نمونه آیین نامه انضباطی قانون کار (ابلاغی از سوی اداره کل روابط کار و جبران خدمت)
کارفرمایان محترم؛
۱- برای استاندارد سازی آیین نامه های انضباط کار در کارگاه ها، این آیین نامه به صورت نمونه تهیه شده و در صورت ضرورت، مطابق با شرایط کارگاه، می توان تغییرات لازم را در آن انجام داد.
۲- آیین نامه انضباط کار به طرق ذیل تایید می شود:
الف- چنان چه کارگاه صرفا در محدوده یک شهرستان باشد، در صورت تفویض اختیار از طرف اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، تایید آیین نامه انضباط کار، از طریق اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل صورت می گیرد.
ب- در صورتی که کارگاه دارای شعباتی در محدوده یک استان باشد، کارفرما می تواند، آیین نامه انضباط کار واحدی برای تمامی شعبات تهیه و به تایید اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان برساند.
ج- در صورتی که کارگاه دارای شعباتی در محدوده چند استان باشد، کارفرما می تواند ، آیین نامه انضباط کار واحدی برای تمامی شعبات تهیه و به تایید اداره کل روابط کار و جبران خدمت برساند.
مقدمه
به منظور ایجاد محیطی سالم در جهت افزایش کارآیی و بهبود کمی و کیفی فعالیت ها و بر حذرداشتن کارکنان از بی نظمی و کم کاری و تنبیه کارکنان خاطی، آیین نامه انضباطی کارگران ……… بر اساس “مقررات اصلاحی تعیین موارد قصور و نقض دستورالعمل ها و آیین نامه های انضباط کار در کارگاه ها، موضوع تبصره ۲ ماده ۲۷ قانون کار” مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۸۸ وزیر کار و امور اجتماعی، مشتمل بر شش فصل به شرح زیر تدوین گردیده و پس از تایید …………… اجرا خواهد شد.
فصل اول- کمیته انضباط کار
ماده ۱- به منظور رسیدگی به تخلفات انضباطی تمامی کارگران، کمیته هایی تحت عنوان “کمیته انضباط کار” مرکب از اعضای زیر تشکیل خواهد شد.
الف- …….. نفر نماینده کارفرما ب- ……. نفر نماینده کارگران ج- یک نفر نماینده از میان سرپرستان به انتخاب سرپرستان.
تبصره ۱- منظور از سرپرستان، کارگرانی هستند که تحت هر عنوان، مسوولیت اداره یک یا چند کارگر را بر عهده داشته باشند.
تبصره ۲- در هنگام انتخاب نمایندگان، افرادی نیز به عنوان اعضای علی البدل تعیین می شوند که در صورت قطع رابطه عضو اصلی، برای باقیمانده دوره، حسب مورد، جایگزین می گردند.
ماده ۲- مدت عضویت اعضای کمیته انضباط کار در کمیته مزبور …………. سال است و انتخاب مجددآنان بلامانع می باشد.
ماده ۳- جلسات کمیته انضباط کار با حضور ……….. عضو رسمیت یافته و تصمیمات آنان با اکثریت آراء معتبر است. چنان چه کمیته انضباط کار به دلیل عدم حضور اعضا در دو جلسه متوالی رسمیت پیدا نکند، موضوع به طور مستقیم از طرف ذی نفع (کارگر یا کارفرما) قابل طرح در مراجع حل اختلاف خواهد بود.
ماده ۴ – کمیته انضباط کار در اولین جلسه از بین اعضای خود، یک نفر به عنوان رییس، یک نفر به عنوان نایب رییس و یک نفر به عنوان دبیر انتخاب نموده و مشخصات، سمت اعضا و موجودیت خود را به طور کتبی به واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل اعلام می نماید.
ماده ۵- اعضای کمیته انضباطی کار علاوه بر تابعیت ایران و تدین به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی کشور و تعهد به نظام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، باید دارای حداقل مدرک تحصیلی …………..، حداقل …………….. سال سن و حداقل …………………. سال سابقه کار باشند.
