آیین‌نامه ارایه خدمات فوریتهای اجتماعی (تصویب نامه شماره۸۴۶۰۲/ت۴۸۰۵۵هـ مورخ ۱۰/۴/۱۳۹۲ هیأت وزیران)
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۲/۳/۱۳۹۲ بنا به پیشنهاد شماره ۶۸۹ مورخ ۸/۱/۱۳۹۱ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آیین‌نامه ارایه خدمات فوریتهای اجتماعی را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه ارایه خدمات فوریتهای اجتماعی
فصل اول- کلیات و تعاریف
ماده ۱- در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف- وزارت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
ب- سازمان: سازمان بهزیستی کشور
پ- مرکز: مرکز فوریتهای اجتماعی سازمان در مرکز و شهرستانها
ت- فوریتهای اجتماعی: خدمات تخصصی به موقع و در دسترس که به صورت شبانه‌روزی و رایگان در سطوح زیر ارایه می‌شود:
۱- مداخله در بحرانهای فردی، خانوادگی و اجتماعی
۲- پاسخگویی تلفنی فوریتهای اجتماعی (۱۲۳)
۳- خدمات سیار فوریتهای اجتماعی
۴- پایگاه خدمات اجتماعی
ث- دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی: خشونت‌دیدگان خانگی از قبیل کودک آزاردیده، همسر آزاردیده، سالمند آزاردیده، معلول آزار دیده، افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کرده‌اند و خانواده آنان، دختران و پسران فراری از منزل، زنان و دختران در معرض آسیب اجتماعی یا آسیب‌دیده اجتماعی، زوجین متقاضی طلاق و افراد در معرض طلاق، کودکان خیابانی و مبتلایان به اختلال هویت جنسی در معرض آسیب.
ماده ۲- وظایف و اختیارات مرکز در اجرای این آیین‌نامه به شرح زیر تعیین می‌شود:
۱- شناسایی مناطق و کانونهای آسیب‌زا و آسیبهای شایع و در حال شیوع در سطح کشوری، منطقه‌ای و محلی
۲- تقویت مداخله‌های اجتماعی و روانی قبل از مداخله‌های قضایی – انتظامی
۳- مداخله در بحرانهای فردی، خانوادگی و اجتماعی موضوع این آیین‌نامه
۴- تسهیل دسترسی دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی به خدمات تخصصی مورد نیاز از طریق سطوح فوریتهای اجتماعی
۵ – توانمندسازی دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی به صورت بازگشت به خانواده، فراهم کردن زمینه زندگی مستقل یا ارجاع به مراکز مرتبط
۶ – انجام پیگیری‌های لازم پس از ترخیص از طریق خدمات مددکاری اجتماعی
۷- اطلاع‌رسانی مناسب به مردم به روشهای مختلف از جمله راه‌اندازی پایگاه تلفنی (۱۲۳)، صدا و سیما و معرفی به دستگاههای مرتبط
۸ – ارایه نظرات کارشناسی و مشاوره‌ای به مراجع قضایی حسب درخواست
۹- ارایه خدمات به گروههای هدف ارجاعی از سازمانهای همکار
۱۰- تبادل اطلاعات و آمار مربوط با سازمانهای ذیربط با رعایت قوانین و مقررات مربوط
ماده ۳- نحوه پذیرش دریافت‌کنندگان خدمات به صورت خود معرف یا ارجاعی (معرفی از مراجع قضایی و انتظامی و سایر سازمانها و نهادها و گزارشهای مردمی) می‌باشد.
تبصره- افرادی که بدون معرفی‌نامه از سوی مراجع قضایی و انتظامی یا سایر نهادها مراجعه می‌کنند، تحت عنوان خود معرف پذیرفته می‌شوند.
ماده ۴- به منظور کنترل و کاهش بحرانهای فردی، خانوادگی و اجتماعی از طریق ارایه خدمات به دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی، دستگاههای اجرایی زیر مکلفند ضمن هماهنگی با سازمان حسب مورد اقدامات لازم را به عمل آورند:
الف- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱- تجهیز شبکه فوریتهای اجتماعی در کل کشور به تجهیزات مخابراتی از جمله راه‌اندازی خط تلفن فوریتهای اجتماعی (۱۲۳) و فرکانس خط بی‌سیم به صورت مکالمه رایگان
۲- ایجاد زیرساخت لازم (نرم‌افزاری و سخت‌افزاری) خط تلفن فوریتهای اجتماعی (۱۲۳) در مناطق شهری و روستایی
ب- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۱- ارایه خدمات درمانی فوری به دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی ارجاع شده از مرکز
۲- معرفی دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی که برای دریافت سایر خدمات (غیر از خدمات موضوع این آیین‌نامه) به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند به مرکز
پ- وزارت دادگستری
هماهنگی با قوه قضاییه به منظور انجام موارد زیر با رعایت قوانین و مقررات مربوط:
۱- صدور احکام قضایی لازم
۲- حض-ور مددکاران اجت-ماعی مرکز در جل-سات رسیدگی‌های قضایی م-ربوط به دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی
۳- تعیین شعبه‌های ویژه در کلان شهرها و مراکز استانها یا قاضی مشخص برای رسیدگی به پرونده‌های ارجاعی از مرکز
۴- حمایت از کارکنان مرکز در اقامه دعاوی ناشی از انجام وظایف قانونی در مقابل شاکیان
ت- وزارت کشور
۱- تعیین تکلیف افراد خارجی فاقد مجوز اقامت، ارجاع شده از مرکز با قید فوریت و پذیرش آنها در مراکز مرتبط با اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی
۲- تسهیل صدور شناسنامه و مدارک هویتی برای گروههای هدف فاقد مدارک با معرفی مرکز طبق قوانین و مقررات مربوط از طریق سازمان ثبت احوال کشور
۳- هماهنگی با استانداریها جهت اولویت دادن به طرح‌های مرتبط با آسیبهای اجتماعی در کارگروه فرهنگی، اجتماعی و خانواده شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان
۴- تأمین اعتبار مورد نیاز استانی از طریق شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان
۵ – اتخاذ تدابیر لازم برای ایجاد هماهنگی بین خدمات فوریتی فعال در کشور از جمله خطوط تلفن ۱۲۳- ۱۱۵- ۱۲۵- ۱۱۰
۶ – بررسی عملکرد دستگاههای استانی مسئول از طریق کارگروه فرهنگی، اجتماعی و خانواده شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و ارایه نتایج آن به شورای یادشده.
ث- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
۱- توسعه خدمات فوریتهای اجتماعی در شهرهای بالای پنجاه هزار نفر جمعیت تا پایان سال ۱۳۹۲
۲- تشکیل جلسات با حضور نمایندگان تام‌الاختیار دستگاههای اجرایی همکار با هدف ایجاد هماهنگی، سیاست‌گذاری و اقدامات راهبردی برای ارایه خدمات فوریتهای اجتماعی
ج- وزارت راه و شهرسازی
تأمین زمین مورد نیاز مراکز تابع به صورت رایگان با رعایت قوانین و مقررات مربوط
چ- سازمان
۱- تدوین برنامه توسعه کیفی و کمی خدمات
۲- پیش‌بینی اعتبار مورد نیاز در لایحه بودجه سالانه
۳- پایش و ارزشیابی فعالیت مراکز تابع
۴- تهیه گزارش عملکرد دستگاههای مسئول و ارسال به وزارت هر شش ماه یکبار
۵ – استانداردسازی خدمات و تجهیزات مراکز تابع
۶ – استفاده از ظرفیت‌های شوراهای شهر و شهرداریها جهت اجرای این آیین‌نامه.
ماده ۵- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با رعایت قوانین و مقررات مربوط همکاریهای لازم را در خصوص موارد زیر به عمل آورد:
۱- حمایت از کارکنان مرکز در مواردی که سلامت جسمانی و امنیت جانی آنها و یا دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی در معرض خطر قرار می‌گیرد.
۲- ارجاع دریافت‌کنندگان خدمات فوریتهای اجتماعی به مراکز فوریتهای اجتماعی با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
۳- همکاری لازم جهت استقرار خودروهای خدمات سیار فوریتهای اجتماعی در میادین شهرها.
ماده ۶- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با رعایت مقررات مربوط نسبت به تهیه و پخش برنامه‌های مرتبط با خدمات فوریتهای اجتماعی در شبکه‌های ملی و استانی با هماهنگی سازمان اقدام نماید.
معاون اول رئیسجمهور – محمدرضا رحیمی