عدم ابطال ممنوعیت شرکت دانشجویان غیرایرانی در فراخوان پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد

عدم ابطال مصوبه دانشگاه شهید بهشتی درباره ممنوعیت شرکت دانشجویان غیرایرانی در فراخوان پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد (رای شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۱۱۷ مورخ ۱۴۰۱/۳/۸ هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی)

پیام رای:

بند (۳) از قسمت «ملاحظات مهم» مندرج در فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ در خصوص ممنوعیت شرکت دانشجویان غیرایرانی در فراخوان، در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات نداشته و قابل ابطال نمی‌باشد.

متن دادنامه:

هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی

* شماره پرونده: هـ ع؍۰۰۰۳۶۱۴

* شاکی: آقای علی صادقی

* طرف شکایت: دانشگاه شهید بهشتی

* موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمت افراد واجد شرایط فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ راجع به اتباع غیر ایرانی

گردشکار:

* شاکی دادخواستی به طرفیت دانشگاه شهید بهشتی به خواسته ابطال قسمت افراد واجد شرایط فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ راجع به اتباع غیر ایرانی به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ راجع به اتباع غیر ایرانی

۳- دانشجویان دوره‌های مجازی، نیمه حضوری، غیرحضوری، دانشگاه های پیام نور، آزاد اسلامی، غیردولتی- غیر انتفاعی، جامع علمی کاربردی، فنی و حرفه‌ای، پردیس‌های بین‌الملل (خودگردان)، دانشجویان غیرایرانی، دانشجویان ایرانی انتقالی از دانشگاه‌های خارج از کشور و دانشجویانی که مدرک خود را از دانشگاه های خارج از کشور اخذ نموده اند مجاز به شرکت در این فراخوان نیستند.

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

دانشجویان دوره­ های مجازی، نیمه­ حضوری، غیرحضوری، دانشگاه­ های پیام نور، آزاد اسلامی، غیردولتی- غیرانتفاعی، جامع علمی کاربردی، فنی و حرفه ای، پردیس‌های بین الملل (خودگردان)، دانشجویان غیر­ایرانی، دانشجویان ایرانی انتقالی از دانشگاه های خارج از کشور و دانشجویانی که مدرک خود را از دانشگاه­ های خارج از کشور اخذ نموده­ اند مجاز به شرکت در این فراخوان نیستند.

همانطور که ملاحظه می­ شود، دانشجویان غیرایرانی از شمول این فراخوان خارج شده و به تبع آن، این دانشجویان حق استفاده از امتیاز استعداد درخشان را همچون سایرین ندارند. در حالی که ماده ۶ آئین‌نامه پذیرش بدون آزمون در مقطع کارشناسی ارشد که توسط شورای هدایت استعداد‌های درخشان  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و در تاریخ ۱؍۱۰؍۱۳۹۸ به تصویب رسیده، چنین حقی را برای اتباع غیرایرانی پیش‌­بینی کرده است. ماده ۶ این آئین‌نامه عبارت است از:

اتباع غیرایرانی ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و بعد از آن در صورت داشتن شرایط می توانند از تسهیلات آیین نامه بهره مند شوند.

از سوی دیگر، اصل سی­ ام قانون اساسی حق بر آموزش را حقی همگانی دانسته و عالما و عامدا قید تابعیت را برای مقید کردن این اصل به کار نبرده است. کما اینکه اگر قصد محدود‌سازی این اصل با واژه تابعیت را داشت، همچون اصل ۱۱۵ که به بیان شرایط رئیس جمهور پرداخته، واژه تابعیت را صراحتا ذکر می­ کرد. بنابر این ترک استفصال در اصل سی­ ام قانون اساسی و ذکر واژه “همه”، دلیلی است بر اطلاق این اصل.

به علاوه اصل عدم تبعیض که یکی از اصول کلی و مهم حقوق است، برقراری هر‌گونه تبعیض و نابرابری میان افراد را (مگر در شرایطی بسیار خاص) ناعادلانه می­ داند.

بدین ترتیب و بر اساس ادله فوق، این مقرره خلاف آئین‌نامه، قانون اساسی و اصول کلی حقوق است و این جانب تقاضای ابطال هرچه سریع­تر آن را دارم.