تبصره- در کمیته انضباط کار، یک نفر از نمایندگان انتخابی کارفرما، باید آشنا به مسایل حقوقی بوده و ترجیحا دارای لیسانس حقوق باشد.
ماده ۶- انجام وظیفه در کمیته انضباط کار با حفظ سمت می باشد.
ماده ۷- تصمیمات کمیته انضباط کار در شش نسخه تنظیم و به ترتیب زیر ابلاغ می گردد:
الف- یک نسخه برای ابلاغ به کارگر
ب- یک نسخه برای اطلاع کارفرما
ج- یک نسخه برای اطلاع تشکل کارگری (در صورت وجود)
د- یک نسخه برای ضبط در بایگانی کمیته انضباط کار
ه- یک نسخه برای ضبط در پرونده استخدامی کارگر
و- یک نسخه برای اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل.
فصل دوم- تخلفات
ماده ۸- طبقات تخلفات به قرار زیر است:
الف- طبقه اول
۱- کم کاری یا سهل انگاری در انجام وظایف محوله.
۲ – عدم رعایت شئون اسلامی و عدم رعایت پوشش مناسب با محیط کار.
۳- اعمال و رفتار خلاف شئون شغلی یا اداری.
۴ – امتناع از حضور در دوره های آموزشی و غیبت غیر موجه در حین گذراندن دوره های آموزشی.
۵- سهل انگاری روسا و مدیران در ارایه گزارش تخلفات کارگران تحت امر.
۶- تسامح در حفظ وجوه، اموال و اسناد که منجر به ایراد خسارت شود.
۷- تعطیل خدمت در خلال ساعات موظف کاری.
۸- استعمال دخانیات در محل های ممنوع.
ب- طبقه دوم
۱- ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا تاخیر در انجام امور قانونی آن ها بدون دلیل.
۲- تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیر کاری در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص.
۳- سرپیچی از اجرای دستور مقام مافوق در حدود وظایف کاری.
۴- ارایه گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور کاری.
۵- سوء استفاده از مقام، موقعیت یا شئون شغلی.
۶- عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی.
۷- عدم رعایت اصول ایمنی کار با ماشین آلات.
۸- استعمال مواد مخدر و مشروبات الکلی در محل کار یا اعتیاد به آن ها.
۹- ایراد تهمت، افترا و هتک حیثیت.
ج- طبقه سوم
۱- جعل یا دست زدن در اسناد و اوراق یا استفاده از سند مجعول.
۲- اختفاء، نگهداری، حمل، توزیع و خرید و فروش مواد مخدر و مشروبات الکلی.
۳- گرفتن وجه مالی یا غیر آن چه در قوانین و مقررات تعیین شده است.
۴- هر نوع استفاده غیر مجاز از اموال شرکت یا مشتری.
۵- هر نوع تصاحب غیر مجاز اموال شرکت یا مشتری.
۶- توقیف، اختفاء، بازرسی یا باز کردن پاکت ها و محمولات پستی یا معدوم کردن آن ها و استراقسمع بدون مجوز قانونی.
۷- افشای اسرار و اسناد محرمانه کاری.
۸-کارشکنی، وادار ساختن یا تحریک دیگران به کارشکنی یا کم کاری و اعمال فشارهای فردی برای تحصیل مقاصد غیر قانونی.
د- طبقه چهارم
۱- عضویت در سازمان هایی که مرام نامه یا اساس نامه آن ها مبتنی بر نفی ادیان الهی است یاطرفداری و فعالیت به نفع آن ها با تایید مراجع ذی صلاح.
۲- عضویت در گروه های محارب یا طرفداری و فعالیت به نفع آن ها با رای مراجع قانونی.
۳- تحریک به برپایی یا شرکت در تحصن، اعتصاب، تظاهرات غیر قانونی و اعمال فشارهای گروهی برای مقاصد غیر قانونی در کارگاه.
فصل سوم- تنبیهات
ماده ۹- تنبیهات اداری به ترتیب عبارتند از:
الف – تذکر کتبی برای بار اول.
ب – تذکر کتبی برای بار دوم.
ج – عدم پرداخت تمام یا بخشی از پاداش ها یا تسهیلات تا ………. ماه/ سال.
