معاون رئیس‌جمهور در برنامه تلویزیونی صف اول عنوان کرد: شناسه یکتای پرداخت حقوق کارکنان در راستای فسادزدایی/ پاداش مدیران منوط به بهره وری است
شناسنامه قانون- میثم لطیفی؛ معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، ۲۶ دی‌ماه در برنامه «صف اول» که از شبکه خبر پخش شد، در خصوص عدالت در پرداخت‌ها، اتصال پاداش مدیران دولتی به بهره‌وری، مجوزهای جدید برای استخدام نیروهای کادر درمان، ارزیابی کارکنان دولتی و تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی گفتگو کرد.
به گزارش شناسنامه قانون به نقل از روابط عمومی سازمان اداری و استخدامی کشور، لطیفی با این عنوان که ساده‌ترین برداشت از عدالت، مساوات و برابری است؛ اما همیشه عدالت با مساوات برابر نیست، در خصوص عدالت در پرداخت به کارکنان دولت گفت: «ما تفاوت‌هایی در مورد نوع شغل داریم، بعضی مشاغل در شرایط خاص و بعضی در شرایط سخت قرار دارند که نیازمند تخصص فراوانی است، آیا باید همانند بقیه مشاغل دریافتی داشته باشند؟ طبیعتاً به نظر می‌رسد که اینطور نیست.»
وی با تاکید بر لزوم توجه به ویژگی‌های شغل، شاغل و شرایط ایفای شغل و خدمت، افزود: «گاهی اوقات یک شغل خاص در یک جغرافیای خاص تفاوت‌هایی با دیگر مشاغل دارد که شاید هر کسی حاضر به قبول آن نباشد، به همین علت‌ها است که «عدالت»، مطلقاً به معنای برابری نیست.»
رئیس سازمان اداری و استخدامی با اشاره به اینکه در خیلی مواقع هم تلقی همکاران از عدالت، افزایش حقوق است، گفت: «قانونگذار، تعیین تکلیف کرده است که متناسب با تورم و البته درآمدهای دولت، افزایش حقوق صورت گیرد. اما برخی تلقی‌شان از عدالت قله‌تراشی است؛ یعنی باید حتما آنهایی که حقوق‌های بالایی می‌گیرند، حقوق‌شان کم شود.»
وی، نگرانی دولت در خصوص تهی شدن نظام اداری از نخبگان در مشاغل خاص را عنوان کرد و گفت: «بعضی از مشاغل خاص که شرایط خاص، بازار بین‌المللی و نیاز به تخصص بالایی هم دارند، آیا می‌توانیم به سمت حذف آنها برویم؟»
معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه باید شرایط شغل، شاغل، شرایط جغرافیایی و مکانی ادای خدمت و ایفای خدمت را در محاسبات‌مان در نظر بگیریم، گفت: «پیچیدگی موضوع دقیقاً از همین جا شروع می‌شود که ما در دولت بیش از ۴۰۰ نوع شغل اختصاصی و از هم متمایز داریم.»
وی مشاغلی مثل شغل شریف معلمی، استادی دانشگاه، پزشکی، راهبری نظام اداری و مشاغل متعدد در بخش صنعت، اقتصاد، فرهنگ و امنیت را نمونه‌هایی از تنوع شغلی اختصاصی در دولت خواند و گفت: «در نظر گرفتن این تنوع و شرایط هر یک از این مشاغل در مقام عمل، ممکن است باعث نارضایتی مشاغلی دیگر شود؛ اما دغدغه رئیس‌جمهور محترم و ما در سازمان اداری و استخدامی کشور، تبیین منطق این تمایز است.»
الگوی نظام پرداخت بر مبنای امتیاز است
لطیفی از تلاش سازمان اداری و استخدامی کشور برای بهبود الگوی فعلی نظام پرداخت خبر داد و گفت: «الگوی ما مبتنی بر امتیاز است. مدرک تحصیلی یا شرایط جغرافیایی و… دارای امتیاز هستند و همه آنها امتیازدهی شده‌اند. این امتیازات در حال بازنگری هستند تا ضمن جلوگیری از درهم ریختگی، به سمت عدالت حرکت کنیم.»
وی با اشاره به احیای شورای حقوق و دستمزد در یک و نیم سال گذشته، گفت: «این شورا در قانون پیش‌بینی شده که در سال‌های گذشته گاهی اوقات پنج جلسه در سال برگزار شده است اما در این یک سال و نیم، بیش از ۱۸ جلسه این شورا با حضور نمایندگان دستگاه‌ها برگزار شده است و دستگاه به دستگاه در حال بررسی است.»
رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور از اتصال همه دستگاه‌ها به غیر از بخشی از بانک‌ها و شهرداری‌ها به سامانه حقوق و دستمزد خبر داد و افزود: «در حال حاضر ما می‌توانیم از این اطلاعات در تحلیل‌هایمان استفاده کنیم. ما در سامانه مقایسه بین دستگاه‌ها و اطلاعات را داریم و وضعیت دستگاه‌ها برای خودشان مشخص شده است.»
لطیفی افزود: «بخشی از مشکلات ما در حوزه حقوق‌ها این بود که اطلاعات دقیق و جامعی وجود نداشت و هر دستگاه نسبت به سایر دستگاه‌ها این احساس را داشت که حقوق کمتری دارد، اما در حال حاضر همه از وضعیت یکدیگر مطلع هستند و این از دستاوردهای این سامانه است.»
شناسه یکتای پرداخت حقوق کارکنان در راستای فسادزدایی
معاون رئیس‌جمهور از ابلاغ دستورالعمل شناسه یکتا به بانک مرکزی خبر داد و گفت: «یکی از فرامین ۱۲ ماده‌ای رئیس‌جمهور مبارزه با فساد است. این احتمال وجود دارد که یک فرد در یک دستگاه از چند مجموعه حقوق یا کارانه بگیرد. این افراد شاید از یک حساب هم تبعیت نکنند، ما وقتی می‌خواهیم سر جمع حقوق را حساب کنیم همه اینها مهم است؛ یعنی پرداخت‌های مستمر، غیرمستمر، نقدی و غیرنقدی. در قانون آمده است که غیر نقدی نیز تبدیل به ریال بشود و ذیحساب موظف است که آن را ثبت کند.»
وی با اشاره به اینگه چند شغلی در دولت تخلف محسوب می‌شود، تشریح کرد: «در شناسه یکتای پرداخت، بر اساس کد ملی فرد، نوع پرداخت و دستگاه پرداخت‌کننده یک شناسه ۳۰ رقمی تهیه شده است و دستگاه موظف است بر اساس دستورالعملی که ابلاغ شده این شناسه را تولید کند.»
لطیفی افزود: «استفاده از شناسه یکتای پرداخت مشخص می‌کند که هر فرد از کدام دستگاههای اجرایی، به چه مبلغ، از طرق کدام حساب و از چه بابت دریافتی داشته است.»
معاون رئیس‌جمهور مزایای استفاده از شناسه یکتا را جلوگیری از عدم رعایت سقف پرداخت، فسادزدایی و شفافیت و حرکت به سمت عدالت عنوان کرد و گفت: «بانک مرکزی موظف شده است این کار را انجام بدهد و گزارشی هم به ما به عنوان سازمان ناظر ارائه کند و به این صورت می‌توانیم دقیقاً مشخص کنیم که اگر خدای نکرده تخلفی صورت می‌گیرد، قبل از اینکه استمرار پیدا کند با آن برخورد کنیم.»
رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور از همفکری این سازمان با خزانه‌داری، وزارت اقتصاد و دارايی و بانک مرکزی خبر داد و گفت: «به دنبال الگویی هستیم که هرگونه پرداختی به کارکنان دولت قابل ردیابی و بررسی باشد تا استمراری در خصوص تخلف وجود نداشته باشد.»
پاداش مدیران هم منوط به اعلام بهره‌وری شد
لطیفی از اتصال مستقیم پاداش مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شرکت‌های دولتی به ارزیابی بهره‌وری خبر داد و گفت: «اگر شرکت‌های دولتی ما از بهره‌وری قابل اتکا و قابل توجهی برخوردار نباشند و سازمان ملی بهره‌وری و سازمان برنامه و بودجه تأیید نکنند، مستقیماً روی پرداخت پاداش اثر می‌گذارد.»
وی با اعلام اینکه آیین‌نامه‌ای در همین زمینه در هیئت وزیران به تصویب رسیده است، گفت: «پرداخت به مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره بر اساس سطح شرکت‌ها خواهد بود که انتظام بخشی در این فضا ایجاد خواهد شد و شرکت‌ها باید بر اساس این موضوع عمل کنند و گزارش دهند.»
لطیفی در این خصوص افزود: «در قانون بودجه ۱۴۰۱ این موضوع برای مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره بود. پیشنهادی که الان در بودجه ۱۴۰۲ نیز داده‌ایم، سطح مدیران را نیز مشخص کرده‌ایم.»
وی خاطر نشان کرد: «بهره‌وری حدوداً ۲۰۰ شرکت از ۳۶۰ شرکت را برای نخستین بار انجام و به سازمان برنامه و بودجه اعلام شده و بر اساس آن دستگاه‌ها موظف هستند که بر شرکت‌های زیرمجموعه‌شان نظارت کنند و برای اولین بار این اتفاق رخ داده و یکی از دستاوردهای این دولت است. بهره‌وری شرکت‌ها تک به تک در حال حاضر روی سایت وجود دارد و در فضاهای مجازی هم شفاف اعلام شده است.»
معاون رئیس‌جمهور از اضافه شدن پیشنهادهایی به تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ خبر داد و گفت: «امسال بر اساس پیشنهادی که در قانون بودجه داده‌ایم، در حوزه انتظام‌بخشی و عدالت در پرداخت پیش‌بینی شده است که هر آنچه تحت عنوان رفاهیات، فوق‌العاده‌ها و غیرمستمرها که خارج از حکم پرداخت می‌شود بر اساس آیین‌نامه‌ای باشد که مشترکاً توسط سازمان اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه تهیه می‌شود که آن هم بر اساس بهره‌وری و ارزیابی عملکرد خواهد بود.»
ارزیابی عملکرد کارکنان دولت با رمزینه‌های یکتا
رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور از تولید رمزینه‌های یکتا با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ارزیابی عملکرد کارکنان دستگاههای اجرایی توسط مردم خبر داد و افزود: «در دستگاههای اجرایی برای هر کارمند یک کد مشخص تهیه می‌شود تا افراد بتوانند آن را با گوشی خود اسکن کنند و در یک سامانه نظرسنجی بتوانیم اطلاعات رضایت از کارکنان را وارد کنیم. در این باره یک تیم از نخبگان اندیشگاهی و دانشگاهی در حال بررسی این موضوع هستند تا بتوانند الگویی مناسب پیدا کنند.»
فساد در نظام اداری باید به حداقل برسد
لطیفی موضوع شناسایی و مقابله با فساد در دستگاههای دولتی و قانون رسیدگی به تخلفات اداری را مهم عنوان کرد و گفت: «مبارزه با فساد همواره مورد تاکید ریاست محترم جمهور است و قانون مبارزه با تخلفات که در سال ۱۳۹۰ هم تهیه شد، قانون خوب و جامعی است که البته آن موقع خیلی نقش جدی برای سازمان اداری و استخدامی در آن قانون پیش‌بینی نشده بود، اما ما به یک معنا منتظر این نمی‌مانیم که قانون برای ما تکلیف مشخص کند؛ زیرا این مطالبه مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهور و مردم است که فساد در نظام اداری باید به حداقل برسد یا اصلا وجود نداشته باشد.»
وی افزود: «ما کارگروهی در سازمان مشخص کرده‌ایم که ارزیابی هیئت‌های تخلفات را انجام دهد که این هیئت‌های تخلفات چقدر واقعاً عادلانه، منصفانه، دقیق و بدون مماشات در حال برخورد هستند، هر چقدر با تخلفات اداری در دستگاههای اجرایی محکم‌تر و جدی‌تر برخورد کنیم، شاهد کاهش پرونده‌های قضایی خواهیم بود.»
معاون رئیس‌جمهور یکی از کارهایی سازمان اداری و استخدامی را شناسایی گلوگاه‌های فساد در دولت دانست و ادامه داد: «هر چقدر ما به این سمت حرکت کنیم که خدمات‌مان بدون نیاز به حضور فرد در فضای اداری باشد، احتمال بروز خطا کمتر می‌شود، هر چقدر بتوانیم سامانه‌هایمان را هوشمند کنیم در کاهش فساد قدم بزرگی برداشته‌ایم. لذا کار ایجابی که در حال پیگیری آن هستیم «پنجره ملی خدمات دولت» است که وزیر محترم ارتباطات در همین برنامه گزارش آن را هم دادند.»
چابک‌سازی دولت مترداف با تعدیل نیرو و کوچک‌سازی نیست
لطیفی با اشاره به اینکه چابک‌سازی دولت مترداف با تعدیل نیرو و کوچک‌سازی نیست، گفت: «هم در اصل سوم قانون اساسی، هم در سیاست‌های برنامه‌های توسعه و هم سیاست‌های کلی نظام اداری بحث چابک‌سازی مطرح شده است. بنده بارها عرض کردم، کاری که ارزان مردم انجام می‌دهند را دولت حق ندارد گران انجام دهد، زیرا دولت باید برای تامین هزینه‌ها از بیت‌المال مصرف کند و ما اجازه تصرف در بیت‌المال را نداریم مگر اینکه ضرورتی ایجاد شود و این اصل است.»
رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در خصوص ساماندهی نیروهای مازاد در دستگاههای اجرایی گفت: «نیروی مازاد در اینجا اصلاً به معنی منفی نیست؛ یعنی به این معنی است که امروز خدماتی باید ارائه می‌شد و دیگر فردا نیازی به ارائه این خدمات نیست، این به معنای اینکه فرد شایستگی و لیاقت ندارد، نیست. بلکه جای دیگری باید از توانمندی این نیرو استفاده کنیم که این موضوع به صورت سامانه‌ای در حال انجام است.»
افزایش بهره‌وری با جذب نخبگان در دستگاههای اجرایی
رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در خصوص ورودی نیرو در دستگاههای اجرایی گفت: «در حال حاضر ما سه ورودی در دستگاههای اجرایی داریم که یا به صورت قراردادی یا به صورت رسمی با آزمون و یک مسیر هم در دولت سیزدهم تحت عنوان نخبگان باز شده است. البته این مطالبه مقام معظم رهبری بوده است و قطعاً به بهره‌وری ما در دستگاههای اجرایی و رضایتمندی از نخبگان هم خواهد انجامید.»
وی تشریح کرد: «این مسیر با همکاری بنیاد ملی نخبگان مشخص شده است، بنیاد با اطلاعیه فراخوان عمومی، بر اساس الگویی که وجود دارد، نخبگان را شناسایی می‌کند و در ادامه سازمان اداری و استخدامی کشور فرایند جذب را کامل می‌کند. در سازمان این آمادگی وجود دارد که تا پایان سال تعداد زیادی را جذب کنیم، البته بیشتر از این تعداد را نیز آمادگی داشتیم اما چون ابتدای فرایند هستیم باید قلق‌گیری شود. در فرایند جذب نخبگان، آموزش یک ماهه برایشان در سازمان اداری و استخدامی در نظر گرفتیم که با نظام اداری آشنا شوند و در این فضا ارزیابی هم صورت بگیرد. این یک روش جدیدی است که شروع کردیم و امیدوارم بتوانیم سهم نخبگان را در دستگاههای اجرایی افزایش دهیم.»