قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (مصوب ۱۳۵۱/۱۲/۲۲)
(با آخرین اصلاحات تا تاریخ ۱۳۸۹/۴/۷)
ماده ۱- برای هماهنگ کردن برنامه‌های شهرسازی بمنظور ایجاد محیط زیست بهتر برای مردم همچنین با منظور اعتلای هنر معماری ایران و‌رعایت سبک های مختلف معماری سنتی و ملی و ارائه ضوابط و جنبه‌های اصیل آن با در نظر گرفتن روش های نوین علمی و فنی و در نتیجه یافتن شیوه‌های اصولی و مناسب ساختمانی در مناطق مختلف کشور با توجه بشرایط اقلیمی و طرز زندگی و مقتضیات محلی، شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران تأسیس میشود.
ماده ۲- وظایف شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بشرح زیر است:
۱- بررسی پیشنهادهای لازم در مورد سیاست کلی شهرسازی برای طرح در هیأت وزیران.
۲- اظهار نظر نسبت به پیشنهادها و لوایح شهرسازی و مقررات مربوط بi طرح های جامع شهری که شامل منطقه بندی – نحوه استفاده از زمین -تعیین مناطق صنعتی – بازرگانی – اداری – مسکونی – تأسیسات عمومی – فضای سبز و سایر نیازمندی های عمومی شهر میباشد.
۳- بررسی و تصویب نهاdی طرح های جامع شهری و تغییرات آنها خارج از نقشه‌های تفصیلی.
۴- تصویب معیارها و ضوابط و آئین‌نامه‌های شهرسازی.
ماده ۳- اعضای شورای عالی شهرسازی و معماری ایران عبارتند از:
۱ ) وزیر آبادانی و مسکن.
۲ ) وزیر کشور.
۳ ) وزیر اقتصاد.
۴ ) وزیر فرهنگ و هنر.
۵ ) وزیر آب و برق.
۶ ) وزیر کشاورزی و منابع طبیعی.
۷ ) وزیر جنگ.
۸ ) رئیس سازمان برنامه و بودجه.
۹ ) یک نفر از اعضای کمیسیون مسکن و شهرسازی و راه و ترابری مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمیسیون و انتخاب مجلس به عنوان ناظر در‌جلسات شورای عالی شهرسازی و معماری شرکت خواهد کرد. (الحاقی مصوب ۱۳۷۶/۱/۱۷)
ریاست شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با وزیر آبادانی و مسکن خواهد بود.
تبصره ۱ – در مورد بررسی طرح های جامع شهری و تغییرات آنها نظرات استاندار یا فرماندار کل و انجمن شهرستان و انجمن شهر و شهردار و‌کارشناسان ذی صلاحیت کسب و مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
تبصره ۲– جلسات شورا با حضور اکثریت اعضاء رسمیت خواهد داشت و تصمیمات شورا با حداقل ۵ رأی معتبر خواهد بود.
تبصره ۳- در صورتیکه هر یک از اعضای شورا نتواند شخصاً در هر یک از جلسات شورا شرکت کند یکی از معاونان خود را بشورا اعزام خواهد داشت.
ماده ۴- وزارت آبادانی و مسکن بجای دبیرخانه شورای عالی شهرسازی در تشکیلات خود واحدی ایجاد می کند که تحت نظر معاون شهرسازی ومعماری آن وزارت وظایف زیر را انجام دهد:
۱ – بررسی و اظهار نظر در مورد طرح های جامع شهری از طریق کمیته‌های فنی که اعضای آن بانتخاب اعضای شورای عالی شهرسازی و‌مؤسسات ذیربط تعیین میشوند.
۲ – تهیه معیارها و ضوابط و آئین‌نامه‌های شهرسازی.
۳ – نظارت در تهیه طرح های جامع و تفصیلی و جلب نظر انجمن شهر و شهرداری مربوط در حین تهیه طرح های تفصیلی.
۴ – نظارت در اجرای مراحل مختلف طرح های تفصیلی شهری.
۵ – ابلاغ مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بوزارتخانه‌ها و سازمان های مسوول و ارشاد و راهنمایی دستگاه های مربوط در مورد مسائل ناشی از اجرای طرح های جامع شهری.
۶ – ایجاد یک مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
۷ – جمع‌آوری اطلاعات و آمار اقتصادی و اجتماعی و شهرسازی و معماری.
