونوشت نامه ای که گزارش به شعبه درخواست کننده ارسال میگردد به شخص حقوقی که از دفاتر قانونی آن بازرسی شده است ارسال شود.
۹- چنانچه هر یک از اشخاص حقوقی که درخواست انجام بازرسی از دفاتر قانونی آنها می شود با بازرسان دفاتر قانونی همکاری ننمایند و یا دفاتر قانونی که ارائه میدهند سفید و نامنویس و یا مخدوش و قابلیت رسیدگی نداشته باشد در این حالت حسب مورد می بایستی بر مبنای سابر مدارک و مستندات موجود در پرونده و ضوابط و مقررات قانونی از جمله ماده ۴۰ قانون در مورد
اشخاصی که صورت مزد و حقوق ارسال ننموده اند نسبت به محاسبه و مطالبه حق بیمه آنها اقدام گردد.
۱۰- سابر مندرجات بخشنامه ۱۱ جدید درآمد و کاربرگهای آن به قوت خود باقی و لازم الرعایه می باشد.
مسئول حسن اجرای این بخشنامه مدیران کل ، معا ونین امور بیمه ای ،رئیس و کارشناسان ارشد درآمد و بازرسی کارگاهها و دفاتر قانونی ادارات کل استانها، روسا، معاونین بیمه ای و مسئولین درآمد شعب و موسسه حسابرسی تامین اجتماعی و نمایندگیهای آن می باشند.
محمدحسین شریف زادگان- رئیس هیات مدیره و مدیر عامل