د- تنزل مقام و یا محرومیت از انتصاب به پست های بالاتر تا …………. ماه/ سال.
ه- اخراج با رعایت ماده ۲۷ قانون کار.
تبصره – تنبیهات اداری قابل اعمال در خصوص هر یک از طبقات تخلفات اداری به قرار زیر است:
ماده ۱۰- در خصوص تاخیر، تعجیل و غیبت غیر موجه کارگران، تنبیهات به شرح ذیل می باشد:
ماده ۱۱- کمیته انضباط کار پس از رسیدگی به اتهام یا اتهامات کارگر در صورت احراز تخلف یا تخلفات در مورد هر پرونده صرفاً یکی از تنبیهات فوق را اعمال خواهد نمود و چنان چه تخلفات احراز شده از طبقات مختلف باشد، از تنبیهات مقرر در طبقه بالاتر منظور می گردد.
ماده ۱۲- هر گاه کارگری که به موجب تصمیم کمیته انضباط کار محکومیت یافته است، از تاریخ محکومیت، به مدت ………. ماه/ سال مرتکب تخلف اداری نشود، سابقه مذکور جزء مراتب تخلفاتی وی محسوب نمی گردد.
فصل چهارم- رسیدگی
ماده۱۳- کمیته انضباط کار بر اساس گزارش ارجاعی از سوی سرپرستان، روسا، مدیران و سایرمقامات بالاتر شروع به رسیدگی می نماید.
ماده ۱۴- هر گاه رسیدگی به اتهام کارگر به تشخیص کمیته انضباط کار مستلزم استفاده از نظر کارشناسی و یا بازرسی باشد، موضوع حسب مورد به کارشناس ذی ربط یا واحد بازرسی ارجاع می شود.
ماده ۱۵- چنان چه کارگر به سبب شکایت کارفرما از سوی مراجع قضایی توقیف گردد، در مدت توقیف، قرارداد وی به حال تعلیق در می آید. کارفرما مکلف است در ایام تعلیق تا تعیین تکلیف از سوی مراجع ذی صلاح، برای رفع احتیاجات خانواده او، حداقل ۵۰ درصد حقوق ماهیانه وی را به صورت علی الحساب پرداخت نماید. اگر این توقیف در مراجع مذکور منتهی به محکومیت نشود، مدت تعلیق جزء سابقه خدمت وی محسوب و حقوق و مزایای او پرداخت می گردد.
ماده ۱۶- کمیته انضباط کار، موارد اتهامی را تعیین و برگ تفهیم اتهام را جهت ابلاغ تنظیم می نماید.
تبصره- واحد امور اداری کارگاه موظف است، اوراق تفهیم اتهام صادره توسط کمیته انضباط کار راحداکثر ظرف مدت ۵ روز به کارگر ابلاغ نماید. در صورت عدم وجود واحد اداری، کمیته خود اقدام به این امر می نماید.
ماده ۱۷- متهم باید ظرف مدت ۵ روز از تاریخ ابلاغ برگ تفهیم اتهام، دفاعیه خود را کتباً ارایه نماید.
این مدت در صورت تقاضای مهلت، بنا به تشخیص کمیته تا ۵ روز دیگر قابل تمدید می باشد.
تبصره ۱- در صورتی که متهم جهت دفاع، درخواست مدارک نماید، کمیته انضباط کار مکلف است مدارک مزبور را در اختیار وی قرار دهد.
تبصره ۲- چنان چه متهم در مهلت مقرر، دفاعیه خود را ارایه ننماید، کمیته انضباط کار بر اساس مدارک موجود به موارد اتهامی رسیدگی می نماید.
ماده ۱۸ – کمیته انضباط کار مکلف است، متهم را برای حضور در تمام جلسات رسیدگی دعوت نماید. عدم حضور متهم مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم نخواهد بود.
تبصره- وقت جلسه باید طوری تعیین شود که فاصله بین ابلاغ وقت و روز جلسه، کمتر از دو روز نباشد. در صورت وجود معاذیر قانونی جهت حضور در جلسه به تشخیص کمیته، وقت دیگری تعیین می گردد.
فصل پنجم- اتخاذ تصمیم، ابلاغ و اجرای تصمیم کمیته انضباط کار
ماده ۱۹- کمیته انضباط کار پس از اتمام رسیدگی و ملاحظه اسناد و مدارک موجود در پرونده وتوجه به دفاعیات متهم پس از تشخیص نوع تخلف با در نظر گرفتن مواردی از جمله میزان زیان وارده، آثار سوء اجتماعی و اداری، وجود یا فقدان سوء نیت و با توجه به موقعیت و سوابق کارگر بهطور مستدل و مستند اتخاذ تصمیم می نماید.
تبصره- در صورتی که کمیته انضباط کار بر اساس مدارک موجود، ارتکاب تخلف از سوی متهم رااحراز نکند، او را تبرئه می نماید.
ماده ۲۰- واحد امور اداری موظف است، تصمیمات کمیته انضباط کار را حداکثر ظرف مدت ۱۰روز از تاریخ اتخاذ تصمیم، ابلاغ و از تاریخ ابلاغ اجرا نماید.
تبصره ۱- هر گونه خودداری یا جلوگیری از ابلاغ یا اجرای تصمیمات کمیته انضباط کار ممنوع و بامتخلفان طبق مقررات این آیین نامه رفتار خواهد شد.
تبصره ۲- در صورتی که محکوم علیه در وضعیتی باشد که اجرای فوری تصمیم کمیته انضباط کار درباره وی ممکن نباشد، مراتب به کمیته صادر کننده تصمیم گزارش شده و به محض حصول امکان، اجرا می گردد.
تبصره ۳- تصمیمات کمیته انضباط کار قابل اعتراض در مراجع حل اختلاف کار می باشد.
فصل ششم- سایر مقررات
ماده ۲۱- اصلاح یا تغییر تصمیمات کمیته انضباط کار، صرفا در مواردی که کمیته تصمیم گیرنده با اکثریت آرا تشخیص دهد که مفاد تصمیم متخذه از لحاظ شکلی یا ماهوی مخدوش است، امکان پذیر می باشد.
ماده ۲۲- چنان چه تخلف کارگر پس از بازنشستگی کشف شود، قابلیت طرح در کمیته انضباط کار را نداشته و در صورت ضرورت، مراتب از طریق مراجع ذی صلاح، قابل پیگیری می باشد.
ماده ۲۳- مرگ متهم قبل از اتخاذ تصمیم کمیته انضباط کار، موجب توقف رسیدگی و مختومه شدن پرونده می گردد. حکم این ماده در صورت ضرورت مانع پیگیری از طریق سایر مراجع ذی صلاح نمی باشد.
ماده ۲۴- تمامی کارگران و واحدهای کارگاه مکلفند، همکاری های لازم را با کمیته انضباط کار و دبیرخانه آن به عمل آورده و مدارک، اسناد و اطلاعات مورد نیاز را در مهلت تعیین شده در اختیار آن ها قرار دهند.
ماده ۲۵- در صورتی که هر یک از اعضای کمیته انضباط کار مرتکب تخلفات مندرج در این آیین نامه گردد، عضویت او در مدت رسیدگی به تخلف وی، به حالت تعلیق درخواهد آمد. در این صورت یکی از اعضای علی البدل هم سو با سمت عضو معلق شده، در کمیته انضباط کار حضور خواهد داشت. چنان چه که تخلف عضو معلق شده احراز نشود، در این صورت بعد از اتمام رسیدگی و به مدت باقی مانده از دوره عضویت ،مجدداً به عضویت کمیته انضباط کار در خواهد آمد.
ماده ۲۶- کارفرما مکلف است، مفاد این آیین نامه را به نحو مقتضی به اطلاع تمامی کارگران رسانده و نسخه ای از آن را در مکان های عمومی کارگاه نصب نماید.
ماده ۲۷- این آیین نامه مشتمل بر ……. ماده و ……… تبصره، در مورخ ……… به تایید ……….. رسیده و از تاریخ مذکور قابل اجرا بوده و هرگونه تغییرات بایستی به تایید مرجع مذکور برسد.