سیاست‌های اجرایی و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان
مصوبه سیاست‌های اجرایی و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان (مصوب جلسه ۱۲۲ مورخ ۱۳۹۸/۶/۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
نامه شماره ۹۹/۴۴۲۲/دش مورخ ۱۳۹۹/۴/۹
قوه قضائیه – مجلس شورای اسلامی
ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت آموزش و پرورش
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت جهاد کشاورزی – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت دادگستری – صداوسیما جمهوری اسلامی ایران
سازمان تامین اجتماعی – سازمان تبلیغات اسلامی
مرکز آمار ایران – دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
دبیرخانه شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی
ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور
مصوبه «سیاست‌های اجرایی و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان» که در جلسه ۱۲۲ مورخ ۱۳۹۸/۰۶/۰۲ شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا، ابلاغ می‌گردد:
سیاست‌های اجرایی و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان
مقدمه:
با عنایت به اینکه علاوه بر آموزش و تربیت فرهنگی اجتماعی سیاسی دانشجویان، تحقیقات و خدمات اقتصادی اجتماعی، آموزش حرفه‌ای دانشجویان و آماده‌سازی ایشان برای ورود به بازار کار نیز از کارکردهای اصلی دانشگاه‌ها می‌باشد، در راستای تحقق بند ۵ سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری (مد ظلّه العالی)، بندهای ۷۶ و ۷۸ سیاست‌های کلی برنامه ششم و مواد ۴، ۶۴ و ۷۱ قانون برنامه ششم، بندهای ۲ و ۴ سیاست‌های کلی اشتغال و راهبرد ملی ۳ از راهبرد کلان ۶ نقشه جامع علمی کشور و به استناد بندهای «ب» و «ج» از بخش اول فصل پنجم نقشه جامع علمی و بر اساس بند ۴ از ماده سوم آیین‌نامه ستاد مربوطه، مصوبه «سیاست‌های اجرایی و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان» به شرح زیر مصوب می‌شود.
ماده۱) وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ظرف مدت حداکثر ۶ ماه از ابلاغ این مصوبه برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به‌تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برسانند:
۱ـ۱- طراحی سازوکار تعیین تعداد و ظرفیت رشته‌ها و گرایش‌های تحصیلی در همه زیرنظام‌های آموزش عالی با همکاری وزارتخانههای تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صنعت معدن تجارت، جهاد کشاورزی، فعالین بخش خصوصی و سایر مراجع ذی‌ربط بر اساس سیاست‌ها و ضوابط آمایش آموزش عالی با تأکید بر نیازها و ظرفیت‌های منطقه‌ای و بازار کار، تحولات سریع فناوری و فناوری‌های نوظهور و استانداردهای جهانی سرانه جمعیت شاغلین خصوصاً برای رشته‌های گروه علوم پزشکی و اجرای آزمایشی آن ظرف مدت حداکثر ۳ دوره پذیرش سالانه دانشجو در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی؛
۱ ـ۲- متناسب‌سازی فرایندهای تحصیلی و برنامه‌های درسی در تمامی سطوح تحصیلی با نیازهای بازار کار با بهره‌گیری از تجربه‌های موفق دنیا؛
۱ـ۳- ترغیب و هدایت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی به ارتقاء توانمندی‌های فنی و حرفه‌ای، مهارتی و اشتغال‌پذیری دانشجویان از طرق مختلف[۱] و رصد و گزارش سالانه وضعیت اشتغال‌پذیری دانش‌آموختگان به تفکیک زیرنظام، مؤسسه، رشته و مقطع تحصیلی؛
تبصره۱: اشتغال‌پذیری افراد، گستره وسیعی از شاخص‌ها مانند مسئولیت‌پذیری، اخلاق حرفه‌ای، تفکر خلاق، مدیریت زمان، انعطاف‌پذیری، مخاطره‌پذیری، هوش هیجانی، مهارت‌های ارتباطی، تعاون و کار گروهی و … را در بر می‌گیرد.
۱ـ۴- منظور نمودن میزان اشتغال مرتبط (با رشته و مقطع تحصیلی) دانش‌آموختگان در شاخص های رتبه‌بندی و کمک‌های بودجه‌ای و تشویقی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی؛
ماده۲) وزارت آموزش و پرورش ظرف مدت حداکثر ۶ ماه با مشارکت تمامی دستگاه‌های متولی و مجری مهارت دولتی و بخش‌های خصوصی ذی‌ربط برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند:
۲ـ۱- ارتقاء توانمندی‌های فنی و حرفه‌ای، مهارتی و اشتغال‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه و آموزش حداقل یک مهارت شغلی با توجه به نیازهای بازار کار به تمامی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه نظری؛
۲ـ۲- ساماندهی رشته‌محل‌ها و به‌روزرسانی برنامه درسی رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش متناسب با ظرفیت‌ها و اقتضائات منطقه‌ای و همچنین تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناورانه ظرف مدت حداکثر دو سال؛
۲ـ۳- تعریف دوره‌های مهارت‌افزایی ویژه مناطق روستایی در برنامه درسی مقاطع متوسطه و هنرستان‌های این مناطق در راستای ارتقاء سطح کیفی معیشت و تثبیت جمعیت مناطق روستایی؛
ماده۳) مرکز آمار ایران سالیانه آمار اشتغال مرتبط (با رشته و مقطع تحصیلی) و بیکاری دانش‌آموختگان رشته‌های مختلف دانشگاهی در مقاطع و مناطق مختلف را به صورت عمومی منتشر نماید؛
ماده۴) وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در راستای شفاف‌سازی و توسعه بازار کار دانش‌آموختگان با همکاری سایر دستگاه‌ها و فعالین بخش خصوصی ظرف مدت حداکثر ۶ ماه برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند:
۴ـ۱- ایجاد سامانه جامع اطلاعات و تحلیل بازار کار؛ سامانه اطلاعات مشاغل بر اساس کد شغلی و سامانه ملی شناسنامه کار، تحصیلات و مهارت دانش‌آموختگان ظرف مدت حداکثر دو سال؛
۴ـ۲- بازنگری و به‌روزرسانی فهرست مشاغل کشور؛ معرفی مؤثر فرصت‌های شغلی بالقوه و بالفعل داخلی و خارجی به دانش آموزان، دانشجویان و دانش‌آموختگان؛ و تدوین و انتشار گزارش‌های مربوط به شایستگی‌ها و صلاحیت‌های مورد نیاز برای تصدی مشاغل معرفی شده؛
ماده۵) دبیرخانه شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی در راستای شفاف‌سازی و تنظیم بازار کار و باتوجه به قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی حرفه‌ای و مهارتی، با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و نظام‌های صنفی ظرف مدت حداکثر ۶ ماه برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند:
۵ـ۱- شناسایی مشاغل و کسب و کارهای پلتفرمی جدید و حمایت حقوقی از شاغلین آنها؛
۵ـ۲- تدوین استانداردهای آموزش شغل و شایستگی کارآفرینی؛
۵ـ۳- طراحی و اجرای نظام صلاحیت حرفه‌ای، به روز رسانی نظام طبقه بندی مشاغل و همسطح‌سازی مدارک؛
۵ – ۵ – اعمال امتیازهای قانونی برای دارندگان مدارک صلاحیت حرفه‌ای و مهارتی رسمی و غیررسمی مورد تأیید مراجع ذی‌صلاح در استخدام، ارتقاء شغلی و نظام پرداخت حقوق و مزایا؛
۵ – ۵ – بازنگری در شرایط اعطای مجوز به مشاغل حرفه‌ای نیازمند تحصیلات عالی، باتوجه به نیاز بازار و استانداردهای جهانی سرانه جمعیت شاغلین با رعایت استانداردهای کیفی در این حرفه‌ها به منظور افزایش اشتغال دانش‌آموختگان توانمند در حوزه خدمات حرفه‌ای در تعامل با قوه قضائیه، مجلس شورای اسلامی، وزارت دادگستری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ذی‌نفعان نظام‌های صنفی و سایر مراجع ذی‌ربط؛
ماده۶) معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در راستای توسعه بازار کار دانش‌بنیان و تسریع فرایند ورود دانش‌آموختگان توانمند به بازار کار ظرف مدت حداکثر ۶ ماه برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند:
۶ ـ۱- اعمال معافیت از پرداخت حق بیمه قراردادها برای شرکت‌های دانش‌بنیان با همکاری وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی حداقل به میزان ۲ برابر مجموع حق بیمه تأمین اجتماعی (سهم کارفرما) دانش‌آموختگان جدید جذب شده در این شرکت‌ها؛
۶ ـ۲- شناسایی و معرفی فرصت‌های شغلی جدید مرتبط با حوزه علم و فناوری و توسعه بازارهای متناسب با آنها به‌ویژه در حوزه فناوری اطلاعات وارتباطات، صنایع خلاق و فرهنگی و خدمات تخصصی؛
۶ ـ۳- حمایت از ایجاد و توسعه واحدهای تحقیق و توسعه در صنایع، حمایت از رشد و توسعه شرکت‌های فنی مهندسی و نیز شرکت‌های فعال در حوزه علوم انسانی و اجتماعی و ایجاد تقاضا برای خدمات، محصولات و دانش فنی توسعه یافته توسط این شرکت‌ها؛
۶ ـ۴- تقویت دانش و مهارت دانش‌آموختگان طی دوره خدمت وظیفه با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح به منظور تأسیس و اشتغال در شرکت‌های دانش بنیان؛
ماده ۷) وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای توسعه بازار کار و اشتغال پایدار دانش‌آموختگان توانمند ظرف مدت حداکثر ۶ ماه برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور برساند:
۷-۱- تشویق نهادهای عمومی غیردولتی و صاحبان سرمایه به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های کارآفرینانه و دانش‌بنیان؛
۷-۲- حفاظت از بازار در حال رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدی از طریق سازوکارهای تعرفه‌ای و استاندارد؛
۷-۳- برنامه‌ریزی برای پذیرش کارآموزان در واحدهای صنعتی، کشاورزی و خدماتی و ارائه خدمات مناسب به ایشان برای افزایش کارآمدی دوره‌های کارآموزی؛
ماده ۸) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سازمان صدا و سیما، سازمان‌های تبلیغی و سایر نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای برنامه اقدام فرهنگ‌سازی در حوزه اشتغال و کارآفرینی را تهیه و به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه نماید.
ماده۹) ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریت راهبری و نظارت بر اجرای سیاست‌ها و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان را به عهده خواهد داشت.
تبصره ۲- دستگاه‌های متولی اجرای مواد این مصوبه، موظفند آخرین وضعیت اجرای مأموریت‌های محوله را سالانه به ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش نمایند. ستاد علم و فناوری گزارش اجرای مصوبه را سالانه به شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌نماید.
ماده ۱۰) کلیه دستگاه‌ها مکلفند در راستای اجرای سیاست‌های فوق، نسبت به تعیین و اصلاح موادی از قانون کار که با این سیاست‌ها در تعارض هستند، اقدامات لازم را انجام دهند.
این مصوبه، شامل ده ماده و دو تبصره در جلسه ۱۲۲ مورخ ۱۳۹۸/۰۶/۰۲ شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور – سعیدرضا عاملی
________________________________________
[۱] – از جمله این اقدامات عبارتند از: برنامه‌ریزی و حمایت از ایجاد و توسعه مراکز ارائه خدمات تخصصی اشتغال در دانشگاه‌ها؛ تقویت دوره‌های کارآموزی و کارورزی در عرصه‌های واقعی اشتغال؛ توسعه آموزش‌های جنب کار؛ توسعه آموزش مهارت‌های عمومی و پایه؛ توسعه آموزش‌های تخصصی متناسب با نیازهای حال و آینده بازار کار و ظرفیت‌های منطقه‌ای؛ فرهنگ‌سازی، مشاوره، ترویج و آموزش کارآفرینی و مهارت‌های کسب و کار؛ ارتقاء کمی و کیفی رویدادهای مرتبط با کسب و کار و کارآفرینی؛ شبکه‌سازی میان دانش‌آموختگان موفق دانشگاه و دانشجویان.
