احتساب سنوات تحصیل دانشجویان بورسیه سازمان محیط زیست

در خصوص احتساب سنوات تحصیل دانشجویان بورسیه سازمان محیط زیست (دادنامه شماره 932 مورخ 15/5/1398 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه: 932

تاریخ دادنامه: 15؍5؍1398 

شماره پرونده: 98؍2263

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقای عبدالحسین مظفری

موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

 گردش کار: شاکیان پرونده های موضوع تعارض همگی از کارکنان سازمان محیط زیست می باشند که بر اساس دفترچه آزمون دانشگاه های سال تحصیلی 1372-1371 دوره کاردانی منابع طبیعی بورسیه سازمان محیط زیست را انتخاب کرده اند و مدعی هستند با توجه به اینکه در دفترچه آزمون قید شده بود «دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به استخدام سازمان مربوطه درمی آیند و مدت تحصیل جزو سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه می شود» لیکن سازمان محیط زیست پس از اتمام تحصیل و استخدام آنها از احتساب دو نیم سال دوره تحصیلی به عنوان سنوات خدمت خودداری کرده است و به همین دلیل اقدام به طرح شکایت به دیوان عدالت اداری جهت احتساب این ایام را به عنوان سنوات خدمت نموده اند که شعب دیوان در این زمینه با استنباط مختلف از قوانین آراء متعارض صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

 الف: شعبه 27 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9009980900045362 با موضوع دادخواست آقای عبدالحسین مظفری به طرفیت سازمان محیط زیست و به خواسته احتساب سنوات خدمتی دوران تحصیلی و پرداخت تمامی حقوق و مزایا و کسورات بازنشستگی به مدت 2 سال و 6 ماه تحصیلی به موجب دادنامه شماره 9009970902702401-8؍9؍1390 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت آقایعبدالحسین مظفری بطرفیت سازمان محیط زیست به خواسته صدور حکم مبنی بر احتساب سنوات خدمتی دوران تحصیلی و پرداخت تمامی حقوق و مزایا و کسورات بازنشستگی به مدت 5 سال و 6 ماه تحصیلی نظر به اوراق و اسناد و مدارک ارائه شده مدرکی دال بر احتساب سنوات دوران تحصیلی در پرداخت حقوق و مزایا متصور نیست شرایط و ضوابط آموزشکده حفاظت محیط زیست بررسی گردید دلیل و مدرکی دال بر مدعی شاکی باشد مشاهده نگردید در محکمه صرف ادعا کافی نیست دلیل و مدرکی مثبته لازم دارد و لذا موضوع مواجه با فقد دلیل می باشد اعتراض وارد نیست به استناد مادتین 13 و 7 قانون دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر میگردد این رأی قطعی است.

 ب: شعبه 27 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9409980902701835 با موضوع دادخواست آقای فاروق سخنور به طرفیت سازمان حفاظت محیط زیست (امور اداری) آذربایجان شرقی و به خواسته الزام سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل عدم احتساب پنج ترم تحصیلی دوره کاردانی منابع طبیعی بورسیه سازمان و درخواست احتساب مدت مذکور به عنوان سنوات خدمت دولتی به موجب دادنامه شماره 9509970902701963-13؍11؍1395 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

 با مداقه در محتویات پرونده و اظهارات شاکی به شرح دادخواست و ضمائم آن و مفاد لایحه دفاعیه طرف شکایت که تحت شماره 3640 مورخ 94؍11؍20 ثبت دفتر گردیده و ضمن بررسی دلایل و مدارک ابرازی از ناحیه طرفین نظر بـه اینکه سازمـان سنجش آمـوزش کشور در جزوی راهنمائی انتخاب رشته های تحصیلی برای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی دال تحصیلی 72-71 در بند 5 قسمت ج) امتیازات مقرر داشته: دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به استخدام سازمان حفاظت محیط زیست در می آیند و در این صورت در مدت زمان دوره تحصیلی در آموزشکده حفاظت محیط زیست جزء سنوات خدمت خدمت دولتی قابل قبول آنان محاسبه خواهد شد و شاکی برابر شرایط مذکور در بند فوق این گونه انتخاب رشته نموده و عدم دفاع موثر خوانده ، دعوی خواهان وارد تشخیص و با استناد به ماده 10و11و65 از قانون تشکیلات وآیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده به اجابت خواسته شاکی به شرح دادخواست صادر می نماید رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدید نظر دیوان می باشد.

 شعبه 9 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به دلیل اینکه تجدیدنظر خواهی خارج از مهلت قانونی بوده، قرار رد تجدیدنظر خواهی صادر کرده است.

 ج: شعبه 2 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9309980900200657 با موضوع دادخواست آقای جعفر حاصلی به طرفیت سازمان حفاظت محیط زیست و به خواسته الزام به احتساب دو نیم سال دوران تحصیل و تأدیه کلیه حقوق معوقه مترتب بر آن به موجب دادنامه شماره 9609970900200066-20؍1؍1396 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

با عنایت به اوراق و محتویات پرونده ،نظر به اینکه در ردیف 5 جزء ج شرایط و ضوابط آموزشکده محیط زیست وابسته به سازمان طرف شکایت در دفترچه راهنمای انتخاب رشته های تحصیلی سال تحصیلی 72-71 قید شده است که دانشجویان پس از فراغت از تحصیل به استخدام سازمان مربوط در می آیند و مدت تحصیل جزو سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه می شود و اینکه حسب اعلام سازمان سنجش آموزش کشور، این امتیاز به درخواست سازمان طرف شکایت درج شده است و با توجه به اینکه شاکی از پذیرفته شدگان آزمون مذکور در رشته مربوط بوده است و به لحاظ ضرورت رعایت حق مکتسب وی، شکایت وارد تشخیص می گردد و مستندا به مواد 10 و 11 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم الزام طرف شکایت به احتساب مدت تحصیل شاکی جزو سابقه خدمت دولتی وی و پرداخت حقوق ومزایای مربوط صادر و اعلام می گردد. این رای ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

 این رأی به علت عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.

 د: شعبه 9 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9409980900902024 با موضوع دادخواست آقای اکبر خالوندی به طرفیت سازمان حفاظت محیط زیست و به خواسته الزام سازمان محیط زیست به احتساب دو سال و نیم (2 سال و 6 ماه) تحصیل و تأدیه کلیه حقوق معوقه مترتب بر آن به موجب دادنامه شماره 9509970900900216-18؍2؍1395 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

با ملاحظه اوراق و محتویات پرونده در خصوص شکایت شاکی به شرح دادخواست تقدیمی و با توجه به لایحه جوابیه طرف شکایت نظر به اینکه برابر بند پنجم دفترچه آزمون سراسری سال 73-72 که در ردیف امتیازات صراحتاً ایام تحصیل را با حقوق پرداختی و جزء سنوات دولتی قابل قبول اعلام نموده است و شاکی برابر این شرایط این گونه انتخاب رشته کرده است و با توجه به نامه شماره 93؍7345-4؍3؍1393 مدیر کل امور اداری سازمان محیط زیست که این موضوع را تائید نموده است که مغایر با لایحه جوابیه طرف شکایت می باشد. دعوی شاکی را مقرون به صحت تشخیص و مستفاد از ماده 10 قانون تشکیلات و دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به ورود شکایت صادرو اعلام می گردد. رأی صادره وفق ماده 65 قانون دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

 این رأی به علت عدم تجدیدنظر خواهی قطعیت یافت.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 15؍5؍1398 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- اولاً دانشجویان پذیرفته شده بورسیه رشته کاردانی منابع طبیعی از ابتدا به استخدام سازمان محیط زیست در نیامده بلکه اعلام شده در مدت تحصیل از کمک هزینه برخوردار می شوند و استخدام این افراد بعد از فارغ التحصیلی انجام خواهد شد و دادن وعده احتساب این دوره به عنوان سنوات خدمت بدون وجود رابطه استخدامی و پرداخت کسور بازنشستگی به علت مغایرت با قانون نمی تواند مبنایی برای ترتیب اثر دادن به خواسته شاکیان بر مبنای انتظار مشروع باشد. ثانیاً: در احتساب مدت تحصیل کارمندان دولت به عنوان سنوات خدمت، اصل بر عدم احتساب است مگر در مواردی که در قانون تصریح شده باشد (مانند قانون استخدام نیروهای مسلح مصوب 1336 و یا قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش) و در رأی وحدت رویه شماره 116-29؍2؍1387 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز مقرر شده است: «اشتغال به تحصیل بـا دریافت هـزینه تحصیلی، همچنین تعهد خـدمت در واحـدهای دولتی پس از فراغت از تحصیل فی نفسه متضمن حق استخدام از تاریخ شروع به تحصیل نیست و احتساب دوران آموزشی و تحصیلی جزو سابقه خدمت دولتی منوط به حکم صریح مقنن است.» در حالی که در خصوص دانشجویان بورسیه سازمان حفاظت محیط زیست قانـونگذار چنین اجـازه ای نداده است. ثالثاً: صرف ذکـر اعطای امتیازات بدون وجود مبنای قانونی حق مکتسبه ای را برای دریافت آن امتیازات حاصل نخواهد کرد تا امکان ترتّب آثار قانونی بر آن وجود داشته باشد و رأی وحدت رویه شماره 117-1؍3؍1391 مؤید این امر است. بنابراین با لحاظ مبانی حقوقی فوق الذکر رأی شماره 2401-8؍9؍1390 شعبه 27 دیوان عدالت اداری که به رد شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

محمدکاظم بهرامی- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری