تعارض در آراء شعب اول و دهم در خصوص شرایط استخدام شهرداران خاتمه خدمت‌یافته در شهرداریها (رأی شماره ۱۶ مورخ ۱۳۹۷/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
تاریخ دادنامه: ۱۳۹۷/۱/۲۱
شماره دادنامه: ۱۶
کلاسه پرونده: ۴۷/۹۷
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام‌کننده تعارض: رئیس دیوان عدالت اداری
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش‌کار: به موجب مفاد تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه احراز شرایط سمت شهرداران (موضوع مصوبه شماره ۳۹۹۵۶/ت۱۸۳۶۹هـ ـ ۱۳۷۷/۶/۱۸ هیأت وزیران) و ماده ۱۵ آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداریهای کشور (موضوع مصوبه شماره ۶۴۰۱۸/ت۲۵۳۴۲هـ ـ ۱۳۸۱/۱۲/۱۴ هیأت وزیران) مقرر شده، شهرداران خاتمه خدمت یافته با شرایطی از شرط امتحان و مسابقه معاف هستند و می‌توانند در یکی از شهرداریهای کشور تقاضای استخدام کنند. رئیس مجلس شورای اسلامی طی نامه شماره ۷۹۳۵/۱۵۱۹۲۱هـ/ب ـ ۱۳۸۳/۱۲/۲۶ ماده ۱۵ آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداری را مغایر قانون اعلام می‌کند. متن ایرادی رئیس مجلس شورای اسلامی به شرح زیر است:
«ماده ۱۵ تصویب‌نامه [آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداری] در مواردی که استخدام شهرداران موضوع این ماده ناظر به انتخاب این افراد به سمت شهردار باشد کلاً مغایر بند ۱ ماده ۷۱ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و تبصره ۱ بند ۱ ماده مرقوم است و در موارد ناظر به شهرداری تهران و موسسات تابعه در محدوده مستعفی از خدمت به سمتی غیر از شهردار مستنداً به ماده ۹۰ آیین‌نامه استخدامی شهرداری تهران ناظر به ماده ۶۸ قانون استخدام کشوری و در محدوده غیر مستعفی از خدمت به سمتی غیر از شهردار مستنداً به ماده ۷ آیین‌نامه اخیرالذکر و در مورد غیر شهرداریهای تهران و موسسات تابعه و وابسته و در محدوده مستعفی از خدمت به سمتی غیر از شهردار مستنداً به ماده ۶۸ قانون استخدام کشوری به لحاظ مخل بودن به اختیارات و مسئولیتهای قانونی شهرداری ذیربط و در محدوده غیر مستعفی از خدمت مستنداً به ماده ۱۳ قانون استخدام کشوری مغایر قانون است.»
مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور به موجب بخشنامه شماره ۲۷۴۷۷ ـ ۱۳۹۲/۱۰/۱۵ به شهرداران و استانداران سراسر کشور اعلام می‌کند که پیرو نامه شماره ۲۲۴/۹۲/۱۲۵۶۵۳/د ـ ۱۳۹۲/۱۰/۷ سرپرست معاونت هماهنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس‌جمهور مبنی بر عدم قابلیت اجرایی تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه شرایط احراز تصدی سمت شهرداری مصوب ۱۳۷۷ هیأت وزیران و با توجه به اینکه این سازمان مجوزی برای استخدام شهرداران خاتمه خدمت یافته موضوع تبصره ۱ ماده مذکور را ندارد خواهشمند است از ارسال پرونده‌های افراد مذکور به این سازمان خودداری فرمایید.
با توجه به مکاتبه اخیر، اشخاص ذینفع دادخواستهایی به دیوان عدالت اداری تقدیم می‌کنند که خلاصه و گردش‌کار آنها به شرح زیر است:
الف: شعبه اول دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۳۰۹۹۸۰۹۰۰۰۱۹۱۹۸ با موضوع دادخواست آقای کرم صفری به طرفیت سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور ۲ـ معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری و به خواسته الزام به اعاده حقوق تضییع شده استخدامی طبق تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه شرایط تصدی شهردار موضوع استخدام شهرداران خاتمه خدمت باشد به موجب دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۲۷۲۹ ـ ۱۳۹۳/۱۰/۲۰ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:
در خصوص شکایت آقای کرم صفری به طرفیت مشتکی عنهمای موصوف به خواسته الزام طرفهای شکایت به استخدام وی در راستای تبصره ۱ ماده ۵ از آیین‌نامه شرایط احراز تصدی سمت شهردار با عنایت به محتویات پرونده و ملاحظه مدارک استنادی و ابرازی از ناحیه شاکی که حاکی از تصدی بیش از ۴ سال شهرداری تازه شهر بوده و دفاعیات طرفهای شکایت مبنی بر غیر قابل استناد بودن آیین‌نامه یاد شده به لحاظ اظهار نظر منفی هیأت بررسی تطبیق مصوبات دولت با قوانین مقررات عمومی مجلس که صرفاً یک اظهارنظر حقوقی بوده فاقد مبنای قانونی بوده علیهذا شکایت مطروحه وارد بوده و مستنداً به ماده ۱۰ قانون دیوان حکم به ورود شکایت و استخدام شاکی با رعایت شرایط مذکور در ذیل تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه شرایط احراز تصدی سمت شهردار صادر و اعلام می‌شود. رأی صادره ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان است.
