چگونگی ثبت ادغام شرکت های تجاری (بخشنامه شماره ۸۷۸۱۴/۱۴۰۱ مورخ ۱۸/۰۵/۱۴۰۱ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور)
در اجرای ماده ۱۲ آیین‌نامه تشویق به مشارکت موضوع ماده (۱۵) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مصوب ۱۰/۵/۱۴۰۰ مراتب چگونگی ثبت ادغام شرکت های تجاری بشرح ذیل می‌باشد:
۱. ادغام انواع شرکت‌ها، در چهارچوب اساسنامه و با تصمیم ارکان آن شرکت با رعایت قوانین و مقررات مربوط مجاز است.
۲. ادغام شرکت‌های تضامنی در شرکت‌های سهامی که منجر به تضییع حقوق ذی‌نفعان می‌شود، مجاز نمی‌باشد.
۳. شرکت‌های ادغام شونده نباید محدودیت قضایی، مالیاتی، ورشکسته و منحله باشند.
۴. ادغام شرکت نباید موجب ایجاد تمرکز و بروز قدرت انحصاری در بازار شود. در صورت صدور دستور قضایی و یا اعلام شورای رقابت، از ثبت آن جلوگیری به عمل می‌آید.
۵. ارکان تصمیم‌گیرنده شرکت‌های تجاری (مجمع عمومی فوق‌العاده) با رعایت مقررات قانونی و حدنصاب و اکثریت لازم مختص هر نوع شرکت نسبت به ادغام تصمیم‌گیری می‌نمایند.
۶. تاریخ مجامع عمومی فوق‌العاده شرکت‌های ادغام‌شونده و ادغام‌پذیر همزمان باشد. (جهت انتقال همزمان دیون و تعهدات)
۷. فهرست مشخصات شرکاء و یا سهامداران و میزان سهام یا سهم‌الشرکه قبل از ادغام باید به مرجع ثبت شرکت‌ها ارسال گردد.
۸. فهرست مشخصات شرکاء و یا سهامداران و میزان سهام یا سهم‌الشرکه بعد از ادغام به مرجع ثبت شرکت‌ها باید به تأیید یکی از اعضای جامعه حسابداران رسمی برسد.
۹. صورت دارایی و بدهی‌ها شرکت‌های ادغام شونده به همراه گزارش ارزیابی توسط یکی از جامعه حسابداران رسمی باید به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه گردد.
۱۰. چنانچه تقاضای ادغام شرکت از لحاظ ماهیت و یا موضوع فعالیت نیاز به اخذ مجوزهای قانونی از دستگاه‌های اجرایی داشته باشد، دستگاه متولی با رعایت مده (۵۷) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و سایر مقررات نسبت به صدور مجوز اقدام و مراتب توسط متقاضی به مرجع ثبت ارائه می‌شود.
۱۱. فهرست خلاصه نقل و انتقالات انجام شده در فرایند ادغام شرکت‌ها (در صورت وجود) به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه شود.
۱۲. متقاضی ادغام شرکت باید حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ تصویب مجمع و یا صدور مجوز، اسناد مثبت تصمیم‌گیری ادغام، مستندات و مجوزهای قانونی را از طریق سامانه جامع الکترونیک ثبت شرکت‌ها به مرجع ثبت، ارسال نماید.
۱۳. مرجع ثبت شرکت‌ها پس از وصول درخواست الکترونیک مکلف است حداکثر ظرف ۵ روز، نسبت به ثبت ادغام شرکت اقدام نماید. در صورت وجود نقص مدرک یا عدم رعایت مقررات قانونی، مراتب را ظرف مدت مذکور به متقاضی ابلاغ نماید. متقاضی می‌تواند ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ نسبت به رفع نقص اقدام و الا درخواست بایگانی می‌شود.
۱۴. در صورتی که ادغام ساده باشد یعنی انتقال دارایی‌ها و بدهی‌ها یک شرکت به شرکت دیگر منتقل می‌شود، شرکت‌های ادغام شونده پس از ثبت منحل می‌شوند. لذا شناسه ملی شرکت‌های منحل شده بی اعتبار می‌شود و شناسه ملی شرکت ادغام پذیر فقط معتبر باقی می‌ماند. در ادغام ترکیبی شرکت جدید ایجاد می‌گردد و شخصیت حقوقی شرکت‌های تجاری موجود از بین رفته و منحل گردد و شناسه ملی همگی آنها بی‌اعتبار می‌گردد.
۱۵. در صورت ادغام دو یا چند شرکت که محل ثبتی آنها در حوزه‌های ثبتی مختلف و متفاوت است، پس از بررسی مقدماتی، تمامی پرونده‌ها ثبتی شرکت‌های ادغام شونده باید به واحد ثبتی شرکت ادغام‌پذیر انتقال شود. ثبت ادغام شرکت ادغام شونده و ادغام پذیر باید در تمامی سوابق شرکت‌های مذکور از جمله پایگاه اطلاعت اشخاص حقوقی و سوابق ثبتی و سایت آگهی‌ها مربوطه منعکس گردد. در خصوص ادغام شرکت‌های مستقر در مناطق آزاد تجاری با یکدیگر و یا ادغام آنها با شرکت‌های مستقر در سرزمین اصلی (سایر مناطق غیرآزاد تجاری) به نظر ایرادی مشاهده نمی‌شود.
۱۶. ادغام شعب و نمایندگی شرکت‌های خارجی موکول به ادغام شرکت‌های مادر (شرکت خارجی) در کشورهای متبوعه است. البته ممکن است چند شعب یک شخصیت حقوقی خارجی در ایران ادغام گردد که باید تشریفات مخصوص به خود را رعایت نمایند.
صفدر کشاورز- سرپرست معاونت امور اسناد