* در پاسخ به شکایت مذکور، مشاور  رئیس و مدیر امور حقوقی دانشگاه شهید بهشتی  به موجب لایحه شماره ۱۹۹؍۳۴۰؍ص مورخ ۱۵؍۱۲؍۱۴۰۰ به طور خلاصه توضیح داده است که:

۱- «آیین نامه پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان در دوره تحصیلی کارشناسی ارشد» مصوب ۱؍۱۰؍۱۳۹۸ شورای هدایت استعدادهای درخشان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که به تصویب وزیر محترم علوم نیز رسیده است؛ در تاریخ ۶؍۱۱؍۱۳۹۸ به موجب نامه شماره ۳۰۱۰۴۱؍۱۱ مدیر کل محترم دفتر وزارتی، جهت اجرا به کلیه دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از جمله دانشگاه شهید بهشتی ابلاغ گردیده است. ماده ۶ آیین نامه مذکور که در متن دادخواست تقدیمی از سوی آقای صادقی نیز مورد اشاره قرار گرفته است؛ اشعار می دارد: «اتباع غیرایرانی ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ و بعد از آن در صورت داشتن شرایط می تواند از تسهیلات آیین نامه بهره مند شود.» چنانچه ملاحظه می گردد، آیین نامه مذکور به عنوان یک مقرره بالادستی و لازم الاتباع برای دانشگاه ها، اتباع غیرایرانی ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و به بعد را به شرط داشتن شرایط مربوطه، برخوردار و بهره مند از تسهیلات مربوط به استعدادهای درخشان دانسته است و بر این اساس این امر، قابل تعمیم و گسترش به ورودی های ما قبل نیست.

۲- در راستای اجرای آیین نامه مذکور در بند فوق، دانشگاه شهید بهشتی اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد از طریق «فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱» نموده است. نکته حائز اهمیت آن است که مخاطب این فراخوان، همانگونه که در بند ۱ قسمت مربوط به شرایط لازم برای ارائه درخواست قید گردیده است؛ دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته ورودی مهر ماه سال ۱۳۹۷ هستند. با عنایت به اینکه آیین نامه پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان در دوره تحصیلی کارشناسی ارشد مصوب وزارت علوم؛ تحقیقات و فناوری؛ بهره مندی اتباع غیرایرانی از تسهیلات مربوط به استعدادهای درخشان را در خصوص دانشجویان ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و بعد مجاز دانسته است و بر این اساس زمان استفاده دانشجویان غیرایرانی از امکان پیش بینی شده در آیین نامه مذکور فرا نرسیده است، لذا بدیهی است که اقدام دانشگاه شهید بهشتی در خصوص منع دانشجویان غیرایرانی ورودی سال ۱۳۹۷ از شرکت در فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱، کاملاً در چارچوب ضوابط و مقررات وزارتی و بالادستی بوده است.

پرونده شماره هـ ع / ۰۰۰۳۶۱۴ مبنی بر درخواست ابطال بند (۳) از قسمت «ملاحظات مهم» مندرج در فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۱ در خصوص ممنوعیت شرکت دانشجویان غیرایرانی در فراخوان، در جلسه مورخ ۲۱؍۰۲؍۱۴۰۱ هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضاء به اتفاق آراء به شرح ذیل مبادرت به صدور رأی نمودند:

رأی هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی

به موجب ماده (۶) آیین‌نامه پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان در دوره تحصیلی کارشناسی ارشد به شماره سند عتف-آ-۲۲۰۳ مصوب جلسه ۶۹ مورخ ۰۱؍۱۰؍۱۳۹۸ شورای هدایت استعدادهای درخشان (موضوع بخشنامه شماره ۳۰۱۰۴۱؍۱۱ مورخ ۰۶؍۱۱؍۱۳۹۸ مدیرکل دفتر وزارتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری): «اتباع غیرایرانی ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰ – ۱۳۹۹ و بعد از آن در صورت داشتن شرایط می‌تواند از تسهیلات آیین‌نامه بهره‌مند شود.» بنابراین مفاد آیین‌نامه یادشده شامل اتباع غیرایرانیِ ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ و بعد از آن می‌باشد. این در حالی است که به صراحت بند (۱) از قسمت «شرایط لازم برای ارائه درخواست» مندرج در فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱، صرفاً دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته ورودی مهر ۱۳۹۷ و متقاضیان ورودی بهمن ۱۳۹۶ می‌توانند در فراخوان مورد اشاره شرکت کنند و واجد حکمی در خصوص ورودی‌های سال تحصیلی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ نمی‌باشد و بر همین اساس مغایرتی با احکام مقرر در آیین‌نامه صدرالاشعار ندارد.

بنا به مراتب فوق، بند (۳) از قسمت «ملاحظات مهم» مندرج در فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ در خصوص ممنوعیت شرکت دانشجویان غیرایرانی در فراخوان، در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات نداشته و قابل ابطال نمی‌باشد. این رأی به استناد بند «ب» ماده (۸۴) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا ۱۰ نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

محمد کریمی- رئیس هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری