اصلاح حکم بازنشستگی و اعمال 5 سال سنوات ارفاقی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت
مباحث حقوقی و نکات کاربردی
۱- منطبق با صدر قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب ۱۳۸۶/۰۶/۰۵: «به دولت اجازه داده مي شود از تاريخ تصويب اين قانون ظرف مدت سه سال كاركنان رسمي، پيماني و قراردادي وزارتخانه هـا و مؤسسـات دولتي را كه حداقل بيست و پنج سال سابقه خدمت قابل قبول داشته باشند با حداكثر پنج سال سنوات ارفاقي بـدون شـرط سـني در صـورت تقاضاي كاركنان و موافقت دستگاه متبوع خود بازنشسته نمايد. پاداش پايان خدمت اين قبيل كاركنان بر اساس سي سال پرداخت خواهدشد. حداقل سنوات قابل قبول براي استفاده بانوان شاغل از اين حكم بيست سال بوده و حداكثر سنوات ارفاقي آنان پنج سـال خواهـد بود. پـاداش پايان خدمت اين قبيل كاركنان براساس سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه و پرداخت خواهدشد».
۲- با توجه به قانون تمدید قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت به مدت پنج سال از تاریخ انقضای مهلت قانونی آن که در تاریخ ۱۳۸۹/۱۲/۱۰ به تصویب رسیده است، اجرای قانون در مورد کارکنانی که درخواست بازنشستگی پیش از موعد خود را ارائه و ثبت دفتر شده و حداکثر تا تاریخ ۱۳۹۴/۰۶/۰۵ ابلاغ بازنشستگی صادر شده باشد، امکان‌پذیر می‌باشد.
۳- مطابق بند ب ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب ۱۳۸۶/۱۲/۲۷ سنوات قابل قبول مذکور در قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت، سنوات ارفاقی، عبارتست از: «سنواتي است كه طبق قوانين و مقررات مربوط از لحاظ احراز شرايط بازنشستگي جزو سنوات خدمت ملاك محاسبه قرار مي گيرد.»
۴- بر اساس ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب ۱۳۸۶/۱۲/۲۷: «كاركنان رسمي، پيماني و قراردادي وزارتخانه ها و مؤسسات دولتي در صورت دارا بودن حداقل بيست و پنج ( ۲۵ ) سال سابقه خدمت قابل قبول (بدون رعايت شرط سني) مي‌توانند در مهلت پيش بيني شده در قانون با ارايه درخواست كتبي مبني بر بازنشستگي پيش از موعد و موافقت دستگاه متبوع با استفاده از حداكثر پنج ( ۵ ) سال سنوات ارفاقي تا سقف سي سال بازنشسته شوند».
۵- تبصره ۱ ماده ۲ آیین نامه اجرایی نیز مقرر می‌دارد: « بانوان شاغل که فاقد شرط سابقه خدمت مقـرر در این مـاده می‌باشـنـد، به شرط داشتن حداقل بیست (۲۰) سال سنوات خدمت قابل قبول می‌توانند با ارایه درخواست کتبی و موافقت دستگاه متبوع با استفاده از حداکثر پنج (۵) سال سنوات ارفاقی بازنشسته شوند».
۶- مستفاد از تبصره ۲ ماده ۲ آیین‌نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت؛ افرادی که در طول مدت اجرای قانون، شرایط موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه را احراز و بصورت مکتوب در خواست خود را ارایه نمایند و مطابق ماده (۳) آیین‌نامه تا پایان زمان اجرای قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت، با درخواست بازنشستگی آنها موافقت شده است مشمول اعطاری سنوات ارفاقی خواهند بود.
۷- مطابق با دادنامه شماره ۱۲۱ مورخ ۱۳۹۱/۰۳/۰۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری صلاحیت اداره متبوع کارمند در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش درخواست بازنشستگی بر اساس قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت اختیاری است.
۸- بر اساس دادنامه شماره ۷۰۶ مورخ ۱۳۹۲/۱۰/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری «کارمندانی که قبل ازخصوصی شدن شرکت های دولتی تقاضای بازنشستگی خویش را ارائه داده اند و با آن موافقت شده، خصوصی شدن شرکت مزبور نباید مانع از حقوق مکتسب افراد در بازنشستگی پیش از موعد، شود.»
۹- برابر بند ۲۰ ضوابط اجرایی قانون بودجه سال ۱۳۹۰ کل کشور: «اختيارات هيأت وزيران در خصوص اعطاي مجوز بازنشستگي پيش از موعد كاركنان دولت موضوع ماده واحده قانون بازنشستگي پيش از موعد كاركنان دولت و اصلاح آيين‌نامه اجرايي موضوع تبصره (۵) ماده واحده يادشده و اعطاي مجوز به كارگيري بازنشستگان موضوع ماده (۴۱) قانون الحاق موادي به قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت به اكثريت وزراي عضو كميسيون اجتماعي دولت تفويض مي‌شود. موافقت با بازنشستگي پيش از موعد كاركنان دولت، موضوع قانون تمديد قانون بازنشستگي پيش از موعد كاركنان دولت ـ منوط به وجود اعتبار براي اين منظور و عدم كسري اعتبار در ساير هزينه‌هاي دستگاه و تأييد مراتب يادشده توسط رييس دستگاه اجرايي يا مقامات مجاز از سوي وي موضوع تبصره (۱) ماده (۵۳) قانون محاسبات عمومي و ذيحساب يا مديرمالي مربوطه و پس از اخذ مجوز از كميسيون يادشده مي‌باشد».