۸ – تشکیل نمایشگاه ها از کارهای مختلف معماری و شهرسازی با همکاری سازمان های مربوط و انجام مسابقات شهرسازی و معماری و تشکیل کنفرانس های لازم به منظور نیل به هدفهای مذکور در این قانون.
ماده ۵- بررسی و تصویب طرح های تفصیلی شهری و تغییرات آنها در هر استان به وسیله کمیسیونی به ریاست استاندار (ودر غیاب وی معاون عمرانی استانداری) و با عضویت شهردار و نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و همچنین رئیس شورای اسلامی شهر ذی ربط و نماینده سازمان نظام مهندسی استان (با تخصص معماری یا شهرسازی) بدون حق رأی انجام می شود.
تغییرات نقشه های تفضیلی اگر بر اساس طرح جامع شهری مؤثر باشد باید به تأیید مرجع تصویب کننده طرح جامع (شورای عالی شهر سازی و معماری ایران یا مرجع تعیین شده از طرف شورای عالی) برسد. (اصلاحی مصوب ۱۳۸۹/۴/۷)
تبصره ۱- بررسی های فنی این کمیسیون برعهده کارگروه (کمیته) فنی کمیسیون متشکل از نمایندگان کمیسیون و مشاور طرح تفصیلی شهر می باشد.
تبصره ۲- دبیرخانه کمیسیون در سازمان مسکن و شهرسازی استان می باشد.
تبصره ۳- در مورد شهرتهران معاونین ذی ربط وزراء مسکن و شهرسازی، کشور، نیرو، جهاد کشاورزی و معاونین رؤسای سازمان های حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و شهردار تهران(رئیس کمیسیون) و همچنین رئیس شورای اسلامی شهر تهران بدون حق رأی، اعضاء کمیسیون می باشند.محل دبیرخانه این کمیسیون در شهرداری تهران خواهد بود. جلسات کمیسیون با حضور اکثریت اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات کمیسیون حداقل با چهار رأی موافق معتبر است.
تبصره ۴- در صورت فقدان شورای اسلامی شهر در تهران، نماینده وزیر کشور و در سایر شهرها نماینده معرفی شده از سوی استاندار به جای رئیس شورای اسلامی شهر در کمیسیون ذی ربط شرکت خواهد نمود.
ماده ۶- در شهرهائی که دارای نقشه جامع میباشند ثبت کل مکلف است در مورد هر تفکیک طبق نقشه ای که شهرداری بر اساس ضوابط طرح جامع تفصیلی یا هادی تأیید کرده باشد اقدام به تفکیک نماید و در مورد افراز دادگاه ها مکلفند طبق نقشه تفکیکی شهرداری اقدام نمایند. هرگاه ظرف مدت چهار ماه نقشه تفکیکی از طرف شهرداری حسب مورد به ثبت یا دادگاه ارسال نشود ثبت یا دادگاه نسبت بتفکیک یا افراز رأساً اقدام خواهند‌نمود.
ماده ۷- شهرداری ها مکلف باجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران طبق مفاد ماده ۲ میباشند.
تبصره- در موارد ابهام و اشکال و اختلاف نظر در نحوه اجرای طرح های جامع و تفصیلی شهری موضوع ماده ۵ مراتب در شورای عالی شهرسازی مطرح و نظر شورای عالی قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود.
ماده ۸- کلیه سازمان های دولتی و وابسته به ه دولت مکلفند در صورت درخواست وزارت آبادانی و مسکن هر نوع اطلاع مربوط به شهرسازی ومعماری را در اختیار وزارت مذکور بگذارند.
ماده ۹- عقد قراردادهای مربوط به نقشه‌های جامع شهری با مهندسین مشاور همچنین تهیه شرح وظیفه فنی برای تهیه طرح های مذکور موکول به کسب نظر از وزارت آبادانی و مسکن خواهد بود.
ماده ۱۰ – آئین‌نامه اجرایی این قانون از طرف وزارت آبادانی و مسکن و وزارت کشور تهیه و پس از تأیید شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۱- مواد ۹۷ و ۹۸ اصلاح پاره‌ای از مواد قانون شهرداری و قوانین و مقررات مغایر با مفاد این قانون از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.