معرفی هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری

معرفی هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری

مباحث حقوقی و نکات کاربردی

۱- مستند قانونی تشکیل: به‌موجب ماده ۱ «قانون رسیدگی به تخلفات اداری» مصوب ۱۳۷۲/۰۹/۰۷  به‌منظور رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان، هيأت‌هایی تحت عنوان هيأت رسیدگی به تخلفات اداری تشکیل ‌شده است.

۲- جایگاه سازمانی: مطابق ماده ۱ این قانون، در هر یک از دستگاه‌های مشمول «قانون رسیدگی به تخلفات اداری» مصوب ۱۳۷۲ که فهرست آن‌ها به تصویب هيأت وزیران رسیده، هيأت‌هایی تحت عنوان هيأت رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان تشکیل می‌شود. همچنین هيأت تجدیدنظر در مرکز وزارتخانه و سازمان مستقل دولتی و نیز تعدادی از سازمان‌های مشمول قانون مورد بحث، تشکیل می شوند و در موارد لزوم دارای شعباتی نیز هستند.

۳- صلاحیت: هيأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری صلاحیت رسیدگی به کلیه تخلفات اداری که مشروح آن در ماده ۸ «قانون رسیدگی به تخلفات اداری» مصوب ۱۳۷۲ بیان شده را دارند و می توانند متناسب با تخلفات صورت‌گرفته، متخلف را به یکی از مجازات‌های مذکور در ماده ۹ این قانون محکوم کنند.

*در برخی موارد، مراجع خاص رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان حذف و صلاحیت آنها به هيأت رسیدگی به تخلفات اداری محول شده است. بند ۵۸ قانون اصلاح قانون ماليات هاي مستقيم» مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۳۱  در این خصوص مقرر کرده است: «ماده (۲۶۱) و تبصره ذيل آن و ماده (۲۶۲) حذف و متن زير جايگزين ماده (۲۶۶) و تبصره‌هاي آن مي‌شود: ماده ۲۶۶ـ هيأت‌هاي رسيدگي به تخلفات اداري، مرجع رسيدگي به تخلفات كليه مأموران مالياتي و نمايندگان سازمان امور مالياتي كشور در هيأت‌هاي حل‌ اختلاف مالياتي مي‌باشند. حداقل يكي از اعضاي هيأت بايد داراي بيش از ده‌ سال سابقه در امور مالياتي باشد. تبصره- در كليه مواد اين قانون عبارت «هيأت رسيدگي به تخلفات اداري» جايگزين عبارت «هيأت عالي انتظامي» مي‌شود.»

مستند به تبصره ۱ ماده ۲۲ «قانون رسیدگی به تخلفات اداری»، تخلفات اداري اعضاي هيأت‌هاي رسيدگي به تخلفات اداري توسط هيأتي كه از طرف هيأت عالي نظارت تعيين می‌شود رسيدگي خواهد شد؛ بنابراین تبصره ۱ فوق‌الذکر، مستند تشکیل هيأتی با صلاحیت رسیدگی به تخلفات اداری اعضاء هيأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری است و هیچ‌یک از اعضاي هيأت‌هاي رسيدگي به تخـلفات اداري را نمـی‌توان در رابطـه با آراي صادره از سوي هيأت‌هاي مذكور تحت تعقيب قضايي قرار داد، مگر در صورت اثبات غرض مجرمانه.

۴-ترکیب و نحوه انتخاب اعضاء: مطابق ماده ۲ قانون فوق الذکر، هر یک از هيأت‌های بدوی و تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری دارای سه عضو اصلی و یک یا دو عضو علی البدل هستند که با حکم وزیر یا بالاترین مقام سازمان مستقل دولتی مربوطه برای مدت سه سال منصوب می شوند و انتخاب مجدد آن‌ها بلامانع است. مستند به ماه ۵ قانون، این هيأت‌ها به‌منظور تسريع در جمع‌آوری دلايل و تهيه و تكميل اطلاعات و مدارك هيأت‌ها می‌توانند از يك يا چند گروه تحقيق استفاده نمايند. گروه تحقيق موضوع ماده (۵) قانون، متشكل از سه عضو است كه از بين افراد متأهل، متعهد، عامل به احكام اسلام، معتقد به‌نظام جمهوري اسلامي و اصل ولایت ‌فقیه و داراي حداقل (۲۵) سال سن با تصویب هيأت مربوط و حكم رئیس هيأت انتخاب می‌شوند. كارمند بودن دو عضو از سه عضو یادشده الزامي است. به‌موجب بند (هـ) الحاقی به ماده ۲ «قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور»، در موارد مشمول این بند، هيأت بدوی و تجدیدنظر با عضویت یک نفر از قضات منصوب رییس قوه قضاییه تشکیل می شود.

