قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران (مصوب مورخ 20/4/1396 مجلس شورای اسلامی)
شماره 59394 مورخ 17/5/1396
وزارت کشور
در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 و اصلاحات بعدی» که در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیستم تیرماه یکهزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 28/4/1396 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 38498/202 مورخ 14/5/1396 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده، به همراه «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 با اعمال آخرین تغییرات و اصلاحات تا تاریخ 20/4/1396» که بر اساس بند (5-1) ماده (3) قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور تهیه گردیده است، جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
حسن روحانی- رییس‌جمهور
شماره 38498/202 مورخ 14/5/1396
حضرت حجت‌الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی
رییس محترم جمهوری اسلامی ایران
پیرو نامه شماره 37128/202 مورخ 9/5/1396 در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 و اصلاحات بعدی که با عنوان طرح یک‌فوریتی اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و اصلاحات بعدی آن به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ 20/4/1396 و تأیید شورای محترم نگهبان، به همراه قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 با اعمال آخرین تغییرات و اصلاحات تا تاریخ 20/4/1396 که بر اساس بند (5-1) ماده (3) قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور تهیه گردیده است، به پیوست ابلاغ می‌گردد.
علی لاریجانی- رییس مجلس شورای اسلامی
قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵/۳/۱ و اصلاحات بعدی
ماده۱- ماده (۳) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵/۳/۱ و اصلاحات بعدی آن که به‌اختصار در مواد بعدی، قانون نامیده می‌شود بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده۳- دوره فعالیت شوراهای اسلامی شهر و روستا چهارسال می‌باشد که از ۱۴ مردادماه شروع می‌شود و در ۱۳ مردادماه چهارسال بعد خاتمه می‌یابد.
تبصره – دوره چهارم شوراهای اسلامی شهر و روستا در ۱۳ مردادماه ۱۳۹۶ خاتمه یافته و دوره پنجم این شوراها از ۱۴ مردادماه ۱۳۹۶ آغاز می‌گردد.
ماده ۲- تبصره (۱) ماده (۱۰) مکرر۱ قانون بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
تبصره۱- در شورای شهرستان از شورای هر بخش یک نفر و از شوراهای هر یک از شهرها تا یکصدهزار نفر جمعیت یک نفر و بیش از یکصدهزار نفر جمعیت دو نفر و شهر تهران سه نفر عضویت خواهند داشت.
ماده۳- به انتهای تبصره ماده (۱۷)۲ عبارت «انتخابات هیأت‌رئیسه شوراهای موضوع این قانون نیز مشمول مفاد این تبصره می‌باشد» اضافه می‌شود.
ماده۴- ماده (۱۷) مکرر۳ قانون بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده۱۷ مکرر – وزارت کشور می‌تواند با تأیید هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی کشور تمام یا برخی از مراحل مربوط به برگزاری انتخابات را در تمام یا تعدادی از حوزه‌های انتخابیه به‌صورت رایانه‌ای برگزار نماید.
ماده۵ – ماده (۲۶)۴ قانون بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
الف – یک بند به‌عنوان بند (ز) بهشرح زیر به ماده الحاق می‌شود:
ز – داشتن سلامت جسمانی در حد برخورداری از نعمت شنوایی و گویایی و سلامت روانی، حسب مورد با گواهی پزشکی قانونی
ب – تبصره (۱) بند (ه) بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
تبصره۱- کسانی که سابقه یک دوره کامل عضویت اصلی شورا را دارا باشند به‌شرطی که در همان حوزه انتخابیه نامزد شوند از شرط مدرک تحصیلی معاف هستند.
ج – در تبصره (۲) ذیل ماده (۲۶)۵ بعد از عبارت «در محدوده» عبارت «بخش» اضافه می‌شود.
ماده۶ – ماده (۲۷)۶ قانون بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده۲۷- معتمدان دعوت‌شده از سوی فرماندار و بخشدار و اعضای هیأتهای اجرائی و نظارت از داوطلب‌شدن در حوزه انتخابیه مربوطه محرومند. استعفاء از سمتهای مذکور پس از قبول دعوت و شرکت در اولین جلسه تأثیری در این محرومیت ندارد.
ماده۷- ماده (۲۸)۷ قانون بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
الف – بند (۱) ماده بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
اول – بعد از عبارت «نمایندگان مجلس شورای اسلامی»، عبارت «معاونان و مشاوران رئیس مجلس شورای اسلامی» اضافه می‌شود.
دوم – بعد از عبارت «رئیس سازمان نظام پزشکی ایران»، عبارت «رئیس سازمان نظام مهندسی کشور و اعضای هیأت‌مدیره اتحادیه‌های صنفی و هیأت‌رئیسه اتاق اصناف ایران، مدیران‌کل و سرپرستان ادارات کل ستادی مجلس شورای اسلامی» اضافه می‌شود.
ب – در بند (۲) بعد از عبارت «رؤسای دانشگاهها» عبارت «(دولتی و غیردولتی) و رؤسای شعب آنها» اضافه می‌شود.
ج – بند (۴) ماده بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
۴- اعضای شوراهای اسلامی موضوع این قانون و شاغلان در شهرداری و مؤسسات و شرکتهای وابسته و همچنین دهیاران و شاغلان دهیاری در طول مدت عضویت در شورای اسلامی نمی‌توانند در مسؤولیت‌های مذکور در این ماده مشغول به کار شوند.
———————————————
۱- ماده ۱۰ نسخه تنقیحی پیوست
۲- ماده ۲۰ نسخه تنقیحی پیوست
۳- ماده ۲۱ نسخه تنقیحی پیوست
۴- ماده ۳۰ نسخه تنقیحی پیوست
۵ – ماده ۳۰ نسخه تنقیحی پیوست
۶ – ماده ۳۱ نسخه تنقیحی پیوست
۷- ماده ۳۲ نسخه تنقیحی پیوست
د – در بند(۲) ماده(۲۸) بعد از عبارت «رؤسای بانکها» عبارت «رئیس و اعضای هیأت مدیره سازمان نظام پزشکی، رئیس و اعضای هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی، رئیس و اعضای هیأت مدیره اتاق اصناف ایران، رئیس و اعضای هیأت‌مدیره سازمان نظام مهندسی کشاورزی، رئیس و اعضای هیأت مدیره سازمان نظام پرستاری، رئیس و اعضای هیأت مدیره کانون وکلا» اضافه شود.
ماده۸ – ماده (۴۷)۱ قانون بهشرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده۴۷- هیأتهای اجرائی پس از دریافت نتیجه استعلامات موظفند ظرف مدت چهارده‌روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی و نتیجه را به‌صورت کتبی و رسمی به همراه پرونده کامل داوطلبان به هیأتهای نظارت متناظر ارسال نمایند.
ماده۹- در ماده(۴۸)۲ قانون عبارت «هفت‌روز» به «چهارده‌روز» تغییر می‌یابد.
ماده۱۰- در تبصره (۱) ماده (۵۰)۳ قانون بعد از عبارت «هیأت اجرائی» عبارت «و نظارت بخش و روستا» افزوده می‌شود.
ماده۱۱- در ماده (۵۵)۴ قانون پس از عبارت «دو روز» عبارت «پس از اعلام نتیجه انتخابات» اضافه می‌گردد.
ماده۱۲- در ماده (۵۶)۵ قانون پس از عبارت «دو روز» عبارت «پس از اعلام نتیجه انتخابات» اضافه می‌گردد.
ماده۱۳- ماده (۵۸)۶ قانون بهشرح زیر اصلاح و تبصره ذیل آن ابقاء می‌شود:
ماده۵۸ – در انتخابات شوراهای شهر، توقف یا ابطال انتخابات در یک یا چند شعبه اخذ رأی و یا حوزه انتخابیه به پیشنهاد هیأت نظارت استان و تأیید هیأت مرکزی نظارت خواهد بود.
ماده۱۴- ماده (۶۰)۷ قانون بهشرح زیر اصلاح و یک تبصره به‌عنوان تبصره (۳) به آن الحاق می‌شود:
ماده۶۰ – جلسات هیأت مرکزی نظارت و هیأتهای نظارت شهرستان با حضور حداقل دوسوم اعضاء و جلسات هیأتهای نظارت استان و بخش با حضور کلیه اعضاء تشکیل و مصوبات آنها با رأی اکثریت مطلق معتبر خواهد بود.
تبصره۳- درصورت عدم‌حضور هریک از اعضای هیأتهای نظارت در دو جلسه متوالی و یا چهارجلسه غیرمتوالی و یا استنکاف از امضای صورتجلسات، اقدام لازم جهت معرفی جایگزین توسط هیأت نظارت مربوطه صورت خواهد گرفت.
ماده۱۵- دو تبصره به ماده (۶۱)۸ بهشرح زیر الحاق و شماره تبصره‌ها اصلاح می‌شود:
تبصره۱- داوطلبان ردصلاحیت‌شده در حوزه‌های انتخابیه شهرهای با جمعیت بیش از دویست‌هزار نفر می‌توانند ظرف مدت چهار‌روز از زمان ابلاغ عدم‌صلاحیت آنها وفق نظر هیأت نظارت استان توسط فرمانداری‌ها اعتراض خود را به هیأت مرکزی نظارت تحویل نمایند و هیأت مرکزی نظارت ظرف مدت ده‌روز پس از دریافت اعتراض، نظر قطعی و لازم‌الاجرای خود را به ستاد انتخابات استان مربوطه اعلام خواهد کرد.
تبصره۲- درصورت اعتراض داوطلبان به تصمیمات و آراء هیأتهای نظارت استان، مراتب در هیأت مرکزی با حضور رئیس هیأت نظارت استان رسیدگی و ظرف مدت پنج‌روز از اعلام رد صلاحیت اعلام نظر می‌گردد. این رأی قطعی و لازم‌الاجراء است.
ماده۱۶- ماده (۶۳) مکرر قانون به‌عنوان تبصره (۲) ماده (۶۱)۹ قانون منتقل می‌شود و شماره تبصره‌ها اصلاح می‌شود.
ماده۱۷- یک ماده به‌عنوان ماده (۶۱)مکرر۱۰ افزوده می‌شود:
ماده۶۱ مکرر۱۱- هیچ سازمان یا دستگاهی به‌استثنای وزارت کشور و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی کشور تحت عنوان اجرای قانون یا نظارت بر انتخابات مجاز نیست در امر انتخابات دخالت کند.
ماده۱۸- یک ماده به‌عنوان ماده (۷۱ ) مکرر افزوده می‌شود:
ماده۷۱ مکرر۱۲ – چنانچه حداقل یک‌سوم اعضای شورای اسلامی شهر، تحقیق و تفحص در هر ی-ک از امور مربوط به وظایف شهرداری‌ها و سازمان‌ها و شرکتهای وابسته را
———————————————
۱- ماده ۵۰ نسخه تنقیحی پیوست
۲- ماده ۵۱ نسخه تنقیحی پیوست
۳- ماده ۵۳ نسخه تنقیحی پیوست
۴- ماده ۵۸ نسخه تنقیحی پیوست
۵ – ماده ۵۹ نسخه تنقیحی پیوست
۶ – ماده ۶۱ نسخه تنقیحی پیوست
۷- ماده ۶۲ نسخه تنقیحی پیوست
۸ – ماده ۶۳ نسخه تنقیحی پیوست
۹- ماده ۶۳ نسخه تنقیحی پیوست
۱۰- ماده ۶۴ نسخه تنقیحی پیوست
۱۱- ماده ۶۴ نسخه تنقیحی پیوست
۱۲- ماده ۸۱ نسخه تنقیحی پیوست
لازم بدانند تقاضای خود را به‌صورت کتبی به رئیس شورای اسلامی شهر تسلیم نموده و رئیس شورای شهر ظرف مدت چهل و‌هشت ساعت آن را به کمیسیون تخصصی ذی‌ربط شورا درصورت وجود، جهت رسیدگی ارجاع می‌نماید. رئیس کمیسیون موظف است ظرف مدت دو هفته از تاریخ وصول با مسؤولان ذی‌ربط شهرداری مکاتبه و اطلاعاتی را که در این زمینه کسب نموده در اختیار متقاضیان قرار دهد. در صورتی که دوسوم متقاضیان اطلاعات کمیسیون را کافی تشخیص ندهند، کمیسیون موظف است ظرف مدت یک‌هفته پس از وصول تقاضا از متقاضیان و شهردار دعوت به عمل آورد و دلایل ضروری تحقیق و تفحص و نظرات شهرداری را استماع نماید و تا مدت ده‌روز گزارش خود را مبنی بر تصویب یا رد تقاضای تحقیق و تفحص به رئیس شورای اسلامی شهر ارائه دهد.
رئیس شورا موظف است گزارش کمیسیون را در اولین جلسه بعدی شورا قرار داده و در جلسه رسمی شورا پس از ارائه گزارش توسط سخنگوی کمیسیون و صحبت نماینده متقاضیان تحقیق و تفحص هرکدام ده‌دقیقه، گزارش کمیسیون بدون بحث به رأی گذاشته خواهد شد .
در صورت تصویب انجام تحقیق و تفحص موضوع به همان کمیسیون تخصصی ذی‌ربط جهت رسیدگی ارجاع می‌گردد. کمیسیون موظف است در مدت ده‌روز پس از ارجاع، اعضای هیأت را که حداقل سه نفر و حداکثر هفت نفر خواهند بود از بین اعضای شورای اسلامی شهر تعیین و به رئیس شورای اسلامی شهر جهت صدور حکم ابلاغ معرفی نماید. اعضای هیأت از میان خود یک رئیس و یک دبیر انتخاب می‌کنند.
هیأت حداکثر ظرف مدت سه‌ماه گزارش خود را به کمیسیون ذی‌ربط تسلیم می‌نماید. کمیسیون موظف است ظرف مدت دو‌هفته گزارش هیأت را در جلسه مشترک اعضای کمیسیون و هیأت مطرح و گزارش نهائی را پس از تصویب به رئیس شورای اسلامی شهر ارسال نماید. قبل از رأی‌گیری در رابطه با گزارش نهائی، شهردار یا مسؤولان ذی‌ربط شهرداری از عملکرد خود به مدت سی‌دقیقه دفاع می‌نمایند.
رئیس شورای اسلامی شهر موظف است گزارش کمیسیون را در دستور هفته بعد کاری شورا قرار دهد تا توسط سخنگوی کمیسیون قرائت گردد.
پس از قرائت گزارش، شهردار یا مسؤولان ذی‌ربط شهرداری می‌توانند به مدت سی دقیقه در جلسه رسمی شورا از عملکرد خود دفاع نمایند.
گزارش در همان جلسه به رأی گذاشته خواهد شد. در صورتی که گزارش به تصویب شورا برسد و در گزارش تخلف احراز و درخواست تعقیب شده باشد متخلف توسط رئیس شورای اسلامی شهر حسب مورد به قوه قضائیه یا مرجع رسیدگی به تخلفات اداری معرفی می‌شود تا خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار داده و نتیجه آن به شورای اسلامی شهر اعلام نماید.
تبصره۱- موضوع تحقیق و تفحص با تشخیص رئیس شورا باید صریح و قابل رسیدگی باشد.
تبصره۲- هیأت تحقیق و تفحص می‌تواند از کارشناسان خبره و مورد وثوق با تأیید هیأت رئیسه شورا استفاده نماید. رئیس شورا موظف است تنخواه مورد درخواست هیأت را در اختیار رئیس هیأت قرار دهد تا براساس هزینه‌کرد هیأت و با ارائه اسناد مثبته ضمن تأیید رئیس شورا به هزینه قطعی منظور شود.
تبصره۳- چنانچه شهردار و یا مسؤولان شهرداری مورد تحقیق و تفحص تغییر کرده باشد و تحقیق و تفحص مربوط به عملکرد دوران مسؤولیت آن باشد باید امکان دسترسی به اسناد و مدارک جهت پاسخگویی فراهم گردد. مسؤولان مربوطه مکلفند همکاری لازم را معمول دارند.
تبصره۴- کلیه مکاتبات هیأت با امضای رئیس هیأت معتبر خواهد بود و رئیس هیأت باید رونوشتی از مکاتبات را بلافاصله به رئیس شورای اسلامی شهر ارسال نماید.
تبصره۵ – اطلاعات مربوط به تحقیق و تفحص تا زمان قرائت در جلسه علنی محرمانه بوده و ارائه و انتشار هرگونه اطلاعات مربوط به تحقیق و تفحص به هرشکل و عنوان از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی و اعضای هیأت تا زمان قرائت در جلسه علنی ممنوع می‌باشد. با متخلفان برابر قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی مصوب ۱۳۵۳/۱۱/۲۹ برخورد خواهد شد.
تبصره۶ – درصورت ارجاع گزارش به قوه قضائیه رئیس شورای اسلامی شهر موظف است خلاصه‌ای از گزارش که شامل موضوع تخلف، دلایل و مستندات قانونی اتهام انتسابی در آن مشخص شده باشد، تهیه و تحویل نماید.
تبصره۷- مسؤولان و کارکنان شهرداری و شرکتها و سازمان‌های وابسته موظف به فراهم نمودن امکانات و تسهیلات موردنیاز هیأت و دراختیار گذاردن اطلاعات و مدارک درخواستی هیأت می‌باشند و در صورت عدم‌همکاری مسؤولان و کارکنان، مستنکفان، متخلف محسوب می‌گردند و با شکایت هیأت تحقیق و تفحص به هیأتهای تخلفات اداری معرفی و یا حسب مورد تحت تعقیب قضائی قرار خواهند گرفت.
تبصره۸ – در صورت تخلف هریک از اعضای هیأت تحقیق و تفحص با تأیید جلسه مشترک اعضای هیأت و هیأت رئیسه شورا فرد متخلف به هیأت حل اختلاف و رسیدگی به شکایات شوراهای استان معرفی می‌گردد.
ماده۱۹- در بند (۱) ماده(۷۹)۱ قانون عبارت «کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور» جایگزین عبارت «کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی» می‌شود.
ماده۲۰ ۲ – قانون اصلاح پاره‌ای از مواد قانون تشکیلات شوراهای اسلامی مصوب ۱۳۶۱/۹/۱ و قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی مصوب ۱۳۶۵/۴/۲۹ و اصلاحات آن مصوب ۱۳۶۹ و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها به استثناء موارد زیر نسخ می‌گردند:
۱- مواد (۱۱)، (۱۴)، (۱۷)، (۱۸) و (۲۰) مصوب ۱۳۶۱/۹/۱
۲- مواد (۴۱)، (۴۵)، (۵۵)، (۷۳) و (۷۴) مصوب ۱۳۶۵/۴/۲۹
قانون فوق مشتمل بر بیست ماده در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیستم تیرماه یکهزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۳۹۶/۴/۲۸ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی لاریجانی