۱۰- برابر ماده ۹۴ قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور: «بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت با موافقت بالاترین مقام اجرائی دستگاه یا مقام مجاز موضوع مواد (۵۲) و (۵۳) قانون محاسبات عمومی و بدون سنوات ارفاقی و مشروط به حذف یک پست سازمانی به ازای هر بازنشسته پیش از موعد مجاز است. اجرای این حکم از محل منابع دستگاهها و واگذاری اموال دولتی قابل پرداخت است».
۱۱- مطابق ماده ۱۲۱ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور: «بازنشستگی پیش از موعد کلیه مشمولین قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت و قانون تمدید آن با موافقت بالاترین مقام اجرایی دستگاه یا مقام مجاز موضوع مواد(۵۲) و (۵۳) قانون محاسبات عمومی کشور و بدون سنوات ارفاقی پیش از موعد مجاز است. اجرای این حکم از محل منابع دستگاهها و واگذاری اموال دولتی قابل پرداخت است».
۱۲- بند د تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور اشعار می‌دارد د- بازنشستگی پیش از موعد کلیه مشمولان قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب ۱۳۸۶/۰۶/۰۵ و قانون تمدید آن در دستگاههای اجرائی دولتی با موافقت بالاترین مقام اجرائی دستگاه یا مقام مجاز موضوع مواد (۵۲) و (۵۳) قانون محاسبات عمومی کشور و بدون سنوات ارفاقی مجاز است. اجرای این حکم از محل اعتبارات هزینه‌ای دستگاهها یا صرفه‌جویی ناشی از کاهش نیروها که میزان آن به تأیید معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور می‌رسد، قابل تأمین و پرداخت است
۱۳-بند ج تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۴ کل کشور نیز مقرر می‌دارد: «بازنشستگی پیش از موعد کلیه مشمولان قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب ۱۳۸۶/۰۶/۰۵ و قانون تمدید آن در دستگاههای اجرائی دولتی با موافقت بالاترین مقام اجرائی دستگاه یا مقام مجاز موضوع مواد(۵۲) و (۵۳) قانون محاسبات عمومی کشور و بدون سنوات ارفاقی مجاز است. اجرای این حکم از محل اعتبارات هزینه ای مصوب دستگاهها تا سقف حداکثر پنج درصد (۵%) یا صرفه جویی ناشی از کاهش نیروها که میزان آن به تأیید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می رسد، قابل تأمین و پرداخت است».
مستندات مربوط:
قوانین
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۸۶/۰۶/۰۵ | ماده واحده قانون بازنشستگی پیش ازموعد کارکنان دولت مصوب ۱۳۸۶/۰۶/۰۵ مجلس شورای اسلامی |
| ۲ | ۱۳۸۹/۱۲/۱۰ | قانون تمديد قانون بازنشستگي پيش از موعد كاركنان دولت مصوب۱۳۸۶ مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۱۰ مجلس شورای اسلامی |
| ۳ | ۱۳۹۱/۰۲/۳۰ | ماده ۹۴ قانون بودجه سال ۱۳۹۱ کل کشور مصوب ۱۳۹۱/۰۲/۳۰ |
| ۴ | ۱۳۹۲/۰۳/۱۹ | ماده ۱۲۱ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور مصوب ۱۳۹۲/۰۳/۱۹ |
| ۵ | ۱۳۹۲/۱۲/۰۶ | بند«د» تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۰۶ |
| ۶ | ۱۳۹۳/۱۲/۲۴ | بند«ج» تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۴ کل کشور مصوب ۱۳۹۳/۱۲/۲۴ |
| ۷ | ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ | بند «ت» ماده ۲۸ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۶) مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام |
مقررات
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۰۰/۰۱/۰۱ | بخشنامه شماره ۵۳ مستمري ها حوزه فني و درآمد سازمان تأمين اجتماعي |
| ۲ | ۱۳۸۶/۱۲/۲۷ | آیین نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت (تصویب نامه شماره ۲۱۳۱۹۱ ت ۳۸۴۳۴ک مورخ ۱۳۸۶/۱۲/۲۷ وزرای عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک هیئت دولت) |
| ۳ | ۱۳۹۰/۰۳/۱۸ | بند ۲۰ ضوابط اجرايي قانون بودجه سال ۱۳۹۰ كل كشور(تصویب نامه شماره ۶۵۶۹۴ مورخ ۱۳۹۰/۰۳/۲۹ هیات وزیران) مصوب ۱۳۹۰/۰۳/۱۸ |
| ۴ | ۱۳۹۱/۱۱/۲۸ | بخشنامه ۲/۵۳ مستمری های حوزه فنی و درآمد به شماره ۱۱۵۴۳/۹۱/۱۰۰۰ مورخ ۱۳۹۱/۱۱/۲۸ سازمان تأمین اجتماعی |
آراء هیئت عمومی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۹۱/۰۳/۰۱ | رای شماره ۱۲۱ مورخ ۱۳۹۱/۰۳/۰۱ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۲ | ۱۳۹۱/۱۰/۰۴ | رای وحدت رویه شماره ۶۷۴ مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۰۴ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۳ | ۱۳۹۲/۱۰/۱۶ | رای وحدت رویه شماره ۷۰۶ مورخ ۱۳۹۲/۱۰/۱۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
| ۴ | ۱۳۹۵/۰۹/۲۳ | رای شماره ۷۲۰ مورخ ۱۳۹۵/۰۹/۲۳ هیات عمومی دیوان عدالت اداری |
آراء هیئت های تخصصی
| ردیف | تاریخ | عنوان |
| ۱ | ۱۳۹۳/۰۹/۲۱ | رای شماره ۳۰ مورخ ۱۳۹۳/۰۹/۲۱ هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی |
| ۲ | ۱۳۹۴/۰۳/۱۱ | رای شماره ۲۸۵ مورخ ۱۳۹۴/۰۳/۱۱ هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی |