مطابق ماده (2) آیین‌نامه مرخصی‌ها -مصوب سال 1346- که در حال حاضر نیز معتبر است، مرخصی کمتر از یک روز (مرخصی استحقاقی ساعتی) نباید از 12 روز تجاوز نماید (دادنامه شماره 501 مورخ 30/7/1398 هیئت تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری)
* شماره پرونده :9601870
شماره دادنامه: 9809970906010501
تاریخ: 30/7/98
* شاکی :آقای وریا فرحناکی
*طرف شکایت :سازمان برنامه و بودجه کشور
*موضوع شکایت و خواسته :ابطال بخشنامه شماره 1605452–11؍10؍1396 سازمان برنامه و بودجه کشور
* متن مقرره مورد شکایت:
جناب آقای حاجی محمدی رئیس محترم امور پایش ، ارزیابی و اطلاعات مدیریت
با سلام و احترام : به پیوست لیست غیبت های روزانه و ساعتی از تاریخ 1؍11؍95 لغایت 30؍9؍96 جهت ابلاغ به کارکنان آن واحد ارسال می گردد. خواهشمند است دستور فرمایید کلیه کارکنان نسبت به ثبت مرخصی یا ماموریت ساعتی و روزانه خود حداکثر تا تاریخ 20؍10؍96 اقدام نموده و تایید مقام مجاز نیز در سیستم انجام شود. بدیهی است پس از انقضای تاریخ مذکور این امور وفق مقررات قانونی اقدام مقتضی (کسر از حقوق بابت ایام غیبت ) را به عمل خواهد آورد . ضمناً به استناد ماده 2 آیین نامه مرخصی ها، حداکثر مدت مرخصی کمتر از یک روز (ساعتی) در یک سال، 96 ساعت است و مازاد بر آن غیبت تلقی شده از حقوق کسر خواهد شد و امکان کسر از مانده مرخصی روزانه وجود ندارد.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت: شاکی به موجب درخواستی، تقاضای ابطال ذیل بخشنامه فوق الذکر را در خصوص سقف 96 ساعت برای مرخصی ساعتی در سال نموده و در تبیین خواسته خود عنوان داشته در سال های گذشته مرخصی ساعتی سقف معینی نداشته یا حداقل 300 ساعت در سال بوده است. صدور بخشنامه با گذشت بیش از 10 ماه از سال امکان استفاده کارمندان را سلب کرده و نوعی قبح عقاب بلا بیان و خلاف شرع محسوب می شود. بخشنامه همچنین با مفاد ماده 4 قانون مدنی به جهت عطف به ماسبق شدن مغایرت دارد.
* در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس امور حقوقی، قوانین و مقررات سازمان برنامه و بودجه کشور به موجب لایحه شماره 93430 مورخ 31؍2؍1397 به طور خلاصه توضیح داده است:اولاً به استناد ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری ، ساعات کار کارمندان دولت 44 ساعت در هفته است. همچنین به استناد ماده 84 قانون مذکور، کارمندان دستگاه‌های اجرایی سالی 30 روز حق مرخصی کاری با استفاده از حقوق و مزایای مربوط را دارند.ثانیاً به استناد آیین نامه حضور و غیاب کارکنان دولت، موضوع تصویب نامه شماره 81450 مورخ 27؍11؍1365 هیأت وزیران و آیین‌نامه مرخصی‌ها، موضوع مواد 47 ، 48 و 49 قانون استخدام کشوری مصوب 22؍7؍1346 هیأت وزیران، چنانچه میزان استفاده کارمندان از هر یک از موارد فوق بیش از اجازه قانونی باشد غیبت تلقی شده و اداره کارگزینی دستگاه موظف به کسر از حقوق می‌باشد. ثالثاً شاکی کارمند سازمان اداری و استخدامی نیست و در دعوا ذینفع محسوب نمی شود.
* لازم به توضیح است طی استعلام صورت گرفته از شورای نگهبان در خصوص ادعای خلاف شرع بودن مقرره مورد شکایت ، شورای مذکور طی نامه شماره 7846؍102؍97 مورخ 18؍9؍97 اعلام داشته است بخشنامه مذکور خلاف شرع دانسته نشد .
* پرونده در جلسه مورخ 21؍7؍1398 هیأت تخصصی استخدامی مطرح گردید و پس از رسیدگی به موضوع ، اعضاء هیأت به اتفاق نظر مفاد مقرره مورد شکایت را قابل ابطال ندانستند ، بنابراین به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به شرح زیر مبادرت به صدور رأی می شود.
رأی هیات تخصصی استخدامی
با توجه به اینکه مواد 47 الی 49 قانون استخدام کشوری به حق مرخصی کارمندان پرداخته است و ماده 50 قانون مذکور مقرر داشـته ترتیب تحصیل مرخصی های موضوع مواد 47 تا 49 قانون استخدام کشوری به موجب آیین نامه ای که از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد تعیین می شود و هیأت وزیران در سال 1346 اقدام به تصویب آیین نامه مرخصی ها نموده است که به موجب ماده 2 آن مقرر شده مرخصی کمتر از یک روز جزو مرخصی استحقاقی منظور می شود و حداکثر مدت مرخصی موضوع این ماده از دوازده روز در یک سال تقویمی تجاوز نخواهد کرد و به موجب ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 و تبصره های آن نیز به حق مرخصی کاری کارمندان دستگاه های اجرایی اشاره شده است و در این راستا هیأت وزیران به موجب مصوبه شماره 77683؍44770 مورخ 8؍4؍89 آیین نامه اجرایی ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری را به تصویب رساند که در ماده 1 آن اعلام گردیده آیین‌نامه مرخصی موضوع مواد 47 تا 49 قانون استخدام کشوری مصوب سال 1346 با لحاظ شرایطی تنفیذ می شود. بنابراین با توجه به مراتب فوق در حال حاضر مستند قانونی در این خصوص ، مفاد آیین نامه سال 1346 هیأت وزیران همراه با برخی اصلاحات می باشد که برابر ماده 2 آن که تغییر نیافته است مرخصی کمتر از یک روز (مرخصی استحقاقی ساعتی) نباید از 12 روز تجاوز نماید. با درنظر گرفتن اینکه هر روز کاری 8 ساعت باشد ، میزان 96 ساعت معادل با 12 روز کاری است ، لذا از این حیث حکم مقرر در بخشنامه مورد شکایت منطبق با ماده 2 آیین نامه مرخصی ها می باشد و با توجه به اینکه شورای محترم نگهبان از لحاظ شرعی مصوبه مورد شکایت را خلاف شرع تشخیص نداده است و از لحاظ قانونی نیز بخشنامه مورد شکایت مغایرتی با قانون ندارد، بنابراین حکم به رد شکایت صادر می شود. این رأی مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می باشد.
رضا فضل زرندی- رئیس هیات تخصصی استخدامی