۵- فرایند رسیدگی: رسیدگی در هيأت‌های فوق الذکر به‌صورت دو مرحله‌ای در قالب هيأت‌های بدوی و تجدیدنظر صورت می‌پذیرد. هيأت‌های بدوی صلاحیت رسیدگی به کلیه تخلفات اداری مندرج در قانون رسیدگی به تخلفات اداری را دارند. برخی از آرای این هيأت‌ها قابل تجدیدنظرخواهی نیستند و ازاین‌رو از تاریخ ابلاغ قطعی و لازم الاجرا می باشند. مجازات‌های مقرر در بندهای «د»، «ه»، «ح»، «ط»، «ی» و «ک» ماده ۹ قانون قابل تجدیدنظرخواهی در هيأت‌های تجدیدنظر هستند. مهلت تجدیدنظرخواهی از آرای قابل تجدیدنظر ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی بدوی است و هيأت‌های تجدیدنظر مکلف به رسیدگی به این قبیل درخواست ها هستند. آرای صادره از هيأت‌های تجدیدنظر از تاریخ ابلاغ قطعی و لازم الاجرا هستند. سایر ترتیبات مربوط به رسیدگی در قانون رسیدگی به تخلفات اداری ذكر شده‌اند.

مستندات مربوط:

قوانین

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۷۱/۰۴/۰۹	قانون رسیدگی به تخلفات اداری ۱۳۷۱/۰۴/۰۹ مجلس شورای اسلامی
۲	۱۳۷۲/۰۹/۰۷	قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب ۱۳۷۲/۰۹/۰۷ مجلس شورای اسلامی

مقررات

ردیف	تاریخ	عنوان
۱	۱۳۶۶/۰۳/۰۶	‌آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری (تصویب نامه شماره ۱۷۸۳۲/ت۱۷۵ مورخ ۱۳۶۶/۰۳/‌۱۶ هیأت وزیران)
۲	۱۳۷۳/۰۷/۱۶	آیین نامه شماره ۲۵۲۲۷/ت۲۷۵هـ مورخ ۱۶ /۷/۱۳۷۳ راجع به قانون رسیدگی به تخلفات اداری (تصویب نامه شماره ۲۵۲۲۷ت/۲۷۵ه مورخ ۱۳۷۳/۰۷/۱۶ هیأت وزیران)
۳	۱۳۷۳/۰۷/۲۷	‌آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری (تصویب نامه شماره ۲۶۲۲۲ت۳۰۴ه مورخ ۱۳۷۳/۰۸/۰۲ ‌هیأت وزیران)
۴	۱۳۸۴/۰۵/۰۹	اصلاح ‌آیین‌نامه ‌اجرایی ‌قانون ‌رسیدگی ‌به‌ تخلفات ‌اداری (تصویب نامه شماره ۲۸۶۲۴/ت۳۳۴۶۶ه ‌ مورخ ۱۳۸۴/۰۵/۱۰ هیأت وزیران)
۵	۱۳۸۷/۰۲/۰۱	اصلاح ماده (۳۷) اصلاحی آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری (تصویب نامه شماره ۱۳۹۳۰/ت۳۹۶۲۶ه‌ مورخ ۱۳۸۷/۰۲/۰۴ هیأت وزیران)
۶	۱۳۸۷/۰۲/۰۲	اصلاح آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری (تصویب نامه شماره شماره۲۰۷۸۸/ت۳۴۷۰۹ک ‌ مورخ ۱۳۸۷/۰۲/۱۶ وزیران عضو کمیسیون اقتصاد)
۷	۱۳۹۹/۰۱/۲۰	اصلاح تبصره ماده (۳۷) آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری (تصویب نامه شماره ۴۶۶۷ ت ۵۷۵۵۰‌ مورخ ۱۳۹۹/۰۱/۲۴ هیأت وزیران)