ب: شعبه ۱۰ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۲۰۹۹۸۰۹۰۵۰۱۳۴۷۵ با موضوع دادخواست آقای حسن اکبری به طرفیت ۱- دفتر نوسازی تحول اداری فناوری اطلاعات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور ۲- معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری و به خواسته تبدیل وضعیت از قراردادی به پیمانی به موجب دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۱۰۰۲۵۸۹- ۱۳۹۳/۱۰/۲۳ به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است:
در خصوص شکایت مذکور نظر به اینکه وفق ماده ۱۵ آیین‌نامه استخدامی شهرداریهای کشور و نیز مصوبه شماره ۳۶۹۷۷/۱۳/۰۱- ۱۳۸۹/۸/۱۹ سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور شهردارانی که بعد از تاریخ ۱۳۵۷/۱۱/۲۲ به سمت شهردار منصوب شده‌اند با رعایت شرایط قانونی و با شرط معافیت از آزمون می‌توانند در یکی از شهرداریهای کشور استخدام شوند و با عنایت به اینکه شاکی وفق نامه ثبت شده به شماره ۱۷۸۵۵ ـ ۱۳۹۲/۳/۲۰ به عنوان شهردار و جهت استخدام از سمت خود استعفا کرده است علیهذا با این وصف شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستنداً به موازین مذکور و مواد ۱۰ و ۵۸ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ حکم بر الزام مشتکی عنهما به استخدام رسمی آزمایشی شاکی در یکی از شهرداریهای کشور با رعایت ماده ۱۱ آیین‌نامه استخدامی شهرداریهای کشور صادر و اعلام می‌دارد. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان می‌باشد.
در اثر تجدیدنظرخواهی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور از رأی مذکور شعبه ۱۰ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۵۶۰۰۲۰۲۱ ـ ۱۳۹۴/۶/۲۸ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می‌کند:
نظر به اینکه ماده ۱۵ آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداریهای کشور مصوب ۱۳۸۱ به موجب نامه شماره ۷۹۳۵/۱۵۹۲۱/هـ/ن ـ۱۳۸۳/۱۲/۲۶ مجلس شورای اسلامی مورد ایراد واقع و ملغی‌الاثر شده است با توجه به مقررات آیین‌نامه مذکور و به ویژه ماده ۱۲ و ۱۳ آیین‌نامه مذکور الزام به تبدیل وضع استخدامی تجدیدنظرخوانده جایگاه قانونی ندارد لذا ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته حکم به رد شکایت وی صادر می‌گردد. رأی صادره قطعی است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۷/۱/۲۱ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکه تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی شرایط احراز سمت شهردار مصوب ۱۳۷۷/۶/۱۱ هیأت وزیران در راستای ماده ۶ اصلاحی آیین‌نامه استخدامی شهرداری تهران موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۷۵۷۰/ت۱۵۷ـ۱۳۶۸/۳/۲ وضع گردیده است و با توجه به اینکه به موجب ماده ۹۹ آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداریهای کشـور مصوب ۱۳۸۱/۸/۱۵ هیأت وزیران، صریحاً تصویب‌نامه شماره ۱۷۵۷۰/ت۱۵۷ـ ۱۳۶۰/۳/۲ لغو شده است. لذا مقررات تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه شرایط احراز سمت شهرداری منتفی است و قابل استناد نمی‌باشد و همچنین با توجه به اینکه ماده ۱۵ آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداریهای کشور که با مفاد تبصره ۱ ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی شرایط احراز سمت شهرداری یکسان می‌باشد، مورد ایراد رئیس مجلس شورای اسلامی قرار گرفته و لغو گردیده است. بنابراین الزام به استخدام در راستای آیین‌نامه مذکور نیز مبنای قانونی ندارد و رأی شعبه ۱۰ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۹۴۰۹۹۷۰۹۵۶۰۰۲۰۲۱ ـ ۱۳۹۴/۶/۲۸ که به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی